فراتحلیل سلامت اجتماعی زنان سرپرست و غیرسرپرست خانوار و تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت آنها (مورد مطالعه: شهر مشهد)

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

هانیه سادات میری ¹ , خدیجه ذوالقدر ² , عاصمه قاسمی ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گرایش مسایل اجتماعی ایران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران.
2 - استادیار مطالعات زنان، عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - ستادیار جامعه شناسی، عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/11/21 تاریخ پذیرش : 1400/03/10 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: سلامت اجتماعی#حمایت اجتماعی# زنان سرپرست خانوار#زنان غیرسرپرست,

چکیده مقاله :

زنان زیربنای سلامت خانواده‌ها و جوامع هستند و اهمیت ویژه-ای در تأمین و استمرار سلامت خانواده و جامعه دارند. طبق بیانیة سازمان بهداشت جهانی بهره‌مندی از بالاترین سطح استاندارد قابل دستیابی سلامت، از حقوق اساسی هر فردی است و زنان بسیاری درد نیا از این حق اساسی محروم هستند زنان برای اینکه بتوانند نقش مراقبت‌دهندگی خود را به نحو احسن انجام دهند، باید سطح سلامت و رفاه خود را حفظ کنند و ارتقاء دهند رفتارهای ارتقادهندة سلامتی یکی از معیارهای عمده‌ی تعیین‌کننده سلامت است. هدف این مقاله فراتحلیل سلامت اجتماعی زنان سرپرست و غیرسرپرست خانوار و تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت آنها است. روش تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، شامل 400 نفر از زنان شهر مشهد(200 نفر سرپرست و 200 نفر غیرسرپرست) است که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و داده های مورد نیاز به وسیله دو پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز با کمی اصلاح و پرسشنامه محقق ساخته حمایت اجتماعی نیز توسط محقق جمع آوری شد. اعتبار ابزار مورد استفاده اعتبار محتوایی، و پایابی ابزار نیز با پایایی همسانی درونی روش ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که میانگین سلامت اجتماعی در بین زنان غیرسرپرست شهر مشهد بیشتر از زنان سرپرست خانوار است. همچنین، حمایت اجتماعی و ابعاد چهارگانه آن در گروه زنان غیرسرپرست، تفاوت معناداری با زنان سرپرست دارد. به گونه‌ای که زنان غیرسرپرست از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار هستند.

چکیده انگلیسی:

Women are the foundation of the health of families and communities, and women are of special importance in ensuring and maintaining the health of the family and society. According to the World Health Organization, enjoying the highest attainable standard of health is a fundamental right of every individual, and many women are deprived of this fundamental right. Women must maintain and improve their health and well-being in order to play their caring role effectively. Health-promoting behaviors are one of the major determinants of health. The purpose of this article is to meta-analyze the social health of women heads of households and non-heads of households and the impact of social support on their health. The research method is applied in terms of purpose and in terms of data collection, it is a descriptive survey. The statistical population studied in this study includes 400 women in Mashhad (200 supervisors and 200 non-supervisors) who were selected by multi-stage cluster sampling method and the required data were modified by two Keys social health questionnaires. A researcher-made social support questionnaire was also collected by the researcher. The validity of the instrument used is the validity of the content, and the validity of the instrument is also obtained by the reliability of the internal consistency of the Cronbach's alpha coefficient method. Findings indicate that the average social health among non-head women in Mashhad is higher than women heads of households. Also, social support and its four dimensions in the group of non-caregivers are significantly different from women caregivers. In such a way that unmarried women have more social support.

منابع و مأخذ:

صادق، سهراب؛ علی پور درویش، زهرا؛ محمدی مقدم، یوسف؛ صادقی صدقیانی، جمشید؛ مطلبی ورکانی، ابوطالب؛ (1399)، بهره وری سرمایه های انسانی در سازمان های راهبردی و طراحی الگوی کاربردی با بهره گیری ازمدل معادلات ساختاری و ماتریس کوواریانس(مطالعه موردی : نیروی دریایی راهبردی ارتش)، مدیریت بهره وری » زمستان 1399- شماره 54 علمی-پژوهشی/ISC (‎25 صفحه - از 24 تا 48 ).

• معاون نوق، محسن؛ نویسنده : رجائی، زهرا؛ رجبی، علی؛ (1399)، رابطه سبک رهبری تحولگرا و هوش هیجانی مدیران با بهره‌وری نیروی انسانی در محیط آموزشگاه، همایش رویکردهای نوین مدیریت در مطالعات میان رشته ای » دوره 1؛ 1399/07/02 - 1399/07/02 (‎15 صفحه - از 1806 تا 1820 ).
  
• ثامنی کیوانی، فرشاد؛ گیلانی نیا، بهنام؛ فتوحی فشتمی، حسن؛ (1399)، تاثیرپذیری رفتار شهروندی سازمانی از جو حاکم بر سازمان (مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان)، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری » زمستان 1399 - شماره 47 (جلد دوم) (‎19 صفحه - از 142 تا 160 ).
  
• استیری، مهرداد؛ حسامی، سمیه؛ فیاضی، بی بی مرجان؛ رضاعلی، فرزاد؛ (1399)، بررسی نقش متغیرهای تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در سازمان‌ های عمومی ارائه‌ کننده خدمات شهری، پژوهش های جغرافیای انسانی » زمستان 1399، دوره پنجاه و دوم - شماره 4 علمی-پژوهشی/ISC (‎18 صفحه - از 1475 تا 1492).
  
• زین آبادی، حسن؛ بهرنگی، محمد رضا؛ نوه ابراهیم، عبدالرحیم؛ فرزاد، ولی اله (1387). رفتار شهروندی سازمانی معلمان تحلیلی بر ماهیت،روش شناسی پژوهش، پیشایندها و پسایندها، فصلنامۀ نوآوری های آموزشی، شمارۀ 28 ، سال هفتم، صص110- 75.
  
• زارعی متین، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ جندقی، غلامرضا؛ احمدی، فریدون (1389). ارایه مدل جامع عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی مطالعه ی مطالعه موردی: کارکنان شرکت ملی نفت ایران، مدیریت دولتی، دوره2، شماره 5، صص 56 –
  
• نجات، سید امیر رضا؛ کوثرنشان، محمدرضا؛ میرزاده، اکبر (1388). تاثیر رفتار شهروندی سازمانی بر کیفیت خدمات(مطالعه موردی : آژانس های مسافرتی شهرتهران)، بررسی های بازرگانی، شماره ۳۵، صص84-72 .
  
• طبرسا، غلامعلی؛ هادیزاده، اکرم؛ کشته­گر، عبدالعلی (1389). ارائه مدلی برای تبیین عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی، چشم انداز مدیریت دولتی ،شماره 1، صص114-101.
  
• Podsakoff, P. M. , MacKenzie, S. B. , Paine, J. B. , & Bachrach, D. G. (2000).“Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical andempirical literature and suggestions for future research”. Journal of Management,6(3), 513-563.
  
• احسانی، محمد؛ حاج هاشمی، مینا (1384) رابطه سبک رهبری با رضایت شغلی معلمان ورزش زن، پژوهش درعلوم ورزشی علوم ورزشیپاییز، 3(8)، 119-129.
  
• زارع، محمدرضا؛ احمدی، سعید؛ (1399)، بررسی نقش سبک رهبری مدیران(تحولی/ تبادلی) در ارتقاء هویت سازمانی و مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی » مرداد و شهریور 1399 - شماره 43 علمی-پژوهشی/ISC (‎20 صفحه - از 49 تا 68 ).
  
• مصباح، زهرا؛ بهرنگی، محمد رضا؛ (1398)، تأثیر کاربست الگوی مدیریت آموزش به سبک رهبری تحولی دبیران زیست شناسی بر مسئولیت‌پذیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زیست شناسی، پژوهش در آموزش زیست شناسی » تابستان 1398 - شماره 2 (‎22 صفحه - از 35 تا 56 ).
  
• Nazmul,M, IslamFumitaka, FuruokaAida Idris (2020). Mapping the relationship between transformational leadership, trust in leadership and employee championing behavior during organizational change, Asia Pacific Management ReviewAvailable online 15 December 2020In press, corrected proof.
  
• Yang Liu. Hefu Liu. Zhao Cai (2020). The impact of psychological contract under- and over-fulfillment on client citizenship behaviors in Enterprise systems projects: From the client’s perspective. Information & Management5 September 2020Volume 57, Issue 7 (Cover date: November 2020)Article 103366.
  

 

• کرم الهی، نعمت الله و کرم الهی، ابوذر (1390). بررسی سبک رهبری و روش های جلب اطاعت پیروان در قیام های شیعی دوران حکومت امویان، فصلنامه تخصصی، شماره40، صص 20-10.
  
• Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. New York, NY: The Free Press.
  
• Burns, T. & Carpenter, J. (2008). Organizational Citizenship and Student Achievement, Journal of Cross-Disciplinary Perspective in Education, 1(1): 51-58.
  
• Bass, B. M. (1999). Two decades of research and development on transformational leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8, 9-32.
  
• Bamble, A. J., Shamsudin, F. M., & Subramaniam, C. (2011). Stimulating organizational citizenship behavior (OCB) research for theory development: Exploration of leadership paradigms. International Journal of Academic Research in Business and Social Science, Vol. 1, Special Issue, pp 48-69.
  
• Kadar Khan, S. & Abdul Rashid, M. Z. (2012). The mediating effect of organizational commitment in the organizational culture, leadership and organizational justice relationship with organizational citizenship behavior: A study of academicians in private higher learning institutions in Malaysia. International Journal of Business and Social Science, Vol. 3, No. 8, pp 83-91.
  
• Doherty, A. J., & Danylchuk, K. E. (1996). Transformational and transactional leadership in interuniversity athletics management. Journal of Sport Management, 10 (3), 292-309.
  
• Hardin, R. L., Waller, S. N., & Dzikus, L. (2019). NCAA Athletic Directors Perceptions of Sport Chaplains. Journal of Contemporary Athletics, 13(4), 281-296.
  
• Somech, A., & Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: the impact of individual and organizational characteristics. Educational Administration Quarterly, 5,1-29.
  
• Kent, A., & Chelladurai, P. (2003). Multiple sources of leadership and employee reactions in a state parks and recreation department. Journal of Park and Recreation Administration, 21(1), 38-60.
• Wallace, M., & Weese, W. J. (1995). Leadership, organizational culture, and job satisfaction in Canadian YMCA organizations. Journal of Sport Management, 9, 182-193.
• سید نقوی، میرعلی؛ رفعتی آلاشتی، کبری؛ و میری، محبوبه (1387). رهبری تحول آفرین و رابطه آن با رفتار شهروندی سازمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی سازمانی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
• Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership development: Manual for Multifactor Leadership Questionnaire Palo Alto, CA: Consulting Psychology Press.
• مرادی، محمد رضا؛ حمیدی، مهرزاد؛ سجادی، سید نصرالله؛ جعفری، اکرم؛ مرادی چالشتری، جواد (1390). رابطة سبکهای رهبری تحول آفرین - تبادلی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. مدیریت ورزشی، شماره 8، صص150 – 125 .
• مرادی چالشتری، محمدرضا؛ حمیدی، مهرزاد؛ سجادی، سید نصرالله؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ جعفری، اکرم؛ مرادی چالشتری، جواد (1388). رابطه سبک های رهبری تحول آفرین _ تبادلی با عدالت سازمانی و ارایه مدل در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. مدیریت ورزشی، شماره2، صص96 – 73 .
• بیابانگرد، اسماعیل (1389). روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. نشر دوران
• ستاری، فاطمه (1386). بررسی رابطه ساده و چندگانه ابعاد بزرگ شخصیتی با سبک­های رهبری تبدیلی و تبادلی در مدیران وزارت صنایع و معادن. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
• نعامی، عبدالزهرا (1381). شناسایی عوامل پیش بین خشنودی شغلی و بررسی روابط آنها با خشنودی شغلی و رابطه متغیر اخیر با عملکرد شغلی و رفتار مدنی کارکنان کارخانه های اهواز. پایان نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Moorman, R. H., & Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors and their effects on followers‟ trust in leader, satisfaction, and organizational citizenship behaviors. Leadership Quarterly, 1, 107-142.
• Manning, G. and Curtis, M. K. (2003). The art of leadership, New York :Mcgraw – Hill higher education
• Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship. Academy of Management Journal, 26, 587-595.
• ابیلی، خدایار؛ شاطری، کریم؛ یوزباشی، علیرضا؛ فرجی ده سرخی، حاتم (1387). رفتار شهروندی سازمانی: ویژگی ها، ابعاد، متغیرهای پیش شرط و پیامدها. اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی سازمانی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
• نورشاهی، نسرین (1388). بررسی رابطۀ پیامدهای رهبری و ابعاد سبک رهبری تحول گرا در میان رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی شهر تهران. مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد. دوره دهم، شماره 3، سال 13، صص 176-163.
• Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1995). The Multifactor Leadership Questionnaire. Palo Alto, CA; Mind Garden.