تحلیل مفهومی اصطلاحات «ماهیت» و کاربست آن در تبیین اصالت یا اعتباریت ماهیت
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: مای استفهامیه, مای موصوله, مابه الشئ هو هو, ماهیت بمعنی الأخص, ماهیت بمعنی الأعم, ترکیب وجود و ماهیت,
چکیده مقاله :
در پژوهش حاضر، اطلاعات گوناگون واژه‌ی ماهیت و کارکرد آن در مسأله‌ی اصالت یا اعتباریت ماهیت مورد بحث قرار گرفته است. روش مشخص نگارنده بر تحلیل مفهومی آراء اهل نظر با لحاظ سیر تاریخی مکاتب فلسفی استوار است. آثار دست اول نشان می دهد که فارابی با طرح اصطلاحات خاصی، قائل به عروض خارجی وجود بر ماهیت شد. بعدها اصطلاحات و نوع نگاه وی در فلسفه‌ی سینوی استقرار یافت. سهروردی با لحاظ معنای مابه الشئ هو هو برای ماهیت، به اصالت آن و اعتباریت وجود قائل شد. در مقابل، ملاصدرا معنای أخص ماهیت را در فلسفه‌ی خویش نهادینه کرد و به اعتباریت ماهیت رأی داد؛ اما برخی اهل دقت برآنند که در فلسفه‌ی صدرایی، میان ماهیت ذهنی و ماهیت خارجی خلط شده و در کلمه‌ی ماهیت، مای موصوله تبدیل به مای استفهامیه شده است. شیخ احسائی و میرزای اصفهانی نیز با طرح اصطلاحات نوینی، به ترتیب قائل به ترکیب انضمامی و ترکیب اتحادی وجود و ماهیت گردیدند. نتیجه‌ی سخن آن‌که قول به اصالت یا اعتباریت ماهیت، بر پیشینه‌ی مفهومی هر متفکری از این واژه ابتنا دارد نه دلایل پسینی و از این رو اغلب متفکران مسلمان، به مقتضای رویکرد رئالیستی، دست کم به نحو ارتکازی به اصالت ماهیت باور داشتند.
In the present research, various definitions of the term "essence" and its function in the question of "authenticity or validity of essence" are discussed. The author's specific method is based on the conceptual analysis of opinion polls in terms of the historical course of philosophical schools. The first-hand work shows that al-Farabi, by expressing certain terms, believed that external existences existed. Later, the terminology and kind of his view were deployed in the philosophy of Sinai. Suhrawardi, in terms of the meaning of "We gave al-Shao Ho Ho" for essence, its originality and the validity of "existence." In contrast, Mulla Sadra established the meaning of the "essence" in his philosophy and voted for the validity of the nature; but some people are precise to find that, in Sadra's philosophy, there is confusion between the essence of the mind and the external nature, and in the word "essence" It has been forged. Sheikh Ahsaee and Mirza Isfahani also, with the introduction of new terms, considered the combination of concrete and a combination of existence and nature. The result of the statement is that the promise of the originality or validity of the essence of the concept of any thinker originates from this term, not the pseudo-reasons. Therefore most Muslim thinkers, according to the realist approach, at least adhere to the principle of the essence of the belief.
_||_