تبیین شاخص های هویت بخش انسان فرهنگی در نظام فلسفی فیلسوف معاصر علامه طباطبایی
محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"
1 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران
کلید واژه: انسان شناسی, انسان فرهنگی, مولفه های انسان فرهنگی, فرهنگ پذیری و علامه طباطبایی,
چکیده مقاله :
علامه ی طباطبائی به عنوان یکی از فیلسوفان اسلامی معاصر که بعضی وی را به خاطر گرایش و سبک فلسفی و نیز بسط و تعمیق بعضی از مقولات فلسفی حکمت متعالیه، فیلسوفی نوصدرائی می نامند، از جمله متفکرینی است که در خصوص مباحث انسان شناسی و زیر مجموعه های آن، دیدگاه های تخصصی مختلفی براساس اندیشه و فرهنگ اسلامی ارائه داده است. علامه طبا طبا یی از نادر فیلسوفان اسلامی است که مستقیما و به نحو علمی وکاربردی به مسئله ی فرهنگ، و به تبع نیز انسان شناسی فرهنگی پرداخته است؛ دقت در نظریات وی در بارهی انسان و تعریفی که از آن با تاکید بر ساحت های وجودی انسان برمبنای نگرش اسلامی از جمله: عقلانیت، اخلاق، معنویت، اراده، عمل و ساحت اعتقادات ارائه می دهد. انسان فرهنگی در تبیین وی با شاخصه های مدنی الطبع بودن، فرهنگ پذیری، جامعه پذیری، فطرت الهی و مسائل و ضروریات حیات عملی انسان در راستای سعادت اخروی و سلامت زندگی دنیوی، معرفی می گردد.
Allameh Tabataba'i, as a contemporary Islamic philosopher, whom some call a Neo-Sadraian philosopher due to his philosophical inclination and style, as well as his expansion and deepening of certain philosophical categories of Transcendent Philosophy (Hikmat Muta'aliyah), is among the thinkers who have presented various specialized viewpoints on anthropology and its sub-branches based on Islamic thought and culture. Allameh is one of the rare Islamic philosophers who has directly and scientifically and practically addressed the issue of culture, and consequently, cultural anthropology. Careful examination of his theories about man and the definition he provides, emphasizing the existential dimensions of man based on the Islamic perspective, including rationality, ethics, spirituality, will, action, and the realm of beliefs, is crucial. In his explanation, cultural man is introduced with characteristics such as being civil by nature, acculturation, socialization, divine nature (fitrah), and the issues and necessities of man's practical life in the pursuit of otherworldly happiness and the well-being of worldly life.
• مطهری، مرتضی،ده گفتار،تهران، انتشارات صدرا، چاپ چهاردهم، 1377
• طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 2، 5، 13چاپ پنجم، قم، نشر جامعه ¬ی مدرسین حوزه ¬ی علیمه قم، 1386
• _________، قرآن در اسلام، به کوشش هادی خسرو شاهی،چاپ 4، قم،بوستان کتاب 1389
• _________،بررسی های اسلامی به کوشش هادی خسرو شاهی، ج1 چاپ2 قم، بوستان کتاب 1388
• _________،نهایه الحکمه ، قم،موسسه نشر اسلام ،1362
• _________، شیعه در اسلام، ویرایش محمد علی کوشا،چاپ نهم، تهران، نشر واریان، 1386
• ________، رسالت تشیع در دنیای امروز، به کوشش علی احمدی میانجی، هادی خسرو شاهی، چاپ اول، قم، بوستان کتاب، 1387
• _________، قرآن و آزادی به ضمیمه چند مقاله دیگر، قم ، انتشارات پیام اسلام، 1362
• ----------، روابط اجتماعی در اسلام، ترجمه محمد جواد حجتی کرمانی،
• گودرزی، منصور، انسان شناسی فرهنگی، فصل نامه آموزش علوم اجتماعی، شماره 3،سال 1382
• زیمل، گئورگ، تضاد فرهنگ مدرن، ترجمه هاله لاجوردی، مجله ارغنون، شماره 18، سال 1380؛
• قرائی مقدم، امان اله، انسان شناسی فرهنگی، تهران،انتشارات ابجد، 1382