بررسی کارائی علفکش جدید کلتودیوم با سایر علفکشهای معمول چغندرقند در کنترل نازک برگ¬ها در شرایط مزرعه
محورهای موضوعی :ناصر جعفرزاده 1 , حسین نجفی 2 , سید حیدر موسوی انزابی 3
1 - محقق و عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان غربی
2 - استادیار مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
کلید واژه: تراکم, علف هرز نازک برگ, عملکرد و كلتوديوم,
چکیده مقاله :
به منظور مقايسه ميزان كارآيي علفکش جدید كلتوديوم (سلکت EC120%) با باريك برگ¬كش¬هاي رايج مزارع چغندر¬قند آزمايشي به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا شد. در اين بررسي كه در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي در چهار تکرار و هشت تیمار انجام شد، ميزان كارآيي علفكش جديد كلتوديوم با باريك برگكش¬هاي ستوكسيديم (EC%12.5)، هالوكسيفوپپيمتيل(EC%10.8) و پروپاكويزافوب(EC% 10)، علفكش كويزالوفوپ اتيل(EC%5) و شاهد بدون علفهرز مورد ارزيابي قرار گرفت. مقدار و زمان مصرف علفكش¬هاي ثبت شده بر اساس توصيه¬هاي تحقيقاتي و مقدار مصرف علفكش كلتوديوم 40، 80 و 120 سی¬سی در هكتار بود كه در مرحله رشد فعال علف¬هاي هرز باريك برگ (6-4 برگي) اعمال شد. در اين ارتباط تراکم و وزن خشک علف¬هاي هرز غالب و عملكرد چغندر¬قند در هر تيمار تعيين شد. نتایج نشان داد تیمارها اثر معنیداری بر کاهش تراکم و وزن خشک علفهای هرز سوروف (Echinochloa crus-galil)، دمروباهی کشیده (Alopecurus myosuroides) و سورگوم (Sorghum halepense) داشتند. در بین تیمارهای آزمایش علفکش کلتودیوم با میزان 80 سی¬سی در هکتار بهترین گزینه در کنترل علف¬¬های هرز دم روباهی و سوروف بود به طوری که این تیمار تراکم و وزن خشک علفهایهرز مورد مطالعه را به ترتیب، بیش از 70 درصد و 75 درصد کاهش داد. مطلوب¬ترین تيمارها از نظر عملکرد ریشه چغندرقند، علفکش¬های كلتوديوم به مقدار 80 سی¬سی در هكتار (45/ 49 تن در هکتار) و ستوكسيديم به مقدار 3 لیتر در هکتار(90/48 تن در هکتار) بودند.
Anomymous, 2009. View of Agricultural in West Azarbayjan of province.40p.
Ahrens, W.H. 2005. WSSA herbicide handbook, 7th Ed, WSSA. 211 pp.
Andrew, P., Gordener, A., York, D., Jordan, L. and Monks, D.W. 2006. Glufosinate antagonizes post emergence graminicides applied to annual grasses. Cotton Science 10:319-327.
Bazoobandi, M., Bagestani, M.A. and Zand, E. 2006. Weeds and their management in sugar beet fields. Plant pests and diseases research institute press. 80 pp. (In Persian).
Butler, M., Clark, E., McKinley, N., Bohle, M. and Fellows, G. 1995. Sugar beet herbicide evaluation in central Oregon. http://extension.oregonstate. Edu/ Jefferson.
Butler, M. 1996. Evaluation of preemergence and postemergence herbicide applications on sugar beets. http://extension.oregonstate.edu/jefferson/eval96.htm.
Camper, N.D. 1986. Research methods in weed science. Southern Weed Science of America.189 pp.
Clay, D.V., Dixon, F.L. and Willoughby, I. 2006. Efficacy of graminicides on grass weed species of forestry. Crop Protection. 25(9): 1039-1050.
Cemy, L. 2004. A phased graminicide dose and its effect on the degree of sugar beet weed infestation. Listy Cukroramicke Reparske. 116(4):114-115.
Fatemi, H. 1995. The effect of three herbicide on grass weeds in sugarbeet fields in Isfahan. Proceeding of the 12th Iranian Plant Protection Congress. P.137. (In Persian).
Lancaster, S.H., Jordan, D., Johnson, P. and Dewayne, P. 2008. Influence of graminicide formulation on compatibility with other pesticides. Weed Technology. 22(4):580.
Mamnoie, E., Shimi, P. and Bagestani, M.A. 2012. Evaluation of various herbicide efficiency in weed control of seasame (Sesamum indica) in Jiroft and Kohnuj. Journal of Iranian weed Science. 8(2):1-12. (In Persian).
May, M. 1997. Weed control chemical. British Sugar Beet Review. 65:8-12.
Mousavi, M.R. 2010. Integrated weed management. Principles and methods. Marze Danesh Press. 500 pp.( In Persian).
Mosallanezad, H., Noruzian, M. and Mohammadbigi, A. 2007. List of pests, plant diseases and weeds in Iran. Plant Protection organization.112 pp.(In Persian).
Radosevic, J.H. and Ghersa, C. 1996. Weed Ecology. John Wiley and Sons America. 588 pp.
Ransom, C.V., Rice, C.A. and Ishida, J.K. 2002. Sugar Beet Tolerance and Weed Control with Different Herbicide Rates and Timings. Malheur Experiment Station, Oregon State University, Ontario. 98 pp.
Somani, L.I. 1992. Dictionary of weed science. Agronomy Publishing Academy. 256 pp.
Shimi, P., Noruzzadeh, S. and Badaly, K. 2002. Investigation efficacy of Qualizafop- P-Ethyl 5% (Targa super) in sugarbeet fields. Proceeding of the 15th Iranian Plant Proection Congress. P.94. (In Persian).
Shimi, P., Qanbari- Birgani, D., Delgandi, M.R., Qalandar, M. and Fatemi, H. 1998. Investigation the effect of three new graminicide in sugarbeet fields. Proceeding of the 13th Iranian Plant Protection Congress. P.140. (In Persian).
Shimi, P. Abtali, Y., Mousavi, S.K. and Akhavan, M. 2006. Study on efficacy of Haloxyfop-R- Methyl (Galant super 10.8%EC) compared to current graminicide used in oil seed rape (Brassica napus L.) The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.398-403. (In Persian).
Tredaway, J.A., Patterson, M.G. and Wehtje, G.R. 2007. Interaction of clethodium with Pyrithiobac and bromoxyil applied in low volume. Weed Technology. 12:185-189.
Wall, D.2005. Flutamone for graminae control in sugar beet. Weed Technology. 6: 878-883.
Vesi., M. Najafi, H. and Jalalilian, A. 2012. Investigation possibility control of Grass weeds in sugarbeet fields with Quizalop –p –tefuryl (Pantera40%Ec). The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.117. (In Persian).
Zand, E., Bagestani, M.A., Shimi, P., Nezamzadeh, N. Mousavi, R. and Mousavi, S.K. 2012. Chemical weed control guideline for major crops of Iran.176 pp. (In Persian).
|
بررسی کارائی علفکش جدید کلتودیوم با سایر علفکشهای معمول چغندرقند در کنترل نازک برگها در شرایط مزرعه
ناصر جعفرزاده 1، حسين نجفي2 و ميرحيدر موسوي انزابي3
چكيده
به منظور مقايسه ميزان كارآيي علفکش جدید كلتوديوم (سلکت EC120%) با باريك برگكشهاي رايج مزارع چغندرقند آزمايشي به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا شد. در اين بررسي كه در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در چهار تکرار و هشت تیمار انجام شد، ميزان كارآيي علفكش جديد كلتوديوم با باريك برگكشهاي ستوكسيديم (EC%12.5)، هالوكسيفوپپيمتيل(EC%10.8) و پروپاكويزافوب(EC% 10)، علفكش كويزالوفوپ اتيل(EC%5) و شاهد بدون علفهرز مورد ارزيابي قرار گرفت. مقدار و زمان مصرف علفكشهاي ثبت شده بر اساس توصيههاي تحقيقاتي و مقدار مصرف علفكش كلتوديوم 40، 80 و 120 سیسی در هكتار بود كه در مرحله رشد فعال علفهاي هرز باريك برگ (6-4 برگي) اعمال شد. در اين ارتباط تراکم و وزن خشک علفهاي هرز غالب و عملكرد چغندرقند در هر تيمار تعيين شد. نتایج نشان داد تیمارها اثر معنیداری بر کاهش تراکم و وزن خشک علفهای هرز سوروف (Echinochloa crus-galil)، دمروباهی کشیده (Alopecurus myosuroides) و سورگوم (Sorghum halepense) داشتند. در بین تیمارهای آزمایش علفکش کلتودیوم با میزان 80 سیسی در هکتار بهترین گزینه در کنترل علفهای هرز دم روباهی و سوروف بود به طوری که این تیمار تراکم و وزن خشک علفهایهرز مورد مطالعه را به ترتیب، بیش از 70 درصد و 75 درصد کاهش داد. مطلوبترین تيمارها از نظر عملکرد ریشه چغندرقند، علفکشهای كلتوديوم به مقدار 80 سیسی در هكتار (45/ 49 تن در هکتار) و ستوكسيديم به مقدار 3 لیتر در هکتار(90/48 تن در هکتار) بودند.
كلمات كليدي: تراکم، علف هرز نازک برگ، عملکرد و كلتوديوم.
[1] تاريخ وصول: 13/05/93 تاريخ پذيرش: 30/11/93
- عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجانغربي ، اروميه، ايران. ( نويسنده مسئول) jafarzadeh.naser@gmail.com
[2] - عضو هيات علمي مؤسسة تحقيقات گياهپزشكي كشور، ايران.
[3] - عضو هيات علمي گروه كشاورزي – زراعت، واحد خوي ، دانشگاه آزاد اسلامي، خوي، ايران.
مقدمه
استان آذربایجان غربی با سطح زیر کشت حدود 20000 هکتار از مهمترین قطبهای تولید چغندرقند کشور است (Anomymous, 2009). با توجه به رقابت ضعیف این محصول با سایر علفهایهرز (به خصوص در اوایل دوره رشد) و رشد و گسترش گونههای علف های هرز در مزارع، هزینه مدیریت علفهای هرز در مزارع چغندر به روش معمول (وجین دستی) بسیار بالا خواهد بود. علفهای هرز باریک برگ یکی از معضلات محصولات پهنبرگ بهخصوص چغندر محسوب میشود و اگر با آنها مبارزه نشود تا 50 درصد از محصول آن کاسته میشود (Shimi et al. 2006 & Butler, 1996). خسارت گونههای هرز نازکبرگ در چغندرقند غیر قابل چشمپوشی میباشد (Mousavi, 2010). کنترل شیمیایی یکی از روشهای مؤثر مدیریت علفهای هرز چغندر محسوب میشود برای حداکثر کنترل علفهای هرز و کاهش خسارت وارده به چغندرقند رعایت مواردی از قبیل شناسایی دقیق علفهای هرز، تعیین زمان کاربرد و غلظت مناسب علفکشها ضروری است. مرحله رشدی علف هرز نیز مهم است بهطوریکه علفهای هرز جوان اغلب نسبت به علفکشها حساسترند به همین دلیل علفکشهای پسرویشی بیشتر در مرحله سه تا چهار برگی علفهای هرز مورد استفاده قرار میگیرند (Bazoobandi et al., 2006).
قياق (L.) Pers.) Sorghum halepense)، دمروباهي(Huds Alopecurus myosuroides)، فالاريس (Phalaris spp.) و سوروف (L.) Beauv) Echinocloa crus- galli) از جمله مهمترين علفهاي هرز باريك برگ اين محصول ميباشند كه هر ساله صدمات جبران ناپذيري بر محصول چغندرقند وارد ميآورند ( Fatemi, 1995&Mosallanezad et al.,2007). بر اساس گزارشهای موجود علفكشهاي رايج براي كنترل علفهاي هرز چغندرقند قادر به كنترل كامل علفهاي هرز باریک برگ نبوده و اين امر اعتماد كشاورزان به علفکشهاي موجود را كم كرده است (May, 1997& Butler et al., 1995). از علفکشهایی که در مزارع چغندر برای کنترل نازک برگها استفاده میشود میتوان به هالوکسی فوپ متیل، ستوکسیدیم، پروپاکوئیزافوپ و کویزالوفوپ اشاره کرد (Zand et al., 2012) بنا به تحقیقات انجام شده، سوروف به تنهائی قادر است میزان محصول چغندر را تا میزان90% کاهش دهد (Shimi et al., 1998). آزمایشهای انجام شده نشان میدهد باریکبرگها قادرند بین 225 تا 300 درصد باعث کاهش عملکرد چغندرقند شوند ( Shimi et al., 2002& May, 1997). از طرفي كاربرد مداوم يك علفکش موجب بروز مقاومت در علفهاي هرز شده و از اين جهت به منظور حفظ محيط زيست لزوم كاربرد علفکشهاي جايگزين احساس ميشود (Zand et al., 2012). پژوهشگران دیگر نیز نشان دادند که کاربرد علفکش کلتودیوم علاوه بر کنترل علفهای هرز نازک برگ در چغندر، پنبه و سویا باعث افزایش عملکرد محصول نیز میشود (Ransome et al., 2002; Tredaway et al., 1998 & Vesi et al., 2012). علفکش کلتوديوم با نام تجارتی سلکت (SELECT EC120) از جمله باريكبرگكشهاي انتخابي مزارع چغندرقند است كه در خانواده سيكلوهگزانیديون طبقهبندي شده و به صورت پسرويشي مورد استفاده قرارميگيرد (Tredaway et al., 2007; Andrew, 2006 & Ahrens, 2005). اين علفکش به سرعت توسط برگها جذب شده و به بخشهاي مختلف گياه انتقال مييابد. علفكش كلتوديوم فعاليت مريستمها و همچنين بيوسنتز چربيها را متوقف ميسازد. علائم خسارت اين علفكش عبارت است از: توقف رشد در طي 7 روز پس از كاربرد، پوسیدن و قهوهای شدن نقاط رشد بافتهای گیاه، از بین رفتن و زرد شدن برگهای جدید. با توجه به اين كه اين علفكش اندامهاي زيرزميني و هوايي را از بين ميبرد، امكان رشد مجدد اندامهاي زيرزميني گياهان چند ساله فراهم نخواهد گشت (Ahrens, 2005 & Ransome et al., 2002).
باید توجه داشت علفکشها وقتی مؤثر واقع میشوند که گیاه زراعی از تراکم و رشد مناسب برخودار باشد. بنابراین کاربرد علفکش به تنهائی و بدون در نظر گرفتن عامل رقابت، توانائی لازم برای مهار علفهای هرز باریک برگ را نخواهد داشت (Radosevic & Ghersa, 1996).
با توجه به جایگاه ویژه چغندرقند در میان گیاهان صنعتی و اثر سوء علفهای هرز باریکبرگ بر کمیت این محصول، یکی از روشهای کاربردی، معرفی علفکشهای جدید با هدف کنترل علفهای هرز مشکلساز در این محصول میباشد. از این رو تحقیق حاضر به منظور مقايسه ميزان كارآيي علفكش کلتوديوم با ساير باريك برگكشهاي رايج چغندرقند و تأثیر آنها بر عملکرد این محصول صورت گرفت.
مواد و روشها
این بررسی طی سالهای زراعی 1389 و 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گرفت. اين محل داراي طول جغرافيائي ΄90 و ˚46 و عرض΄58 و ˚36 و ارتفاع 1371 متر از سطح دريا، رژيم رطوبتي زريك (خشك و نيمه خشك) و رژيم حرارتي مزیک ميباشد. متوسط نزولات سالانه 286 تا 330 ميليمتر و بافت خاك سيلتي لومي با اسيديته بالاي 2/8 و قابليت هدايت الكتريكي 85/0 ميلي موس بر سانتي متر بود. آزمايش در قالب طرح بلوکهاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. مشخصات تيمارهاي آزمايشي همراه با سطوح مصرف و زمان مصرف علفکشها در جدول 1 ارایه شدهاند.
جدول 1- مشخصات تیمارهای آزمایشی
Table1- Characteristics of experimental treatments
Treatments (General name) | Trade name | Herbicide rate | Application time |
T1- Clethodium | EC120 Select | 40 cc/ ha | 4-6 leaf stage |
T2- Clethodium | EC120) Select | 80 cc/ha | 4-6 leaf stage |
T3- Clethodium | EC120 Select | 120 cc/ha | 4-6 leaf stage |
T4 -Sytoxcidium | Nabu-s (EC%12.5) | 3 L/ha | 4-6 leaf stage |
T5 –Haloxyfop -Methl | Galant super (EC%10.8) | 1 L/ha | 4-6 leaf stage |
T6 –Propagoizelofop | Agil (EC% 10) | 1.5 L/ha | 4-6 leaf stage |
T7 –Qualizafop-p-ethyl | Targa super (EC%5) | 2 L/ ha | 4-6 leaf stage |
T8 –Weed Free | ---- |
| ---- |
مشخصات كرتهاي آزمايشي:
واحدهای آزمایشی شامل کرتهایی به طول 10 متر و عرض دو متر شامل 4 خط به فاصله 50 سانتیمتر بودند. کشت به صورت دستی انجام شد. به منظور ارزيابي بهتر تيمارهاي آزمايشي، هركرت به دو قسمت تقسيم و تنها نيمي از آن سمپاشي شد. جهت افزایش دقت آزمایش از شاهد متناظر (هر کرت به دو نیمه تقسیم، نیمه اول به عنوان شاهد و نیمه دوم به عنوان تیمار) استفاده گردید. رقم چغندر مورد استفاده شیرین بود. آبیاری مطابق عرف منطقه و افزودن کود بر اساس نتایج آزمایش خاک انجام شد. مبارزه با علفهاي هرز پهنبرگ در تیمارهای آزمایشی به صورت وجین دستی انجام شد. اعمال تیمارها با سمپاش پشتی فشار ثابت با نازل شرهای با فشار دوبار و 400 لیتر آب در هکتار صورت گرفت. دادههای ناشی از درصد کنترل مورد تجزیه آماری قرار گرفت. جهت مقایسه میانگین تیمارها نسبت به شاهد متناظر با آزمون دانکن و آزمون گروهی1 در سطح پنج درصد استفاده شد. در طول اجراي آزمايش ارزيابي علفهاي هرز به سه صورت انجام گرفت:
1- تعيين گونهها و تراکم علفهای هرز: بدين منظور در هر کرت دوبار، دو هفته و چهار هفته پس از سمپاشي، کادر اندازی (ابعاد کادر 1× 1 متر) انجام شد. گونه علفهاي هرز باريكبرگ مشخص شد. برای تعیین درصد مهار علف هرز بر اساس تراکم با استفاده از معادله 1 محاسبه گردید (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).
(معادله1) Density% = 100× () درمعادله یک Density% بیانکننده درصد کاهش تراکم علف های هرز، A و B به ترتیب بیانگر تراکم علف های هرز شمارش شده در کادر قسمت سمپاشی نشده و سمپاشی شده می باشد.
2- تعيين وزن خشك علف هاي هرز: به منظور تعيين تأثير تيمارهاي آزمايشي بر ماده خشك توليدي توسط علفهاي هرز، 30 روز پس از سمپاشي و در محلي غير از مکان کادراندازی شده، از علف هاي هرز باريك برگ موجود در قسمت سمپاشي شده و سمپاشي نشده هر كرت نمونهگيري گردید و در آون و در درجه حرارت 75 درجه سانتيگراد خشك و توزين شد. در اين حالت نيز از كادر 1×1 متر استفاده شد و در هر کادر تنها وزن خشك علفهاي هرزي تعيين گردید كه ارتفاع آنها بيشتر از 5 ميليمتر بود. برای تعیین درصد کنترل علف هرز بر اساس وزن خشک با استفاده از معادله 2 محاسبه گردید (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).
(معادله 2) Dry matter% = 100× ( در معادله دو، % Dry matter، بیان کننده درصد کاهش وزن خشک علف هرز، A و B به ترتیب بیانگر وزن خشک علف های هرز شمارش شده در کادر قسمت سمپاشی نشده و سمپاشی شده می باشد.
3- تعیین درصد افزایش عملکرد: بدين منظور از دو مترمربع هر كرت آزمايشي (دو متر مربع از قسمت سمپاشي شده و دو مترمربع از قسمت سمپاشي نشده) نمونهگيري شد و دادههاي آزمايش با استفاده از معادله 3 محاسبه گردید.
(معادله3) yield% =100×( ) –100 در معادله سه، yield%، درصد افزایش عملکرد چغندر C و D به ترتیب عملکرد در نیمه کرت سمپاشی شده و سمپاشی نشده میباشد (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).
3- تعیین درصد کلی خسارت علفکش بر چغندر: اين ارزيابي بر اساس شاخص ارائه شده توسط انجمن علفهای هرز اروپا2 (EWRC) صورت گرفت (Camper, 1986) و در هر کرت قسمت سمپاشی شده با قسمت سمپاشی نشده مورد مقایسه قرارگرفته و بر اساس میزان خسارت علفکش به محصول چغندرقند نمرهدهی شد.
نتایج و بحث
در این پژوهش، تمام صفات مورد بررسی در نیم کرت سمپاشی شده نسبت به نیم کرت سمپاشی نشده با هم مقایسه شدند. با توجه به معنیدار نشدن اثر متقابل سال در تیمار از میانگین های دو ساله استفاده شد. علفهاي هرز باریک برگ غالب اين آزمايش شامل سوروف ((E.crus-galli، دمروباهیکشیده ((A. myosuroides و سورگوم(S.halepense) بودند. به همین دلیل به نتایج به دست آمده از تراکم و وزن خشک این سه گونه اشاره میشود:
علفهرز سوروف ((E.crus-galli :
نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس دادههای علف هرز سوروف نشان داد که تأثیر تیمارهای اعمال شده بر کاهش تراکم ( دو هفته و چهار هفته پس از سمپاشی)
آزمایش به صورت معنیدار (P<0.05) متفاوت بود. تیمار وجین دستی در تمامی تیمارها بیشترین کارائی را در کنترل این علفهرز داشت به طوریکه تراکم (پس از چهار هفته) و وزن خشک آن را به ترتیب، با میانگین 5/95 و 89 درصد کاهش داد. تیمارهای کلتودیوم (T2 وT3)، ستوکسیدیم (T4) و هالوکسیفوپ(T5) از نظر کنترل این علف هرز در مرحله 6-4 برگی چغندرقند در گروه بعدی قرار گرفتند. با مقایسه میانگین دادهها روشن شد که تمام غلظتهای کلتودیوم باعث کنترل علف هرز سوروف شدند که در این مورد نتایج مشابهی نیز گزارش شده است (Clay et al., 2006 & Lancaster et al., 2008) (جدول 2).
[1] - Orthognal
[2] -European Weed Research Council
جدول 2- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سوروف در تیمارهای مورد ارزیابی
Table 2- Comparison of density reduction percentage and dry matter of E.crus-galli in evaluated treatments
Dry weight% | Density after 4 weeks % | Density after 2 weeks % |
Treatments | ||||||
Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | |
62.9c | 64.3c | 61.5c | 63.0c | 65.4c | 60.6c | 59.6c | 58.6c | 55.2c | T1 |
65.5bc | 66.8bc | 64.2c | 70.7b | 71.7b | 69.7c | 67.4b | 68.4b | 66.5b | T2 |
72.2b | 73.1b | 71.3b | 72.7b | 73.8b | 71.7b | 67.4b | 69.6b | 65.2b | T3 |
72.9b | 75.2b | 70.6b | 72.5b | 71.4b | 73.6b | 68.4b | 71.2b | 65.6b | T4 |
70.2b | 69.3 | 71.2b | 72.6b | 71.8b | 73.5b | 66.5b | 64.2b | 68.6b | T5 |
66.7bc | 65.1c | 68.3c | 67.3bc | 68.5b | 66.2bc | 63.7c | 62.6c | 64.8b | T6 |
66.9bc | 62.6c | 71.2b | 66.5bc | 67.6b | 6bc5.5 | 61.2c | 61.8c | 60.7c | T7 |
89.0a | 89.4a | 88.6a | 95.5a | 96.7a | 94.3a | 90.8a | 89.4a | 92.3a | T8 |
میانگینهای با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنیدار در سطح احتمال 5 درصد هستند.
Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%
جدول 3 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سوروف
Table3- Single degree of freedom comparison of E.crus-galli density and dry matter reduction compared to weed free control
Dry matter (%) | Density (%) | Degree of Freedom | Treatments | ||||
mean | 2011 | 2010 | mean | 2011 | 2010 | ||
15096** | 8190** | 5718** | 13664** | 6328** | 5034** | 1 | T1+T2+T3 vs T4+T5+T6+T7 |
255** | 88* | 152** | 983** | 882** | 708** | 1 | T1+T2+T3 vs T8 |
262** | 131** | 166* | 865** | 654** | 774** | 1 | T4+T5+T6+T7 vs T8 |
*and **, Significant at the 5% probability level
مقایسه گروهی تراکم و وزن خشک علف هرز مزبور نشان دادند بین گروه علفکشها با وجین اختلاف معنیدار شد، اما اختلاف بین علفکش جدید و علفکش های قدیمی معنیدار نشد(جدول 3).
علفهرز دم روباهی ((A. myosuroides
نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر تیمارها باعث ایجاد اختلاف معنیدار(P<0.05) بر درصد کاهش تراکم (دو هفته و چهار هفته پس از سمپاشی) و وزن خشک علف هرز دم روباهی در دو سال آزمایش شدند. تیمارهای علفکش کلتودیوم ( T2و T3)، ستوکسیدیم (T4) بیشترین و بقیه تیمارها ازجمله کلتودیوم(T1) کمترین کارائی را در کاهش
تراکم و وزن خشک این علفهرز داشتند.بررسی جدول 4 نشان میدهد علفکش کلتودیوم ( T2و T3) باعث کاهش وزن خشک این علف هرز بیش از 75 درصد گردیده است. نتایج مقایسات گروهی بین تیمارهای علفکش با وجین در کنترل این علف هرز بیانگر وجود اختلاف آماری معنیدار در خصوص کاهش تراکم و وزن خشک این علفهرز می باشد(جدول 5). نتایج تحقیقات سایر محققین نشان داده است که کلتودیوم و ستوکسیدیم در مقایسه با کوالیزافوپ در کنترل این علف هرز و افزایش عملکرد محصول کارائی بهتری دارد (Cemy, 2004 & Wall, 2005).
جدول 4- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز دم روباهی در تیمارهای مورد ارزیابی
Table 4- Comparison of density reduction percentage and dry matter of A. myosuroides in evaluated treatments
Dry weight% | Density after 4 weeks % | Density after 2 weeks % |
Treatments | ||||||
Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | |
74.7c | 64.6b | 62.7bc | 63.2c | 65.3c | 61.2c | 59.3c | 60.5bc | 58.2c | T1 |
75.9b | 75.6b | 73.8b | 69.1b | 66.7c | 71.6b | 63.8b | 62.3b | 65.3b | T2 |
75.9b | 76.7b | 75.2b | 72.1b | 70.5b | 73.7b | 66.8b | 65.4b | 68.2b | T3 |
72.0b | 71.8b | 72.3b | 71.6b | 72.5b | 70.8b | 67.2b | 67.8b | 66.6b | T4 |
68.4bc | 71.1b | 65.8bc | 63.9c | 65.4c | 62.5c | 55.5c | 54.6c | 56.5c | T5 |
60.0c | 65.2c | 54.8c | 64.4c | 63.2c | 65.7bc | 56.9c | 55.7c | 58.2c | T6 |
59.5c | 66.3c | 52.7c | 66.7bc | 68.1bc | 65.3bc | 54.7c | 53.8c | 55.6c | T7 |
87.0a | 87.4a | 86.6a | 93.3a | 94.4a | 92.2a | 94.9a | 95.2a | 94.7a | T8 |
میانگینهای با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنیدار در سطح احتمال 5 درصد هستند.
Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%
جدول 5 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز دم روباهی
Table5- Single degree of freedom comparison of A. myosuroides density and dry matter reduction compared to weed free control
Dry matter (%) | Density (%) | Degree of Freedom | Treatments | ||||
mean | 2011 | 2010 | mean | 2011 | 2010 | ||
7255** | 1230** | 5060** | 7664** | 2504** | 5404** | 1 | T1+T2+T3 vs T4+T5+T6+T7 |
310** | 121* | 506** | 906** | 533** | 615** | 1 | T1+T2+T3 vs T8 |
1736** | 792** | 468** | 712** | 442** | 542** | 1 | T4+T5+T6+T7 vs T8 |
*and **, Significant at the 5% probability level
علفهرز سورگوم S.halepense)):
نتایج تجزیه واریانس دادههای به دست آمده از درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم حاکی از این مطلب است که تیمارهای کاربردی در این آزمایش اثر معنیداری (P<0.05) بر روی ویژگیهای این علف هرز داشتند. تیمار شاهد با وجین
بیشترین کارائی را در کنترل این علفهرز داشت، به طوریکه تراکم (چهار هفته پس از سمپاشی) و وزن خشک آن را به ترتیب با میانگین 3/91 و 8/75 درصد کاهش داد. برای کنترل سورگوم تیمار قابل قبول در حد شاهد بدون علفهرز، پس از دو و چهار هفته پس از سمپاشی وجود نداشت (جدول6). مقایسه گروهی تراکم و وزن خشک این علف هرز بیانگر آن است که اختلاف معنیداری بین گروه علفکشها با وجین وجود داشت. علاوه بر آن بین علفکش کلتودیوم(T1) و سایر علفکشها اختلاف آماری نیز وجود داشت (جدول 7). با توجه به چندساله بودن این علفهرز به نظر میرسد علفکشهای کلتودیوم (T1)، هالوکسی فوپ(T5)، پروپاکوئیز افوپ (T6) وکوالیزافوپ (T7) کارائی ضعیفی در کنترل این علف هرز از خود نشان داده است.
جدول 6- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم در تیمارهای مورد ارزیابی
Table 6- Mean comparison of density reduction percentage and dry matter of S.halepense in evaluated treatments
Dry weight% | Density after 4 weeks % | Density after 2 weeks % |
Treatments | ||||||
Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | Mean | 2011 | 2010 | |
47.4bc | 48.6bc | 46.3bc | 58.7d | 59.2c | 58.3c | 59.4bc | 60.6b | 58.2bc | T1 |
53.4b | 54.7b | 52.2b | 67.5b | 68.7b | 66.4b | 64.0b | 62.8b | 65.3b | T2 |
52.2b | 53.4b | 51.1b | 68.0b | 66.6b | 69.7b | 65.1b | 65.8b | 64.5b | T3 |
47.0bc | 45.6bc | 48.5bc | 65.6b | 66.5b | 64.8b | 60.3bc | 59.4b | 61.2bc | T4 |
37.2c | 38.2c | 36.2c | 45.5c | 46.5c | 44.6c | 50.2b | 52.3c | 48.7c | T5 |
51.1b | 51.7b | 50.5b | 65.7b | 66.1b | 65.4b | 64.5b | 65.2b | 63.8b | T6 |
53.5b | 54.7b | 52.4b | 66.4b | 65.4b | 67.4b | 63.4b | 64.1b | 62.8bc | T7 |
75.8a | 76.2a | 75.4a | 91.3 | 90.3a | 92.3a | 95.4a | 96.7a | 92.4a | T8 |
میانگینهای با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنیدار در سطح احتمال 5 درصد هستند.
Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%
جدول 7 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم
Table7- Single degree of freedom comparison of S.halepense density and dry
matter reduction compared to weed free control
Dry matter (%) | Density (%) | Degree of Freedom | Treatments | ||||
mean | 2011 | 2010 | mean | 2011 | 2010 | ||
1138** | 242* | 3210** | 22673** | 14412** | 7298** | 1 | T1+T2+T3 vs T4+T5+T6+T7 |
1172** | 41 | 115* | 205* | 3.53 | 342** | 1 | T1+T2+T3 vs T8 |
165** | 217 | 347** | 770** | 234** | 538** | 1 | T4+T5+T6+T7 vs T8 |
*and **, Significant at the 5% probability level
عملکرد ریشه و گیاهسوزی چغندر:
نتایج بهدست آمده از تجزیه واریانس دادههای حاصل از تغییرات عملکرد ریشه و گیاهسوزی چغندر بیانگر آن است که تیمارهای مختلف آزمایش، تفاوت معنیداری (P<0.05) با یکدیگر در سطح پنج درصد داشتند. مقایسه میانگین دادههای به دست آمده از درصد تغییرات عملکرد، بیانگر آن است که در بین تیمارهای کاربردی، علفکشهای کلتودیوم (T2 و T3)، ستوکسیدیم باعث افزایش عملکرد بیش از 50 درصد گردیده است، هرچند
تفاوت معنیداری با دیگر تیمارها نداشتند. نتايج حاصل از این آزمايش نشان داد كه تيمار كلتوديوم به مقدار 80 سیسی در هكتار با ميانگين عملكرد 45/49 تن در هكتار و ستوكسيديم با ميانگين عملكرد 9/48 تن در هكتار بيشترين عملکرد را بعد از شاهد بدون علف هرز داشتند. نتایج حاصل از بررسیهای به عمل آمده با آنچه که ترداوی (Tredaway et al., 2007) و وال (Wall,2005) گزارش کردهاند مشابه میباشد. بررسی جدول 8 همچنین نشان میدهد علفکش کلتودیوم (T1) در اکثریت موارد از جمله عملکرد ریشه کارائی کافی از خود نشان نداد. جدول 8 نتایج تأثیر گیاهسوزی بر چغندر بر اساس معیار EWRC را نشان میدهد. نتایج بیانگر این مطلب است تیمارهای کاربردی فاقد تاثیر سوء یا اثر گیاهسوزی ناچیزی بر چغندر داشتند که پس از مدتی جبران گردید و لذا هیچ تأثیر منفی بر عملکرد نهائی چغندر مشاهده نشد.
جدول 8– مقایسه میانگین تاثیر تیمارهای آزمایشی بر تغییرات عملکرد و ارزیابی بر اساس شاخص EWRC در چغندرقند
Table 8- Comparison of mean yield of treatments and EWRC index of sugar beet
yield% | EWRC rating scale% | Treatments | ||||
mean | 2011 | 2010 | mean | 2011 | 2010 | |
35.1c | 32.1b | 38.2c | 0.35c | 0.50d | 0.20c | T1 |
50.9b | 51.5b | 50.3bc | 1.62b | 1.57c | 1.68b | T2 |
54.5b | 58.4b | 50.7bc | 2.67a | 2.65a | 2.70a | T3 |
54.7b | 52.7b | 56.8b | 2.09a | 1.61b | 2.57a | T4 |
49.8bc | 48.9b | 50.8bc | 2.36a | 1.82b | 2.90a | T5 |
47.5bc | 46.5bc | 48.5bc | 2.10a | 1.76b | 2.45ab | T6 |
48.5bc | 49.7b | 47.4bc | 1.99a | 1.62b | 2.36ab | T7 |
107.6a | 104.6a | 110.6a | 0c | 0d | 0c | T8 |
میانگینهای با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنیدار در سطح احتمال 5 درصد هستند.
Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%
نتیجهگیری
علفهای هرز همواره به عنوان یک عامل محدودکننده در زراعت چغندرقند مطرح بوده که باعث کاهش کمی وکیفی محصول گردیده است. نتایج حاصل از مقایسات گروهی در این گزارش نشان داد تیمار شاهد بدون علف هرز اختلاف بسیار معنیداری با تمامی تیمارها دارد و تیمار وجین علیرغم هزینه بالای اجرای آن بهترین تیمار کنترلی علف هرز میباشد. همچنین تفاوت معنیداری بین علفکش کلتودیوم و دیگر علفکشهای مورد آزمایش وجود دارد که نشانگر کنترل و اثر خوب علفکش کلتودیوم است. با توجه به یافتههای این آزمایش میتوان نتیجه گرفت که کاربرد این علفکشها کنترل موثری در کاهش تراکم و وزن خشک علفهای هرز دم روباهی کشیده، سوروف و کنترلنسبی درکنترل سورگوم دارد. همچنین در راستای مقابله با مقاومت علفهایهرز به علفکشها، کاربرد علفکش كلتوديوم به مقدار 80 سیسی در هكتار از نظر کنترل علفهای هرز نازک برگ یکساله و افزایش عملکرد چغندرقند مناسبتر بوده و قابل توصیه است. در ضمن نتایج نشان میدهد علفکشهای به کار رفته تأثیر نسبی روی سورگوم داشتند که تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه میگردد.
References فهرست منابع ومآخذ Anomymous, 2009. View of Agricultural in West Azarbayjan of province.40p.
ü Ahrens, W.H. 2005. WSSA herbicide handbook, 7th Ed, WSSA. 211 pp.
ü Andrew, P., Gordener, A., York, D., Jordan, L. and Monks, D.W. 2006. Glufosinate antagonizes post emergence graminicides applied to annual grasses. Cotton Science 10:319-327.
ü Bazoobandi, M., Bagestani, M.A. and Zand, E. 2006. Weeds and their management in sugar beet fields. Plant pests and diseases research institute press. 80 pp. (In Persian).
ü Butler, M., Clark, E., McKinley, N., Bohle, M. and Fellows, G. 1995. Sugar beet herbicide evaluation in central Oregon. http://extension.oregonstate. Edu/ Jefferson.
ü Butler, M. 1996. Evaluation of preemergence and postemergence herbicide applications on sugar beets. http://extension.oregonstate.edu/jefferson/eval96.htm.
ü Camper, N.D. 1986. Research methods in weed science. Southern Weed Science of America.189 pp.
ü Clay, D.V., Dixon, F.L. and Willoughby, I. 2006. Efficacy of graminicides on grass weed species of forestry. Crop Protection. 25(9): 1039-1050.
ü Cemy, L. 2004. A phased graminicide dose and its effect on the degree of sugar beet weed infestation. Listy Cukroramicke Reparske. 116(4):114-115.
ü Fatemi, H. 1995. The effect of three herbicide on grass weeds in sugarbeet fields in Isfahan. Proceeding of the 12th Iranian Plant Protection Congress. P.137. (In Persian).
ü Lancaster, S.H., Jordan, D., Johnson, P. and Dewayne, P. 2008. Influence of graminicide formulation on compatibility with other pesticides. Weed Technology. 22(4):580.
ü Mamnoie, E., Shimi, P. and Bagestani, M.A. 2012. Evaluation of various herbicide efficiency in weed control of seasame (Sesamum indica) in Jiroft and Kohnuj. Journal of Iranian weed Science. 8(2):1-12. (In Persian).
ü May, M. 1997. Weed control chemical. British Sugar Beet Review. 65:8-12.
ü Mousavi, M.R. 2010. Integrated weed management. Principles and methods. Marze Danesh Press. 500 pp.( In Persian).
ü Mosallanezad, H., Noruzian, M. and Mohammadbigi, A. 2007. List of pests, plant diseases and weeds in Iran. Plant Protection organization.112 pp.(In Persian).
ü Radosevic, J.H. and Ghersa, C. 1996. Weed Ecology. John Wiley and Sons America. 588 pp.
ü Ransom, C.V., Rice, C.A. and Ishida, J.K. 2002. Sugar Beet Tolerance and Weed Control with Different Herbicide Rates and Timings. Malheur Experiment Station, Oregon State University, Ontario. 98 pp.
ü Somani, L.I. 1992. Dictionary of weed science. Agronomy Publishing Academy. 256 pp.
ü Shimi, P., Noruzzadeh, S. and Badaly, K. 2002. Investigation efficacy of Qualizafop- P-Ethyl 5% (Targa super) in sugarbeet fields. Proceeding of the 15th Iranian Plant Proection Congress. P.94. (In Persian).
ü Shimi, P., Qanbari- Birgani, D., Delgandi, M.R., Qalandar, M. and Fatemi, H. 1998. Investigation the effect of three new graminicide in sugarbeet fields. Proceeding of the 13th Iranian Plant Protection Congress. P.140. (In Persian).
ü Shimi, P. Abtali, Y., Mousavi, S.K. and Akhavan, M. 2006. Study on efficacy of Haloxyfop-R- Methyl (Galant super 10.8%EC) compared to current graminicide used in oil seed rape (Brassica napus L.) The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.398-403. (In Persian).
ü Tredaway, J.A., Patterson, M.G. and Wehtje, G.R. 2007. Interaction of clethodium with Pyrithiobac and bromoxyil applied in low volume. Weed Technology. 12:185-189.
ü Wall, D.2005. Flutamone for graminae control in sugar beet. Weed Technology. 6: 878-883.
ü Vesi., M. Najafi, H. and Jalalilian, A. 2012. Investigation possibility control of Grass weeds in sugarbeet fields with Quizalop –p –tefuryl (Pantera40%Ec). The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.117. (In Persian).
ü Zand, E., Bagestani, M.A., Shimi, P., Nezamzadeh, N. Mousavi, R. and Mousavi, S.K. 2012. Chemical weed control guideline for major crops of Iran.176 pp. (In Persian).