بررسی رابطه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در پرتو فرهنگ راهبردی

الموضوعات :

سهیل گودرزی ¹ (دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران)
احمد سلطانی نژاد ² (استادیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران)
مصطفی زهرانی ³ (دانشیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه. تهران. ایران)
محسن اسلامی ⁴ (استادیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران)

تاريخ الإرسال : 21 السبت , ربيع الأول, 1439 تاريخ التأكيد : 21 السبت , ربيع الأول, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , ربيع الأول, 1439

الکلمات المفتاحية: جمهوری اسلامی ایران, خصومت, فرهنگ راهبردی, ایالات متحده آمریکا,

ملخص المقالة :

چکیده تشریح الگوهای حاکم بر رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی تبیین چرایی بروز وضعیت کنونی میان دو کشور از رهگذر رهیافت‌های متعارف سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل به پژوهش‌هایی ناکارآمد و ناکافی می‌انجامد. تشریح واقعیت‌های تاریخی برای تبیین این وضعیت و یا استفاده از تحلیل‌های مبتنی بر نگرش‌های واقع‌گرایانه، اگرچه برای شناخت وضعیت کلی نه جنگ نه صلح کنونی مفید هستند، اما گویای چرایی تداوم وضعیت و فراتر از آن عدم ادامه و تسری همکاری‌های مقطعی نیز نیستند. تحلیل این مناقشه و خصومت دامنه‌دار میان ایران و آمریکا از یک‌سو مستلزم توجه به ساختارهای مادی قدرت و تضاد ژئوپلتیک میان دو کشور بوده و از سوی دیگر لاجرم می‌باید بر بنیان‌های شناختی و غیرمادی کنش هر یک از دو دولت مذکور متمرکز شود. به‌نظر می‌رسد چهارچوب فرهنگ راهبردی به‌عنوان الگویی که در عین توجه به کنش عینی و قابل محاسبه می‌تواند الگویی کارآمد برای مطالعه ابعاد و علل مناقشه میان ایران و آمریکا باشد. بر این اساس مقاله پیش‌ رو با عنایت به وجوه پر رنگ امنیتی مناقشه مذکور بر آن است که از رهگذر مطالعه مقایسه‌ای عناصر و مؤلفه‌های فرهنگ راهبردی دو کشور، تصویری دقیق‌تر از مناقشه ایران و آمریکا به دست دهد.

المصادر:

 

منابع:

-     قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1395)، انتشارات معاونت حقوقی ریاست جمهوری.

-     میرسندسی، محمد (1391)، جامعه شناسی تاریخی امنیت در ایران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.

-     خلیلی، رضا (1393)، «فرهنگ راهبردی؛ بنیان‌های تاریخی، نظری و مفهومی»، پژوهشنامه دفاع مقدس، سال سوم، شماره دهم.

-     عسگری، محمود (1390)، «عوامل تشکیل دهنده و ویژگی‌های فرهنگ راهبردی ج. ا. ایران»، نامه دفاع، شماره سوم.

-     محمودی، محسن و سهیل گودرزی (1391)، «سیاست نرم­افزارگریانه ایالات متحده در خاورمیانه؛ مقایسه جورج بوش و باراک اوباما»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم.

-     هانتینگتون، ساموئل (1386)، «ارواح مرده: نخبگان ملیت گریز آمریکا در عصر جهانی شدن»، ترجمه: محسن شریعتی نیا و ام البنین توحیدی، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال دوم، شماره ششم.

 

-     Behnam, Reza M. (1986). Cultural Foundation of Iran politics. Salt Lake City: Utah University Press.

-     Chubin, Shahram. (1994). Iran’s National Security Policy: Capabilities Intentions and Impact. Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace.

-     Eisenstadt, Michael. (2015). The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran: Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change. Create Space Independent Publishing Platform.

-     Gray, Colin S. (1994). Strategy in the Nuclear Age: The United States, 1945-1991, in: Williamson Murray, MacGregor Knox, and Alvin Bernstein, The Making of Strategy: Rulers, States and War. Cambridge: Cambridge University Press.

-     Johnson, Jeannie L. (2008). Strategic Culture: Toward a Standard Methodological Approach. in: Johnson et.al, Strategic Culture and Weapons of Mass Destruction. New York: Palgrave, Macmillan.

-     Jones, David. (1990). Soviet Strategic Culture, in: Carl G. Jacobsen, Strategic Power: USA/USSR. New York: St. Martin’s Press.

-     Kartchner, Kerry. (2006). Presentation to Comparative Strategic Cultures, phase II. Park City, Utah University Press.

-     Leverett, Flynt Lawrence & Hillary Mann Leverett. (2014). Going to Tehran: Why the United States must come to the terms with Islamic Republic of Iran?. New York: Metropolitan Publications.

-     McCrisken. Trevor B. (2003). American Exceptionalism and the Legacy of Vietnam: US Foreign Policy since 1974. New York: Palgrave Macmillan.

-     Mousavian, Seyed Hossein & Shahir Shahidsaless. (2014). Iran and the United States: An Insider’s View on the Failed Past and the Road to Peace. New York: Bloomsbury Pub.

-     Smith, James M. (2008). Strategic Culture and Violent Non State Actors: Weapons of Mass Destruction and Asymmetrical Operations; Concepts and Cases. Colorado: USAF Institute for National Security Studies, USAF Academy. 

-     Sneberg, Cathrine. (2015). The purpose of American strategic Culture. Oslo: University of Oslo Press

-     Snyder. Jack. (1977). The Soviet Strategic Culture: Implications for Nuclear Options. Santa Monica, California: RAND Corporation Press.

-     Strain, Frederick R. (1996). Discerning Iranʼs Nuclear Strategy: An Examination of Motivations, Strategic Culture and Rationality. New York: United States Air Force.

-     Barzegar, Keyhan. (2010). “Iran's Foreign Policy Strategy after Saddam”. The Washington Quarterly, Vol. 33(1).

-     Booth, Ken. (2005). “Strategic Culture: Validity and Validation”. The Oxford Journal on Good Governance, Vol. 2(1).

-     Deneen, Patrick J. (2012). “Cities of Man on a Hill”. American Political Thought, Vol.1 (1).

-      Lantis, Jeffery. (2005). “Strategic Culture: From Clausewitz to Constructivism”. Strategic Insights, Vol. 5(10).

-     Lord, Carnes. (1985). “American Strategic Culture. Comparative Strategy”. Vol. 5(3).

-     Monten, Jonathan. (2005). “The Roots of the Bush Doctrine: Power, Nationalism and Democracy Promotion in U.S. Strategy”. International Security, Vol. 29(4).

-     Hass, Richard N. & Martin Indyk. (2009). “Beyond Iraq: A New Strategy for the Middle East”. Foreign Affairs, Vol. 2(2).

-      Mearsheimer, John J & Walt, Stephen M. (2016). “The Case for Offshore Balancing”. Foreign Affairs, Vol. 95(4).

-     Mearsheimer, John J. (2011). “Imperial by Design”. The National Interest, NO. 111.

-     Reilly, K.P.O. (2013). “A Rogue Doctrine? The role of strategic culture on U.S Foreign policy behavior”. Foreign Affairs, Vol. 9(1).

-     Cain, Anthony.C. (2002). “Iran’s Strategic Culture and Weapons of Mass Destruction: Implications of US Policy (Paper, No. 26”). Alabama: Maxwell Air Force Base,   Air War College, Maxwell

-     Eisenstadt, Michael. (2015). “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran: Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change”. Virginia: U.S Marine Corps University.

-     Mahnken, Thomas G. (2006). “United States strategic culture”. Nevada: Defense Threat Reduction Agency Press

-     Stanley, Willis. (2006). “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran”. Prepared for: Defense Threat Reduction Agency, Advanced Systems and Concepts Office. (s.l.), Defense Threat Reduction Agency.

-     Strain, Frederick R. (1996). “Discerning Iran’s Nuclear Strategy: An Examination of Motivations, Strategic Culture and Rationality”. New York: United States Air Force.

-     “Iran’s Economic Outlook”. (2016). accessible at:  www.worldbank.org/en/country/iran/publication.

-     Moore, Russell. A. (1998). “Strategic Culture: How It Affects Strategic Outputs”. available at: http://www.dtic.mil/dtic/tr.

-     Connell, Michael. (2006). “Iran's Military Doctrine”, accessible at: http://iranprimer.usip.org/sites/iranprimer.usip.org/files. 

-     Erikson, Daniel P. (2008). “Requiem for the Monroe Doctrine”. accessible at: www.unc.edu/world/2008Seminars/Erikson.

-     Gray, Colin S. (2006). “Out of the Wilderness: Prime Time for Strategic Culture”. accessible at: http://csis.org/publication.