چشم اندازهای آینده نظم بین¬المللی مبتنی بر الگوی مفهومی نظریه دوران گذار
کلید واژه: نظام بین¬الملل, دوران¬گذار, تکامل نظام بین¬الملل, جهان چندقطبی-چندمرکزی, چشم انداز,
چکیده مقاله :
یکی از ویژگی¬های اصلی نظام بین¬الملل مدرن، ماهیت سیال و پویای نظم¬ها در درون آن است. با وجود طولانی بودن سیطره بعضی از انواع نظم¬های بین¬المللی، اما این نظم¬های حاکم هیچ¬گاه دائمی نبوده و در یک چرخه ادواری، دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. عموماً در ادبیات روابط بین¬الملل از زمان پدیدار شدن نشانه‌های زوال نظم سنتی تا شکل¬گیری یک نظم جدید، از آن به دوران گذار یا دوران انتقالی در نظام بین¬الملل یاد می-شود. دوران گذار در نظام بین¬المللی دارای ویژگی های مشخصی است که فهم آن¬ به سیاستگذاری و نحوه کنش¬گری دولت¬ها برای جهت¬دهی به آینده نظم بین¬المللی کمک بسزایی خواهد کرد. پژوهش پیش¬رو با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعات کتابخانه¬ای، علاوه بر بیان ویژگی های دوران گذار در نظام بین¬الملل فعلی - که بعد از فروپاشی نظام دوقطبی پدیدار شده است در پی پاسخ¬گویی به این پرسش است که چه چشم¬اندازهایی برای آینده نظم بین¬المللی مبتنی بر دوران گذار در نظام بین¬الملل می¬توان متصور بود؟فرضیه پژوهش بر این گزاره مفهومی استوار است که با توجه به ماهیت سیال، پیچیده و دارای عدم قطعیت محیط بین¬المللی، نظم آینده بین المللی، یک نظم کثرت¬گرا و چند مرکزی است. یافته¬های پژوهش هم نشان می¬دهد با توجه به تحول مفهومی، چرخش معنایی وچرخش نظری در ادبیات و مفاهیم روابط بین¬الملل و نظام بین¬الملل در حال گذار، شمول و دامنه تغییرات بسیار گسترده¬تر از تغییر فرایندهای رسمی میان دولت¬ها خواهد بود و در این چشم‌انداز، جهان را به سمت نظام بین¬الملل کثرت‌گرا، چندمرکزی، چندتمدنی و چند منطقه‌ای سوق خواهد داد. تفاوت این نظم با نظام چندقطبی سنتی، گذار نسبی از نظام بین‌الملل وستفالیایی و غرب¬محور به نظام بین¬الملل جهان¬محور و پدیدار شدن امر سیاست جهانی خواهد بود.
چکیده انگلیسی :