القلب والروح فی قصائد شمس الغزلیة مع عنایة خاصة بصنعة التشخیص؛ دراسة موازنة

محورهای موضوعی : النقد الادبي

مهدی ماحوزی ¹ , محبوبه امیرخانلو ² , امیرحسین ماحوزی ³ , محمود طاووسی ⁴

1 - أستاذ مشارک فی قسم اللغة الفارسیة وآدابها، فرع رودهن، جامعة آزاد الإسلامیة، رودهن، إیران
2 - طالبة مرحلة الدکتوراة فی اللغة العارسیة وآدابها، فرع رودهن، جامعة آزاد الإسلامیة، رودهن، إیران
3 - أستاذ مساعد بجامعة پیام نور، دماوند، إیران
4 - أستاذ قسم اللغة الفارسیة وآدابها، فرع رودهن، جامعة آزاد الإسلامیة، رودهن، إیران

تاریخ دریافت : 1396/10/23 تاریخ پذیرش : 1396/11/24 تاریخ انتشار : 1397/04/10

کلید واژه: مولوی, قصائد شمس الغزلیة, التشخیص, الروح, القلب,

چکیده مقاله :

تعد فکرتا القلب والروح من أکثر الأفکار والمفاهیم تکراراً فی قصائد شمس الغزلیة من بین جمیع المفاهیم المجردة الواردة فی تلک القصائد حیث تحولتا إلی أهم تلک المفاهیم وأقواها. ومن جانب آخر فإن مولانا جلال الدین الرومی قد قام بتشخیص هذین العنصرین المجردین مرات عدیدة حیث تحاول هذه الصور إظهار هاتین الفکرتین والمیزات التی یتصف بها هذان العنصران فی أفکار مولوی وفی طریقته. تحاول هذه العجالة دراسة وتصنیف التشخیص لمفهومی القلب والروح محاولة معرفة الشحنة المعنویة لکل منهما والخروج منها بموازنة بینهما. یعتمد البحث المنهجین الوصفی والتحلیلی حیث یتم تصنیف وجوه الاختلاف عبر استخراج الشواهد والأمثلة وتصنیف مفاهیمها لتنتهی فی نهایة المطاف إلی مقارنة المعانی بینها فی نسیج کلام مولوی للخروج منها بنتائج للبحث. بالنظر إلی الصور التشخیصیة یمکن القول بأن هناک بوناً شاسعاً بین مفهومی القلب والروح المجردین من حیث المعنی ونطاق الاستخدام فالقلب عنصر ملموس وقریب إلی مولانا جلال الدین الرومی وهو قریب الصلة منه غیر أن الروح أبعد منه وهی بعیدة المنال للشاعر ونتیجة لذلک فإننا نشهد طریقة مختلفة فی نسبة الأفعال والمیزات والأوصاف الإنسانیة إلی کل منهما.

چکیده انگلیسی:

Among all abstract concepts that come in Shams 's sonnets, heart and soul with the most important and most frequently are the main. On the other hand, Mulana repeatedly personifies to these abstract elements that these images are intended to reflect the concepts and features of these spirirual elements which have in his thought and path. This article seeks to analyse and classify of the heart and soul personafications,also recognizing the meaning of each one and consequently reaching a comparison of them. According to the images which have been personified , it seems that two abstract cobcepts of the meaning and scope of application together have a significant distance.Heart is an element which more tangible and closer to the Mulana and closely with him but soul is more distance and the poet is out of reach and followed by it, we look different behavior of the attribution of human's acts, features and qualities.

منابع و مأخذ:

انوشه، حسن. (2002م). فرهنگ­نامه ادب فارسی. طهران: تحت اشراف سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی.

اوحدی، مهرانگیز. (2011م). تصویرهای نو در شعر کهن. تهران: نشر دستان.

برزگرخالقی، محمد و کلثوم قربانی­ جویباری. (2009م). «دریافت مفهوم جان در غزلیات شمس». پژوهش­ های ادبی. س 6. ش 23. صص 67-88.

پورنامداریان­ ادیان، تقی. (2005م). در سایه آفتاب. طهران: انتشارات سخن.

سجادی، سید جعفر. (2007م). فرهنگ اصطلاحات وتعبیرات عرفانی. تهران: انتشارات طهوری.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. (2008م). غزلیات شمس تبریز. طهران: انتشارات سخن.

کاشانی، عبدالرّزاق. (2010م). اصطلاحات الصوفیه. ترجمه و شرح محمدعلی مولاوردی. طهران: انتشارات زوّار.

کی­منش، عباس. (1987م). پرتو عرفان، شرح اصطلاحات عرفانی کلیات شمس. تهران: انتشارات سعدی.

مولانا، شمس الدین محمّد. (1988م). دیوان کبیر. تصحیح بدیع الزمان فروزانفر. طهران: انتشارات امیرکبیر.