نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان

محورهای موضوعی : روانشناسی

شهریار شهرویی ^{1 *} , عبدالعظیم شهرویی ² , مهران شهرویی ³ , فاطمه شهرویی ⁴

1 - گروه آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شادگان، شادگان، ایران.
2 - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی و روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
3 - دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران.
4 - کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه آزاد مسجد سلیمان، مسجد سلیمان، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/04/09 تاریخ پذیرش : 1402/05/12 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: سرسختی روانشناختی, نظم جویی هیجان, حالات روانشناختی مثبت,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اهواز در سال تحصیای 1402-1401 تشکیل دادند، روش نمونه‌گیری در این تحقیق براساس نمونه گیری با توجه به گستردگی جامعه نمونه گیری تصادفی در دسترس بود که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه تعداد 100 نفر انتخاب گردید. همچنین برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های نظم جویی هیجان گروس و جان (2003)، پرسشنامه حالات روانشناختی مثبت رجایی و همکاران (1390) و مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز به کار برده شد. داده‌های پژوهش با استفاده از بسته آماری برای علوم اجتماعی نسخه 22 در سطح توصیفی و استنباطی تحلیل شده است. نتایج پژوهش حاکی از وجود نقش نظم جویی هیجان در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان بودو با توجه به یافته های پژوهش متغیر مستقل نظم جویی هیجان با متغیرهای وابسته میزان حالات روانشناختی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان رابطه مثبت و معنی دار دارد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research was to investigate the role of emotional regulation in predicting the amount of positive psychological states and psychological toughness of students.The descriptive research method was a correlation type and the statistical population of the research was made up of all undergraduate students of Ahvaz Azad University in the academic year of 2022-2023 Also, to collect information, Gross and Jan's (2003) emotion regulation questionnaires, Rajaei et al.'s positive psychological states questionnaire (2010) and Ahvaz psychological toughness scale were used.The research data has been analyzed using statistical package for social sciences version 22 at the descriptive and inferential level. The results of the research indicated the role of emotion regulation in predicting the amount of positive psychological states and psychological toughness of students. And according to the findings of the research, the independent variable of emotion regulation has a positive and significant relationship with the dependent variables of psychological states and psychological toughness in students. . The sampling method in this research was based on random sampling according to the extent of the population. A sample size of 100 people was selected using Morgan's table.

متن کامل:



 

Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 1, Issue 2- Summer 2023 - Pages 57-67

doi:org  10.71610/psych.2023.1039159

---

 

 

The Role of Emotional Regulation in Predicting Positive Psychological States and Psychological Toughness of Students

Shahriar Shahroei 1*, Abdolazim Shahroei 2, Mehran Shahroei 3, Fatemeh Shahroei 4

-Department of Elementary Education, Islamic Azad University, Shadegan Branch, Shadegan, Iran.

2-PhD student in Clinical Psychology, Department of Humanity&, Psychology, Faculty of Clinical Psychology, Shahed University, Tehran, Iran.

3-PhD student in Clinical Psychology, Faculty of Clinical Psychology, Department of Educational Science & Psychology, Islamic Azad University of Birjand, Birjand, Iran.

4 -Master of School Counseling, Islamic Azad University Masjed Sulaiman, Masjed Sulaiman, Iran.

OPEN ACCESS Research Article   *Correspondence: Shahriar Shahroei * [e-mail] Received: Nov 30, 2023 Accepted: Jan 2, 2023 Published: Summer 2023   Citation: Shahroei. Sh, Shahroei, A, Shahroei, M, Shahroei, F. (2023). The Role of Emotional Regulation in Predicting Positive Psychological States and Psychological Toughness of Students. Journal of Psycho Research and Educational Studies,1(2):57-67.   doi:org  10.71610/psych.2023.1039159

Abstract The purpose of this research was to investigate the role of emotional regulation in predicting the amount of positive psychological states and psychological toughness of students. The descriptive research method was a correlation type and the statistical population of the research was made up of all undergraduate students of Ahvaz Azad University in the academic year of 2022-2023 Also, to collect information, Gross and Jan's (2003) emotion regulation questionnaires, Rajaei et al.'s positive psychological states questionnaire (2010) and Ahvaz psychological toughness scale were used. The research data has been analyzed using statistical package for social sciences version 22 at the descriptive and inferential level. The results of the research indicated the role of emotion regulation in predicting the amount of positive psychological states and psychological toughness of students. And according to the findings of the research, the independent variable of emotion regulation has a positive and significant relationship with the dependent variables of psychological states and psychological toughness in students. . The sampling method in this research was based on random sampling according to the extent of the population. A sample size of 100 people was selected using Morgan's table. Key words: emotion regulation, positive psychological states, psychological toughness of students.

 

فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال اول، شماره دوم، تابستان 1402- صفحات 57-67

doi:org  10.71610/psych.2023.1039159

---

 

 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان

شهریار شهرویی1*، عبدالعظیم شهرویی2، مهران شهرویی3، فاطمه شهرویی4

1-گروه آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شادگان، شادگان، ایران.

2-دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی و روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

3-دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران.

4-کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه آزاد مسجد سلیمان، مسجد سلیمان، ایران.

دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: شهریار شهرویی [e-mail]   تاريخ دريافت: 09/04/1402 تاريخ پذيرش: 12/05/1402 تاريخ انتشار: تابستان 1402 استناد: شهرویی، شهریار، شهرویی، عبدالعظیم، شهرویی، مهران، شهرویی، فاطمه. (1402). نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان.. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری، 1(2) : 67-57.  doi:org  10.71610/psych.2023.1039159

چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اهواز در سال تحصیلی 1402-1401 تشکیل دادند، روش نمونه‌گیری در این تحقیق براساس نمونه­گيري با توجه به گستردگی جامعه نمونه گیری تصادفی در دسترس بود که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه تعداد 100 نفر انتخاب گردید. همچنین برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه­های نظم جویی هیجان گروس و جان (2003)، پرسشنامه حالات روانشناختی مثبت رجایی و همکاران (1390) و مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز  به کار برده شد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از بسته آماری برای علوم اجتماعی نسخه 22 در سطح توصيفي و استنباطي تحليل شده است. نتایج پژوهش حاکی از وجود نقش نظم جویی هیجان در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان بودو با توجه به یافته­های پژوهش متغیر مستقل نظم جویی هیجان با متغیرهای وابسته میزان حالات روانشناختی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان رابطه مثبت و معنی دار دارد. واژگان کلیدی: نظم جویی هیجان، حالات روانشناختی مثبت، سرسختی روانشناختی دانشجویان.

 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  -------------------------------------- شهرویی                    59      

مقدمه

سلامت روان یکی از مهمترین ابعاد سلامت به شمار می­آید که تأثیر جدی بر سلامت جسمانی، اجتماعی و معنوی دارد و بدون سلامت روان دستیابی به بخش­های دیگر سلامت امکان ناپذیر است (سلطانی زاده، منتظری و لطیفی، 1397) و همچنین بهداشت روانی از آن جهت که با بهبود و ارتقاء عملکرد فردی و اجتماعی ارتباط دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است و در واقع تأمین آن به افزایش کارایی هم در زمینه­های فردی و هم اجتماعی می¬انجامد که نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا می­کند (شریفی و کاظم نژاد، 1396).

دوران تحصیل، بخشي از گستره ي زندگي آدمي است كه افراد با مجموعه هايي از موانع و چالش هايي تحولي روبه رو مي شوند. اين چالش ها در مواردي نظير رشد هويت و شخصيت و پيشرفت مستقل از خانواده، ايجاد ارتباط و همرنگي با گروه همسالان روي مي دهد. علاوه بر اين، انتقال از دوران نوجوانی به بزرگسالي صورت مي گيرد. اين دوره، زماني است كه افراد بايد نقش هاي اجتماعي را در گروه همسالان و در ارتباط با افراد جنس مخالف برآورده سازند و مهارت هاي اجتماعي را بياموزند، شرايط و الزامات حضور در مكان هاي آموزشي را فراهم آورند و براي آينده ي شغلي خويش تصميم بگيرند. هركدام از اين ملزومات تحولي و سازگارانه نوعي توانايي مقابله را مي طلبد كه همانا راهبردهاي رفتاري و شناختي براي انتقال مؤثر وسازگارانه است. بدون شك همه دانشجویان، نگراني هايي دارندكه بر زندگي آن ها اثر مي گذارد (جاهد مطلق، ونسی، و فرضی، 1394).

ازجمله موضوعات قابل‌بررسی در این دوره از زندگی حالت‌های روان‌شناختی مثبت است، منظور از حالت‌های روان‌شناختی مثبت نمونه‌ای از توانایی‌های انسان است که موضوع اصلی روان‌شناسی مثبت‌گرا را تشکیل می‌دهد: خوشحالی، لذت، انعطاف‌پذیری، سرسختی، کنترل شخصی، خوش‌بینی، سبک تبیینی خوش‌بینانه، امید، احساس کارایی، تعیین هدف، معنی، عشق به دانستن، خِرَد، اصالت، توانایی برای روانی، خودمختاری، بخشندگی، دلسوزی، همدلی، نوع‌دوستی، شوخ‌طبعی، معنویت (ریو¹، 2005). پیشرفت سریع فناوری و ارتباطات با وجود مزایای فراوانی که دارند خلائی برای انسان‌ها به ارمغان آورده‌اند افسردگی یاس ناامیدی و بسیاری از مشکلات روان‌شناختی در جوامع بیشتر شده است (سلیگمن وچیکزنت میهای²، 2000).

در پنجاه سال گذشته بیشتر تلاش روان‌شناسان بر درمان کمبودها و رفع ناتوانی‌ها متمرکز بوده است. اما روان‌شناسی مثبت به افزایش شادمانی و سلامت و مطالعه علمی در مورد نقش نیرومندی‌های شخصی و سامانه‌های اجتماعی مثبت در ارتقای سلامت بهینه تأکید دارد (کار³، 2019). بایلی، انگ، فریش و اسنایدرت ⁴(2017)،  در بررسی خود بین امید و رضایت از زندگی ارتباط یافتند و امیدواری را پیش‌بینی کننده رضایت از زندگی دانستند، که نتیجه این تحقیق نشان‌دهنده‌ی اهمیت حالت‌های روان‌شناختی مثبت ازجمله خوش‌بینی است. کوهن و فریدریکسون⁵ (2020)، در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که مداخلات روان‌شناسی مثبت نگر موجب ارتقای احساس مثبت بیشتر و ارزش مهمی در زندگی واقعی فرد دارد. صادقی نیری و الهیاری نژاد (1392) با بررسی آثار و نتایج مثبت اندیشی و خوش‌بینی در نهج‌البلاغه به این نتیجه رسیدند که آثار و نتایج خوش‌بینی و مثبت اندیشی در فرد و جامعه 

 

فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 67-57--------------------------------------------------------- شهرویی                    60      

عبارت‌اند از: دستیابی به آرامش، کاهش ترس، اضطراب، با توجه به نتایج پژوهش‌های صورت گرفته و این‌که دوره نوجوانی یکی از مهم‌ترین دوران زندگی هست نوع رفتار، تفکر و گرایش او می‌تواند در آینده ادامه داشته باشد و بر زندگی او اثر بگذارد، پژوهش‌ها نشان داده است که خوش‌بینی و مثبت‌گرایی در مقابله با  فشارهای زندگی و غلبه بر ناملایمات روانی- اجتماعی در اقدام به رفتارهای مرتبط با سلامت، اصلاح سبک زندگی و درنهایت کاهش بروز بیماری‌های جسمانی و روان‌شناختی تأثیر مهمی دارد (روبرت، گیبونس، گرارد، آلرت⁶، 2018).

متغیر دیگری که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت سرسختی روانشناختی بود، که متغیری است که کوباسا⁷ (1982)، مطرح کرده است، وی با بهره گیری از نظریه های وجودی در شخصیت، سرسختی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف کرده اند که از سه مولفه تعهد، کنترل و مبارزه جویی تشکیل شده است (مرتضوی امامی و همکاران، 1396).

شخصی که از تعد بالایی برخوردار است، به اهمیت و ارزش و معنای اینکه چه کسی است و چه فعالیتی انجام می دهد، باور دارد و بر همین اساس می تواند تا در مورد هر آنچه انجام می دهد معنایی بیاید و جستجوگری خود را برانگیزد و افرادی که در مولفه  کنترل قوی هستند رویدادهای زندگی را قابل پیش بینی و کنترل پذیر میدانند و بر این عقیده اند که قادرند با تلاش آنچه در اطرافشان رخ می دهد تحت تاثیر قرار دهند و افراد مبارزه جو بر این باورند که تغییر و تحول از ویژگی های طبیعی طندگی است و انتظار وقوع دگرگونی، مشوقی برای رشد و بالندگی است تا تهدیدی برای امنیت( اسمعیل خوانی و همکاران، 1390).

از طرفی تنظیم هیجانات را می توان مبتنی بر فرآیندهای درونی و بیرونی پاسخ دهی در برابر مهار و نظارت، ارزیابی و تعدیل تعاملات هیجانی به خصوص خصایص زودگذر و تند آن ها برای به تحقق رسیدن اهداف دانست (شریف زاده، حسینی و طاهری، 1400)، که به عنوان فرایندهای بیرونی و درونی مسئول نظارت و ارزیابی و اصلاح واکنش های هیجانی به ویژه در خصوصیات زمانی و فشرده برای به هدف رساندن فرد تعریف شده است (برکینگ و همکاران⁸، ۲۰۰۸). بر اساس این تعریف تنظیم هیجان شامل ۹ مولفه می باشد که عبارتست از: (۱) توانایی پردازش آگاهانه ی هیجانات، (2) شناسایی هیجانات، (۳) تفسیر درست هیجانات مرتبط با حس های بدنی، (۴) فهم برانگیختن هیجانات، (5)حمایت از خود در شرایط آشفتگی هیجانی، (۶) تغییر فعالانه ی هیجانات منفی به منظور احساس بهتر داشتن، (۷) پذیرش هیجانات، (8) انعطاف پذیر بودن و تحمل هیجانات منفی، (۹) مقابله با موقعیت های هیجانی استرس زا برای دست یابی به اهداف مهم.

مروری بر تحقیقات انجام شده نشان داد که خلاقیت هیجانی و یادگیری خودراهبر با  نقش واسطه ای انگیزه پیشرفت (معاصر و زراعی، 1398)، رابطه آموزش مجازی با نظم جویی هیجانی در دانشجویان پسر مقطع متوسطه در دوران کرونا (ثناگوی محرر، طاهری و منتظری، 1400)، استفاده شده است. به طور کلی بررسی­های حاضر گویای آن است که بررسی میزان حالات روانشناختی مثبت  و سرسختی روانشناختی دانشجویان، می­تواند در کاهش مشکلات رفتاری آن­ها مؤثر باشد. با توجه به موارد ذکر شده و از آن جا که بررسی شیوه های کارآمد و موثر از جمله ضروریات پژوهش در حوزه درمان مشکلات دانشجویان است در پژوهش حاضر سعی شده 

 

 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  -------------------------------------- شهرویی                    61      

است تا نفش نظم جویی هیجانی در  پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  و سرسختی روانشناختی دانشجویان، مورد بررسی قرار گیرد. لذا این پژوهش به دنبال بررسی فرضیه زیر بود:

نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  و سرسختی روانشناختی دانشجویان نقش دارد.

روش اجرای پژوهش

طرح پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بود. در این گونه تحقیقات امکان کنترل متغیرها وجود ندارد. طرح این پژوهش در حیطه تحقیقاتی توصیفی جای می گیرد. جامعه آماري این تحقيق، شامل کلیه دانشجویان اهواز در سال 1402 بوده است. روش نمونه‌گیری در این تحقیق براساس نمونه­گيري با توجه به گستردگی جامعه روش نمونه گیری تصادفی در دسترس بود که حجم نمونه تعداد 100 نفر انتخاب گردید. به این صورت که ابتدا پس از انجام مراحل اداری، اطلاعات و آمارهای بدست آمده به دانشگاه آزاد اهواز مراجعه شد و به طور تصادفی از هر دانشکده، تعداد دانشجویان مورد نظر انتخاب شد و پرسشنامه­ها به صورت انلاین در اختیار آن ها گذاشته شد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از بسته آماری برای علوم اجتماعی نسخه 22 در سطح توصيفي و استنباطي تحليل شده است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ملاک ورود دانشجویان به نمونه آماری، تحصیل در دانشگاه، عدم سابقه انضباطی و اخراج از دانشگاه و قرار نداشتن در بین دانش جویان نخبه و المپیادی بوده است و ملاک های خروج از پژوهش شامل ارایه اطلاعات ناقص بود. ملاحظات اخلاقی در این پژوهش به این صورت بود که شرکت در این پژوهش کاملا اختیاری بود.قبل از شروع طرح، مشارکت کنندگان با مشخصات طرح و مقررات آن آشنا شدند. نگرش و عقاید افراد مورد احترام بود. افراد اجازه خروج از طرح پژوهشی در هر مرحله ای داشتند. کلیه مدارک و پرسشنامه ها و سوابق محرمانه، تنها در اختیار مجریان بود و خواهد ماند و رضایت نامه کتبی اگاهانه از همه داوطلبان اخذ گردید

جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های زیر استفاده شد:

ابزار پژوهش

پرسشنامه نظم جویی هیجان گروس و جان

این پرسشنامه شامل 10 سوال بوده و توسط گروس و جان ⁹(2003) ساخته شده است و هدف آن  به منظور اندازه گيري راهبردهاي تنظيم هيجان توسط  گراس و جان تدوين شده است. شركت كنندگان در يك مقياس ليكرت 7 درجه اي از به شدت مخالفم (با نمره 1) تا به شدت موافقم (با نمره 7) پاسخ مي دهند.

این پرسشنامه دارای دو بعد است که در جدول زیر ابعاد و شماره سوالات مربوط به هر بعد ارائه گردیده است:

بعد	شماره سوال
ارزیابی مجدد	1، 3، 5، 7، 8، 10
سرکوبی	2، 4، 6، 9

 

فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 67-57--------------------------------------------------------- شهرویی                    62      

در پژوهش گراس و جان همبستگي دروني براي ارزيابي مجدد 79/0 و سرکوبی 73/0 به دست آمده است. كاريمن و وينگرهوتس همبستگي دروني را براي ارزيابي مجدد 83/0 و برای سرکوبی 79/0 گزارش کردند. در ایران حسینی میزان ضریب آلفای کرونباخ 79/0 برای ارزیابی مجدد گزارش کرده است.

پرسشنامه حالات روانشناختی اونیل و عابدی

 اونیل و عابدی¹⁰ پرسشنامه فراشناخت حالتی را در سال 1996 ساختند. این آزمون 20 گویه در چهار خرده مقیاس دارد که به هر یک از مقیاسها 5 عبارت اختصاص داده شده است و آزمودنی باید در یک مقیاس لیکرت چهار درجه ای (از اصلا=1 تا خیلی زیاد=4) میزان موافقت یا مخالفت خود را با هر یک از عبارات مشخص کند. نمونه ای از ماده ای پرسشنامه عبارتند از: " وقتی فکر می کنم می دانم در حال اندیشیدن هستم"، " وقتی که در حال انجام کاری هستم یا به هنگام مطالعه، کارم را بازبینی و تصحیح می کنم". برای تدوین پرسشنامه ، سه اصل "اختصار، اعتبار و توانایی" مورد توجه بوده  و دارای چهار مولفه است که برای هر مولفه پنج سوال در نظرگرفته شده است.برای تعیین اعتبار، همسانی درونی و استفاده از شاخص آلفای کرونباخ مناسب است. چون حالت فراشناختی در طول زمان و در موقعیتهای مختلف متغیر است و استفاده از روش بازآزمایی مناسب نخواهد بود(اونیل و عابدی، 1996). در این پژوهش روایی سوالات آن با استفاده از روایی سازه بین 51/0 تا 74/0 به دست آمد که در سطح P<0/001 معنادار است. در پزوهش اونیل و عابدی(1996) پایایی با استفاده از روش آلفای کرونباخ 76/0 به دست آمد. در این پژوهش پایایی با روش آلفای کرونباخ 84/0 و تنصیف 76/0 به دست آمد.

پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز

این پرسشنامه دارای 20 پرسش 4 گزینه ای شامل هرگز، به ندرت، گاهی اوقات و اغلب اوقات است. به هرگز نمره صفر داده می شود و نمره اغلب اوقات 3 است. حداقل امتیاز ممکن صفر و حداکثر 90خواهد بود. نمره بین 0 تا 15نشانگر میزان سرسختی روانشناختی پایین، نمره بین 15تا 30 نشانگر میزان سرسختی روانشناختی متوسط و نمره بالاتر از 30 حاکی از سرسختی روانشناختی بالااست. این پرسشنامه از سه مولفه یا خرده مقیاس زیر تشکیل شده است:

مبارزه جویی1-2-6-8-12

کنترل: 4-4-5-7-9-10

تعهد:11-13-14-15-16-18-19-20

برای بررسی روایی پرسشنامه سرسختی اهواز، این مقیاس به طور همزمان با چهار پرسشنامه مالک شامل: پرسشنامه خودشکوفایی مزلو، مقیاس اعتبار سازهای سرسختی، مقیاس افسردگی اهواز و پرسشنامه اضطراب به گروه هایی از دانشجویان داده شد. ضرایب همبستگی بین نمره­های کل آزمودنی ها در مقیاس سرسختی و اضطراب برای کل نمونه، آزمودنی های دختر و پسر به ترتیب 55/0-20/0 -و 44/0 - به دست آمد. این ضرایب بیانگر همبستگی منفی معنی دار بین سرسختی و اضطراب هستند. نتایج آزمون های همبستگی پیرسون بین نمره های آزمودنی ها در مقیاس اعتبار سازهای سرسختی و مقیاس سرسختی اهواز نشان داد که ضریب های 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  -------------------------------------- شهرویی                    63      

همبستگی از نظر آماری معنی دار هستند و این ضرایب به ترتیب برای کل آزمودنی ها، آزمودنی­های دختر و پسر بودند(عباسی و همکاران، 1402).

یافته ها

تجزیه تحلیل یافته­های پژوهش در دو سطح توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کوواریانس و واریانس چند متغیره) تحلیل شد. یافته­های توصیفی متغیرهای پژوهش، در جدول شماره 1 ارائه گردیده است.

جدول1. میانگین و انحراف معیار نمرات به دست آمده نظم جویی هیجانی و حالات روانشناختی و سرسختی روانشناختی

تغیر	میانگین	انحراف معیار	آماره Z	Sig	نتیجه آزمون
نظم جویی هیجانی	00/4	49/0	06/0	200/0	نرمال
حالات روانشناختی	95/3	55/0	07/0	200/0	نرمال
سرسختی روانشناختی	89/4	39/0	06/0	200/0	نرمال

 

همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌شود اطلاعات کلی توصیفی مانند متوسط، انحراف استاندارد در متغیرهای نظم جویی هیجانی و سرسختی روانشناختی و حالات روانشناختی آمده است و نتایج آزمون همبستگی پیرسن مربوط به این پژوهش، در جدول شماره 2 ارائه گردیده است.

جدول 2. آزمون همبستگی پیرسون 

متغیرها	Sig	ضریب همبستگی پیرسن
نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی	0.000	0.76
نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان سرسختی روانشناختی	0.000	74/0

با توجه به نتایج جدول 2 ازآنجایی‌که مقدار معنی داری آزمون همبستگی پیرسن برای فرضیه پژوهش برابر صفر می‌باشد، فرضیه صفر این آزمون رد شده و فرضیه اول تحقیق مبنی بر وجود ارتباط مثبت و معنادار میان نظم جویی هیجانی و حالات روانشناختی مورد تأیید واقع می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی حالات روانشناختی در دانشجویان تایید گردیده است. همچنین فرضیه دوم تحقیق مبنی بر وجود ارتباط مثبت و معنادار میان نظم جویی هیجانی و

 

 

فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 67-57--------------------------------------------------------- شهرویی                    64      

سرسختی روانشناختی مورد تأیید واقع می‌شود. نتایج آزمون آنالیز واریانس برای سنجش معناداری رگرسیون در جدول 3 گزارش‌شده است.

جدول3. آزمون آنالیز واریانس (ANOVA)

مدل	نظم جویی هیجانی
مجموع مربعات رگرسیون	13.86
مجموع مربعات خطا	8.26
مجموع مربعات کل	21.55
آماره F	167.26
Sig	0.000
نتیجه آزمون	رگرسیون معنادار است

بر اساس نتایج جدول 3، مقدار سطح معناداری آزمون آنالیز واریانس (sig=0.001) نشان می‌دهد که رگرسیون معنادار است و خط رگرسیون به‌خوبی برای داده‌ها برازش شده است. این جدول آنالیز واریانس نشان می‌دهد که آیا مدل رگرسیون می‌تواند به‌طور معناداری (و مناسبی) تغییرات متغیر وابسته را پیش‌بینی کند. بررسی معناداری نشان می‌دهد که میزان به‌دست‌آمده کمتر از 0.05 می باشد و در نتیجه مدل به‌کاررفته، پیش‌بینی کننده خوبی برای متغیر حالات روانشناختی و سرسختی روانشناختی و مدل رگرسیونی معنادار شده است.

جدول4. ضرایب مسیر

مدل	ضرایب غیراستاندارد (B)	ضرایب استاندارد (Beta)	آماره t	sig
مقدار ثابت	0.47	-	2.08	0.039
نظم جویی هیجانی	0.87	0.77	13.04	0.00
ضریب همبستگی (R)		0.68
ضریب تعیین (R Square)		0.63

 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  -------------------------------------- شهرویی                    65      

جدول 4 اطلاعاتی را در مورد متغیر پیش بین به ما می دهد. این جدول اطلاعات ضروری برای پیش بین متغیر وابسته را در اختیار ما قرار می دهد. مشاهده می کنیم که مقدار ثابت و متغیر نظم جویی هیجانی هر دو در مدل معنی­دار شده اند. پس از تعیین معنا دار بودن مقدار ثابت و متغیرنظم جویی هیجانی، بیانگر ضریب رگرسیونی استاندارد شده یا مقدار بتا است. ضریب رگرسیونی استاندارد شده یا بتا در مثال ما برابر شده است با 0.76 که نشان گر میزان تاثیر متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته است و با توجه به شاخص هایی که عنوان شد مدل از کفایت لازم برخوردار است.

بحث و نتیجه گیری

این پژوهش با هدف بررسی نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان انجام گرفت. نتایج پژوهش حاکی از وجود نقش نظم جویی هیجان در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی دانشجویان بود و با توجه به یافته­های پژوهش متغیر مستقل نظم جویی هیجان بر متغیرهای وابسته میزان حالات روانشناختی مثبت و سرسختی روانشناختی تاثیر داشت. یافته های پژوهش فوق با یافته های وگنر¹¹ (2011)، فانو ومیشرا ¹²(2013)، همسو می باشد.

در تبیین یافته فوق می توان اذعان داشت که هیجان نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی نظیر سازگاری با تغییرات زندگی و رویدادهای تنیدگی زا ایفا می‏کند همچنین سرزندگی تحصیلی، تاب آوری تحصیلی را در چارچوب زمینه ی روانشناسی مثبت منعکس می‏کند. راهبردهای نامناسب نظم جویی هیجانی با پیدایش پرخاشگری و اختلالات رفتار آشفته، رابطه دارد و افراد مبتلا به مشکلات نظم جویی هیجانی گرایش بیشتری به خطر پذیری و انجام رفتارهای خطرناک نشان می دهند (صانعی و گرامی پور، 1395). هر چند هيجان­ها مبنـاي زيسـتي دارنـد، امـا افراد قادرند بر شيوه هايي كه اين هيجان ها را ابراز مي كنند، اثر بگذارند. اين توانايي كـه نظـم جـويي هيجـان نامیده مي شود، فرايندهاي درونـي و برونـي اسـت كـه مسـئوليت كنترل، ارزيابي و تغيير واكنش هاي عاطفي فرد را در مسـير تحقق يافتن اهداف بر عهده دارد و بنابراين نظم جـويي هيجان، يك اصل اساسي در شروع، ارزيـابي و سـازماندهي رفتار سازگارانه و همچنين جلوگيري از رفتارهاي ناسازگارانه محسوب مي شود (گارنفسكي و کرایج¹³ ، 2017) و تنظیم هیجان به ظرفیت نظارت، ارزیابی، فهم و اصلاح واکنش­هاي هیجـانی بـه شـیوه اي کـه بـراي عملکـرد بهنجار، سودمند است، اشاره دارد و ماهیتاً فراینـدي را دربرمی­گیرد که ازطریق آن، افراد هیجـان­هـايشـان را خواه به صورت هشیار یـا ناهـشیار بـه وسـیله اصـلاح تجارب یا تغییر موقعیت فراخواننـده هیجـان تنظـیم می­کنند (شیرمحمدی، حسینی و امیری، 1398) و با توجه به اینکه دانشجویان، نسل آینده ساز جامعه هستند، گاهی با قرار دادن معیارهاي بالا در عملکرد همراه با تمایلات انتقادي بیش از حد در ارزیابی خود و تردید درباره اقدامات خویش که کارها و اقدامات خود را رضایت بخش نمی دانند و از طرفی دیگر انتظارات بالاي والدین که براي بسیاري از دانشجویان بحران می آفریند و باعث می شود که دانشجویان تنها راه پیشرفت و خوشبختی خود را فقط در تحصیل و کسب نمرات بالا جستجو کنند. همچنین افراد ذارای حالات روانشناختی مثبت، توانایی برگشتن و بهبود پیدا کردن، خوشبینی و مهارت های فکری انعطاف پذیر، جستجو کردن مشکلات به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد، توانایی پشتکار و استقامت داشتن و توانایی درگیری و ارتباط معنادار با افراد را دارند. شاید تمایل زیاده به پژوهش های حالات روانشناختی مثبت به این دلیل باشد که 

فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1402 1(2): 67-57--------------------------------------------------------- شهرویی                    66       

عوامل محافظت کننده نقش پراهمیتی را در زندگی افراد ایفا می کنند. از سوی دیگر، بخشی از محبوبیت انعطاف پذیری کنشی و پژوهش های مرتبط به آن به این دلیل است که این دیدگاه بر توانمندی ها، ظرفیت ها، امید و قدرت فرد تمرکز دارند.

انجام این پژوهش با محدودیت هایی همراه بود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود: اين پژوهش صرفا بر روي دانشجویان انجام گرفته است، از اين رو براي تعميم نتايج به ساير جوامع بايد جانب احتياط رعايت شود، روش اجرای پژوهش به‌گونه‌ای بوده است که اعضای نمونه بدون مداخله آموزشی و تنها براساس خودارزیابی، در مطالعه شرکت داده شدند و در صورت وجود برنامه‌های آموزشی، یافته‌های عینی‌تری بدست می‌آمد و همچنین اعتبار یافته‌ها مربوط به یک دوره از مقطع زمانی است و گذشت زمان یا رویدادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی ممکن است بر نتایجی که در این پژوهش حاصل شده است، اثرگذار باشد. بنابراین از حیث تعمیم آن باید دقت لازم اعمال شود. در پایان پیشنهاد می شود که در پژوهش­های آتی مطالعات مشابهي بر روي جمعيت‌هاي آماري متفاوت صورت گيرد تا نتايج قابليت تعميم‌پذيري بيشتري داشته باشد و نتايج آن با نتايج پژوهش حاضر مقايسه گردد، از مداخلات روانشناختي در پژوهش‌هاي مشابه استفاده گردد تا يافته‌هاي عيني‌تري حاصل گردد ونقش متغیرهای میانجی مانند عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، بر سلامت روانی دانشجویان بررسی شود.

تعارض منافع

بنا بر اظهار نويسندگان، اين مقاله حامي مالي و تعارض منافع ندارد.

منابع

اسمعیل خوانی، علی، گل پرور، محسن. (۱۳90). سرمایه عاطفی، کارکردها و ضرورت­ها. چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.

ثناگوی محرر،  غ. ر، طاهری، س،  منتظری . ر. رابطه آموزش مجازی با نظم جویی هیجانی در دانشجویان پسر مقطع متوسطه در دوران کرونا (1400) (57): 131-150.

جاهد مطلق،. محمود؛ ونسی کامبیز؛ فرضی. مهناز .(1394). آزمونهای روان شناختی . تهران: نشر ویرایش .

سلطانی زاده، ناصر؛ منتظری، معصومه؛ لطیفی، مهناز (۱۳۹7). بررسی رابطه ی یادگیری خود راهبر با عملکرد تحصیلی و رضایت از زندگی در دانشجویان. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، ۶ (۱)،۱۵۵ -۱۷۰.

شریفی، حسن؛ کاظم نژاد، محمد (1396). اثربخشی اموزش مهارت های اساسی زندگی بر تعادل روانشناختی مدد جویان زندان شهر بافت.سومین کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم.

شریف زاده، س، حسینی، ک و طاهری، س. (1400). رابطه حساسيت پردازش حسي و سبکهاي پردازش اطلاعات با نشانگان باليني در افراد وابسته به مواد. فصلنامه اعتیاد پژوهی. 14(57): ص293-309.

شیرمحمدی ف، حسینی س، امیری م.(1398). بررسي عوامل تاثيرگذار در سوءمصرف مواد مخدر و اعتياد با رويكرد گراندد تئوري. فصلنامه اعتیاد پژوهی. 14(57): 11-34.

صادقی نیری ، سعید؛ الهیاری نژاد ، طاهر؛. (1392). رابطه مهارت های زندگی و عملکرد خانواده در زنان معتاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 4(13)، 8-19.

 

نقش نظم جویی هیجانی در پیش بینی میزان حالات روانشناختی مثبت  -------------------------------------- شهرویی                    67      

صانعی، پ، گرامی پور ا.(1395). اثربخشي آموزش و درمان فراشناختي براحساس انسجام وکيفيت زندگي همسران مردان مبتلا به اعتياد. فصلنامه اعتید پژوهی سوء مصرف مواد. 13(54):181-204.

عباسی م، مداح ل.(1402). اثربخشي رفتار درماني ديالكتيك در كاهش افسردگي و افكار خودكشي دانش آموزان دختر. مجله روانشناسی مدرسه. 3(3): 74-85.

مرتضوی امامی، حسن؛ نادی، محمدعلی؛ سجادیان، ایلناز (۱۳96). هنجاریابی مقیاس بخش خود راهبری در یادگیری، در مورد دانشجویان دختر دبیرستانهای شهر اصفهان. فصلنامه ی نوآوری های آموزشی، (۵)، ۱۳۴-۱۴۸.

معاصر حمید, & زراعی حیدرعلی.(1398). خلاقیت هیجانی و یادگیری خودراهبر: نقش واسطه ای انگیزه پیشرفت.

Barking , M., King, J., & Tague, G. (2008). Development of a self-directed learning readiness scale for nursing education. Nursing Education Today, 21(7), 516-525.

Bailey, D., Eng, N., Frisch M., & Snydert B.(2017). Combat mental health:Validation of a brief anger measure with US Soldiers post-deployed from Iraq and Afghanistan. Psychological assessment.2012:24(3):661-75.

Caar, J. D. (2019). Philosophigal thinking in children.Research Papers in Education. 22(1):75-89.

Cohen., M & Frederickson J. (2020). Looking at the impact of the flipped classroom model of instruction on undergraduate multimedia students at CSUN. Techtrends, 57(6),14-27.

Fano , K& Mishra, T., & Hammerstroment, K. (2013). The relation employees: A gender study. Procedia Computer Science. 122,180-185.

Garnefski., N & Kraai, B. (2017). Practitioner-based enquiry: principles for postgraduate research. London: Falmer Press

Gross J. & Jan G. Emotion regulation: Taking stock and moving forward. Am Psychol J. 2003; 13: 359-65.

Kubasa, B. (1982). The Effect of Integrative Educational Effectiveness of Creative Thinking and Creative Thinking on self-directed Learning in Secondary School Students in Qom. Journal of Initiative and Creativity in Humanities Volume 4, Issue 3.

O'Neill F& Abedi, E. (1996). Ego identity status: A step in the differentiation process. Journal of counseling & development, 81(2). 191-195. DOI: 10.1002/j.1556-6678.2003.tb00241.x.

Rio. J (2005). The Self-Directed Learning Readiness Scale for nursing education revisited: a confirmatory factor analysis. Nurse Educ Today. 30(1): 44-8.

Robert, D., Gibbons, G., Gerard, M., Allert, A. S.(2018).Ordinary magic: resilience processes in development. American Psychology, 56, 227-238.

Seligman S & Chikzent Meihai, P. (2000, March). Do 21 st century learning environments support self-directed learning? Middle school students' response to an intentionally designed learning environment. In Society for Information Technology & Teacher Educetion International Conference(pp. 3131-3139).Association for the Advancement of Computing in Education (AACE)

Wagner, Y. M. (2011).The effect of self-directed learning readiness on achievement comparing face-to-face and two-way distance learning instruction.International Journal of Instructional Media,32(2), 143.

 

 

 

 

---

[1]  . Rio

[2]  . Seligman & Chikzent Meihai

[3]  . Caar

[4]  . Bailey, Eng, Frisch and Snydert

[5]  . Cohen & Frederickson

[6]  . Robert, Gibbons, Gerard, Allert

[7] . Kubasa. 

[8]  . Barking et al

[9]  . Gross J. & Jan

[10]  . O'Neill and Abedi

[11]  . Wagner

[12]  . Fano & Mishra

[13]  .Garnefski & Kraai

---