علت کاوی کودتای نافرجام2016 ارتش ترکیه علیه حزب عدالت و توسعه

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

محمد علی بصیری ¹ (عضو هیت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان)
سیدعلی مجیدی نژاد ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان)
عبدالرضا عالیشاهی ³ (کارشناسی ارشد علوم سیاسی و پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی)

تاریخ دریافت : 1396/03/31 تاریخ پذیرش : 1396/03/31 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: حزب عدالت و توسعه, کودتا, ارتش ترکیه, 15 جولای 2016, اردوغان,

چکیده مقاله :

ارتش ترکیه در سال های 1960، 1971، 1980، 1997.م به خاطر حقی که کمال آتاترک برای محافظت از جمهوری ترکیه و حفاظت از ارزش های کمالیستی به موجب قانون اساسی به ارتش واگذار کرده، دست به کودتا زده است، ولی با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2003.م و توسعه همه جانبه ترکیه، این کشور، گذار واقعی به دمکراسی و مردم سالاری را در پیش گرفته بود و حزب عدالت و توسعه از طریق راه های قانونی و اصلاح قانون اساسی تصویب شده در زمان کودتاهای نظامی، راه های منتهی به کودتا را در این کشور بسته بود، ولی ارتش برای بار پنجم در 15جولای 2016 دست به کودتای نظامی علیه جزب عدالت و توسعه زده و این سوال را ایجاد کرده که با وجود توسعه همه جانبه ترکیه از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و در پیش گرفتن راه گذار به دموکراسی و محدود کردن نقش ارتش در سیاست، چه عواملی باعث شده تا این نهاد نظامی دوباره اقدام به کودتا کند؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که علت شکل گیری چنین کودتایی، محروم کردن ارتش از توانایی های ارزشی معطوف به قدرت خود و محروم کردن جنبش فتح الله گولن از فعالیت های خود در داخل ترکیه و عدول از ارزش های کمالیستی توسط حزب عدالت و توسعه بوده است. روش پژوهش این مقاله نیز مبتنی بر روش تحلیلی - توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد.

چکیده انگلیسی:

Due to the assigned right according to the constitutional law by Kemal Ataturk for the protection of the republic of Turkey and Kemalism values, the Turkey army in the years of 1960, 1971, 1980, and 1997 have attempted a coup. But with the empowerment of justice and development party in 2003 and comprehensive development of the country, Turkey was on an ongoing passing to democracy. In addition, the party of justice and development has closed the ways leading to the coup through legal strategies and modification of the enacted constitutional law during military coups. Though, the army attempted military coup against the party of justice and development for the fifth time in 26th July, 2016. Therefore, this question raises that in spite of the comprehensive development of Turkey after justice and development party coming to power and paving the way for a more liberal and democratic atmosphere and also limiting the role of army in politics, what factors have caused and set the stage for this military organization to attempt a coup? In response to this question this hypothesis took form that the reasons for such a coup could be depriving the army from value capabilities related to its power and depriving the movement of Fethullah Gulen from doing activities inside Turkey and ignorance of Kemalism values by the party of justice and development. The present study is based on analytical-descriptive method and also written and virtual sources were utilized for collecting the data.

منابع و مأخذ:

منابع:

-       امیدی، علی و رضایی، فاطمه. (1390). «عثمانی­گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه: شاخص­ها و پیامدهای آن در خاورمیانه». فصلنامه روابط خارجی. سال سوم، شماره 3.

-       جلالی، رضا. (1391). «چشم­انداز روابط ارتش ترکیه و حزب عدالت و توسعه». فصلنامه مطالعات روابط بین الملل. دوره 5، شماره 18.

-       درزی کلایی، محمدرضا. (1390). «حرکت های انقلابی در بحرین و نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گار» فصلنامه مطالعات خاورمیانه. سال 18، شماره 66.

-       سام­دلیری، کاظم. (1382). «سنجش محرومیت نسبی در نظریه تد رابرت گر». فصلنامه مطالعات راهبردی. سال 6، شماره4.

-       سیف زاده، سید حسین و گلپایگانی، حسن. (1388). «محرومیت نسبی و چرخش رای در انتخابات دوم خرداد 1376». فصلنامه سیاست. سال39، شماره3.

-       فلاحت پیشه، حشمت اله و ولدبیگی، صفدر. (1393). «آثار فکری گولنیسم و جنبش نور در سیاست و حکومت ترکیه». فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست. سال2، شماره6.

-       لطیفیان، سعیده. (1388). مداخله نظامیان در خاورمیانه». فصلنامه سیاست. دوره 39، شماره4.

-       مسعود نیا، حسین، هوشیارمنش، مریم و قارداشی، سمیه. (1394). «نارضایتی اقتصادی و جنبش های معاصر خاورمیانه  براساس نظریه محرومیت نسبی». فصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام. سال 3، شماره2.

-       نادری، مرتضی، (1391). «جنبش وال استریت: تحلیل زمینه و تخمین آینده بر اساس نظریه تد رابرت گر». فصلنامه مطالعات منطقه ای. سال13، شماره 2، صص89-118.

-       یعقوبی فر، حامد. (1392). «گونه شناسی سیاست خارجی ترکیه در خاور میانه». فصلنامه سیاست خارجی. سال27، شماره4.

-       امیراحمدیان، بهرام. (1395). «از یکه تازی­های سیاسی تا محدودسازی ارتش». قابل دسترس در سایت گفتگو با دیپلماسی ایرانی.  

-       قهرمان پور، محمد. (1389). «اصلاحات قانون اساسی ترکیه، گامی‌جدید به سوی دمکراسی)». قابل دسترس در سایت گفتگو با دیپلماسی ایرانی.  

-       کرباسی،محمد. (1389). «یک رفراندوم و دو پیروزی». قابل دسترس در سایت خبرگزاری مهر».

-       متقی، ابراهیم. (1395). «کودتای ترکیه: زمینه­های شکل­گیری و علل شکست». قابل دسترس در سایت کتابخانه دیجیتالی دید.

-       معروف پور، حسین. (2016). «ارتش، اردوغان و آخرین کودتای نافرجام». قابل دسترس در سایتخبرگزاری کردپرس.کد خبر3456.

 

-    Bobic, Marinko, (2016), Attempted military coup in Turkey and implications for EU-Turkey relations, London: Centre for Geopolitics & Security in Realism Studies publish.

-    Dilipak, Abdurrahman. (2014). Ihtilaller Donemi. Istanbul: Dogan Ofset publishes.

-    Gurr, T. R. (2005). Why Men Rebel. New Jersey: Princeton University Press.

-    Hintz, Lisle, (2016), The dark side of the popular mobilization that stopped Turkey’s coup, New York: Cornell University press.

-    Naylor, Robert. (2015). Hot Money and the Politics of Debt. (3E ed.). Canada: McGill-Queen's Press. 

-    Ozbudun, Ergun. (2000). Contemporary Turkish Politics: Challenges to Democratic Consolidation. [s.l.]: Lynne Rienner Publishers.

-    Ognianova, Nina, (2016), Turkey After the July Coup Attempt, Washington: U.S. Government Publishing Office.

-    Sezgin, Yuksel, (2016), How Erdogan’s anti-democratic governments made Turkey ripe for unrest. [s.l.]: Syracuse University press.

-    Ozan, Hannah. (2014). «The Democratic Coup d’état ". Harvard International Law Journal. Vol 53(2).

-     Anas, Omair. (2016). «Turkey after the Failed Military Coup». Accessible at: http://icwa.in/pdfs.

-    Beaumont, Peter. (2016). «Fethullah Gülen: who is the man Turkey's president blames for coup attempt?». accessible at: www.theguardian.com/world/2016/jul/16.

-    Lewis, P. (2016). «Turkey coup attempt: Erdoğan calls military uprising 'treason' – live updates». The Guardian. Accessible at: http://newsal4.altervista.org/turkey.

-    Smith, Hannah. (2016). «Erdogan gives Turkish military immunity».  Accessible at: www.thetimes.co.uk/article.