بررسی مؤلّفه‌های فمنیستی در رمان‌های «عادت میکنیم» از زویا پیرزاد و «دفترچۀ ممنوعه» از آلبا دسس پدس
الموضوعات : فصلنامه بهارستان سخنطاهره رضوانی گیل کلایی 1 , علی دهقان 2 , حمیدرضا فرضی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
الکلمات المفتاحية: زویا پیرزاد, فمنیسم, عادت میکنیم, دفترچۀ ممنوعه, آلبا دسس پدس,
ملخص المقالة :
ادبیّات هر کشور چون آیین‌ه ای است که بازتاب مسائل و مشکلات زنان آن جامعه است و از این جهت تفاوتی در مکان و زمان و زبان و فرهنگ ملّت ها و امّت ها وجود ندارد؛ لذا هر کدام از این آثار، در دل خود پرده از مشکلات زنان در برهه ای از زمان برداشته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته، به بررسـی مؤلّفـه‌های فمنیستی بر اساس دو رمان عادت می‌کنیـم از زویا پیـرزاد و دفترچۀ ممنـوعه از آلبا دسس پدس (از دو کشور ایران و ایتالیا) می پردازد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که دفاع از حقوق زن، مسألة آزادی در انتخاب شغل و تلاش برای حفظ آن، تلاش برای کسب هویّت جدید، ایستادگی در برابر تهدید و تحقیر و مبارزه با مردسالاری، بی‌‌توجّهی و خشونت علیه زنان و... از مؤلّفه های فمینیستی رمان های یاد شده است و زنان در این آثــار با انــواع بی مهری ها، ستم و نادیده گرفتن حق انسانی مواجه بوده و برای رسیدن به حقوقی موازی با مردان، ناگریز از شکستن تبعیضات و نابرابری های جنسی می شوند، امّا سرانجامِ خیلی مثبت و اثرگذاری ندارند.
فهرست منابع و ماخذ
الف: کتابنامه
1- آبوت، پاملا و والاس کلر، (1381)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران: نی.
2- تانگ، رزمری، (1387)، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریّه‌های فمینیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی.
3- غذامی، عبدالله و عودهتبار، هدی (1395)، زن و زبان، چاپ دوّم، تهران: گام نو.
4- پارسی‌نژاد، کامران، (1382)، فمنیسم ادبی در غرب، تهران: دانشگاه تهران.
5- پیرزاد، زویا، (1397)، عادت میکنیم، تهران: مرکز.
6- دسس پدس، آلبا، (1397)، دفترچۀ ممنوعه، ترجمۀ بهمن فرزانه، تهران: سرایش.
7- رابینز، روت، (1389)، فمنیسم‌های ادبی، ترجمة احمد ابو محبوب، تهران: افراز.
8- سلدن، رامان و پیتر، ویدوسون، (1377)، راهنمای نظریّۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عبّاس مخبر، چاپ دوم، تهران: طرح نو.
9- شمیسا، سیروس (1388)، نقد ادبی، چاپ سوم، تهران: میترا.
ب: مقالات
10- بهادری، محمّدجلیل، (1394)، «بررسی جایگاه زن در جامعهی سنّتی ایلام با نگاهی به مثنوی «والیه»»، فرهنگ ایلام، دورۀ شانزدهم؛ شمارۀ 46 و 47، صص: 175-187.
11- جمشیدی، محمّدحسین؛ زنگنه، پیمان، (1388)، «بررسی مقایسهای دیدگاه جریانهای اندیشۀ اسلامی معاصر و فمینیسم، در مورد نقش و جایگاه زنان»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال پنجم، شمارۀ اوّل، صص: 7-39.
12- خیّاطان، لیلا، (1397)، «بررسی مطالبات زنان در آثار داستاننویسان زن از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی»؛ فصلنامۀ پژوهشنامۀ ادبیّات داستانی دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه رازی، سال هفتم، شمارۀ 25؛ زمستان 1397، صص: 37-49.
13- ربیع‌نتاج، سیّدعلی اکبر؛ روحالهزاده اندواری، عالیه، (1389)، «حضور زن در جامعه از دیدگاه قرآن و روایات»، پژوهشنامۀ علوم و معارف قرآن کریم، سال اوّل، شمارۀ 6، صص: 145-168.
14- رخشندهنیا، سیّدهاکرم؛ شعبانیچافجیری، هادی و گیاهبان، سهیلا، (1396)،« زنان، اُسوههای پایداری در دو رمان باکثیر و حسین فتّاحی» نشریّة ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال نهم، شمارۀ شانزدهم، صص: 137-159.
15- سلیمانی، بلقیس، (1380)، «گفتگوی محمدخانی با بهمن فرزانه و بلقیس سلیمانی و سید محمد حسینی»، کتاب ماه و ادبیّات و فلسفه، صص: 30-35.
16- صادقی شهپر، رضا؛ فاطمه، طالبی، (1394)، «نقد فمنیستی نمایشنامه‌های بهرام بیضایی»، پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی، شمارۀ19، صص: 123-148.
17- کاسگرو، لیزا؛ مورین مک هیو، (1376)، پژوهش زنان: روش‌های فمنیستی، ترجمه ابوالقاسم‌پور رضا، مندرج در فمینیسم‌ها و دیدگاه‌ها به تنظیم شهلا اعزازی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ص: 289.
18- لی، سوادو؛ نیکوبخت، ناصر؛ بزرگبیگدلی، سعید و قبادی، حسینعلی، (1397)، «بررسی تطبیقی و تحلیلی جایگاه و نقش زن در مقام مادر و همسر در رمان معاصر ایران و سنگال (با تأکید بر دو رمان شوهرآهوخانم و نامهای بسیار طولانی)»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی پژوهشهای ادبیّات تطبیقی، دورۀ 6؛ شمارۀ 2، صص: 1-2.
19- یزدانمنش، وفا و بیات، علی، (1383)، «زن از دیدگاه علّامه اقبال لاهوری»، پژوهش زبان‌های خارجی، شمارۀ22، زمستان 1383، صص: 83-102.
