جای گاه تشبیهات تلمیحی در ساختار غنایی شعر استاد حمیدی شیرازی
الموضوعات :
مصطفی عرفانی
1
(دانش‌جوی دورة دکتری دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحدرودهن، ایران)
مهدی ماحوزی
2
(عضوهیأت علمی دانش‌گاه آزاداسلامی ـ واحدرودهن، ایران)
الکلمات المفتاحية: حمیدی شیرازی, تشبیه تلمیحی, اساطیری, دینی, غنایی و عاشقانه ـ تاریخی,
ملخص المقالة :
مهدی حمیدی شیرازی در میان شاعران سنت‌گرای معاصر در حوزة ادب غنایی، در فرم و ساختار و در معنا و محتوا، سبکی خاص ومنحصر بفرد دارد. در تمامی آثار وی ـ بویژه اشک معشوق ـ همة عناصر زبانی، آرایه‌های ادبی، وزن، موسیقی شعر، واژگان، ترکیبات، تصاویر، فرم و ساختار در خدمت عنصر عاطفه قرار دارد. در این جستار سعی شده است، یکی از شیوه‌های ساختاری و تصویرسازی وی، که بهره‌گیری از تشبیهات تلمیحی از جمله: اساطیری، حماسی، دینی، عاشقانه و تاریخی، مورد بررسی قرار گیرد. وی از عناصر اساطیری، مذهبی، عاشقانه و تاریخی برای ابراز احساسات عاشقانة خویش در عاطفی‌ترین ساختار بهره می‌گیرد و علاوه بر، برجسته‌سازی تصویری، با دم‌جان بخش خود، آن‌ها را جانی تازه بخشیده است. پیوند مناسب میان این عناصر تشبیهی، تلمیحی و جریان عشق میان او و محبوب؛ از ویژگی‌های اصلی شعر اوست.
- قرآن کریم.
- آهنی، غلام حسین، معانی وبیان، تهران، مدرسة عالی ادبیات و زبان‌های خارجی، 1357.
- اشرف زاده، رضا، علوی مقدم محمد، معانی وبیان، تهران، انتشارات سمت، ، 1384.
- الهاشمی، سید احمد، جواهرالبلاغه، قم موسسة مطبوعاتی دینی، 1368.
- پورنام‌داریان، تقی، سفر در مه، تهران، انتشارات زمستان، 1374.
- جرجانی، عبدالقاهر، اسرارالبلاغه ترجمة جلیل تجلیل، تهران، دانش‌گاه تهران، 1361.
- خادمی‌کولایی، مهدی، همایش نیماشناسی، ساری، انتشارات شلفین، 1381.
- دشتی، علی، پرده پندار و در دیارصوفیان ، به کوشش مهدی ماحوزی، تهران، انتشارات زوار، 1384.
- دشتی، علی، خاقانی شاعری دیر آشنا، به کوشش مهدی ماحوزی، تهران، انتشارات اساطیر، 1364.
- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، انتشارات دانش‌گاه تهران، 1377.
- رادویانی، محمدبن عمر، ترجمان البلاغه، تحقیق احمد آتش، تهران، انتشارات اساطیر، 1361.
- رازی، شمس الدین محمدبن قیس، المجم فی معاییر اشعارالعجم، تحقیق محمد قزوینی، تهران، دانش‌گاه تهران، 1327.
- رجایی، محمد خلیل، معالم البلاغه، شیراز، دانش‌گاه شیراز، 1359.
- زرین کوب، عبدالحسین، شعر بی دروغ شعر بی نقاب، تهران، انتشارات علمی، 1388.
- سرّامی، قدمعلی، ازرنگ گل تارنج خار، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی ، 1388.
- شعر وشناخت، موحّد، ضیاء، تهران، انتشارات مروارید، 1385.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا، صورخیال درشعرفارسی، تهران، انتشارات آگه، 1378.
- شمیسا، سیروس، بیان، تهران، انتشارات فردوس، 1371.
- صفا، ذبیح الله، حماسه سرایی در ایران، تهران، انتشارات فردوس، 1383.
- طبری، محمدبن جریر، تاریخ طبری، ترجمة ابالقاسم پاینده، تهران، انتشارات اساطیر، 1375.
- ظفری، ولی الله، حبسیه در ادب فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1364.
- فاطمی، سید حسین، تصویرگری درغزلیات شمس، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1376.
- فتوحی رود معجنی، محمود، بلاغت تصویر، تهران، انتشارات سخن، 1383.
- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، براساس چاپ مسکو، تحت نظر ع. نوشین، تصحیح ر. علی یف، آ. برتلس، م. عثمانوف، تهران، انتشارات سوره، 1377.
- ماحوزی، امیرحسین، بررسی تشبیه در کلیات شمس، تهران، سازمان چاپ وانتشارات دانش‌گاه آزاداسلامی، 1390.
- مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، تاریخ پیامبران، تحقیق سید علی امامیان، قم، انتشارات سرور 1384.
- میر صادقی، میمنت، واژه نامة هنر شاعری، تهران، انشارات مهناز، 1388.
- نظامی، الیاس بن یوسف، لیلی ومجنون، تصحیح برات زنجانی، تهران، انتشارات دانش‌گاه تهران، 1385.
- نظامی، الیاس بن یوسف، کلیات، مطابق بانسخة تصحیح شدة وحیددستگردی، به اهتمام پرویز بابایی، تهران، نشر علمی، 1378.
- وطواط، رشیدالدین محمدبن محمد، حدائق السحر فی دقائق الشعر، تصحیح عباس اقبال، تهران، کتابخانة طهوری، سنایی، 1362.
- همایی، جلال الدین، معانی وبیان، به کوشش ماهدخت بانو همایی، تهران، موسسة نشر هما، 1370.
