تاثیر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه در کلزا

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

پیمان شریفی ¹ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت)

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1395/09/02 تاریخ انتشار : 1395/02/01

کلید واژه: جوانه‌زنی, کلزا, طول ساقه‌چه, طول ریشه‌چه, وزن گیاهچه,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری ناشی از غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی بذور کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. فاکتور اول ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 401، آرجی اس 003 و سین 3) و فاکتور دوم تنش شوری در شش سطح (0، 3/4، 6/8، 10/2، 13/6 و 17 دسی‌زیمنس بر متر) بود. اثر رقم و شوری بر تمام صفات معنی‌دار بود، اما اثر متقابل دو فاکتور فقط برای درصد جوانه‌زنی و وزن گیاهچه معنی‌دار بود. تمام صفات به طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم کاهش پیدا کردند، به طوری‌که بیشترین میزان طول ریشه‌چه (2/4 میلی‌متر) و درصد جوانه‌زنی (33/74 درصد) مربوط به تیمار شاهد بود، در حالیکه برای دو صفت طول ساقه‌چه و وزن گیاهچه بیشترین مقادیر (به‌ترتیب برابر با 2/26 میلی‌متر و 31/33 میلی‌گرم) مربوط به غلظت 3/4 دسی‌زیمنس بر متر بود. در غلظت 17 دسی‌زیمنس بر متر حداکثر مقدار کاهش صفات فوق مشاهده شد. کمترین مقادیر برای تمام صفات مورد مطالعه در رقم آرجی اس 003 مشاهده شد. بررسی روند تغییرات حاکی از وجود رابطه خطی بین سطوح شوری و دو صفت طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بود، در حالیکه برای دو صفت دیگر رابطه درجه دوم نیز معنی‌دار بود. در مجموع، تأثیر بسیار معنی‌دار غلظت‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه مشاهده شد. هیبرید هایولا401، متحمل‌‌ترین رقم به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی بود و می‌توان از آن در برنامه‌های به‌نژادی استفاده کرد.