از ذهن تا زبان: تبارشناسی نظریه زبانی جان لاک و چالش‌های تفسیر آن
الموضوعات : پژوهشهای معرفت شناختی
حسن مهرنیا
1
(
گروه فلسفه پردیس فارابی دانشگاه تهران
)
الکلمات المفتاحية: لاک, زبان, ذهن, عمل گرایی, ساختارگرایی, فمینیسم.,
ملخص المقالة :
چنانکه می‌دانیم، مباحث مربوط به زبان و ارتباط آن با عالم واقع؛ نقش زبان در تفکر (رابطه ذهن و زبان)، و نیز ساختار زبان و نحوه عملکرد آن از گذشته‌های دور در ساحت فلسفه، و بعدها در روان‌شناسی و زبان‌شناسی مورد توجه قرار گرفته و همواره سیر جدالی و تکاملی داشته است. در مقاله حاضر موضوع دیالکتیک زبان و ذهن در اندیشه لاک با تمرکز بر تفسیرهای سنتی و نوین از آن در کانون توجه قرار گرفته است. با بررسی آراء معرفت شناسانه و زبان شناسانه لاک بویژه در کتاب‌های «جستار در باب فاهمه بشری» و نیز «برخی ملاحظات در باب آموزش» به این نتیجه می‌رسیم که او با طرح نظریه رمزگشایی زبانی، کلمات را نماد مفاهیم ذهنی و زبان را آئینه فرهنگ و واقعیت می‌داند. این دیدگاه به دلیل پیچیدگی و ظرافت؛ تنوع پیش فرض‌های فلسفی و ایدئولوژیکی؛ تحولات تاریخی در فلسفه و زبان شناسی؛ و نهایتاً ابهام در نوشتار لاک با خوانش‌های چهارگانه سنتی، ساختارگرا، عمل‌گرا و فمینیستی همراه بوده است. در نوشتار حاضر ضمن تبیین و نقد و بررسی این رویکردهای چهارگانه و بیان نقاط قوت و ضعف هر یک، تلاش شده است به دور از جنجال‌های سیاسی- اجتماعی، ایدئولوژیکی و فمینیستی، با یک نگاه صرفا فلسفی به آراء و اندیشه این فیلسوف راه یافته و تبیین جدیدی از نظریه زبانی وی ارائه گردد.
Aristotle. (2016). The Rhetoric of Aristotle, translation by Sir Richard Claverhouse Jebb, Cambridge University press.
Atherton, M. (1996). Feminist interpretations of Locke. Pennsylvania State University Press.
Bordo, S. (1993). Unbearable weight: Feminism, Western culture, and the body. University of California Press.
Bally Charles & Sechehaye Albert (1959). Course in General Linguistics, (from notes on lectures given by historical-comparative linguist Ferdinand de Saussure at the University of Geneva between 1906 and 1911), trans by: Wade Baskin.
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. MIT Press.
ــــــــــــ (1957). Syntactic Structures, Mouton press.
David, R. (2007). A history of philosophy of language. Blackwell Publishing.
Dewey John. (1029). Experience and Nature, Dover publications.
Distefano, C. (2023). Is the future female? HarperCollins.
Eckert, P. (2000). The language of gender. Cambridge University Press.
Eliot, L. (2009). The gendered brain: How our common wiring makes us different. Houghton Mifflin Harcourt.
Gilligan, C. (1982). In a different voice: Psychological theory and women's development. Harvard University Press.
Grosz, Elizabeth (1994). The Irigarayan Body, Columbia University Press.
Haack, S. (2000). Pragmatism and language. Cambridge University Press.
Holmes, J. (1995). Feminist interpretations of language. Routledge.
Hume D. (2014). A Treatise of Human Nature, Oxford: Clarendon Press.
Irigaray, Luce (1985). Speculum of the Other Woman, translated by: Gillian Gill, Cornell University Press.
ــــــــــــ (1993). An Ethics of Sexual Difference, translated by: Sharon Willis, Cornell University Press.
ــــــــــــ . (1985). The Sexual Politics of Language, translated by: Carolyn Burke and Gillian Gill Cornell University Press.
ــــــــــــ. (1985). This Sex Which Is Not One, translated by: Catherine Porter & Carolyn Burke, Cornell University Press.
ــــــــــــ. (1993). The Language of the Mother, Translator: Catherine Porter, Routledge, (English translation).
Jaggar, A. M. (1983). Feminist politics and human nature. Rowman & Littlefield.
ــــــــــــ. (1997). Feminist ethics. Oxford University Press.
James, W. (1907). Pragmatism: A new name for some old ways of thinking. Harvard University Press.
Locke, J. (1690). An essay concerning human understanding. Oxford University Press.
ــــــــــــ.(1693). Some Thoughts Concerning Education, A. & J. Churchill publisher.
MacKinnon, C. A. (1989). Toward a feminist theory of the state. Harvard University Press.
Mill J. S. (2012). A System of Logic, Ratiocinative and Inductive, Cambridge University Press.
Morris, M. (2012). An introduction to the philosophy of language. Cambridge University Press.
Pinker, S. (1991). Locke and the Enlightenment: Ideas in the making: The influence of John Locke's theory of language on modern philosophy. By John Yolton. Blackwell Publishing.
ــــــــــــ. (1994). The language instinct: How the mind creates language. Morrow.
Plato. (1997). Complete Works, Edited by John M. Cooper, Hackett Publishing Company, Indianapolis/Cambridge.
Putnam, H. (Ed.). (1995). Pragmatism: A reader. Hackett Publishing.
Richard. David. (2007). A History of Philosophy of Language, Blackwell Publishing.
Rorty, R. (1992). The pragmatic turn. Harvard University Press.
Saussure, F. de (1957). The structure of language. Translated by Wade Baskin. Edited by Charles Bally and Albert Sechehaye. University of Chicago Press.
