بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران بر اساس الگوی اقتصاد کلان پساکینزی
الموضوعات :فرهاد دژپسند 1 , ریحانه بخارایی 2
1 - استادیار اقتصاد - دانشگاه شهید بهشتی
2 - کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه آزاد تهران مرکزی
الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: رشد اقتصادی, توسعه مالی, رویکرد پساکینزی, ایران, طبقه بندی JEL : O53, E21, O16, O40,
ملخص المقالة :
یکی از بخش‌هایی که همزمان با رشد و توسعه اقتصادی به شدت گسترش می‌یابد، بخش مالی هر اقتصادی است. اگرچه دیدگاه های مختلفی در رابطه با جهت علیت این دو ارائه شده است اما جهت علیت و نوع اثرگذاری بسته به شکل توسعه مالی و مراحل مختلف رشد اقتصادی می تواند متفاوت باشد. در این مقاله رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی با بهره‌گیری از رویکرد پساکینزی در دوره زمانی ۱۳۹۳-۱۳۵۳ تحلیل خواهد شد. سؤال اساسی این است، آیا توسعه مالی بر رشد اقتصادی اثرگذار است؟ با توجه به اندازه بیش از ۸۵ درصدی پول در بازار مالی، در این مقاله از شاخص عمق مالی به عنوان شاخص توسعه مالی بهره گرفته شده است. با استفاده از معادل‌های سیستم همزمان به روش گشتاور تعمیم‌یافته و همچنین رگرسیون خود توضیح برداری ساختاری نشان داده شده است که توسعه مالی اثر منفی بر رشد اقتصادی دارد. نتایج نشان می دهند به دلیل اینکه ایران کشوری در حال توسعه است و نمی‌تواند منابع بیشتری را به توسعه سیستم مالی خود اختصاص دهد و بازارهای مالی کارایی مناسب را ندارند، لذا بازارهای مالی نتوانسته‌اند در خدمت بخش واقعی اقتصاد و سرمایه‌گذاری قرار بگیرند در نتیجه دیدگاه پساکینزی‌ها در خصوص ارتباط میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران در دوره مورد بررسی از نظر آماری پذیرفته نشده است.
1) اسنودان، برایان و هوارد آر وین (۱۳۹۳)، اقتصاد کلان جدید (منشأ، سید تحول و وضعیت فعلی)، ترجمه منصور خلیلی عراقی و علی سوری، تهران، انتشارات سمت. صفحات ۴۷۷-۴۴۸.
2) تقوی، مهدی، امیری، حسین و عادل محمدیان (۱۳۹۰)، توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منا با استفاده از روش پانل پویا GMM، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره ۱۰، تابستان ۱۳۹۰. صفحات ۸۲-۶۳.
3) تقوی، مهدی و مریم خلیلی عراقی (۱۳۸۴)، عوامل مؤثر بر سرکوب مالی و سلسله مراتب تأثیر آن‌ها در اقتصاد ایران با به‌کارگیری مدل‌های تصمیم‌گیری گروهی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره ۲۲، بهار ۱۳۸۴. صفحههای ۱۱۳-۹۱.
4) جیحون تبار، فوزیه و زهرا نجفی (۱۳۹۳)، بررسی دیدگاه‌های پست کینزین در مورد رشد و توسعه اقتصادی، اولین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، رشت، خرداد ۱۳۹۳. صفحات ۱۷-۱.
5) حسینی، سید مهدی، اشرفی، یکتا و ابراهیم صیامی عراقی (۱۳۹۰)، بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایارن با معرفی متغیرهای جدید، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره ۶۰، زمستان ۱۳۹۰. صفحات ۳۴-۱۹.
6) دادگر، یداله و روح‌اله نظری (۱۳۸۷)، ارزیابی شاخص‌های توسعه مالی در ایران، کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران، شماره ۱
7) راستی، محمد (۱۳۸۸)، بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک: آزمون فروض پاتریک، فصلنامه بررسی‌های بازرگانی، شماره ۳۸، آذر و دی ۱۳۸۸. صفحات ۶۷-۵۹.
8) سیفی پور، رؤیا (۱۳۸۹)، بررسی تجربی تأثیر سطح توسعه مالی بر رشد اقتصادی، مجله مطالعات مالی، شماره ۵، بهار ۱۳۸۹. صفحات ۵۲-۳۳.
9) عظیمی، سیدرضا و سجاد ابراهیمی (۱۳۹۰)، مزایا و محدودیت‌های شاخص متعارف عمق مالی، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره ۵ و ۶، تابستان ۱۳۹۰. صفحات ۲۸-۱۹.
10) کمیجانی، اکبر و محمد نادعلی (۱۳۸۶)، بررسی رابطه علی تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۴۶، پاییز ۱۳۸۶. صفحههای ۴۷-۲۳.
11) لاوویی، مارک (۱۳۹۲)، مقدمه‌ای بر تفکرات اقتصادی پساکینزی، ترجمه مهرداد ملایی، تهران، انتشارات دنیای اقتصاد.
12) محمدی، تیمور، ناظمان، حمید و یونس خداپرست پیرسرایی (۱۳۹۳)، بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی؛ مقایسه موردی دو کشور نفتی ایران و نروژ، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۳. صفحههای ۱۷۸-۱۵۱.
13) منصف، عبدالعلی، ترکی، لیلا و سید جابر علوی (۱۳۹۲)، تحلیل اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای گروه دی هشت: علیت گرنجر پانلی با رویکرد بوت استرپ (۲۰۱۰-۱۹۹۰)، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال سوم، شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۲. صفحات ۹۲-۷۳.
14) Adusei, Michael (2014), Does Economic Growth Promote Financial Development? Research in Applied Economics, Vol 6, No 2, PP: 209-220.
15) Al-Malkawi, Husam-Aldin N, Marashdeh, Hazem A and Naziruddin Abdullah (2012), Financial Development and Economic Growth in the UAE: Empirical Assessment Using ARDL Approach to Co-integration, International Journal of Economics and Finance, Vol 4, No 5. PP: 105-115.
16) Boyd, J and Prescott, E.C (1986), Financial intermediary-coalitions, Journal of Economic Theory, Elsevier, Vol, 38(2), pp:232-211.
17) Chaiechi, Taha (2012), Financial Development and Economic Growth through a Post-Keynesian Lens: Hong Kong Case Study, Employment, Growth and Development. A Post-Keynesian Approach, PP: 198- 209
18) Dawson, P.J (2003), Financial Development and Growth in Economies in Transition, Applied Economics Letters, Vol 10. PP 833-836.
19) Demetriades, P and K Hossein (1996), Does Financial Development Cause Economic Growth? Time Series Evidence from 16 countries, Journal of Development Economic.
20) Diamond, D.W (1984), Financial Intermediation and Delegated Monitoring, Review of Economic Studies, 51, pp: 393-414.
21) EViews 7 User’s Guide II. (2010), Quantitative Micro Software, LLC. United States of America, ISBN 978-1-880411-41-4.
22) Friedman, M and A.J Schwartz (1963), A Monetary History of the United States, Princeton University Press
23) Goldsmith, R.W (1969), Financial Structure and Development, Yale University Press, New Haven and London.
24) Greenwood, J and B Smith (1997), Financial Markets in Development, and the Development of Financial Markets, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol 21, No 1. PP 145-181
25) Irland, P.N (1994), Money and Growth: An Alternative Approach. American Economic Review, Vol 84, No 1. PP 47-65.
26) Jung, W.S (1986), Financial Devlopment and Economic Growth: international evidence, Economic Development and Cultural Changes, 34, pp: 333-346.
27) King, R.G and R.Levine (1993), Financial Intermediation and Economic Development, in financial intermediation in the construction of Europe, EdsL Colin Mayer an Xavier, pp: 156-189.
28) Levine, R and S Zervos (1998), Stock Markets, Banks and Economic Growth. American Economic Review 88, pp: 537-558.
29) Lucas, R.E (1988), on the mechanics of economic development, Journal OF monetary Economic, 22, pp: 3-42.
30) Luintel, Kul.B and Mosahid Khan (1999), A Quantitative Reassessment of the Finance- Growth Nexus: Evidence from a Multivariate VAR, Journal of Development Economics, Vol 60, No 2. PP 381- 405.
31) Mckinnon, R.I. (1973), Money and capital in economic development, Washington, DC: Brooking Institution.
32) Meier, G.M and D. Seers (1984), Pioneers in Development, New York: Oxford University Press.
33) Patrick, H (1966), Financial Development and Economic Growth in underdeveloped countries, Economic development and cultural change, 12(2), pp: 174-89.
34) Ram, R (1999), Financial Development and Economic Growth: Additional Evidence. Journal ofDevelopment Studies, Vol 35, No 4. PP 164-74.
35) Robinson, J (1952), The Generalization of the General Theory, in rate of interest and other essays, London: MacMillan.
36) Samargandi, Nahla, Fidrmuc, Jan and Sugata Ghosh (2013), Financial development and economic growth in an oil-rich economy: The case of Saudi Arabia, Brunel University and Ruhr University- Bochum.
37) Schumpeter, J.A (1911), Theorie der Wirtschaftlichen Entwicklung. Leipzin: Dunker and Humblot, The Theory of Economic Development, 1911, translated by R.Opie. Cambridge, MA: Harvard University Prees, 1934.
38) Shaw, E.S (1973), Financial Deepeninig in Economic Development, New York: Oxford University Press.
39) Solow, Robert (1956), A Contribution to the theory of economic growth, quarterly Journal of economics,Vol 70, No 1.
40) Stern, N (1989), The Economics of Development: a survey, Economic Jouranl, September.
41) Townsend, R.M (1979), Optimal Contracts and Competitive Markets with Costly State Verification, Journal of Economic Theory
یادداشت‌ها
