سطح بندی کشورهای جنوب غرب آسیا بر اساس سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران بر مبنای قدرت ملی
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
محمد رضا مفتح
1
(
دانشجوی دکترا رشته جغرافیای سیاسی گرایش مطالعات جنوب غرب آسیا واحذ علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
)
عبدالرضا فرجی راد
2
(
استادیار و مدیرگروه جغرافیای سیاسی ـ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
)
اعظم یوسفی
3
(
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
)
ریباز قربانی نژاد
4
(
استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
)
کلید واژه: ژئوپلیتیک , سیاست منطقه ای, قدرت ملی, جنوب غرب آسیا, جمهوری اسلامی ایران,
چکیده مقاله :
شناسایی ، برآورد و ارزیابی عناصر قدرت ملی ( شامل عناصر ثابت و متغیر ژئوپلتیک ) و تحلیل و تدوین راهبردها و تاکتیکهای قدرت محور در عرصه سیاست خارجی (مبتنی بر کدهای ژئوپلتیک کشورها و ترکیب آن با نیازها و اولویتهای هر دوره)، نیازمند طراحی الگویی برای نیل به برآورد قابل مقایسه آنها بوده و به نظر میرسد که نخستین گام در این مسیر ، کمی سازی مفاهیمی کیفی است که عوامل موثر در ایجاد قدرت ملی یک کشور را تشکیل می دهد. در این مقاله در پاسخ به سوال "مناسب ترین الگوی بهره گیری از ظرفیتهای سیاستهای منطقه ای جمهـوری اسـلامی ایـران بر مبنای قـدرت ملی" وجهت پیاده سازی سطح بندی قدرت ملی , مولفه های قدرت جمع آوری شده به تناسب نیازها و اولویتها وزن دهی گردیده و با استفاده از ابزارها و روشهای ساختارمند آماری و روشهای تحلیل سلسله مراتبی پردازش و با واکاوی فضایی الگوی پراکنش شاخص های قدرت ملی و آزمونهای آمار فضایی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته . تحلیل ها گویای آنست که بر اساس قدرت ملی ج.ا.ایران،کشورهای ترکیه، عراق و آذربایجان مهمترین کشورهای حوزه ژئوپلیتیکی بوده و می توانند با نقش آفرینی خود در حوزه های قفقاز جنوبی به تقویت قدرت ج.ا.ایران در منطقه بیانجامند. کشورهای سوریه و ارمنستان نیز در اولویت زیاد قرار داشته که می تواند نوید بخش الگوی خوشه ای قوی در غرب و شمال غرب کشور باشد که بدلیل ویژگی های منحصر به فرد باید مورد توجه قرار گرفته و به لحاظ شرایط کنونی تثبیت و تقویت گردد.
Identifying, estimating and evaluating the elements of national power (constant/variable geopolitical elements) and analyzing and formulating power-oriented strategies and tactics in foreign policy (based on the geopolitical codes and combining with the needs/priorities of each period), requires the design of Comparable model for estimates have been reached and it seems that the first step in this direction is the quantification of qualitative concepts that constitute the effective factors in creating the national power of a country. In this article, in response to the question of "the most appropriate model of utilizing the capacities of the regional policies of the I.R of Iran based on national power" and the implementation of national power leveling, the collected power components were weighted according to the needs and priorities and The use of structured statistical tools and methods and hierarchical analysis methods of processing and spatial analysis of the distribution pattern of national power indicators and spatial statistics tests have been evaluated and analyzed. The analyses show that based on the national power of Iran, Turkey, Iraq, and Azerbaijan are the most important countries in the geopolitical field and they can strengthen the power of Iran in the region by playing a role in the South Caucasus. The countries of Syria and Armenia have been given high priority, which can promise a strong cluster pattern in the west/northwest of the country, which should be taken into account due to their unique characteristics and should be stabilized and strengthened in terms of current conditions.