تبیین رویکرد شهودی ملاصدرا در در ادراک عقلی

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

محمدکاظم رضا زاده جودی ¹ (*استادیار فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاريخ الإرسال : 04 الجمعة , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 04 الجمعة , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 01 الخميس , شعبان, 1433

الکلمات المفتاحية: مشاهده, مراتب نفس, ادراک عقلی, انعکاس, عقل فعال,

ملخص المقالة :

ادراک عقلی یکی از سه ادراک اصلی انسان یعنی ادراک خیالی و حسی است. ملاصدرا بر این باور است که این نوع ادراکات در اثر تحول ذاتی نفس و ارتقاء به مراتب بالاتر هستی و اتحاد با عقل فعال یا مثل افلاطونی حاصل می شود که ممکن است به دو نحو: مشاهده صورت ها در عقل فعال یا انعکاس صورت ها در نفس محقق گردد. نظر ملاصدرا، نظریه دوم است. در این مقاله، مفهوم ادراکات عقلی، ماهیت و ویژگی های آن، حصولی یا حضوری بودن این ادراکات و... براساس نظریات ملاصدرا تبیین و بررسی شده است.

المصادر:

1. جوادی آملی، عبدالله،  رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، بخش پنجم از جلد دوم، جلد 10 ،  نشر اسرا ، چاپ سوم ،  قم ، 1386ش.


2. حسن زاده آملی، حسن، معرفت نفس، تهران ، جلد سوم ، مرکز انتشارات علمی فرهنگی ، تهران ، 1362ش.


3.  همو ، عیون مسائل النفس و شرح العیون ، نشر امیر کبیر ، چاپ اول ، تهران ، 1371ش.


4.   همو ، دو رساله مثل و مثال، نشرطوبی ، چاپ اول ، تهران ، 1382ش.


5. سبزواری، ملاهادی، شرح منظومه ، به کوشش حسن زاده آملی، مسعود طالبی، نشر ناب، چاپ اول ، قم ، 1416ق.


6. صدرالدین شیرازی، ملاصدرا، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه،  9 جلد ، جلدهای 1، 2، 3، 4، 5، 7، 9 ، دار احیا التراث العربی، چاپ سوم ، بیروت 1981م.


7.  همو، المبدأ و المعاد، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، انجمن حکمت و فلسفه ایران ، تهران ، 1358ش.


8. همو، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، مرکز جامعی نشر، مشهد ، 1360ش.


9. همو،اسرار الآیات،به کوشش محمد خواجوی،انجمن حکمت و فلسفه ایران ، تهران ، 1360ش.


10.  همو، مفاتیح الغیب، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ، تهران ، 1363ش.


11.  همو، سه رساله فلسفی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، چاپ سوم ، قم ، 1378ش.


12. همو،مجموعه رسائل صدرالمتالهین، به کوشش محمد ناجی اصفهانی،انتشارات حکمت، چاپ سوم ، تهران ، 1385ش.


13. همو،تعلیقه بر شرح حکمه الاشراق،انتشارات بیدار، چاپ سنگی،قم،بی تا


14. مصباح یزدی،محمدتقی،آموزش فلسفه،جلداول، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول،تهران،1364ش.