سروده های شاهان در جنگ شماره3423 کتابخانه ملی پاریس
الموضوعات : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
فیروزه هاشمی فشارکی
1
,
مهرداد چترایی
2
,
محبوبه خراسانی
3
,
شهرزاد نیازی
4
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران (نویسنده مسئول)
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
4 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد نجف آباد، نجف آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: نسخه خطی, اشعار نویافته, شاهان شاعر, جنگ 3423 کتابخانه ملی پاریس, تصحیح.,
ملخص المقالة :
دست‌نوشته‌های به جا مانده از سده های گذشته، مشتمل بر دستاوردهای تاریخی- ادبی ارزشمندی است و تصحیح آن ها منجر به حل مشکلات و ابهامات بسیاری از متون منظوم و منثور می شود. جنگ‌ها یکی از انواع دست‌نوشته‌های خطی ادبی است که منابعی مهم برای شناسایی شاعران، احوال و آثار آنان به حساب می آیند. شناسایی شاعران ابیات، دست‌یافتن به اشعار از یاد رفته، مفقود شده و صورت‌های پیشین یا نوین اشعار شناخته شده از دیگر مزیت های تحقیق بر جنگ های ادبی است. جنگ شماره 3423 کتابخانه ملی پاریس، جنگی آمیخته به یادداشت های منثور و ابیات فارسی و عربی متعلق به قرن نهم هجری است که اطلاعات سودمندی در مورد اشعار شاعران بنام، گمنام و ناشناس در اختیار پژوهشگران قرار‌می‌دهد. بیش از یک سوم اشعار فارسی موجود در این جنگ نویافته است و خوانش‌های نوین ضبط شده در آن مرتفع کننده بسیاری از معانی مبهم و اغتشاشات وزنی ابیات موجود در آثار ادبی است. در این پژوهش ضمن معرفی مختصر این دست نوشته، برای نخستین بار اشعار فارسی شاهان شاعر آن تصحیح و ارائه شده است و با مراجعه به تذکره ها، تاریخ ادبیات ها و دواوین شعری در مورد سرایندگان آن، خوانش‌های نوین و نویافته بودن آن ها تحقیق شده است.
ابن رسول، محمدرضا(1397)، «گزینشی نو وگزیده های نویافته از دیوان حافظ»، مجله پیام بهارستان، سال دهم، شماره 113، صص 82-37.
اخسیکتی، اثیر الدین(1398)، دیوان اثیر الدین اخسیکتی، به تصحیح محمود براتی، تهران: سخن.
امیدسالار، محمود(1375)، «متن یک نامه بازیافته از دوران سلطان محمود غزنوی(به یاد دانشمند فقید سعید نفیسی»، مجله ایران شناسی، سال هشتم، شماره4، صص 745-742.
اوحدی بلیانی، تقی الدین(1389)، عرفات العاشقین و عرصات العارفین، به کوشش محمد قهرمان، دوره هشت جلدی، تهران: میراث مکتوب.
باسورث، ادموند و همکاران(1379)، تاریخ ایران کمبریج، ترجمه حسن انوشه. جلد 5، تهران: امیركبیر.
بناکتی، داود بن محمد(1348)، تاریخ بناکتی، تصحیح جعفر شعار، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی.
بویل، جان اندرو(1387)، تاریخ ایران کمبریج؛ از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، ترجمه حسن انوشه، تهران: امیر کبیر.
بی نام(بیتا)، جنگ اشعار شماره 3423 Arabe کتابخانه ملی پاریس: پاریس.
خاضع، اردشیر(1343)،تذکره سخنوران یزد، ج1، حیدر آباد: دایرﺓ المعارف عثمانیه.
خلیلی، خلیل‌الله(1387)، سلطنت غزنویان، تهران: امیری.
خواندمیر، غیاث الدین(1355)، دستور الوزرا، به کوشش سعید نفیسی، چاپ دوم، تهران: اقبال.
ذبیحی، رحمان، هادیف رحیم(1393)، «جستجو در احوال نصرالدین کبود جامه و تصحیح اشعار او»، مجله آیینه میراث، سال دوازدهم، شماره 3، ص189.
رودکی سمرقندی، ابوعبدالله جعفر بن محمد(1373)، دیوان رودکی، به کوشش سعید نفیسی و ی. براگینسکی، تهران: نگاه.
فضلی نژاد، احمد(1393)، «ایران زمین در تاریخ نگاری ایلخانیان وممالیک»، پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، سال هشتم، شماره 2، ،صص190-171.
فیروز بخش، پژمان(1393)، «پراکنده های ایرانشناسی(5)»، بخارا، سال شانزدم، شماره 103، صص 173-155.
کاشانی، نورالدین(1397).،تاریخ کشیک خانه همایون، به کوشش اصغر دادبه و مهدی صدری، تهرا: میراث مکتوب.
معزی(نیشابوری)، محمد بن عبدالملک(1362)، دیوان کامل امیر معزی، تهران: نشر مرزبان.
نخجوانی، حسین(1327)، «مسجد کبود تبریز یا عمارت مظفریه»، مجله زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، سال اول، شماره 3، صص20-11.
نیک طبع، پروانه(1388)، «روابط سلطان آتسز خوارزمشاه با ملک نیمروز بر اساس اسناد نویافته منشآت دیوان سلاطین ماضی»، مجله فرهنگ، سال بیست و دوم، شماره 72، صص 167-163.
وزیر، احمد بن محمد تاج الدین(1381)، بیاض تاج الدین احمد وزیر، ج1 و 2، قم: مجمع ذخایر اسلامی.
هروی، شهاب الدین(1380)، زبدﺓ التواریخ، تصحیح کمال سیدجوادی، ج 3، تهران: طبع و نشر.
همدانی، رشید الدین(1389)،جامع التواریخ، تصحیح محمد روشن، مصطفی موسوی، تهران: میراث مکتوب.
یاری گلدره، سهیل و نورایی، الیاس(1392)، «تحقیق در اشعار نویافته خواجه نصیرالدین طوسی»، نشریه سبک شناسی نظم و نثر(بهار ادب)، سال ششم، شماره 4، صص 343-329.
یاری گلدره، سهیل(1392)، «اشعار نویافته ابن سینا»، کتاب ماه ادبیات، سال شانزدهم، شماره 10،صص 44-41
Ibn Rasul, Mohammadreza (2018), "A New Selection and Newly Found Selections from Hafez's Divan", Payam-e-Bahastan Journal, Vol. 10, No. 113, pp. 37-82
Akhsikaty, Athtar ad-Din (2019), Divan of Athtar ad-Din Akhsikaty, edited by Mahmoud Barati, Tehran: Sokhan
Omidsalari, Mahmoud (1996), "The Text of a Letter Recovered from the Era of Sultan Mahmud Ghaznavi (In Memory of the Late Scholar Seyyed Saeed Nafisi)", Iranshenasi Journal, Vol. 8, No. 4, pp. 742-745
Awhadi Balyani, Taqi ad-Din (2008), Urvat al-Ashiqin wa Arasat al-Arifin, edited by Mohammad Qahraman, 8 volumes, Tehran: Mirath-e-Maktub
Bosworth, Edmund et al. (1990), The Cambridge History of Iran, translated by Hassan Anoosheh, Vol. 5, Tehran: Amirkabir
Banaqti, Dawood ibn Mohammad (1955), Tarikh-e Banaqti, edited by Ja'far Sho'ara, Tehran: Selseleh-ye E'lam-e A'sare Melli
Boyle, John Andrew (2004), The Cambridge History of Iran; From the Coming of the Saljuqs to the Fall of the Ilkhanate, translated by Hassan Anoosheh, Tehran: Amirkabir
Anonymous (Poem), Collection of Poems No. 3423 Arabe, National Library of France: Paris
Khazeh, Ardeshir (1942), Tezkerat-e Sokhanvaran-e Yazd, Vol. 1, Hyderabad: Daireh-ye Ma'arif-e Osmani
Khalili, Khalilullah (2004), Saltanat-e Ghaznaviyan, Tehran: Amiri
Khvandamir, Ghiyas ad-Din (1962), Dastur al-Wuzarah, edited by Seyyed Saeed Nafisi, 2nd edition, Tehran: Iqbal
Zabihi, Rahman, Hadifi Rahim (2014), "Research on the Life of Nasreddin Kaboudjama and the Correction of His Poems", Ayeneh-ye Miras Journal, Vol. 12, No. 3, p. 189
Rudaki Samarkandi, Abu Abdullah Jafar ibn Mohammad (1974), Divan-e Rudaki, edited by Seyyed Saeed Nafisi and Y. Braginski, Tehran: Negah
Fadli Nejad, Ahmad (2014), "Iran Zameen in Tarikh-Nagari-e Ilkhaniyan va Mamlukiyan", Historical Studies of Iran and Islam, Vol. 8, No. 2, pp. 171-190
Firouzbakhsh, Peyman (2014), "Parakdaneha-ye Iranshenasi (5)", Bukhara, Vol. 16, No. 103, pp. 155-173
Kashani, Nur ad-Din (2018), Tarikh-e Kheshk-Khaneh-ye Homayun, edited by Asghar Dadba and Mehdi Sadri, Tehran: Mirath-e Maktub
Ma'azi (Nishapuri), Mohammad ibn Abdulmalik (1963), Divan-e Kamil-e Amir Ma'azi, Tehran: Nashr-e Marzban
Nakhjvani, Hossein (1946), "Masjed-e Kaboud-e Tabriz ya Emarat-e Mozafarieh", Zabanha-ye Adab-e Farsi-ye Daneshgah-e Tabriz, Vol. 1, No. 3, pp. 11-20
Nik-Tab', Parvaneh (2007), "Relaton-e Sultan Atsaz-e Khwarazmshah ba Malik-e Nimruz bar Asas-e Asnad-e Naviyaftaneh-ye Mansha'at-e Divan-e Saltanat-e Mamsi", Farhang Journal, Vol. 22, No. 72, pp. 163-167
Vazir, Ahmad bin Muhammad Taj al-Din (1992). The White Paper of Ahmad bin Muhammad Taj al-Din Vazir, Vol. 1 and 2. Qom: Majma' al-Zakhāyir al-Islāmī
Hurvy, Shihab al-Din (1991). The Essence of Histories, Edited by Kamal Sayyid-Jouadi, Vol. 3. Tehran: Tab' wa Nashr
Hamdāni, Rashid al-Din (1998). The Compendium of Histories, Edited by Mohammad Roshan and Mostafa Mousavi. Tehran: Mirath-e Maktoub
Yarī Goldareh, Soheil and Nouraei, Elias (2013). "Research on the Newly Found Poems of Khwaja Nasir al-Din Tusi," Stilistics of Poetry and Prose (Bahar-e Adab), Vol. 6, No. 4, pp. 329-343
Yarī Goldareh, Soheil (2013). "Newly Found Poems of Avicenna," Kitāb-e Māh-e Adabiyat, Vol. 16, No. 10, pp. 41-44
