بررسی نقش مشارکت اجتماعی در زیست پذیری شهرها (نمونه موردی: شهر زاهدان)
محورهای موضوعی : فصلنامه آینده پژوهی شهری
صدیقه سرگلزایی
1
,
زهره هادیانی
2
,
سجاد قاسمی
3
,
دیمن کاشفی دوست
4
,
سجاد پودینه
5
1 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
5 - گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
کلید واژه: مشارکت اجتماعی, زاهدان, مناطق شهری, زیست پذیری اجتماعی,
چکیده مقاله :
زیست پذیری به یک سیستم شهری که در آن به سلامت اجتماعی، کالبدی، روانی و ارتقاء کیفیت زندگی همه ساکنانش توجه شده است، اطلاق می‌شود. از طرفی موضوع مشارکت شهروندان در توسعه اقتصادی و اجتماعی شهرها که از چند دهه قبل در بررسی ها و برنامه ریزی های توسعه شهری مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین جامعه ای زیست پذیر خواهد بود که به نیازهای افراد آن جامعه اعتنا دارد و به خواسته های آن‌ها احترام می گذارد و از مشارکت شهروندان در امور شهر غافل نمی ماند. هدف مقاله حاضر شناخت ارتباط بین مشارکت اجتماعی به عنوان یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی با زیست پذیری شهری می باشد. برای نیل به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی و برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از نرم افزار Spss، Gis، super decision بهره گرفته شد. جامعه آماری شامل شهروندان مناطق پنج گانه زاهدان می باشد که 384 نفر از ساکنان با روش نمونه گیری طبقه بندی شده توام با تصادفی سیستماتیک انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان دهنده همبستگی بالا بین مولفه های مشارکت اجتماعی و ابعاد زیست پذیری اجتماعی در مناطق پنجگانه شهر زاهدان می باشدکه این امر بیانگر این مطلب است که هر چقدر مشارکت اجتماعی در بین شهروندان شهر زاهدان بیشتر باشد این شهر از نظر زیست پذیری اجتماعی در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین رتبه بندی مناطق شهر زاهدان بر اساس شاخص های زیست پذیری با مدل Copras و آزمون کروسکال والیس نشان می دهد که منطقه 1 به عنوان یک منطقه کمابیش نوساز با توزیع متناسب کاربری اراضی و امکانات تفریحی و رفاهی، مشارکت و همبستگی بالای شهروندان، دسترسی مناسب به خدمات آموزشی و مراقبت های پزشکی، امنیت فردی و اجتماعی نسبتا خوب به عنوان مطلوب ترین منطقه زاهدان و منطقه 3 با بافت اسکان غیررسمی و آشفته، کمبود امکانات تفریحی، بهداشتی و پزشکی، امنیت پایین و نبود مشارکت بین شهروندان این منطقه محروم ترین و نامطلوب ترین منطقه به لحاظ زیست پذیری اجتماعی می باشد.
Viability refers to an urban system in which the social, physical, and mental health and quality of life of all its inhabitants are taken into consideration. On the other hand، the issue of citizen participation in the economic and social development of cities, has been considered in urban development studies and planning since several decades. Therefore, it will be a livable society that cares about the needs of the people of that society, respects their demands, and does not neglect the participation of citizens in the affairs of the city. The purpose of this article is to identify the relationship between social participation as one of the components of social capital and urban livability. To achieve this goal, a descriptive-analytical survey method has been used and to collect information, a researcher-made questionnaire has been applied. To analyze the research data, SPSS، GIS، super decision software has been used. The statistical population includes citizens of the five regions of Zahedan that 383 residents have been selected and studied by cluster sampling with systematic random sampling. The results of ranking the regions in livability indicators show that region 1 as a new region with a proportional distribution of land use and urban services، adequate access to educational and health services، security and urban environment is a relatively desirable region in Zahedan and region 3 with informal and turbulent housing texture is the most undesirable region in terms of social livability. The results of Pearson correlation coefficient test show high correlation between the components of social participation and the dimensions of social viability in the areas of Zahedan; this indicates that the more social participation among the citizens of Zahedan, the better the city is in terms of social viability.
_||_