List of Articles

• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  1 - بررسی لحن حکایات «دیوانگان دانا» در مصیبت‌نامۀ عطّار بر پایۀ نظریۀ کانون روایت ژرار ژنت
  mehdi nowrouz reza galili
  ادبیّات آیینۀ تمام‌نمای جامعه است و هر طبقۀ اجتماعی روایت ویژه‌ای مربوط به خود دارد. این موضوع نشان‌دهندۀ ارتباط میان ادبیّات و روایت‌شناسی است. ژنت با نظریۀ کانون روایت از این پیوند به نحو احسن بهره گرفت و با طرح و شرح دو عامل وجه و لحن، باعث ظهور قابلیت‌های نوینی از ر More

  ادبیّات آیینۀ تمام‌نمای جامعه است و هر طبقۀ اجتماعی روایت ویژه‌ای مربوط به خود دارد. این موضوع نشان‌دهندۀ ارتباط میان ادبیّات و روایت‌شناسی است. ژنت با نظریۀ کانون روایت از این پیوند به نحو احسن بهره گرفت و با طرح و شرح دو عامل وجه و لحن، باعث ظهور قابلیت‌های نوینی از روایت‌شناسی در زمینه‌های گوناگون ادبی شد. از سوی دیگر، در شعر کهن فارسی، مصیبت‌نامۀ عطّار دارای ویژگی‌های روایت‌شناختی برجسته‌ای است که باعث تتبع بسیاری از شاعران، از سبک و سیاق او شده است. به این اعتبار، در مقالۀ حاضر، لحن در حکایت‌های دیوانگان دانا بر پایۀ نظریۀ کانون روایت ژنت بررسی و کاویده خواهد شد. هم‌چنین، روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است. به نظر می‌رسد عطّار در حکایت‌های مربوط به دیوانگان دانا، با بهره‌گیری از شگردهای روایی گوناگون به نقد اوضاع فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی جامعۀ خود پرداخته و موفق به تشریح بسیاری از دقایق عرفانی شده است. کارکرد دیگر شگردهای روایی در مصیبت‌نامه، عینیت بخشیدن به موضوعات انتزاعی و ذهنی است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  2 - سایه با خورشید در همسایگی (بررسی تقابل‌های دوگانه در سطح فکری منطق‌الطّیر عطّار)
  batool fakhr eslam
  این پژوهش بر آن است که تقابل‌های دوگانه‌ی سطح فکری در منطق‌الطّیر عطّار را با روش توصیفی- تحلیلی بازشناسی و بررسی کند تا بدین هدف دست یازد که نگاه و انگاره‌ها و کوشش و کاوش‌ها، مرزها و رمزها و چشم‌ها و چشم‌اندازها و هرگونه تقابلی در گستره‌ی بینش عارفانه می‌تواند به همسو More

  این پژوهش بر آن است که تقابل‌های دوگانه‌ی سطح فکری در منطق‌الطّیر عطّار را با روش توصیفی- تحلیلی بازشناسی و بررسی کند تا بدین هدف دست یازد که نگاه و انگاره‌ها و کوشش و کاوش‌ها، مرزها و رمزها و چشم‌ها و چشم‌اندازها و هرگونه تقابلی در گستره‌ی بینش عارفانه می‌تواند به همسویی و همراهی و همسانی برسد. به نظر می‌رسد در منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری نیز پس از گذر تقابل‌های پیر/پیرو، پاسخ/پرسش، راه/چاه و ... در نهایت تقابل‌ها، قابل یکی شدن می‌گردند. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  3 - بررسی شیوه‌ی تحلیل شبکه‌ی هم‌نشینی کلیدواژه‌ها با تکیه بر غزل‌های عطّار
  siavash haghgo sahar tahrei
  بازشناسی و دریافت ویژگی‌های گوناگون متون مختلف ادبی که همواره از گذشته‌های دور تاکنون مورد توجه پژوهشگران و دوست‌داران ادب بوده‌است در دهه‌های اخیر به یاری اخذ شیوه‌های متعدد پژوهشی با رویکردهای گوناگون علمی، چهره‌ی حقیقی آثار را بیش از گذشته برای خوانندگان آشکار ساخته‌ More

  بازشناسی و دریافت ویژگی‌های گوناگون متون مختلف ادبی که همواره از گذشته‌های دور تاکنون مورد توجه پژوهشگران و دوست‌داران ادب بوده‌است در دهه‌های اخیر به یاری اخذ شیوه‌های متعدد پژوهشی با رویکردهای گوناگون علمی، چهره‌ی حقیقی آثار را بیش از گذشته برای خوانندگان آشکار ساخته‌است. در این میان بررسی‌های سبک‌شناسانه‌ی محققان از بین شیوه‌های گوناگون پژوهشی بیشترین سهم را در شناسایی آثار داشته و کلمات به‌عنوان نبض تپنده‌ی زبان، عنصر اصلی همه‌ی این شیوه‌های پژوهشی بوده‌است. در این مقاله نیز با تکیه بر غزلیّات عطّار به شناخت و معرفی شیوه‌ی تحلیلی بررسی شبکه‌ی هم‌نشینی کلیدواژه‌ها پرداخته می‌شود. در این روش پربسامدترین کلمه یا کلمات یک اثر ادبی در سطوح گوناگون تحلیلی اعم از واژگان، ترکیبات و فعل‌ها شرح و مورد بررسی قرار داده می شود و برای شفاف‌سازی برخی از توضیحات به نمونه‌هایی از غزل‌های عطّار نیز اشاره می‌گردد. پیمایش دقیق آثار و پرهیز از ایراد نتایج کلی، تحلیل آثار از هر دو جنبه‌ی زبان و معناشناسی، شکل‌گیری فهرستی از مهم‌ترین لغات و ترکیبات یک اثر و شناخت ویژگی‌های سخن گوینده و نیز بهره‌گیری از نتایج بررسی سطوح گوناگون تحلیل در سایر تحقیقات با رویکردهای گوناگون علمی، از جمله ره‌یافت‌های به‌کارگیری این شیوه از تحقیق است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  4 - گویایی و پویایی سکوت در گفتمان حکایات مصیبت‌نامۀ عطّار
  fdgdf trgt fger rer
  نشانه‌شناسی از روش‌های تحلیل متن و یکی از بهترین شیوه‌های نشانه‌شناسی برای درک متون عرفانی، روش چالز پیرس است. با توجّه به اهمّیّت رمزپردازی در اشعار عرفانی و لزوم تفسیر آن‌ها و نیز اهمیّتی که پیرس در روش خود برای تفسیر قایل است، در این مقاله، مصیبت‌نامۀ عطّار که بعد از More

  نشانه‌شناسی از روش‌های تحلیل متن و یکی از بهترین شیوه‌های نشانه‌شناسی برای درک متون عرفانی، روش چالز پیرس است. با توجّه به اهمّیّت رمزپردازی در اشعار عرفانی و لزوم تفسیر آن‌ها و نیز اهمیّتی که پیرس در روش خود برای تفسیر قایل است، در این مقاله، مصیبت‌نامۀ عطّار که بعد از منطق‌الطّیر، برجسته‌ترین اثر رمزی و سرشار از نشانه‌های عرفانی است، با این روش بررسی شده‌ و چگونگی سکوت در این اثر مورد توجّه قرار گرفته شده‌است. سکوت یکی از مفاهیم بنیادین عرفان در متون و اشعار عرفانی است و این گفتگو تنها با واژگان صورت نمی‎گیرد. در بیشتر حکایات مصیبت‌نامه سکوت مرید، عاشق و پادشاه که می‌تواند نماد سالک و مرید باشد، نشانۀ تسلیم محض و انتباه و یا نشانۀ انجام فرمان مراد، معشوق یا دیوانه‌ای است که می‌توان نماد پیر و مراد باشد. این سکوت‌ها در هر دو حالت سرشار از سخنان رازآلود و معناداری هستند. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  5 - ساختار رواییِ منطق‌الطّیر عطّار بر اساس نظریه «روایت‌های اسطوره‌ای» تودوروف
  sd ds
  این مقاله با بررسی نمونه‌وار حکایات منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری بر مبنای نظریه روایت‌های اسطوره‌ای تودوروف بر آن است تا این کتاب را در زمره آثاری در آورد که به بیان تودوروف دارای ویژگی‌های روایات اسطوره‌ای‌اند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به اصل علیت بی‌واسطه، کنش‌های غ More

  این مقاله با بررسی نمونه‌وار حکایات منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری بر مبنای نظریه روایت‌های اسطوره‌ای تودوروف بر آن است تا این کتاب را در زمره آثاری در آورد که به بیان تودوروف دارای ویژگی‌های روایات اسطوره‌ای‌اند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به اصل علیت بی‌واسطه، کنش‌های غیر متعدی، جهان‌بینی مطلق و زمان و مکان فرضی اشاره کرد. این متن مؤلفه‌های روایت اسطوره‌ای را در ساختار کلی منطق‌الطّیر جستجو می‌کند و می‌تواند مقدمه‌ای برای بررسی دیگر آثار عرفانی باشد که دارای مؤلفه‌های داستانی هستند و قابلیت پردازش و تفسیر روایی دارند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  6 - نیایش و تمثیل در مثنوی‌های عطّار نیشابوری (با تکیه بر نیایش‌های منطق‌الطّیر)
  rr داودی مقدم
  نیایش در ادب فارسی، یکی از اساسی‌ترین مضامینی بوده است که به شکل یک سنّت فراگیر در اکثر آثار بزرگان این عرصه، حضوری چشمگیر دارد. این نیایش‌ها اغلب با حمد و ستایش خداوند آغاز می‌شود و با گفتگوهایی شورانگیز میان انسان و خدا ادامه می‌یابد و بیانگر بسیاری از تجربیات و احوال More

  نیایش در ادب فارسی، یکی از اساسی‌ترین مضامینی بوده است که به شکل یک سنّت فراگیر در اکثر آثار بزرگان این عرصه، حضوری چشمگیر دارد. این نیایش‌ها اغلب با حمد و ستایش خداوند آغاز می‌شود و با گفتگوهایی شورانگیز میان انسان و خدا ادامه می‌یابد و بیانگر بسیاری از تجربیات و احوال و احساسات معنوی آنها و در عین حال، نگرش‌های اجتماعی عصر پدیداری اثر می‌باشند. از جمله آثار ارزشمند ادبیّات فارسی در حوزۀ نیایش، مثنوی‌های عرفانی عطّار است که مشحون از نیایش‌های پرمغز و گرانقدر است. یکی از جلوه‌های زیبای گفتگوهای عطّار، نیایش‌های ژرف وی با خداوند در منظومۀ عالی منطق‌الطّیر است که نشانگر نگرش‌های عرفانی و اعتقادی وی و آیینه‌ایست از آرزوها و احوالات و احساسات و تجارب روحی و معنوی او که در این قالب نمود می‌یابد. از نکات قابل توجه در نیایش‌های عطّار، همراه بودن بسیاری از این نیایش‌ها با تمثیل‌های مؤثر و زیباییست که موجب باورپذیر شدن آنها گشته است. این پژوهش به بررسی نیایش‌های منطق‌الطّیر، به‌ویژه در بستر تمثیل‌های آن می‌پردازد Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  7 - تعالیم و آموزه‌های اخلاقی و دینی در الهی‌نامه عطّار نیشابوری
  frr r4r eg er
  از شگفتی‎های عالم اخلاق و عرفان و معنویت می توان به وجود تباری از شاعران و نویسندگان بزرگ یاد کرد که همواره در طول تاریخ و در هر شرایطی معلم اخلاق و انسانیت بوده و هستند و حکایات و اندرزهای آنان نشانه حکمت و معرفت عمیق آنهانسبت به خداوند و انسا‌ن‌ها است. برای شناخت More

  از شگفتی‎های عالم اخلاق و عرفان و معنویت می توان به وجود تباری از شاعران و نویسندگان بزرگ یاد کرد که همواره در طول تاریخ و در هر شرایطی معلم اخلاق و انسانیت بوده و هستند و حکایات و اندرزهای آنان نشانه حکمت و معرفت عمیق آنهانسبت به خداوند و انسا‌ن‌ها است. برای شناخت شاعران پرداختن به حال آنان و عناصر زیبایی شعر کافی نیست بلکه پی بردن به عقاید و روحیات آنها کمک بیشتری به شناخت روحیه شاعران می کند. بهترین معیار و ملاک بررسی روحیه ی شاعران دقت در اشعار آنان است که اصطلاحاً فرزند جان آنان محسوب می شود. یکی از این پاکبازان و عارفان شیخ فریدالدین عطّارنیشابوری است. عطّارعلاوهبر جایگاهبلندیکهدر شعرونثروبلاغتسخندارد،نصیحت‌گریبزرگنیزهست. این مقاله که با روش تحلیلی و توصیفی انجام گرفته است بر آن است، برگزیده ترین مباحث اخلاقی و تعلیمی را در الهی‎نامه که ناشی از تاثیر افکار و وسعت و عمق نفوذ معنوی اوست و برگرفته از آیات قرآن و احادیث نبوی و روایت های ائمه معصومین و عارفان بلند مرتبه است مشخص نماید. و سعی شده تا جایی‌که ممکن است هیچ بیتی که مضمون تعلیمی و اخلاقی دارد نادیده گرفته نشود. Manuscript profile