بررسی جایگاه مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه‌های درسی رسمی(موردمطالعه: کتاب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه ایران)

الموضوعات :

فرزانه پاکدامن ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
مهدی دوایی ² ( - استادیار گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
علی اکبر خسروی بابادی ³ ( دانشیار گروه علوم تربیتی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی )
حمیدرضا رضازاده ⁴ ( استادیار گروه تربیت و مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 20 السبت , شوال, 1443 تاريخ التأكيد : 14 السبت , صفر, 1444 تاريخ الإصدار : 27 الأحد , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: آنتروپی شانون, مؤلفه‌های چند فرهنگی, برنامه درسی رسمی,

ملخص المقالة :

با توجه به تنوع قومیت‌ها و تکثر تجارب زیسته قومیتی در ایران، نقش تأثیرگذار آموزش‌وپرورش در برنامه‌های درسی رسمی و محتوای کتاب‌ها و هویت بخشی قومی به دانش آموزان فرهنگ‌های مختلف، انکارناپذیر است.هدف این پژوهش بررسی مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی دوره اول متوسطه ایران بود.این پژوهش توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود. واحد تحلیل محتوا؛ متن، تصاویر و فعالیت‌های کتاب درسی بود. روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونه 3 جلد کتاب مطالعات اجتماعی متوسطه اول (هفتم، هشتم، نهم) شامل 554 صفحه بود. برای ارزیابی روایی ازنظر متخصصان و برای پایایی آن از روش اِسکات استفاده شد. بر اساس یافته‌ها فقط 6% از بخش‌های سه‌گانه محتوای کتب بررسی‌شده به مؤلفه‌های مطلوب قومیت توجه داشت. تحلیل آنتروپی شانون نشان داد مؤلفه 21 (توجه به هویت ملی مشترک اقوام) با 31 مورد بیشترین فراوانی و کمترین مقدار مؤلفه 8 (جلوگیری از پیش‌داوری در مورد قومیت‌ها و فرهنگ‌های خاص) مؤلفه 14(توجه به مفهوم صلح و دوستی) با فراوانی 7 بود.یافته‌ها نشان می‌دهد جایگاه مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی متوسطه اول تا حدود زیادی مغفول مانده و نیازمند بازنگری می‌باشند.