اثر شوری بر تجمع سدیم، پتاسیم و عملکرد اندام هوایی دو اکوتیپ تریتیکاله (Triticosecale wittmack X) در مراحل مختلف رشد
الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
صفورا فرهنگ مهر
1
(
دانشکده کشاورزی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
)
شیوا اکبری
2
(
دانشکده کشاورزی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
)
شهرام رضوان بیدختی
3
(
دانشکده کشاورزی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
)
الکلمات المفتاحية: تنش, کلرید سدیم, تجمع یون, محتوی نسبی آب برگ,
ملخص المقالة :
شوری یکی از عامل‌های مهم بوم‌شناختی است که پایداری مناطق خشک و نیمه‌خشک به ویژه مناطقی که تبخیر و تعرق بیشتر از میزان بارندگی است را تهدید می‌کند. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری بر میزان تجمع سدیم و پتاسیم، عملکرد اندام هوایی و محتوی نسبی آب برگ در دو اکوتیپ تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان اجرا گردید. فاکتور اول شامل سطوح مختلف شوری (صفر، 3، 6، 9، 11، 14 دسی‌زیمنس بر متر) حاصل از نمک کلرید سدیم خالص و فاکتور دوم شامل دو اکوتیپ تریتیکاله (ورزنه و اصفهان) بود. نتایج نشان داد که اعمال و تشدید تنش شوری در هر سه مرحله رشدی شامل قبل از گلدهی، ابتدای آبستنی و خمیری شدن بذر‌ها، باعث کاهش معنی‌دار عملکرد اندام هوایی و محتوی نسبی آب برگ شد. در هر سه مرحله رشدی در اثر تنش شوری، مقدار تجمع یون سدیم و پتاسیم در برگ‌های گیاه تریتیکاله به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اثر اکوتیپ و اثر متقابل شوری و اکوتیپ بر مقدار پتاسیم در هر سه مرحله رشدی معنی‌دار بود. اما اثر متقابل شوری و اکوتیپ بر مقدار سدیم تنها در مرحله خمیری شدن بذر‌ها معنی‌دار بود. مقدار تجمع یون پتاسیم در اکوتیپ اصفهان در هر سه مرحله رشدی بیشتر از اکوتیپ ورزنه بود و می‌توان چنین نتیجه گرفت که اکوتیپ اصفهان نسبت به اکوتیپ ورزنه در هر سه مرحله رشد گیاه می‌تواند مقاومت بیشتری را در برابر تنش شوری دارا باشد.
