التعبير المتماثل عن ماهية العشق في ديوان "دستور زبان عشق (= قواعد العشق)" لقيصر أمين بور و"كتاب الحب" لنزار قباني
محورهای موضوعی : النقد الادبيأحمد نهيرات 1 , جمیل جعفری 2 *
1 - قسم اللغة العربية وآدابها، کلية اللغة والآداب، جامعة کردستان، سنندج، إيران
2 - گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
کلید واژه: الأدب المقارن, الغزل, العشق, قيصر أمين بور, نزار قباني,
چکیده مقاله :
در شعر و نثر ادبی، شعرا و نویسندگان بیش از آن که به تعریف عشق بپردازند، آن را تجربه کرده و به توصیف آن پرداختهاند. این موضوع گسترهای بس فراخ از شعر و نثر از آن خود کرده است. در این میان قیصر امین پور به زبان فارسی و نزار قبانی به زبان عربی، هریک در اشعار عاشقانه خود برای عشق و احساسات عاشقانه توصیفاتی زیبا، ادیبانه و نغزی آورده اند. فراوانی این موضوع در شعر هردو از یک سو و تشابهات فراوان میان آنها از سوی دیگر، اهمیت پردازش بدان در یک مقاله علمی را نشان میدهد. هدف این پژوهش یافتن شباهتهای شعری این دو شاعر در موضوع عشق است. برای نیل بدین مقصود دو دفتر شعر از دو شاعر انتخاب و با استفاده ازروشِ توصیفی–تحلیلی وبر مبنای ادبیات تطبیقی امریکایی، به بررسی وجوه مشترک توصیفاتِ مربوط به عشق در دو دفتر شعری « دستور زبان عشق» و « کتاب الحب» پرداخته شده است. هر دو شاعر در باره عشق این ویژگیهای مشترک را ذکر کردهاند: بیان ناپذیری، نیرو بخشی، ، حیات بخشی، لازم بودنش در زندگی، نقش نگاه عاشقان در رابطه عاشقانه. ضمنا، هر دو شاعر برای تبیین مفهوم انتزاعی عشق، آن را در قالبی ملموس و محسوس مفهوم سازی کرده اند.
In literary poetry and prose, poets and writers have experienced and described love more than they have defined it. This subject has occupied a vast expanse of poetry and prose. Among them, Qeysar Aminpour in Persian and Nizar Qabbani in Arabic have each presented beautiful, literary, and subtle descriptions of love and romantic feelings in their love poems. The frequency of this theme in the poetry of both, on the one hand, and the numerous similarities between them, on the other, indicate the importance of addressing it in a scholarly article. The aim of this research is to find the poetic similarities of these two poets on the subject of love. To this end, two poetry collections from the two poets were selected, and using a descriptive-analytical method based on American comparative literature, the common aspects of the descriptions of love in the two poetry collections, "The Grammar of Love" and "The Book of Love," have been examined. Both poets have mentioned these common characteristics regarding love: ineffability, empowerment, life-giving, its necessity in life, and the role of the lovers' gaze in a romantic relationship. Furthermore, both poets have conceptualized the abstract concept of love in a tangible and perceptible form to explain it.
قرآن کریم.
احمدی، بابک. (1386). حقیقت و زیبایی. چاپ چهاردهم. تهران: مرکز.
امین پور، قیصر. (1392). دستور زبان عشق. چاپ سیزدهم. تهران: مروارید.
بهي، عصام. (1996). طلائع المقارنة في الأدب العربي الحديث. القاهرة: دار النشر للجامعات.
پور علی فرد، اکرم. (1382). «رمانتیسم در شعر نو پارسی». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی ( تبریز). صص 83-105. دوره 46. شماره 188.
ثروت، منصور. (1388). «عشق و شهریار». مجله تاریخ ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شماره 3.
حافظ. (بی تا). دیوان حافظ. به اهتمام: محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: چاپ سینا.
الخطيب، حسام. (1999). آفاق الأدب المقارن عربيا وعالميا. بيروت: دار الفکر.
خواجه عبد الله انصاری. ( 1372). مجموعه رسائل فارسی. تصحیح: محمد سرور مولایی. جلد اول. چاپ اول. تهران: انتشارات توس.
دهقانیان، جواد و ملاحی، عایشه .(1392). « بررسی تطبیقی مضامین عاشقانه در آثار فریدون مشیری و نزار قبانی». نشریه ادبیات تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان. سال چهارم دوره 8 صص117-89 شماره 8.
راکعی، فاطمه .(1388). «نگاهی نو به استعاره (تحلیل استعاره در شعر قیصر امین پور)». فصنامه¬ی پژوهش های ادبی. دوره 7، شماره26، صص 99-76 .
رضوان، أحمد شوقي عبدالجواد. (1990). مدخل إلی الدرس الأدبي المقارن. بيروت: دار العلوم العربية.
سعدی. (1366). غزلهای سعدی. چاپ اول، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
عبود، عبده. (1999). الأدب المقارن، مشکلات وآفاق. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
علیپور، صدیقه و یزدان نژاد، ربابه. (1392). «زیباشناسی پدیده مفهومی عشق با نگاهی تطبیقی به اشعار شاملو و قبانی». نشریه ادبیات تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال چهارم، شماره 8.
عنصر المعالی. کیکاووس. ( 1352). قابوس نامه. تصحیح: غبامحسین یوسفی. چاپ دوم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
قبانی، نزار. (1389). دفتر عشق. ترجمه: غلامرضا تمیمی. چاپ اول. تهران: کلک سیمین.
مدی، ارژنگ. (1371). عشق در ادب فارسی. چاپ اول. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
مولوی، جلال الدین محمد. ( 1352). کلیات دیوان شمس. مقدمه و شرح: بدیع الزمان فروزانفر. چاپ سوم. سازمان انتشارات جاویدان.
مولوی، جلال الدین محمد. (1390). مثنوی معنوی. به تصحیح رنولد الن نیکلسون، چاپ پنجم، تهران: انتشارات هرمس.
نجومیان، علی. (1391). «عشق متنی تجربه عشق در کتاب عشق روی پیاده رو نوشته مصطفی مستور». مجله نقد ادبی، شماره 18. صص 117-97 .
هنري باجو، دانييل. (1997). الأدب العام والمقارن (ترجمة غسان السيد). دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.