فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوختههای فلسفی- عرفانی از یک سوی و بهرههای قرآنی- حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. وی تأویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی الفاظ میداند. ابن کثیر از مفسرانی است که ضمن پذیرش نظر ابن تیمیه دربار چکیده کامل
فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوختههای فلسفی- عرفانی از یک سوی و بهرههای قرآنی- حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. وی تأویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی الفاظ میداند. ابن کثیر از مفسرانی است که ضمن پذیرش نظر ابن تیمیه درباره معنای مراد از تأویل در قرآن، این نکته را افزوده که در قرآن واژه تأویل به معنای تفسیر و بیان به کار رفته است. که این تفسیر متأثر از تفاسیر جامع البیان طبری و همچنین اصول تفسیری ابن تیمیه است. زمینهها و بسترهای شکل گیری این تفسیر از یک سو و روشهای تفسیری مفسر از سوی دیگر به این تفسیر ویژگیهای ممتازی بخشیده که آن را شایسته تتبع قرار میدهد. مقایسه این دو اثر از جنبه مفهومی و روشی میتواند در روشن شدن مفهوم تأویل در این دو حوزه مؤثر باشد. در دو تفسیر مذکور گاه به دلیل وجود رویکردهای مشترک به مفهوم آیه، تأویلات مذکور در آنها اشتراک یافته است. این مقاله با بررسی رویکرد ابن کثیر و فیض کاشانی به تأویل به مقایسه تأویلات این دو میپردازد.
پرونده مقاله
آیه 25 سوره انفال، یکی از آیات مورد توجه در تفاسیر فریقین است. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر این آیه به روشنی بیانگر آن است که مفسران برای بازکاوی و فهم مدالیل کلام الهی از روشهای مختلفی بهره جسته و در این زمینه از روش و الگوی مشخصی پیروی نکردهاند؛ بلکه هر کدام بر اساس چکیده کامل
آیه 25 سوره انفال، یکی از آیات مورد توجه در تفاسیر فریقین است. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر این آیه به روشنی بیانگر آن است که مفسران برای بازکاوی و فهم مدالیل کلام الهی از روشهای مختلفی بهره جسته و در این زمینه از روش و الگوی مشخصی پیروی نکردهاند؛ بلکه هر کدام بر اساس مبانی و اصول مورد پذیرش در نزد خود، به روشی روی آوردهاند. این آیه از سه بخش تشکیل شده که بخش اول یعنی وَاتَّقُواْ فِتْنَةً و میانی یعنی لَّا تُصِیبنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَاصَّةً، مشتمل بر ابهامهایی است که مورد توجه مفسران قرار گرفته است. این تحقیق، با نگرش توصیفی- تحلیلی، به بررسی روش مفسران در تفسیر آیه 25 انفال در تفاسیر التبیان، روض الجنان و المیزان از شیعه و تفاسیر جامع البیان، التحریر والتنویر و المنیر از اهل سنت پرداخته است. بررسیها نشانگر آن است که در میان تفاسیر فریقین، تفسیر المیزان از جهت غنای مباحث و در نظر گرفتن جوانب مختلف و نقد و بررسی آنها و ارائه نظر مختار مبتنی بر آیات قرآن، جایگاه ممتازی دارد.
پرونده مقاله