اثربخشی آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس بر رفتار جامعه‌پسند نوجوانان و جوانان
الموضوعات :
محسن مهدیان
1
(گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز)
محبوبه فولادچنگ
2
(دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز)
الکلمات المفتاحية: تنظیم هیجان, رفتار جامعه‌پسند, مدل گراس, نوجوانان و جوانان,
ملخص المقالة :
پژوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ باهدف ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻣﻮزش ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﯿﺠﺎن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪل ﮔﺮاس ﺑﺮ رفتار جامعه پسند نوجوانان و جوانان اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. از بین انواع مختلف رفتارهای جامعه پسند دفاع، حمایت عاطفی، دربرگیری، کمک فیزیکی و سهیم شدن در نظر گرفته شد و اثر راهبردهای تنظیم هیجان روی آن‌ها موردبررسی قرار گرفت. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﻧﯿﻤﻪ آزﻣﺎﯾﺸﯽ و به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون ﺑﺎ ﮔﺮوه گواه و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﻠﯿﻪ دانشجویان مقطع کارشناسی ﺑﻮدﻧﺪ که ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺘﺸﮑﻞ از 30 نفر دانشجو ﺑﻮد و ﺑﻪ روش نمونه‌گیری در دسترس اﻧﺘﺨﺎب و ﺳﭙﺲ به‌صورت ﺗﺼﺎدﻓﯽ در گروه‌های آزﻣﺎﯾﺶ (15 نفر) و گواه (15نفر) ﮔﻤﺎرده ﺷﺪﻧﺪ و به پرسشنامه رفتار جامعه پسند (نیلسون، پادیلا - والکر و هولمز، 2017) پاسخ دادند. اﺑﺘﺪا پیش‌آزمون اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﺪت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای آﻣﻮزش ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﯿﺠﺎن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪل ﮔﺮاس را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮد و در ﭘﺎﯾﺎن پس‌آزمون ﺑﺮای ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﺟﺮا ﺷﺪ. داده‌های ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻮوارﯾﺎﻧﺲ چند متغیره ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ آﻣﻮزش راهبردهای ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﯿﺠﺎن، اﻓﺰاﯾﺶ رفتارهای جامعه پسند را در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ یافته‌ها می‌توان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ افراد پس از آﻣﻮزش راهبردهای ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﯿﺠﺎن، قادر به اصلاح و پردازش اطلاعات در مورد دیگران و تعدیل شدت پاسخ هیجانی برای دستیابی به یک سطح متوسط از واکنش اولیه و بازگشت ثانویه مؤثر به وضعیت هیجانی عادی هستند. این امر بیانگر ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ تنظیم هیجان و اﻫﻤﯿﺖ راهبردهای آن در نوجوانان و جوانان در موقعیت‌های آموزشی است.
