تحلیل محتوایی و ساختاری مدایح دینی حسین منزوی
الموضوعات :مرضیه داودی مقدم 1 , فرهاد دیوسالار 2 , حسن شوندی 3 , نسترن صفاری 4
1 - دانشجوی دکترای گروه ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 - استادیار گروه ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
الکلمات المفتاحية: حسین منزوی, شعر معاصر, اومانیسم اسلامی, مدایح دینی, شعر آئینی,
ملخص المقالة :
مدیحهسرایی از موضوعات غالب شعر فارسی است. در تحقیق حاضر ابتدا مدح در لغت و اصطلاح بررسی شده، سپس ضمن معرفی حسین منزوی و بیان جایگاه برجسته او در شعر معاصر، مدایح دینی وی از حیث محتوا و ساختار بررسی شده است. روش پژوهش کتابخانهای، نوع پژوهش اسنادی- توصیفی و جامعه آماری اشعار آیینی حسین منزوی بود که نمونههایی از اشعار وی از جمله تماشای ایزدی، آئینۀ تاریخ، پیلۀ بهشت، گنج شایگان، باغ نرگس و ... مورد بررسی قرار گرفت. منزوی به عنوان شاعری شناخته میشود که در عرصة غزل به موفقیتهای بزرگی دست یافته و شهرت وی بیشتر به خاطر غزلهای اوست؛ اما در کنار این غزلیات بخش دیگری از اشعار خود را به مسائل مذهبی نیز اختصاص داده است. وی در مثنویها و قصایدی به مدح ذات مقدس باری تعالی، ساحت مقدس پیامبر اکرم (ص) و بیشتر ائمه، پرداخته است. شیفتگی و علاقمندی شاعر در مدح ائمه اطهار (ع) و پیامبران و توجه به مضامین الهی و انسانی، ذیل اومانیسم اسلامی حائز اهمیت است. مضامین نهفته در این مدایح دینی همان مفاهیمی است که در دورههای پیشین مشاهده میشود و جز در برخی موارد اثری از نوآوری در مضمون این قصیدهها دیده نمیشود. شاعر با بهرهگیری از عاطفة صادقانه، واژهها و ترکیبهایی ساده را برای القای این مضامین برگزیده است. از حیث ساختاری نیز مجموعهای از تناسبها و توازنهای آوایی و واژگانی و نحوی، ساختار نظاممندی به قصیدههای دینی منزوی بخشیده است.
کتاب¬ها
قرآن کریم.
احمد بدوی، احمد. (1964). أسس النقد الأدبی عند العرب، قاهرة: الفلاجة مکتبة نهضة مصر.
ارکون، محمد. (1395). انسان گرایی در تفکر اسلامی، ترجمه احسان موسوی خلخالی، تهران: طرح نقد.
امامی، نصرالله. (1382). ساخت گرایی و نقد ساختاری، اهواز: نشر رسش.
پور نامداریان، تقی. (1381). سفر در مه، تهران: نگاه.
جعفری، عبدالرضا. (1387). فروغ جاودانه، تهران: انتشارات تنویر.
رزمجو، محسن. (1374). انواع ادبی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
سبحانی، جعفر. (1392). راهنمای حقیقت، تهران: مشعر.
سلیمی، علی. (1387). النقد و الناقدون فی الأدب العربی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1370). موسیقی شعر، تهران: انتشارات آگاه.
شمیسا، سیروس. (1381). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس.
عزام، محمد. (2001). النص الغائب، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
علوی مقدم، مهیار. (1381). نظریه¬های نقد ادبی معاصر صورتگرایی و ساختارگرایی، تهران: سمت.
علی پور، مصطفی. (1378). ساختار زبان شعر امروز، تهران: فردوس.
قدامة بن جعفر، ابوالفرج. (1420ق). نقد الشعر، قاهرة: دارالکتب العلمیة.
کاظمی، روح الله. (1388). سیب نقره¬ای ماه، تهران: مروارید.
لنگرودی، شمس. (1390). تاریخ تحلیلی شعر نو. جلد 4، تهران: انتشارات مرکز.
مبارک، محمد زکی. (1977). المدایح النبویة فی الأدب العربی، دمشق: مکتب الشرق الجدید.
محمدی، محمد حسین. (1385). فرهنگ تلمیحات شعر معاصر، تهران: نشر میترا.
منزوی، حسین. (1388). مجموعه اشعار. به کوشش محمد فتحی، تهران: انتشارات نگاه.
منابع انگلیسی
Herde, Peter .(1973). Humanism in italy, in:dictionary of the history of ideas: studies of selected pivotal ideas, edi. By shireen T. hunter, new York, M.E. sharpe.
References
Books
The holy Quran.
Ahmad badavi, Ahmad .(1964). The foundations of arab criticism among the arabs, cairo:Al-falaga Egypts renaissance library. [In Arabic]
Alavi Moghadam, Mahyar. (2002). Theories of contemporary literary criticism formalism and structuralism, Tehran: samt. [In Persian]
Alipour, Mustafa. (1999). The language of today`s poetry, Tehran: FerdoUs. [In Persian]
Emami, Nasrallah. (2003). Constructivism and structural criticism, Ahvaz: rasesh publishing house. [In Persian]
Jafari, Abdul Reza. (2008). Forough Javdaneh, Tehran: Tanveer Publications. [In Persian]
Kazemi, Ruhollah. (2009). Silver apple of the moon, Tehran: morwarid. [In Persian]
Langroudi, Shams. (2011). Analytical history of new poetry, Volume 4, Tehran: center publication. [In Persian]
Mohammadi. Mohammad Hossein. (2006). the culture of contemporary poetry allausions, Tehran: mitra publishing. [In Persian]
Monzavi, Hossein. (2009). Collection of poems, By mohammad fathi, Tehran: negah publication. [In Persian]
Mubarak, Muhammad Zaki. (1977). prophetic praises in arabic literature, Damascus: maktab al-sharq al-jadid. [In Arabic]
Pour namdarian, Taghi. (2001). Travel in the fog, Tehran: Negah. [In Persian]
Qudama bin Jafar. (1999). Criticism of poetry, Cairo: dar al-kitab al-alamiya. [In Arabic]
Razmjo, Mohsen. (1995). Literary types, Mashhad: Astan Quds Razavi. [In Persian]
Salimi, Ali. (2008). Criticism and critics in arabic literature, Kermanshah: Razi university. [In Arabic]
Shafiei Kadkani, Mohammad Reza. (1991). Poetry music, Tehran: agah. [In Persian]
Shamisa, Cyrus. (2002). A fresh look at the novel, Tehran: Ferdous. [In Persian]
Sobhani, Jafar. (2012). Guide of truth, Tehran: mashaar. [In Persian]
Uzzam, Mohammad. (2001). Al-nas al-ghaib, Damascus: ittihad al-ketab al-arab. [In Arabic]
