مطالعه تأثیر ترکیبات آللوشیمیایی عصاره شاخ و برگ و ریشه‌ اُزمک (Lepidium draba L.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد یولاف (Avena sativa L.)

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

افشار آزادبخت ¹ , ایوب فصاحت ²

1 - دکتری، گروه علوم علف‌های هرز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - دکتری، گروه اکولوژی گیاهان زراعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، البرز، ایران

تاریخ دریافت : 1397/01/22 تاریخ پذیرش : 1397/03/05 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: آللوپاتی, ریشه‌چه, ساقه‌چه, غلظت عصاره, خصوصیات رشدی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر عصاره آبی اندام های مختلف اُزمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ی یولاف زراعی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1395 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی اندام های هوایی و زیرزمینی اُزمک و مخلوط آنها در نسبتی مساوی با هم و در پنج سطح غلظتی 5، 10، 20، 40 و 80 درصد حجمی بود و برای تیمار شاهد نیز از آب مقطر استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش، عصاره آبی اندام‌های مختلف اُزمک در غلظت های متفاوت توانستند خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ای یولاف زراعی را به طور معنی داری (01/0>p) تحت تأثیر قرار دهند به‌طوری که با افزایش غلظت عصاره آبی گیاه اُزمک، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه چه و وزن تر ریشه چه و ساقه چه و همچنین تعداد ریشه‌های فرعی یولاف به طور معنی داری کاهش یافتند. در این آزمایش بیشترین میزان صفت‌های مورد بررسی در تیمار شاهد و پس از آن در غلظت پنج درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک مشاهده شد و کمترین میزان این صفات نیز در غلظت 80 و 40 درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک به دست آمد. غلظت 80 درصد عصاره اندام‌های هوایی، زیر زمینی و مخلوط آنها، توانست میزان تمام صفات مورد بررسی را تقریباً به صفر کاهش دهد. بر اساس نتایج حاصله از معادله لُجستیک سه پارامتره و همچنین بر اساس مقادیر X50، بیشترین تأثیر عصاره آبی به اندام های هوایی گیاه اُزمک متعلق بود و کمترین تأثیر بر صفات مورد مطالعه به عصاره آبی اندام های زیر زمینی متعلق بود. نتایج نشان داد که بقایای گیاهی علف هرز اُزمک می تواند تأثیرات بازدارنده ای بر خصوصیات جوانه زنی و همچنین رشد و نمو گیاهچه یولاف زراعی بگذارد پس باید در شرایط کشت مزرعه‌ای و در زمان تهیه بستر از نظر میزان بقایای گیاهی اُزمک، خاک را بررسی نمود.