مدل ساختاری انعطاف پذیری روانشناختی بر اساس ویژگیهای شخصیتی با میانجیگری بهزیستی اجتماعی در زنان مطلقه
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی
مهوش ایزدی
1
*
,
نیلوفر طهمورسی
2
,
مرجان حسین زاده تقوایی
3
,
مجید صفاری نیا
4
,
ناصر صبحی قراملکی
5
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2 - گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،
3 - گروه روانشناسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی،کرج، ایران
4 - گروه روان شناسی
5 - هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
کلید واژه: انعطاف پذیری روانشناختی, ویژگیهای شخصیتی, بهزیستی اجتماعی, مدل معادلات ساختاری, زنان مطلقه,
چکیده مقاله :
مقدمه: هدف از این پژوهش تدوین مدل ساختاری انعطافپذیری روانشناختی بر اساس ویژگیهای شخصیتی با میانجیگری بهزیستی اجتماعی در زنان مطلقه است.
روش: پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و در قالب مدلیابی معادلات ساختاري انجام شد. جامعه آماري این پژوهش شامل زنان مطلقه شهر تهران در سال 1402-1403 است. بنابراین نمونه پژوهش 350 (350n= ) نفر برآورد شد. که با در نظر گرفتن احتمال افت و ماهیت پژوهش(ارائه مدل) 20 درصد به این نمونه اضافه میشود و نمونه به 420 نفر افزایش یافت. روش نمونهگیری هدفمند است بدین صورت که با مراجعه به مراکز ازدواج و طلاق چندگانه سطح شهر تهران نمونه انتخاب شد. رضایت آگاهانه براي پاسخگویی به عنوان ملاك ورود به پژوهش بود و نقص در پر کردن پاسخنامه از ملاكهاي خروج از پژوهش بود بر این اساس تعداد 409 پرسشنامه قابل تحلیل بودند. جهت جمع آوری داده از پرسشنامههای استاندارد انعطافپذیری شناختی دنای و ونادروال(2010)؛ بهزیستی اجتماعی کیز(1998)؛ ویژگیهای شخصیتی فرم كوتاه(NEO-FFI) استفاده شد. جهت تحلیل دادهها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون و مدلیابی معادلات ساختاری با نرم افزارهای SPSS و نرم افزار Smart Pls استفاده شد.
یافته ها: نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که بین انعطافپذیری روانشناختی با ویژگیهای شخصیتی و بهزیستی اجتماعی در زنان مطلقه رابطه معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز نشان داد انعطافپذیری روانشناختی بر اساس ویژگیهای شخصیتی و بهزیستی اجتماعی قابل پیشبینی است. نتایج حاصل از مدل برازش نیز نشان داد که بهزیستی اجتماعی توانسته نقش میانجیگری در این ارتباط ایفاء نماید. لذا برازندگی ساختاری مدل متوسط است.
نتیجه گیری: ویژگیهای شخصیتی و بهزیستی اجتماعی توان پیشبینی انعطافپذیری روانشناختی را داد.
The aim of this study is to develop a structural model of psychological flexibility based on personality traits mediated by social well-being in divorced women.
This is a descriptive correlational study and was conducted in the form of structural equation modeling. The statistical population of this study includes divorced women in Tehran in 1402-1403. Therefore, the research sample was estimated to be 350 (n=350). Considering the possibility of attrition and the nature of the research (model presentation), 20% was added to this sample and the sample increased to 420 people. The sampling method is purposive, in that the sample was selected by referring to multiple marriage and divorce centers in Tehran. Informed consent to respond was the criterion for entry into the study and failure to fill out the response form was one of the exclusion criteria. Accordingly, 409 questionnaires could be analyzed. To collect data from the standard cognitive flexibility questionnaires of Denay and Van der Val (2010); Keys' Social Well-Being (1998); Short Form Personality Traits (NEO-FFI) were used. For data analysis at the descriptive level, mean and standard deviation were used, and at the inferential level, Pearson's correlation coefficient and structural equation modeling were used with SPSS and Smart Pls software.
The results of the correlation matrix showed that there is a significant relationship between psychological flexibility and personality traits and social well-being in divorced women. The results of multivariate regression also showed that psychological flexibility can be predicted based on personality traits and social well-being. The results of the fit model also showed that social well-being was able to play a mediating role in this relationship. Therefore, the structural fit of the model is moderate.
Conclusion: Personality traits and social well-being were able to predict psychological flexibility.
چله¬مال دزفولی¬نژاد، ابراهیم؛ مومنی، فرزان؛ پدرام، میرمحسن و مرادی، علیرضا.(1400). کاربرد مدل معادلات ساختاری در تبیین نقش انعطاف¬پذیری شناختی، خودنظم¬جویی هیجان، تفکر فعال روشنفکرانه و غیرنگرش افراد در شبکه های اجتماعی. ماهنامه علوم روانشناختی، 20(106)؛ 1853.
احمدپور، مژگان؛ برجعلی، احمد؛ اسکندری، حسین و فرخی، نورعلی.(1397). تدوین و آزمون مدل بهزیستی روانشناختی افراد بر اساس مؤلفه¬های شخصیت با واسطه¬گری هویت قومی در تالش. دو فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسي باليني و شخصيت، 16، 1(30)؛ 118-105.
آتش¬روز، بهروز.(1386). پیش¬بینی پیشرفت تحصیلی از طریق دلبستگی و صفات پنج گانه شخصیتی. پایان¬نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
برادران، مجید؛ رنجبرنوشری، فرزانه؛ خاصه، علی¬اکبر؛ و رهنمای، مریم. (1396). همبسته¬های انعطاف¬پذیری روان شناختی: خود-دلسوزی، حل مساله و خود متمایزسازی. کنگره انجمن روانشناسی ایران.
پاشاشريفي، حسن و ديگران. (1400). مقدمه‌اي بر روش‌هاي تحقيق در روانشناسي و مشاوره. تهران؛ نشر سخن.
تقی¬زاده، محمداحسان، و فرمانی، اعظم.(1393). بررسی نقش انعطاف پذیری شناختی در پیش بینی نومیدی و تاب آوری در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی شناختی، 1(2)؛ 76-67.
توکل، محمد.(1393). سلامت اجتماعی: ابعاد، محورها و شاخص¬ها در مطالعات، فصلنامۀ اخلاق زیستی، 4(14)؛ 2.
حیدری، غلامحسین و غنایی، زیبا.(1387).. هنجاریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی. اندیشه و رفتار.1(7): 31-40.
رضایی، امید و نوغانی دخت بهمنی، محسن.(1396). بهزیستی اجتماعی دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن . فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 14، 2(30)؛ 56-31.
زارعان، منصوره و سادات سدیدپور، سمانه .(1400). فراتحلیلی از تحقیقات مرتبط با طلاق: عوامل فردی در مقابل اجتماعی. مجله مشکلات ایران، 7 (2): 191-218.
سپهوند، تورج. (1400). نقش انعطاف¬پذیری شناختی در اضطراب فراگیر افراد دارای روان رنجوری. روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 8(3 )، 89-100
سراج¬خرمی، ناصر؛ امیرشکاری، سارا و حیدری محل، فاطمه.(1395). انعطاف پذیری روانشناختی براساس تیپ-های شخصیتی، صمیمیت خانواده، پایگاه اجتماعی و ارتباط آن با اجتماع. کنفرانس بین المللی دانشگاه شیراز، شماره 16.
شاره، حسین و همکاران(1395). نقش واسطه ای انعطافپذیری شناختی در ارتباط بین سب کهای مقابله‌ای و تاب آوری با افسردگی. پژوهنده(مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی)،21، 2 (92)؛ 96-88.
فشنگچی، پروانه و رنجبرنوشری، فرزانه. (1399). رابطه¬ی انعطاف¬پذیری روان شناختی، تیپ شخصیتی D و حمایت اجتماعی ادراک شده با تنیدگی شغلی در پرستاران. روان پرستاری، 8(1)، 39-48 .
کهندانی، مهدیه و ابوالمعالی¬الحسینی، خدیجه.(1396). ساختار عاملی و ویژگیهای روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه‌ی انعطافپذیری شناختی دنیس، وندروال و جیلون. روش ها و مدل های روانشناختی، 8 ، 29(19)؛ 53-70.
كچويي، محسن و علي فتحي آشتياني.(1392). نقـش رضـايت شـغلي و نيرومنـدي هـاي مـن . مجلة طب نظامي، 15(1)؛ 24-17.
گروسی¬فرشی، میرتقی؛ مانی، آرش؛ و بخشی¬رودسری، عباس.(1392). بررسي ارتباط بين ويژگي¬هاي شخصيتي و احساس شادكامي در بين دانشجويان دانشگاه تبريز. پژوهش¬های نوین روان شناختی، 6(1)؛ 158-143.
مردانی گرم دره، معصومه؛ غضنفری، احمد ؛ احمدی، رضا و شریفی، طیبه.(1399). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر انعطاف پذیری روان شناختی و اجتناب شناختی دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحان. نشریه توانمند سازی کودکان استثنایی، 11(2)؛ 63-74.
Bajema KL, Oster AM, McGovern OL, Lindstrom S, Stenger MR, Anderson TC, Biggs HM.(2020).Persons evaluated for 2019 novel coronavirus—United States. Morbidity and Mortality Weekly Report, 69(6); 166.
Bell, T., Hill, N., &Stavrinos, D. (2019). Personality determinants of subjective executive function in older adults. Aging & Mental health, 1-10.
Bond, F. W. & S. C. Hayes & R. A. Baer & K. M. Carpenter & N. Guenole & H. K. Orcutt & R. D. Zettle. (2022). Preliminary Psychometric Properties of the Acceptance and Action Questionnaire–II: A Revised Measure of Psychological Inflexibility and Experiential Avoidance"; Behavior Therapy, 42(4), 676-688.
Bryan CJ, Ray -Sannerud B, Heron EA. (2015). Psychological flexibility as a dimension of resilience for posttraumatic stress, depression, and risk for suicidal ideation among air force personnel. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(4):263 -68.
Burke K, Moore S. (2021). Development of the parental psychological flexibility questionnaire. Child Psychiatry & Human Development; 46 (4):548-57.
Burton, N W, Pakenham, KI, Brown, WJ. (2016). feasibility and effectiveness of psychosocial resilience training: A pilot study of the READY program. Psychol Health Med; 15(3):266-77.
Dennis, J.P. (2020). The congnitive flexibility inventory: instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy Research.
Dionne, F. Ngô, T, L. Blais, M, C. (2020). The psychological flexibility model: a new approach to mental health. Sante Ment Que, 38(2):111-30.
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2016). Acceptance and Commitment Therapy: Model, processes and outcome. Behaviour Research and Therapy, 44, 1-25.
Katz, A. M. & S. J. Czech & S. Orsillo. (2019).Putting Values into Words: An Examination of the Text Characteristicsof Values Articulation"; Journal of Contextual Behavioral Science, 3 (1), 16-20.
Malkoc, A. (2018).Big five personality traits and coping style predict subjective wellbeing. Procedia Social and Behavioral Sciences, 12, pp, 577-581.
Marshall EJ, Brockman RN. (2016).The relationships between psychological flexibility, self -compassion, and emotional well -being. Journal of Cognitive Psychotherapy. 30(1):60 -72.
Negrusa S, Negrusa B, Hosek J. (2013). Gone to war: have deployments increased divorces? J Populat Econom, 27(2):473-96.
Phillips, EL. (2018). Resilience, mental flexibility and cortisol response to the Montreal Imaging Stress Task in unemployed men (Dissertation). Michigan: The University of Michigan.
Shapiro, A., & Keyes, C. L. M. (2008). Marital status and social well-being: Are the married always better off?. Social Indicators Research, 88(2), 329- 346.
Woodruff SC, Glass CR, Aarnkoff DB, Crowley KJ, Hindman RK, Hirschhorn EW. (2020).Comparing self - compassion, mindfulness, and psychological inflexibility as predictors of psychological health. Mindfulness, 5(4):410 -21.