نظرسنجی از جامعه معلولین در مناسب سازی فضای ورودی ادارات (مطالعه موردی: شهر رود زرد ماشین)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

دکتر عباس معروف نژاد ^{1 *}

1 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحدماهشهر، دانشگاه آزاداسلامی، ماهشهر، ایران

تاریخ دریافت : 1404/01/17 تاریخ پذیرش : 1404/04/30 تاریخ انتشار : 1404/07/01

کلید واژه: مناسب سازی, فضای شهری, میزان رضایتمندی, جامعه معلولین, شهر رود زرد ماشین,

چکیده مقاله :

چکیده

معلولان مانند سایر افراد حق دارند که به راحتی در فضاهای شهری به ویژه ادارات، بیمارستان هاو پیاده رو ها تردد کنند و در این رابطه با مشکل و مانعی مواجه نباشند. رعایت نکردن قوانین مناسب سازی و رفع موانع معماری در سطح شهر مشکلات عدیده ای برای افراد معلول، جانباز، افراد کم توان، سالمندان و...ایجادکرده است. این پژوهش با هدف سنجش نظر معلولین از مناسب سازی فضای ورودی ادارات در شهر رود زرد ماشین انجام شد. روش تحقیق بنا به ماهيت موضوع و اهدافي كه براي آن پيش بيني شده، از نوع توصيفي  تحليلي و در زمره تحقيقات كاربردي است. جامعه آماری معلولین و جانبازان شهر رودزرد ماشین به تعداد 100 نفر بصورت تصادفی انتخاب شده است. به منظور تحلیل داده ها، از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. عملیات استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و SPSS انجام گرفته است که برای تحلیل آنها از آزمون T و تحلیل فازی تاپسیس استفاده شده است.یافته های پژوهش نشان می دهد براساس نتایج آزمون T میانگین کلی بدست آمده(70/4) که بزرگتراز میانگین (3)است. همچنین براساس تحلیل فازی تاپسیس شاخص ایجاد سطوح شیبدار(رمپ)در ورودی­های مراکز عمومی با وزن نسبی(756/0)،شاخص همسطح بودن ورودي ساختمان با پیاده رو با وزن نسبی(747/0) و شاخص استفاده ازکفپوش غیرلغزنده در کف سرویس های بهداشتی با وزن(635/0) در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند.

کلمات کلیدی: مناسب سازی، فضای شهری، میزان رضایتمندی، جامعه معلولین، شهر رود زرد ماشین

چکیده مبسوط فارسی

مقدمه

استفاده كردن از فضاهاي شهري بدون محدوديت از حقوق شهروندي است.­ افراد داراي محدوديت حسي حركتي به خاطر محدوديت در اندام حسي خود، خدمات شهري متناسب با وضعيتشان را طلب مي كنند. با توجه به تعداد زياد معلول و نيز افزايش تصادفات رانندگي و حوادث غيرمترقبه ديگر كه تعداد معلولين را افزايش مي دهد و همچنين نياز روحي شديد اين افراد به كاهش مشكلات، تعمق در رفع نيازها و تنگناهاي فراروي معلولين به صورت علمي اجتناب ناپذير است. امروزه محیط کاری درساختمان‌های اداری بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده‌اند. از اینرو توجه به چگونگی طراحی محیط کار مورد توجه قرار گرفته است. کارمندان بیش از یک سوم زمان روزانه خود را در فضای محل کار خود مشغول به کار هستند. از اینرو راه کارهای مناسب در جهت تأمین خواسته‌های جسمی و روانی و بالابردن آسایش در فضاهای کاری کارمندان ضروری است. شرایط کالبدی ساختمان اداری نقش عمده‌ای در رضایت‌مندی وراحتی کارکنان و مراجعه کنندگان دارد.

 روش شناسی تحقیق

اين پژوهش بنا به ماهيت موضوع و اهدافي كه براي آن پيش بيني شده، از نوع توصيفي  تحليلي و در زمره تحقيقات كاربردي است. جامعه آماری معلولین و جانبازان شهر رودزرد ماشین می باشند. به دلیل عدم دسترسی به آماردقیق از تعداد معلولین، تعداد 100 نفر بصورت تصادفی انتخاب شده است. در پژوهش حاضر به منظور تحلیل داده ها، از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده و به منظور گویا نمودن و پالایش داده‌ها در سطح توصیفی، از شاخص‌های توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شده است. عملیات استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و SPSS انجام گرفته است که برای تحلیل آنها از آزمون T و تحلیل فازی تاپسیس استفاده شده است.

 بحث و یافته ها

بخش قابل توجهي از سطح شهرهاي كشور نظير شهر رودزرد ماشین همچنان نيازمند مناسب سازي به شكل مناسب و اصولي است؛ چرا كه برخي اقدامات انجام شده به دليل عدم رعايت برخي از استاندارها از كارايي چنداني برخوردار نبوده و نتايج مطلوب را به همراه نداشته است و بخش هايي كه نيز كه اقدامي به لحاظ مناسب سازي صورت نگرفته موجب شده تا افراد دچار كم توان جسمي-حركتي نتوانند از پياده روها و به طور كلي فضاهاي عمومي خيابان و ميادين جهت تردد استفاده نمايند و خطراتي همواره آنها را تهديد نمايد. كف سازي هاي نامناسب، عدم وجود علائم هشدار دهنده براي معلولان، عدم وجود تاسيسات و تجهيزات مناسب براي معلولان، ورودي هاي نامناسب امكان عمومي، و... از جمله مسائل و مشكلاتي است كه در حال حاضر دراغلب ادارات شهر رودزردماشین دست به گريبان است. مجموع این عوامل، فضای آشفته و ناسالمی را برای گروه های مختلف اجتماعی به ویژه معلولین جسمی و حرکتی ایجاد کرده است. این وضعیت نامطلوب نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و منسجم به منظور بهبود وضع موجود و افزایش ایمنی و راحتی و در نتیجه، ایجاد محیط اجتماعی سرزنده و شاد با حضور معلولین جسمی و حرکتی می‌باشد.

نتیجه گیری

براساس نتایج آزمون T میانگین کلی بدست آمده(70/4) که بزرگتراز میانگین (3)است.همچنین براساس نتایج تحلیل فازی تاپسیس شاخص ایجاد سطوح شیبدار(رمپ)در ورودی­های مراکز عمومی با وزن نسبی(0.756)،شاخص همسطح بودن ورودي ساختمان با پیاده رو با وزن نسبی(0.747) و شاخص استفاده ازکفپوش غیرلغزنده در کف سرویس های بهداشتی با وزن(0.635) در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. نتایج نهایی این تحقیق نشان می دهد که شهر رود زرد ماشین دارای شرایط  نامناسب و مسائل و مشکلات زیادی در حوزه مبلمان و تجهیزات و فضاهای شهری(ورودی ادارات) برای معلولین است. مفاهیم دسترسی و مناسب سازی فضای ورودی ادارات از اهمیت بیشتری برای افراد کم توان و ناتوان دارند. طی سال های گذشته به موضوع مناسب سازی در کشور ما کم توجهی شده است. با این حال، در سال های اخیر توجه بیشتری به این موضوع از سوی مسئولان شده است. امید است با افزایش فضاهای مناسب سازی شده در سطح شهر شاهد افزایش حضورپذیری افراد کم توان و ناتوان باشیم.

منابع ومآخذ

). اکبری اوغاز، زهرا، و حنایی، تکتم(1398).تبیین عوامل افزایش امنیت به منظور ارتقا تعاملات اجتماعی معلولین جسمی-حرکتی. نشریه معماری شهری پایدار، 7(1)، 85-98.
2). امانپور، سعید، و ابراهیمی، اعظم(1402). ارزیابی و تحلیل پراکنش و توزیع کاربری های اداری–دولتی در شهر اهواز بارویکرد آمایشی. نشریه جغرافیا و روابط انسانی، 6(3)، 946-933.
3). تقوایی، مسعود، و مرادي، گلشن(1384). بررسی وضعیت معابر شهر اصفهان بر اساس معیارها و ضوابط موجود براي دسترسی معلولان و جانبازان. نشریه سپهر، 15(57)، 9-15.
4). جلیلی صدرآباد، سمانه، شیعه، اساعیل، نوروزی‌پور، فیروز، مینوسپهر، مریم، و بیات، رضا(1400). بررسی میزان مناسب بودن فضای شهری برای حضور افراد کم توان و ناتوان(نمونۀ مطالعاتی: خیابان انقلاب اسلامی تهران). فصلنامه اقتصاد و برنامه ریزی شهری، 2(3)، 169-186.
5). جمعه‌پور، محمود، عییلو، علی‌اصغر، و عیسی‌لو، شهاب الدین(1395). توانسنجي فضاهاي شهري در پاسخدهي به نياز گروههاي كم توان جسمي- حركتي، مطالعه موردي: بخش مركزي شهر قم. نشريه پژوهش و برنامه ريزي شهري، 7(26)، 21-36.
6). حایری‌زاده، سیدمحمدصادق، و قمیشی، محمد(1400). فاکتورهای مؤثر محیطی در طراحی ساختمان‌های اداری. نشریه شباک، 7(3)، 73-82.
7). حبیبی، سید محسن(1384). جامعه مدنی و حیات شهري، نشر دانشگاه هنرهاي زیبا، چاپ 7، 129 صفحه.
8). رضایی، مریم، و نصیری‌اردلی، هانیه(1398). ارزیابی میزان پاسخگویی فضاهای عمومی شهری به نیازهای معلولان جسمی حرکتی(مطالعة موردی:خیابان فردوسی شهر سنندج). پژوهش¬های جغرافیای برنامه ریزی شهری، 7(3)، 532-509.
9). زیاری، کرامت‌الله، پوراحمد، احمد، حاتمی‌نژاد، حسین، ونارگانی، شهاب(1400). الگوي مناسب‌سازي‌فضاهاي گردش گري ويژه معلولين و جانبازان مطالعه موردي: شهر يزد. فصلنامه گردشگري شهري، 8(2)،33-17.
10). سبحانی، نوبخت، بیرانوندزاده، مریم، رادمنش، معصومه، واشنوای، امیر(1395). مناسب سازی فضاهای عمومی شهری برای جانبازان و معلولان؛ مطالعه موردی استان لرستان. فصلنامه مطالعات فرهنگ ایثار،1(1)، 35-40.
11). شاطریان، محسن، اشنویی، امیر، وگنجی‌پور، محمود(1395). بررسی مناسب‌سازي فضاهاي شهري جهت دسترسی معلولین و جانبازان(نمونه موردي: ادارات دولتی شهر کاشان)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 59-75.
12). غضنفرپور، حسین، عبدالهی، علی‌اصغر، ومرادزاده، فیروزه(1400). برنامه‌ریزی فضاهای شهری برای تأمین نیازهای معلولان وجانبازان (نمونة پژوهش: منطقة دو شهری‌کرمان)، فصلنامه برنامه ریزی فضایی، 11(2)، 163-186.
13). مشبکی‌اصفهانی، علیرضا، و مشبکی‌اصفهانی، محمدرضا(1398). شناسایی معیارهای مؤثر برارتقاء کیفیت محیطی در طراحی معماری مراکز توانبخشی معلولین جسمی-حرکتی. فصلنامه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی ، 2(7)، 37-50.
14). مهندسین مشاور پارس آب آزما(1401). طرح هادی شهری رود زرد ماشین. 147 صفحه.
15). یاری‌حصار، ارسطو، سعیدی زارنجی، سمیرا، زارنجی ژیلا، فرزانه، و اسکندری عین الدین، هادی(1399). ارزیابی مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان وافراد کم توان جسمی-حرکتی (مطالعه موردی: شهر اردبیل). نشریه مطالعات شهری، 9(36)، 117-132.
16). Edwards., C. (2016). Regeneration works? Disabled people and area-based urban renewal. Journal of Critical Social Policy,29(4): 613 – 633.
17). Gungor., S. (2016). A Research on Accessibility of Urban Parks by Disabled Person: The Case Study of Birlik Park، Konya-Turkey. Environmental Sustainability and Landscape
Management، 496.
18). Harvey., D. (1985). The Urbanization of Capital The urban experience Baltimore: Johns Hopkins University press. Pages: 23.
19). Nur., B, Yavuz., G, (2018). Physical and social barriers for disabled urban park users: case study from Kastamonu, Turkey Engelli kent parkı kullanıcılarının fiziksel ve sosyal sorunları:
20). Rattray., N. (2013). Contesting Urban Space and Disability in Highland Ecuador, City and Society, 25(1),25–46.
21). Rob., I. (2000). Responding to the Design Needs of Disabled. Journal of Urban Design. 199- 219.
22). Venter., C.J. Bogopane., H.I. Camba., J. Venkatesh, Rickert., T.E. Mulikita., N. and Maunder., D.C.(2002). Improving accessibility for People with disabilities in urban areas. Conference of Togo, Pages: 4-5.
23). https://hamyarnazer.com, 1399.

چکیده انگلیسی:

Abstract

Disabled people like other people have the right to move easily in urban spaces, especially in offices, hospitals and sidewalks without facing problems or obstacles. The failure to comply with the rules of appropriateness and the removal of architectural barriers in the city has created numerous issues for disabled people, war damaged veterans, people with disabilities, the elderly and others. This research was conducted with the aim to assess the views of disabled people regarding the appropriateness of spaces in office entrances in Rud Zard Machin City. The research method is descriptive-analytical and applied research based on the nature of the subject and goals. The statistical population disabled people and war damaged veterans from Rud Zard Machin City was    randomly selected 100 people. Descriptive and inferential statistical methods were used to analyze the data. Inferential operations were conducted using Excel and SPSS software that T-test and TOPSIS fuzzy were applied to analysis them. The research findings indicate that based on the results of the T-test, the overall average obtained (4.70) which is greater than the average (3). In addition, based on  the fuzzy TOPSIS analysis the index for creating sloped surfaces (ramps) at the entrances of public centers with a relative weight of (0.756), the index for the levelness of the building entrance with the sidewalk with a relative weight of (0.747), and the index of using non-slip mats on the floors of restrooms with relative weight of (0.635) were ranked first to third, respectively.

Keywords: Appropriateness, Urban Space, Satisfaction Level, Disabled Community, Rud Zard Machin City

 

Extended Abstract

Introduction

The unrestricted use of urban spaces is a fundamental right of citizenship. Individuals with sensory and mobility limitations demand urban services that are appropriate for their conditions due to their sensory organs. Considering the large number of people with disabilities, as well as the increase in traffic accidents and other unexpected events that contribute to the rising number of disabled people, it is essential to scientifically address the needs and challenges faced by these individuals. Today, the work environment in office buildings has become more importance than ever. Consequently, attention has been paid to how design the work environment. Employees spend more than one-third of their daily time in their workplaces. Therefore, it is crucial to implement suitable solutions to meet the physical and psychological needs of employees and enhance comfort in work environments. The physical conditions of an office building play a significant role in the satisfaction and comfort of both employees and visitors.

 Data and Method

This research is a descriptive-analytical type and applied research based on the nature of the subject and goals. The statistical population consists of the disabled and war damaged veterans in the city of Rudzard Machin. Due to the lack of access to accurate statistics on the number of disabled people 100 individuals were randomly selected. In the present study descriptive and inferential statistical methods have been applied for data analysis and to clarify and refine the data at the descriptive level, frequency distribution indices, average and standard deviation have been used. Inferential operations have been performed using Excel and SPSS software which were analyzed using T-test and TOPSIS fuzzy analysis for their analysis.

 Results and Discussion

A significant part of the urban landscape in cities across the country, such as Rudzard Machine still requires proper and principal manner; because some of the measures have not been effective due to the failure to adhere to certain standards and have not yielded desirable results and in the parts  where no action  have been taken in terms of  adaption people with  physical  disabilities unable to utilize sidewalks and in general , public spaces in streets and squares for movement and dangers constantly threaten them . Issues such as inadequate paving, the absence of warning signs for the disabled, lack of appropriate facilities and equipment for people with disability, unsuitable entrances to public places are among the challenges currently faced by most offices in Rudzard Machine city. The total of these factors has created a chaotic and unhealthy environment for various social groups, particularly for people with physical and mobility disabilities. This undesirable situation requires a precise and coherent planning approach to improve the current situation, enhance safety and comfort and finally create a lively and joyful social environment with the presence of physical and mobility disabilities.

 Conclusion

Based on the results of the T-test, the overall average was (4.70) which is greater than the average (3). In addition, based on the results of the fuzzy TOPSIS analysis, the index for creating sloped surfaces (ramps) at the entrances of public centers with a relative weight of (0.756), the index for the levelness of building entrances with sidewalks, with a relative weight of (0.747), and the index of using non-slip mats on the floors of restrooms with relative weight of (0.635) were ranked first to third, respectively. The final results of this research indicate that the city of Rud Zard has inappropriate conditions and numerous issues and problems in the field of urban furniture, equipment and spaces (entrances of offices) for people with disabilities. The concepts of accessibility and the adaptation of office entrance spaces have more importance for people with disabilities and impairments. In recent years, there has been a lack of attention to the issue of adaptation in our country. However, in recent years, there has been increased attention to this matter by the authorities. It is hoped that with the increase in adapted spaces in the city, we will witness an increase in the presence of people with disabilities.

References

• Akbari Oghaz., Z. & Hanai., T. (2019). Explanation of factors increasing security to enhance social interactions of physically-motor disabled individuals. Journal of Sustainable Urban Architecture, 7(1), 85-98. (In Persian)
• , S. & Ebrahimi., A. (2023). Evaluation and analysis of the distribution and dispersion of administrative-governmental land uses in the city of Ahvaz with a spatial approach. Journal of Geography and Human Relations, 6(3), 946-933. (In Persian)
• , C. (2016). Regeneration works? Disabled people and area-based urban renewal. Journal of Critical Social Policy,29(4): 613 – 633.
• , H. Abdollahi., A.A. & Moradzadeh., F. (2021). Urban space planning to meet the needs of disabled individuals and veterans (Case study: District 2 of Kerman city), Journal of Spatial Planning, 11(2), 163-186. (In Persian)
• , S. (2016). A Research on Accessibility of Urban Parks by Disabled Person: The Case Study of Birlik Park، Konya-Turkey. Environmental Sustainability and Landscape Management، 496.
• , S.M. (2005). Civil society and urban life, University of Fine Arts Publishing, 7th edition, 129 pages. (In Persian)
• Haeri Zadeh., S.M.S. & Qamishi., M. (2021). Environmental factors affecting the design of office buildings. Journal of Shabak, 7(3), 73-82. (In Persian)
• , D. (1985). The Urbanization of Capital The urban experience Baltimore: Johns Hopkins University press. Pages: 23.
• Jalili Sadrabad., S. Shia., I. Norouzi Pour., F. Minoushahr., M. & Bayat., R. (2021). Investigation of the suitability of urban spaces for the presence of individuals with disabilities (Case study: Enqelab-e Eslami Street, Tehran). Journal of Urban Economics and Planning, 2(3), 169-186. (In Persian)
• Jom'e Pour., M. Ayiilu., A.A. & Eisailu., Sh. (2016). Assessment of urban spaces' capabilities in responding to the needs of physically-motor disabled groups, case study: Central district of Qom city. Journal of Urban Research and Planning, 7(26), 21-36. (In Persian)
• Meshbaki Isfahani., A. & Meshbaki Isfahani., M.R. (2019). Identification of effective criteria for enhancing environmental quality in the architectural design of rehabilitation centers for physically-motor disabled individuals. Journal of Applied Studies in Social Sciences and Sociology, 2(7), 37-50. (In Persian)
• , B, Yavuz., G, (2018). Physical and social barriers for disabled urban park users: case study from Kastamonu, Turkey Engelli kent parkı kullanıcılarının fiziksel ve sosyal sorunları:
• Pars Ab Azma Consulting Engineers (2022). Urban development plan for Rood Zard Machine. 147 pages. (In Persian)
• , N. (2013). Contesting Urban Space and Disability in Highland Ecuador, City and Society, 25(1),25–46.
• , M. & Nasiri Ardali., H. (2019). Evaluation of the responsiveness of urban public spaces to the needs of physically-motor disabled individuals (Case study: Ferdowsi Street, Sanandaj). Researches in Urban Planning Geography, 7(3), 532-509. (In Persian)
• , I. (2000). Responding to the Design Needs of Disabled. Journal of Urban Design. 199- 219.
• , M. Ashnavi., A. & Ganjipour., M. (2016). Examination of the optimization of urban spaces for the accessibility of disabled individuals and veterans (Case study: Government offices in Kashan city), Journal of Geographic Space Planning, 59-75. (In Persian)
• , N. Biranvand Zadeh., M. Radmanesh., M. & Vashnavay., A. (2016). Optimization of urban public spaces for veterans and disabled individuals; case study: Lorestan province. Journal of Martyrdom Culture Studies, 1(1), 35-40. (In Persian)
• , M. & Moradi., G. (2005). Examination of the status of pathways in the city of Isfahan based on existing criteria and regulations for the accessibility of disabled individuals and veterans. Journal of Sepehr, 15(57), 9-15. (In Persian)
• , C.J. Bogopane., H.I. Camba., J. Venkatesh, Rickert., T.E. Mulikita., N. and Maunder., D.C.(2002). Improving accessibility for People with disabilities in urban areas. Conference of Togo, Pages: 4-5.
• Yari Hesaar., A. Saeedi Zarangi., S. Zarangi Zhila., F. & Eskandari Ain al-Din., H. (2020). Evaluation of the optimization of urban spaces for disabled individuals and those with physical-motor disabilities (Case study: Ardabil city). Journal of Urban Studies, 9(36), 117-132. (In Persian)
• , K. Pour Ahmad., A. Hatami Nejad., H. & Vanargani., Sh. (2021). Appropriate model for optimizing recreational spaces for the disabled and veterans, case study: Yazd city. Journal of Urban Tourism, 8(2), 33-17. (In Persian)
• https://hamyarnazer.com, 1399.

 

منابع و مأخذ:

). اکبری اوغاز، زهرا، و حنایی، تکتم(1398).تبیین عوامل افزایش امنیت به منظور ارتقا تعاملات اجتماعی معلولین جسمی-حرکتی. نشریه معماری شهری پایدار، 7(1)، 85-98.
2). امانپور، سعید، و ابراهیمی، اعظم(1402). ارزیابی و تحلیل پراکنش و توزیع کاربری های اداری–دولتی در شهر اهواز بارویکرد آمایشی. نشریه جغرافیا و روابط انسانی، 6(3)، 946-933.
3). تقوایی، مسعود، و مرادي، گلشن(1384). بررسی وضعیت معابر شهر اصفهان بر اساس معیارها و ضوابط موجود براي دسترسی معلولان و جانبازان. نشریه سپهر، 15(57)، 9-15.
4). جلیلی صدرآباد، سمانه، شیعه، اساعیل، نوروزی‌پور، فیروز، مینوسپهر، مریم، و بیات، رضا(1400). بررسی میزان مناسب بودن فضای شهری برای حضور افراد کم توان و ناتوان(نمونۀ مطالعاتی: خیابان انقلاب اسلامی تهران). فصلنامه اقتصاد و برنامه ریزی شهری، 2(3)، 169-186.
5). جمعه‌پور، محمود، عییلو، علی‌اصغر، و عیسی‌لو، شهاب الدین(1395). توانسنجي فضاهاي شهري در پاسخدهي به نياز گروههاي كم توان جسمي- حركتي، مطالعه موردي: بخش مركزي شهر قم. نشريه پژوهش و برنامه ريزي شهري، 7(26)، 21-36.
6). حایری‌زاده، سیدمحمدصادق، و قمیشی، محمد(1400). فاکتورهای مؤثر محیطی در طراحی ساختمان‌های اداری. نشریه شباک، 7(3)، 73-82.
7). حبیبی، سید محسن(1384). جامعه مدنی و حیات شهري، نشر دانشگاه هنرهاي زیبا، چاپ 7، 129 صفحه.
8). رضایی، مریم، و نصیری‌اردلی، هانیه(1398). ارزیابی میزان پاسخگویی فضاهای عمومی شهری به نیازهای معلولان جسمی حرکتی(مطالعة موردی:خیابان فردوسی شهر سنندج). پژوهش¬های جغرافیای برنامه ریزی شهری، 7(3)، 532-509.
9). زیاری، کرامت‌الله، پوراحمد، احمد، حاتمی‌نژاد، حسین، ونارگانی، شهاب(1400). الگوي مناسب‌سازي‌فضاهاي گردش گري ويژه معلولين و جانبازان مطالعه موردي: شهر يزد. فصلنامه گردشگري شهري، 8(2)،33-17.
10). سبحانی، نوبخت، بیرانوندزاده، مریم، رادمنش، معصومه، واشنوای، امیر(1395). مناسب سازی فضاهای عمومی شهری برای جانبازان و معلولان؛ مطالعه موردی استان لرستان. فصلنامه مطالعات فرهنگ ایثار،1(1)، 35-40.
11). شاطریان، محسن، اشنویی، امیر، وگنجی‌پور، محمود(1395). بررسی مناسب‌سازي فضاهاي شهري جهت دسترسی معلولین و جانبازان(نمونه موردي: ادارات دولتی شهر کاشان)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 59-75.
12). غضنفرپور، حسین، عبدالهی، علی‌اصغر، ومرادزاده، فیروزه(1400). برنامه‌ریزی فضاهای شهری برای تأمین نیازهای معلولان وجانبازان (نمونة پژوهش: منطقة دو شهری‌کرمان)، فصلنامه برنامه ریزی فضایی، 11(2)، 163-186.
13). مشبکی‌اصفهانی، علیرضا، و مشبکی‌اصفهانی، محمدرضا(1398). شناسایی معیارهای مؤثر برارتقاء کیفیت محیطی در طراحی معماری مراکز توانبخشی معلولین جسمی-حرکتی. فصلنامه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی ، 2(7)، 37-50.
14). مهندسین مشاور پارس آب آزما(1401). طرح هادی شهری رود زرد ماشین. 147 صفحه.
15). یاری‌حصار، ارسطو، سعیدی زارنجی، سمیرا، زارنجی ژیلا، فرزانه، و اسکندری عین الدین، هادی(1399). ارزیابی مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان وافراد کم توان جسمی-حرکتی (مطالعه موردی: شهر اردبیل). نشریه مطالعات شهری، 9(36)، 117-132.
16). Edwards., C. (2016). Regeneration works? Disabled people and area-based urban renewal. Journal of Critical Social Policy,29(4): 613 – 633.
17). Gungor., S. (2016). A Research on Accessibility of Urban Parks by Disabled Person: The Case Study of Birlik Park، Konya-Turkey. Environmental Sustainability and Landscape
Management، 496.
18). Harvey., D. (1985). The Urbanization of Capital The urban experience Baltimore: Johns Hopkins University press. Pages: 23.
19). Nur., B, Yavuz., G, (2018). Physical and social barriers for disabled urban park users: case study from Kastamonu, Turkey Engelli kent parkı kullanıcılarının fiziksel ve sosyal sorunları:
20). Rattray., N. (2013). Contesting Urban Space and Disability in Highland Ecuador, City and Society, 25(1),25–46.
21). Rob., I. (2000). Responding to the Design Needs of Disabled. Journal of Urban Design. 199- 219.
22). Venter., C.J. Bogopane., H.I. Camba., J. Venkatesh, Rickert., T.E. Mulikita., N. and Maunder., D.C.(2002). Improving accessibility for People with disabilities in urban areas. Conference of Togo, Pages: 4-5.
23). https://hamyarnazer.com, 1399.