بررسی بهبود جوانه زنی بذر دو رقم گندم نان و دوروم (Triticum aestivum L.) بوسیله کاربرد سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی

الموضوعات :

نیلوفر ماهری ¹ , طیب ساکی نژاد ² , عادل مدحج ³ , رضا دادنیا ⁴ , سید کیوان مرعشی ⁵

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
2 - دانشگاه آزاد اهواز
3 - دانشیار گروه زراعت، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
4 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
5 - گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الخميس , ربيع الثاني, 1445 تاريخ التأكيد : 04 السبت , جمادى الأولى, 1445 تاريخ الإصدار : 11 الخميس , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: گندم, اسید سالیسیلیک, اسید جاسمونیک, جوانه زنی, پرولین,

ملخص المقالة :

با کاهش منابع آبی، تولید اقتصادی گندم زارهای وسیع مناطق گرمسیر با مشکل مواجه می باشد. آزمایشی جهت بررسی اثر پیش تیمار هورمون‌های سالیسیلیک اسید (Sa) و جاسمونیک اسید (Ja) بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم نان چمران و دوروم کرخه در شرایط تنش خشکی (St) اجرا شد. بذور گندم با Ja (100 میکرو مولار) و Sa (10 میلی مولار) پرایم شدند. St با کاربرد پلی اتیلن گلیکول 6000 اعمال شد. داده‌ها بر اساس آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در قالب بلوک کامل تصادفی آنالیز شدند. استفاده از Ja و Sa اثرات St را بر شاخص‌های جوانه زنی کاهش داد و کاربرد Ja موثرتر بود. St جوانه زنی را 45% کاهش داد ولی کاربرد Ja و Sa آن را تا 5/22% بهبود بخشید. شاخص تنش خشکی و شاخص بنیه بذر نیز در شرایط St به ترتیب 7/23 و 55 درصد نسبت به شاهد کاهش داشت ولی با کاربرد Ja و Sa این شاخص‌ها به ترتیب به 20 و 16 درصد بهبود یافت. میزان حساسیت رقم کرخه با تجمع کمتر پرولین در شرایط St بیشتر بود و با کاربرد Ja و Sa تا حدود زیادی بهبود یافت. توصیه می‌شود از رقم کرخه برای نقاط جنوبی و غربی استان گرمسیر خوزستان که احتمال وقوع St بالایی دارند استفاده نگردد. با عنایت به اثر بهبود دهندگی Ja و Sa در این مطالعه بر روی شاخص‌های جوانه‌زنی بذور گندم آزمایش شده، پیشنهاد می‌شود که طی مطالعات تکمیلی سایر بذور ارقام گندم نیز برای استفاده در نقاط گرمسیر با این هورمون‌ها آزمون گردد.