Subject Areas :

naser Jafarzadeh ¹ , Hossein Najafi ² , seyyd heydar mousavi anzabi ³

1 - West Azarbayjan Agricultural Research and education center,AREEO, IRAN.
2 - Proffesser of Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran.
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

Received: 2014-08-04 Accepted : 2015-02-19 Published : 2014-05-06

Keywords:

References:

Anomymous, 2009. View of Agricultural in West Azarbayjan of province.40p.
 Ahrens, W.H. 2005. WSSA herbicide handbook, 7th Ed, WSSA. 211 pp.
 Andrew, P., Gordener, A., York, D., Jordan, L. and Monks, D.W. 2006. Glufosinate antagonizes post emergence graminicides applied to annual grasses. Cotton Science 10:319-327.
 Bazoobandi, M., Bagestani, M.A. and Zand, E. 2006. Weeds and their management in sugar beet fields. Plant pests and diseases research institute press. 80 pp. (In Persian).
 Butler, M., Clark, E., McKinley, N., Bohle, M. and Fellows, G. 1995. Sugar beet herbicide evaluation in central Oregon. http://extension.oregonstate. Edu/ Jefferson.
 Butler, M. 1996. Evaluation of preemergence and postemergence herbicide applications on sugar beets. http://extension.oregonstate.edu/jefferson/eval96.htm.
 Camper, N.D. 1986. Research methods in weed science. Southern Weed Science of America.189 pp.
 Clay, D.V., Dixon, F.L. and Willoughby, I. 2006. Efficacy of graminicides on grass weed species of forestry. Crop Protection. 25(9): 1039-1050.
 Cemy, L. 2004. A phased graminicide dose and its effect on the degree of sugar beet weed infestation. Listy Cukroramicke Reparske. 116(4):114-115.
 Fatemi, H. 1995. The effect of three herbicide on grass weeds in sugarbeet fields in Isfahan. Proceeding of the 12th Iranian Plant Protection Congress. P.137. (In Persian).
 Lancaster, S.H., Jordan, D., Johnson, P. and Dewayne, P. 2008. Influence of graminicide formulation on compatibility with other pesticides. Weed Technology. 22(4):580.
 Mamnoie, E., Shimi, P. and Bagestani, M.A. 2012. Evaluation of various herbicide efficiency in weed control of seasame (Sesamum indica) in Jiroft and Kohnuj. Journal of Iranian weed Science. 8(2):1-12. (In Persian).
 May, M. 1997. Weed control chemical. British Sugar Beet Review. 65:8-12.
 Mousavi, M.R. 2010. Integrated weed management. Principles and methods. Marze Danesh Press. 500 pp.( In Persian).
 Mosallanezad, H., Noruzian, M. and Mohammadbigi, A. 2007. List of pests, plant diseases and weeds in Iran. Plant Protection organization.112 pp.(In Persian).
 Radosevic, J.H. and Ghersa, C. 1996. Weed Ecology. John Wiley and Sons America. 588 pp.
 Ransom, C.V., Rice, C.A. and Ishida, J.K. 2002. Sugar Beet Tolerance and Weed Control with Different Herbicide Rates and Timings. Malheur Experiment Station, Oregon State University, Ontario. 98 pp.
 Somani, L.I. 1992. Dictionary of weed science. Agronomy Publishing Academy. 256 pp.
 Shimi, P., Noruzzadeh, S. and Badaly, K. 2002. Investigation efficacy of Qualizafop- P-Ethyl 5% (Targa super) in sugarbeet fields. Proceeding of the 15th Iranian Plant Proection Congress. P.94. (In Persian).
 Shimi, P., Qanbari- Birgani, D., Delgandi, M.R., Qalandar, M. and Fatemi, H. 1998. Investigation the effect of three new graminicide in sugarbeet fields. Proceeding of the 13th Iranian Plant Protection Congress. P.140. (In Persian).
 Shimi, P. Abtali, Y., Mousavi, S.K. and Akhavan, M. 2006. Study on efficacy of Haloxyfop-R- Methyl (Galant super 10.8%EC) compared to current graminicide used in oil seed rape (Brassica napus L.) The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.398-403. (In Persian).
 Tredaway, J.A., Patterson, M.G. and Wehtje, G.R. 2007. Interaction of clethodium with Pyrithiobac and bromoxyil applied in low volume. Weed Technology. 12:185-189.
 Wall, D.2005. Flutamone for graminae control in sugar beet. Weed Technology. 6: 878-883.
 Vesi., M. Najafi, H. and Jalalilian, A. 2012. Investigation possibility control of Grass weeds in sugarbeet fields with Quizalop –p –tefuryl (Pantera40%Ec). The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.117. (In Persian).
 Zand, E., Bagestani, M.A., Shimi, P., Nezamzadeh, N. Mousavi, R. and Mousavi, S.K. 2012. Chemical weed control guideline for major crops of Iran.176 pp. (In Persian).

Full-Text:



مجله پژوهش در علوم زراعی - سال ششم، شماره 23، بهار  1393                                                        107

 

بررسی کارائی علفکش جدید کلتودیوم با سایر علفکش‌های معمول چغندرقند در کنترل نازک برگ­ها در شرایط مزرعه 

 

ناصر جعفرزاده ¹، حسين نجفي²  و ميرحيدر موسوي انزابي³

 

چكيده 

             به منظور مقايسه ميزان كارآيي علفکش جدید كلتوديوم (سلکت EC120%) با باريك برگ­كش­هاي رايج مزارع چغندر­قند آزمايشي به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا شد. در اين بررسي كه در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در چهار تکرار و هشت تیمار انجام شد، ميزان كارآيي علفكش جديد كلتوديوم با باريك برگ‌كش­هاي ستوكسيديم (EC%12.5)، هالوكسي‌فوپ‌پي‌متيل(EC%10.8) و پروپاكويزافوب(EC% 10)، علف‌كش كويزالوفوپ اتيل(EC%5) و شاهد بدون علف‌هرز مورد ارزيابي قرار گرفت. مقدار و زمان مصرف علفكش­هاي ثبت شده بر اساس توصيه­هاي تحقيقاتي و مقدار مصرف علفكش كلتوديوم 40، 80  و 120 سی­سی در هكتار بود كه در مرحله رشد فعال علف­هاي هرز باريك برگ (6-4 برگي) اعمال شد. در اين ارتباط تراکم و وزن خشک علف­هاي هرز غالب و عملكرد چغندر­قند در هر تيمار تعيين شد. نتایج نشان داد تیمارها اثر معنی‌داری بر کاهش تراکم و وزن خشک علف‌های هرز سوروف (Echinochloa crus-galil)، دم‌روباهی کشیده (Alopecurus myosuroides) و سورگوم (Sorghum halepense) داشتند. در بین تیمارهای آزمایش علفکش کلتودیوم با میزان 80 سی­سی در هکتار بهترین گزینه در کنترل علف­­های هرز دم روباهی و سوروف بود به طوری که این تیمار تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز مورد مطالعه را به ترتیب، بیش از 70 درصد و 75 درصد کاهش داد. مطلوب­ترین تيمارها از نظر عملکرد ریشه چغندرقند، علفکش­های كلتوديوم به مقدار 80 سی­سی در هكتار (45/ 49 تن در هکتار) و ستوكسيديم به مقدار 3  لیتر در هکتار(90/48 تن در هکتار) بودند.

 

                                        كلمات كليدي: تراکم، علف هرز نازک برگ، عملکرد و كلتوديوم.

 

 

---

[1] تاريخ وصول:         13/05/93                        تاريخ پذيرش: 30/11/93

 - عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجانغربي ، اروميه، ايران. ( نويسنده مسئول) [e-mail]

[2]  - عضو هيات علمي مؤسسة تحقيقات گياهپزشكي كشور، ايران.

[3]  - عضو هيات علمي گروه كشاورزي – زراعت، واحد خوي ، دانشگاه آزاد اسلامي، خوي، ايران.

مقدمه

       استان آذربایجان غربی با سطح زیر کشت حدود 20000 هکتار از مهم‌ترین قطب‌های تولید چغندرقند کشور است (Anomymous, 2009). با توجه به رقابت ضعیف این محصول با سایر علف­های‌هرز (به‌ خصوص در اوایل دوره رشد) و رشد و گسترش گونه‌های علف های هرز در مزارع، هزینه مدیریت علف‌های هرز در مزارع چغندر به روش معمول (وجین دستی) بسیار بالا خواهد بود. علف­های هرز باریک برگ یکی از معضلات محصولات پهن‌برگ به‌خصوص  چغندر محسوب می­شود و اگر با آنها مبارزه نشود تا 50 درصد از محصول آن کاسته می‌شود (Shimi et al. 2006 & Butler, 1996). خسارت گونه‌های هرز نازک‌برگ­ در چغندرقند غیر قابل چشم‌پوشی می‌باشد (Mousavi, 2010). کنترل شیمیایی یکی از روش‌های مؤثر مدیریت علف‌های هرز چغندر محسوب می‌شود برای حداکثر کنترل علف‌های هرز و کاهش خسارت وارده به چغندرقند رعایت مواردی از قبیل شناسایی دقیق علف­های هرز، تعیین زمان کاربرد و غلظت مناسب علفکش­ها ضروری است. مرحله رشدی علف هرز نیز مهم است به‌طوری‌که علف­های هرز جوان اغلب نسبت به علفکش­ها حساس­ترند به همین دلیل علفکش­های پس‌رویشی بیش‌تر در مرحله سه تا چهار برگی علف‌های هرز مورد استفاده قرار می­­گیرند (Bazoobandi et al., 2006).

قياق (L.) Pers.) Sorghum halepense)، دم‌روباهي(Huds Alopecurus myosuroides)، فالاريس (Phalaris spp.) و سوروف (L.) Beauv) Echinocloa crus- galli) از جمله مهم‌ترين علف­هاي هرز باريك برگ اين محصول مي­باشند كه هر ساله صدمات جبران ناپذيري بر محصول چغندر­قند وارد مي­آورند ( Fatemi, 1995&Mosallanezad et al.,2007). بر اساس گزارش‌های موجود علفكش­هاي رايج براي كنترل علف­هاي هرز چغندر­قند قادر به كنترل كامل علف­هاي هرز باریک برگ نبوده و اين امر اعتماد كشاورزان به علفکش­هاي موجود را كم كرده است (May, 1997& Butler et al., 1995). از علفکش­هایی که در مزارع چغندر برای کنترل نازک برگ­ها استفاده می­شود می­توان به هالوکسی فوپ متیل، ستوکسیدیم، پروپاکوئیزافوپ و کویزالوفوپ  اشاره کرد (Zand et al., 2012) بنا به تحقیقات انجام شده، سوروف به تنهائی قادر است میزان محصول چغندر را تا میزان90% کاهش دهد (Shimi et al., 1998). آزمایش‌های انجام شده نشان می­­دهد باریک­برگ‌ها قادرند بین 225 تا 300 درصد باعث کاهش عملکرد چغندرقند شوند ( Shimi et al., 2002& May, 1997). از طرفي كاربرد مداوم يك علفکش موجب بروز مقاومت در علف­هاي هرز شده و از اين جهت به منظور حفظ محيط زيست لزوم كاربرد علفکش­هاي جايگزين احساس مي­شود (Zand et al., 2012). پژوهشگران دیگر نیز نشان دادند که کاربرد علفکش کلتودیوم علاوه بر کنترل علف­های هرز نازک برگ در چغندر، پنبه و سویا باعث افزایش عملکرد محصول نیز می­شود (Ransome et al., 2002; Tredaway et al., 1998 & Vesi et al., 2012). علفکش کلتوديوم با نام تجارتی سلکت (SELECT EC120) از جمله باريك‌برگ­كش­هاي انتخابي مزارع چغندر­قند است كه در خانواده سيكلو­هگزانیديون طبقه­بندي شده و به صورت پس‌رويشي مورد استفاده قرارمي­گيرد (Tredaway et al., 2007; Andrew, 2006 & Ahrens, 2005). اين علفکش به سرعت توسط برگ­ها جذب شده و به بخش­هاي مختلف گياه انتقال مي­يابد. علفكش كلتوديوم فعاليت مريستم­ها و همچنين بيوسنتز چربي­ها را متوقف مي­سازد. علائم خسارت اين علفكش عبارت است از: توقف رشد در طي 7 روز پس از كاربرد، پوسیدن و قهوه­ای شدن نقاط رشد بافت­های گیاه، از بین رفتن و زرد شدن برگ‌های جدید. با توجه به اين‌ كه اين علف‌كش اندام­هاي زير­زميني و هوايي را از بين مي­برد، امكان رشد مجدد اندام­هاي زير­زميني گيا­هان چند ساله فراهم نخواهد گشت  (Ahrens, 2005 & Ransome et al., 2002).  

       باید توجه داشت علفکش­ها وقتی مؤثر واقع می‌شوند که گیاه زراعی از تراکم و رشد مناسب برخودار باشد. بنابراین کاربرد علفکش به تنهائی و بدون در نظر گرفتن عامل رقابت، توانائی لازم برای مهار علف‌های هرز باریک برگ را نخواهد داشت (Radosevic & Ghersa, 1996).

 با توجه به جایگاه ویژه چغندرقند در میان گیاهان صنعتی و اثر سوء علف‌های هرز باریک‌برگ بر کمیت این محصول، یکی از روش‌های کاربردی، معرفی علفکش­های جدید با هدف کنترل علف‌های هرز مشکل‌ساز در این محصول می‌باشد. از این رو تحقیق حاضر به منظور مقايسه ميزان كارآيي علفكش کلتوديوم با ساير باريك برگ­كش­هاي رايج چغندر­قند و تأثیر آنها بر عملکرد این محصول صورت گرفت.

 

 

 

مواد و روش­ها

این بررسی طی سال­های زراعی 1389 و 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گرفت. اين محل داراي طول جغرافيائي ΄90 و ˚46 و عرض΄58 و ˚36 و ارتفاع  1371  متر از سطح دريا، رژيم رطوبتي زريك (خشك و نيمه خشك) و رژيم حرارتي مزیک  مي‌باشد. متوسط نزولات سالانه 286 تا 330 ميليمتر و بافت خاك سيلتي لومي با اسيديته بالاي 2/8 و قابليت هدايت الكتريكي 85/0 ميلي موس بر سانتي متر بود. آزمايش در قالب طرح بلو­ک­هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. مشخصات تيمارهاي آزمايشي همراه با سطوح مصرف و زمان مصرف علفکش­ها در جدول 1 ارایه شده­اند.

 

 

جدول 1- مشخصات تیمارهای آزمایشی

Table1- Characteristics of experimental treatments

Treatments (General name)	Trade name	Herbicide rate	Application time
T1- Clethodium	EC120 Select	40 cc/ ha	4-6 leaf stage
T2- Clethodium	EC120) Select	80 cc/ha	4-6 leaf stage
T3- Clethodium	EC120 Select	120 cc/ha	4-6 leaf stage
T4 -Sytoxcidium	Nabu-s (EC%12.5)	3 L/ha	4-6 leaf stage
T5 –Haloxyfop -Methl	Galant super (EC%10.8)	1 L/ha	4-6 leaf stage
T6 –Propagoizelofop	Agil (EC% 10)	1.5 L/ha	4-6 leaf stage
T7 –Qualizafop-p-ethyl	Targa super (EC%5)	2 L/ ha	4-6 leaf stage
T8 –Weed Free	----		----

 

 

مشخصات كرت­هاي آزمايشي:

واحدهای آزمایشی شامل کرت­هایی به طول 10 متر و عرض دو متر شامل 4 خط به فاصله 50 سانتی­متر بودند. کشت به صورت دستی انجام شد. به منظور ارزيابي بهتر تيمارهاي آزمايشي، هركرت به دو قسمت تقسيم و تنها نيمي از آن سم‌پاشي شد. جهت افزایش دقت آزمایش از شاهد متناظر (هر کرت به دو نیمه تقسیم، نیمه اول به عنوان شاهد و نیمه دوم به عنوان تیمار) استفاده گردید. رقم چغندر مورد استفاده شیرین بود. آبیاری مطابق عرف منطقه و افزودن کود بر اساس نتایج آزمایش خاک انجام شد. مبارزه با علف­هاي هرز پهن‌برگ در تیمارهای آزمایشی به صورت  وجین دستی انجام شد. اعمال تیمارها با سم‌پاش پشتی فشار ثابت با نازل شره­ای با فشار دوبار و 400 لیتر آب در هکتار صورت گرفت. داده‌های ناشی از درصد کنترل مورد تجزیه آماری قرار گرفت. جهت مقایسه میانگین تیمارها نسبت به شاهد متناظر با آزمون دانکن و آزمون گروهی¹ در سطح پنج درصد استفاده شد. در طول اجراي آزمايش ارزيابي علف­هاي هرز به سه صورت انجام گرفت:

1-       تعيين گونه­ها و تراکم علف­های هرز:  بدين منظور در هر کرت دوبار، دو هفته و چهار هفته پس از سمپاشي، کادر اندازی (ابعاد کادر 1× 1 متر) انجام شد. گونه علف‌هاي هرز باريك‌برگ مشخص شد. برای تعیین درصد مهار علف هرز بر اساس تراکم با استفاده از معادله 1 محاسبه گردید (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).

(معادله1) Density% = 100× ()                                درمعادله یک Density% بیان‌کننده درصد کاهش تراکم علف های هرز، A و B  به ترتیب بیانگر تراکم علف های هرز شمارش  شده در کادر قسمت سمپاشی نشده و سمپاشی شده می باشد.

2- تعيين وزن خشك علف هاي هرز: به منظور تعيين تأثير تيمار­هاي آزمايشي بر ماده خشك توليدي توسط علف­هاي هرز، 30 روز پس از سمپاشي و در محلي غير از مکان کادراندازی شده،  از علف هاي هرز باريك برگ موجود در قسمت سمپاشي شده و سمپاشي نشده هر كرت نمونه­گيري گردید و در آون و در درجه حرارت 75 درجه سانتي­گراد خشك و توزين شد. در اين حالت نيز از كادر 1×1 متر استفاده شد و در هر کادر تنها وزن خشك علف‌هاي هرزي تعيين گردید كه ارتفاع آنها بيش­تر از 5 ميلي‌متر بود. برای تعیین درصد کنترل علف هرز بر اساس وزن خشک با استفاده از معادله 2 محاسبه گردید (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).

(معادله 2) Dry matter% = 100× (                  در معادله دو، % Dry matter، بیان کننده درصد کاهش وزن خشک علف هرز، A و  B به ترتیب بیانگر وزن خشک علف های هرز شمارش شده در کادر قسمت سمپاشی نشده و سمپاشی شده می باشد.

3- تعیین درصد افزایش عملکرد: بدين منظور از دو متر­مربع هر كرت آزمايشي (دو متر مربع از قسمت سمپاشي شده و دو متر­مربع از قسمت سمپاشي نشده) نمونه­گيري شد و داده­هاي آزمايش با استفاده از معادله 3 محاسبه گردید.

(معادله3) yield% =100×(  ) –100 در معادله سه، yield%، درصد افزایش عملکرد چغندر C و D به ترتیب عملکرد در نیمه کرت سمپاشی شده و سمپاشی نشده می‌باشد (Mamnoie et al., 2012 & Somani 1992).

3- تعیین درصد کلی خسارت علف‌کش بر چغندر: اين ارزيابي بر اساس شاخص ارائه شده توسط انجمن علف‌های هرز اروپا² (EWRC) صورت گرفت (Camper, 1986) و در هر کرت قسمت سمپاشی شده با قسمت سمپاشی نشده مورد مقایسه قرارگرفته و بر اساس میزان خسارت علف‌کش به محصول چغندرقند نمره­دهی شد.

 

نتایج و بحث

     در این پژوهش، تمام صفات مورد بررسی در نیم کرت سمپاشی شده نسبت به نیم کرت سمپاشی نشده با هم مقایسه شدند. با توجه به معنی‌دار نشدن اثر متقابل سال در تیمار از میانگین های دو ساله استفاده شد. علف­هاي هرز باریک برگ  غالب اين آزمايش شامل سوروف ((E.crus-galli،  دم‌روباهی­کشیده  ((A. myosuroides  و سورگوم(S.halepense)  بودند. به همین دلیل به نتایج به دست آمده از تراکم و وزن خشک این سه گونه اشاره می‌شود:

 علف­هرز سوروف ((E.crus-galli :

نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس داده‌های علف هرز سوروف نشان داد که تأثیر تیمارهای اعمال شده بر کاهش تراکم ( دو هفته و چهار هفته پس از سم‌پاشی)

آزمایش به صورت معنی­دار (P<0.05) متفاوت بود. تیمار وجین دستی در تمامی تیمارها بیشترین کارائی را در کنترل این علف­هرز داشت به طوری‌که تراکم (پس از چهار هفته) و وزن خشک آن را به ترتیب، با میانگین 5/95 و 89 درصد کاهش داد. تیمارهای کلتودیوم (T2 وT3)، ستوکسیدیم (T4) و هالوکسی­فوپ(T5) از نظر کنترل این علف هرز در مرحله 6-4 برگی چغندرقند در گروه بعدی قرار گرفتند. با مقایسه میانگین داده­ها روشن شد که تمام غلظت­های کلتودیوم باعث کنترل علف هرز سوروف شدند که در این مورد نتایج مشابهی نیز گزارش شده است (Clay et al., 2006 & Lancaster et al., 2008) (جدول 2). 

 

 

 

---

[1] - Orthognal 

[2]  -European Weed Research Council

 

جدول 2- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سوروف در تیمارهای مورد ارزیابی

Table 2- Comparison of density reduction percentage and dry matter of E.crus-galli in evaluated treatments

Dry weight%			Density after 4 weeks %			Density after 2 weeks %			Treatments
Mean	2011	2010	Mean	2011	2010	Mean	2011	2010
62.9c	64.3c	61.5c	63.0c	65.4c	60.6c	59.6c	58.6c	55.2c	T1
65.5bc	66.8bc	64.2c	70.7b	71.7b	69.7c	67.4b	68.4b	66.5b	T2
72.2b	73.1b	71.3b	72.7b	73.8b	71.7b	67.4b	69.6b	65.2b	T3
72.9b	75.2b	70.6b	72.5b	71.4b	73.6b	68.4b	71.2b	65.6b	T4
70.2b	69.3	71.2b	72.6b	71.8b	73.5b	66.5b	64.2b	68.6b	T5
66.7bc	65.1c	68.3c	67.3bc	68.5b	66.2bc	63.7c	62.6c	64.8b	T6
66.9bc	62.6c	71.2b	66.5bc	67.6b	6bc5.5	61.2c	61.8c	60.7c	T7
89.0a	89.4a	88.6a	95.5a	96.7a	94.3a	90.8a	89.4a	92.3a	T8

میانگین‌های با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنی­دار  در سطح احتمال 5 درصد هستند.

Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%

 

 

 

جدول 3 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سوروف

Table3- Single degree of freedom comparison of E.crus-galli density and dry matter reduction compared to weed free control

Dry matter (%)			Density (%)			Degree of Freedom	Treatments
mean	2011	2010	mean	2011	2010
15096**	8190**	5718**	13664**	6328**	5034**	1	T1+T2+T3­­ vs T4+T5+T6+T7
255**	88*	152**	983**	882**	708**	1	T1+T2+T3 vs T8
262**	131**	166*	865**	654**	774**	1	T4+T5+T6+T7 vs T8

*and **, Significant at the 5% probability level

 

مقایسه گروهی تراکم و وزن خشک علف هرز مزبور نشان دادند بین گروه علفکش­ها با وجین اختلاف معنی­دار شد، اما اختلاف بین علفکش  جدید و علفکش های قدیمی معنی­دار نشد(جدول 3).

علف­هرز دم روباهی ((A. myosuroides

نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که اثر تیمارها باعث ایجاد اختلاف معنی­دار(P<0.05) بر درصد کاهش تراکم (دو هفته و چهار هفته پس از سم‌پاشی) و وزن خشک علف هرز دم روباهی در دو سال آزمایش شدند. تیمارهای علفکش کلتودیوم ( T2و T3)، ستوکسیدیم (T4) بیش‌ترین و بقیه تیمارها ازجمله کلتودیوم(T1) کم‌ترین کارائی را در کاهش 

تراکم و وزن خشک این علف­هرز داشتند.بررسی جدول 4 نشان می­دهد علفکش کلتودیوم ( T2و T3) باعث کاهش وزن خشک این علف هرز بیش از 75 درصد گردیده است. نتایج مقایسات گروهی بین تیمارهای علفکش با وجین در کنترل این علف هرز بیانگر وجود اختلاف آماری معنی­دار در خصوص کاهش تراکم و وزن خشک این علف­هرز می باشد(جدول 5). نتایج تحقیقات سایر محققین نشان داده است که کلتودیوم و ستوکسیدیم در مقایسه با کوالیزافوپ در کنترل این علف هرز و افزایش عملکرد محصول کارائی بهتری دارد (Cemy, 2004 & Wall, 2005).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 4- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز دم روباهی در تیمارهای مورد ارزیابی 

Table 4- Comparison of density reduction percentage and dry matter of A. myosuroides in evaluated treatments

Dry weight%			Density after 4 weeks %			Density after 2 weeks %			Treatments
Mean	2011	2010	Mean	2011	2010	Mean	2011	2010
74.7c	64.6b	62.7bc	63.2c	65.3c	61.2c	59.3c	60.5bc	58.2c	T1
75.9b	75.6b	73.8b	69.1b	66.7c	71.6b	63.8b	62.3b	65.3b	T2
75.9b	76.7b	75.2b	72.1b	70.5b	73.7b	66.8b	65.4b	68.2b	T3
72.0b	71.8b	72.3b	71.6b	72.5b	70.8b	67.2b	67.8b	66.6b	T4
68.4bc	71.1b	65.8bc	63.9c	65.4c	62.5c	55.5c	54.6c	56.5c	T5
60.0c	65.2c	54.8c	64.4c	63.2c	65.7bc	56.9c	55.7c	58.2c	T6
59.5c	66.3c	52.7c	66.7bc	68.1bc	65.3bc	54.7c	53.8c	55.6c	T7
87.0a	87.4a	86.6a	93.3a	94.4a	92.2a	94.9a	95.2a	94.7a	T8

میانگین‌های با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنی­دار  در سطح احتمال 5 درصد هستند.

Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%

 

 

جدول 5 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز دم روباهی

 Table5- Single degree of freedom comparison of A. myosuroides density and dry matter reduction compared to weed free control

Dry matter (%)			Density (%)			Degree of Freedom	Treatments
mean	2011	2010	mean	2011	2010
7255**	1230**	5060**	7664**	2504**	5404**	1	T1+T2+T3­­ vs T4+T5+T6+T7
310**	121*	506**	906**	533**	615**	1	T1+T2+T3 vs T8
1736**	792**	468**	712**	442**	542**	1	T4+T5+T6+T7 vs T8

*and **, Significant at the 5% probability level

 

 

 

علف­هرز سورگوم S.halepense)):

نتایج تجزیه واریانس داده­های به دست آمده از درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم حاکی از این مطلب است که تیمارهای کاربردی در این آزمایش اثر معنی‌داری (P<0.05) بر روی ویژگی­های این علف هرز داشتند. تیمار شاهد با وجین 

 

 

بیش‌ترین کارائی را در کنترل این علف­هرز داشت، به طوری‌که تراکم (چهار هفته پس از سم‌پاشی) و وزن خشک آن را به ترتیب با میانگین 3/91 و 8/75 درصد کاهش داد. برای کنترل سورگوم تیمار قابل قبول در حد شاهد بدون علف‌هرز، پس از دو و چهار هفته پس از سمپاشی وجود نداشت (جدول6). مقایسه گروهی تراکم و وزن خشک این علف هرز بیانگر آن است که اختلاف معنی­داری بین گروه علفکش­ها با وجین وجود داشت. علاوه بر آن بین علفکش­ کلتودیوم(T1) و سایر علفکش­ها اختلاف آماری نیز وجود داشت (جدول 7). با توجه به چند‌ساله بودن این علف­هرز به نظر می­رسد علفکش­های کلتودیوم (T1)، هالوکسی فوپ(T5)، پروپاکوئیز افوپ (T6) وکوالیزافوپ (T7) کارائی ضعیفی در کنترل این علف هرز از خود نشان داده است.

 

 

جدول 6- مقایسه میانگین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم در تیمارهای مورد ارزیابی 

Table 6- Mean comparison of density reduction percentage and dry matter of S.halepense in evaluated treatments

Dry weight%			Density after 4 weeks %			Density after 2 weeks %			Treatments
Mean	2011	2010	Mean	2011	2010	Mean	2011	2010
47.4bc	48.6bc	46.3bc	58.7d	59.2c	58.3c	59.4bc	60.6b	58.2bc	T1
53.4b	54.7b	52.2b	67.5b	68.7b	66.4b	64.0b	62.8b	65.3b	T2
52.2b	53.4b	51.1b	68.0b	66.6b	69.7b	65.1b	65.8b	64.5b	T3
47.0bc	45.6bc	48.5bc	65.6b	66.5b	64.8b	60.3bc	59.4b	61.2bc	T4
37.2c	38.2c	36.2c	45.5c	46.5c	44.6c	50.2b	52.3c	48.7c	T5
51.1b	51.7b	50.5b	65.7b	66.1b	65.4b	64.5b	65.2b	63.8b	T6
53.5b	54.7b	52.4b	66.4b	65.4b	67.4b	63.4b	64.1b	62.8bc	T7
75.8a	76.2a	75.4a	91.3	90.3a	92.3a	95.4a	96.7a	92.4a	T8

میانگین‌های با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنی­دار  در سطح احتمال 5 درصد هستند.

Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%

 

جدول 7 – مقایسات گروهی تغییرات درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف هرز سورگوم

Table7- Single degree of freedom comparison of S.halepense density and dry

matter reduction compared to weed free control

Dry­ matter (%)			Density (%)			Degree of Freedom	Treatments
mean	2011	2010	mean	2011	2010
1138**	242*	3210**	22673**	14412**	7298**	1	T1+T2+T3­­ vs T4+T5+T6+T7
1172**	41	115*	205*	3.53	342**	1	T1+T2+T3 vs T8
165**	217	347**	770**	234**	538**	1	T4+T5+T6+T7 vs T8

*and **, Significant at the 5% probability level

 

 

 

 

 

عملکرد ریشه و گیاه‌سوزی چغندر:

نتایج به‌دست آمده از تجزیه واریانس داده­های حاصل از تغییرات عملکرد ریشه و گیاه‌سوزی چغندر بیانگر آن است که تیمارهای مختلف آزمایش، تفاوت معنی­داری (P<0.05) با یکدیگر در سطح پنج درصد داشتند. مقایسه میانگین داده­های به دست آمده از درصد تغییرات عملکرد، بیانگر آن است که در بین تیمارهای کاربردی، علف‌کش­­های کلتودیوم (T2  و T3)، ستوکسیدیم باعث افزایش عملکرد بیش از 50 درصد گردیده است، هرچند 

تفاوت معنی­داری با دیگر تیمارها نداشتند. نتايج حاصل از این آزمايش نشان داد كه  تيمار كلتوديوم به مقدار 80 سی­سی در هكتار با ميانگين عملكرد 45/49 تن در هكتار  و ستوكسيديم با ميانگين عملكرد 9/48 تن در هكتار  بيش‌ترين عملکرد را  بعد از شاهد بدون علف هرز داشتند. نتایج حاصل از بررسی­های به عمل آمده با آنچه که ترداوی (Tredaway et al., 2007) و وال (Wall,2005) گزارش کرده­اند مشابه می­باشد. بررسی جدول 8 همچنین نشان می­دهد علفکش کلتودیوم (T1) در اکثریت موارد از جمله عملکرد ریشه کارائی کافی از خود نشان نداد. جدول 8  نتایج تأثیر گیاه‌سوزی بر چغندر بر اساس معیار EWRC را نشان می­دهد. نتایج بیانگر این مطلب است تیمارهای کاربردی فاقد تاثیر سوء یا اثر گیاه‌سوزی ناچیزی بر چغندر داشتند که پس از مدتی جبران گردید و لذا هیچ تأثیر منفی بر عملکرد نهائی چغندر مشاهده نشد.

 

 

 

جدول 8–  مقایسه میانگین تاثیر تیمارهای آزمایشی بر تغییرات عملکرد و ارزیابی بر اساس شاخص EWRC در چغندرقند

Table 8- Comparison of mean yield of treatments and EWRC index of sugar beet

yield%			EWRC rating scale%			Treatments
mean	2011	2010	mean	2011	2010
35.1c	32.1b	38.2c	0.35c	0.50d	0.20c	T1
50.9b	51.5b	50.3bc	1.62b	1.57c	1.68b	T2
54.5b	58.4b	50.7bc	2.67a	2.65a	2.70a	T3
54.7b	52.7b	56.8b	2.09a	1.61b	2.57a	T4
49.8bc	48.9b	50.8bc	2.36a	1.82b	2.90a	T5
47.5bc	46.5bc	48.5bc	2.10a	1.76b	2.45ab	T6
48.5bc	49.7b	47.4bc	1.99a	1.62b	2.36ab	T7
107.6a	104.6a	110.6a	0c	0d	0c	T8

میانگین‌های با حرف غیر مشترک در هر ستون دارای تفاوت معنی­دار  در سطح احتمال 5 درصد هستند.

Means followed by non- similar letters in each column are significantly different at p=5%

 

 

نتیجه­گیری

علف­های هرز همواره به عنوان یک عامل محدودکننده در زراعت چغندر­قند مطرح بوده که باعث کاهش کمی وکیفی محصول گردیده است. نتایج حاصل از مقایسات گروهی در این گزارش  نشان داد تیمار شاهد بدون علف هرز اختلاف بسیار معنی­داری با تمامی تیمارها دارد و تیمار وجین علی­رغم هزینه بالای اجرای آن بهترین تیمار کنترلی علف هرز می‌باشد. همچنین تفاوت معنی­داری بین علفکش کلتودیوم  و دیگر علفکش­های مورد آزمایش وجود دارد که نشانگر کنترل و اثر خوب علفکش کلتودیوم است. با توجه به یافته­های این آزمایش می­توان نتیجه گرفت که کاربرد این علفکش­ها کنترل موثری در کاهش تراکم و وزن خشک علف­های هرز دم روباهی کشیده، سوروف و کنترل­نسبی درکنترل سورگوم دارد. همچنین در راستای مقابله با مقاومت علف‌های‌هرز به علفکش­ها،  کاربرد علفکش كلتوديوم به مقدار 80 سی‌سی در هكتار از نظر کنترل علف­های هرز نازک برگ یک‌ساله و افزایش عملکرد چغندرقند مناسب­­تر بوده و قابل توصیه است. در ضمن نتایج  نشان می­­­­­د­هد علفکش­های به کار رفته تأثیر نسبی روی سورگوم داشتند که تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می‌گردد.

 

 

 

 

 

References فهرست منابع ومآخذ                                                                Anomymous, 2009. View of Agricultural in West Azarbayjan of province.40p.

ü       Ahrens, W.H. 2005. WSSA herbicide handbook, 7th Ed, WSSA. 211 pp.

ü       Andrew, P., Gordener, A., York, D., Jordan, L. and Monks, D.W. 2006. Glufosinate antagonizes post emergence graminicides applied to annual grasses. Cotton Science 10:319-327.

ü       Bazoobandi, M., Bagestani, M.A. and Zand, E. 2006. Weeds and their management in sugar beet fields. Plant pests and diseases research institute press. 80 pp. (In Persian).

ü       Butler, M., Clark, E., McKinley, N., Bohle, M. and Fellows, G. 1995. Sugar beet herbicide evaluation in central Oregon. http://extension.oregonstate. Edu/ Jefferson.

ü       Butler, M. 1996. Evaluation of preemergence and postemergence herbicide applications on sugar beets. http://extension.oregonstate.edu/jefferson/eval96.htm.

ü       Camper, N.D. 1986. Research methods in weed science. Southern Weed Science of America.189 pp.

ü       Clay, D.V., Dixon, F.L. and Willoughby, I. 2006. Efficacy of graminicides on grass weed species of forestry. Crop Protection. 25(9): 1039-1050.

ü       Cemy, L. 2004. A phased graminicide dose and its effect on the degree of sugar beet weed infestation. Listy Cukroramicke Reparske. 116(4):114-115.

ü       Fatemi, H. 1995. The effect of three herbicide on grass weeds in sugarbeet fields in Isfahan. Proceeding of the 12th Iranian Plant Protection Congress. P.137. (In Persian).

ü       Lancaster, S.H., Jordan, D., Johnson, P. and Dewayne, P. 2008. Influence of graminicide formulation on compatibility with other pesticides. Weed Technology. 22(4):580.

ü       Mamnoie, E., Shimi, P. and Bagestani, M.A. 2012. Evaluation of various herbicide efficiency in weed control of seasame (Sesamum indica) in Jiroft and Kohnuj. Journal of Iranian weed Science. 8(2):1-12. (In Persian).

ü        May, M. 1997. Weed control chemical. British Sugar Beet Review. 65:8-12.

ü        Mousavi, M.R. 2010. Integrated weed management. Principles and methods. Marze Danesh Press. 500 pp.( In Persian).

ü       Mosallanezad, H., Noruzian, M. and Mohammadbigi, A. 2007. List of pests, plant diseases and weeds in Iran. Plant Protection organization.112 pp.(In Persian).

ü       Radosevic, J.H. and Ghersa, C. 1996. Weed Ecology. John Wiley and Sons America. 588 pp.

ü       Ransom, C.V., Rice, C.A. and Ishida, J.K. 2002. Sugar Beet Tolerance and Weed Control with Different Herbicide Rates and Timings. Malheur Experiment Station, Oregon State University, Ontario. 98 pp.

ü       Somani, L.I. 1992. Dictionary of weed science. Agronomy Publishing Academy. 256 pp.

ü       Shimi, P., Noruzzadeh, S. and Badaly, K. 2002. Investigation efficacy of Qualizafop- P-Ethyl 5% (Targa super) in sugarbeet fields. Proceeding of the 15th Iranian Plant Proection Congress. P.94. (In Persian).

ü       Shimi, P., Qanbari- Birgani, D., Delgandi, M.R., Qalandar, M. and Fatemi, H. 1998. Investigation the effect of three new graminicide in sugarbeet fields. Proceeding of the 13th Iranian Plant Protection Congress. P.140. (In Persian).

ü       Shimi, P. Abtali, Y., Mousavi, S.K. and Akhavan, M. 2006. Study on efficacy of Haloxyfop-R- Methyl (Galant super 10.8%EC) compared to current graminicide used in oil seed rape (Brassica napus L.) The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.398-403. (In Persian).

ü       Tredaway, J.A., Patterson, M.G. and Wehtje, G.R. 2007. Interaction of clethodium with Pyrithiobac and bromoxyil applied in low volume. Weed Technology. 12:185-189.

ü       Wall, D.2005. Flutamone for graminae control in sugar beet. Weed Technology. 6: 878-883.

ü       Vesi., M. Najafi, H. and Jalalilian, A. 2012. Investigation possibility control of Grass weeds in sugarbeet fields with Quizalop –p –tefuryl (Pantera40%Ec). The Proceeding of the 1st Iranian Weed Science Congress. P.117. (In Persian).

ü       Zand, E., Bagestani, M.A., Shimi, P., Nezamzadeh, N. Mousavi, R. and Mousavi, S.K. 2012. Chemical weed control guideline for major crops of Iran.176 pp. (In Persian).