نقش سیاستگذاری شهری در انتخاب مناطق برترگردشگری (مطالعه موردی: شهرستان ماهشهر)
محورهای موضوعی : جغرافیا وگردشگری
سمیه اسدی
1
,
دکتر جبرائیل قربانیان
2
,
دکتر رضا برنا
3
,
دکترجعفر مرشدی
4
,
دکتر منوچهر جوانمردی
5
1 - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - استادیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
3 - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
5 - استادیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
کلید واژه: سیاست گذاری شهری, توسعه ملی, گردشگری, پایداری, شهرماهشهر,
چکیده مقاله :
توسعه پایدار یکی از اهداف مهم صنعت توریستی در هر کشوری است و این صنعت تحت تاثیر علم اقتصاد، سیاست و جغرافیا بوده و بر توسعه آن نیز در هر منطقه اثر گذار می باشد. توسعه پایدار در مناطق گردشگری، با سیاست حفظ منابع و محیط زیست در هر منطقهای، فرآیند توسعه ملی را تسریع می نماید. هدف از انجام این تحقیق، بررسی نقش سیاستگذاری شهری در انتخاب مناطق برترگردشگری و ارزیابی معیارها و توانمندی مکانهای توریستی شهر ماهشهر میباشد. در انجام این تحقیق از مدل تحلیل سلسله مراتبی و پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت استفاده شد. ابتدا اطلاعات بصورت پرسشنامهها توزیع و دادههای آن آنالیز گردید و پس از به دست آمدن سازگاری معیارها، وزن هر کدام از معیارها و گزینهها به دست آمد و سپس تجزیه و تحلیل شد. یافته این تحقیق نشان داد بین معیارهای جاذبه، ارزش، مسافت و تقاضای منتخب برای گردشگری منطقه مورد مطالعه، معیار تقاضا با وزن (54/0) بیشترین اوزان و معیار جاذبه با وزن (06/0) کمترین اوزان گردشگری را به خود اختصاص داده است. همچنین رتبه بندی نهایی مناطق منتخب گردشگری ماهشهر نشان داد که بندر امام خمینی و دریاچه پارک ارم بترتیب با امتیاز 354/0 و 29/0 با اولویت اول و دوم و شهر تاریخی اسک با اولویت هفتم در رتبه پایینتری قرار گرفته است. بنابراین تصمیمگیری درست معیارهای گردشگری بر روی فعالیتهای اقتصادی و... اثر گذار میباشد و معیار تقاضا بر توسعه گردشگری منطقه اثر گذارتر است.
Sustainable development is one of the key objectives of the tourism industry in any country, and this industry is influenced by economics, politics, and geography, with its development also impacting each region. Sustainable development in tourist areas accelerates the national development process through policies that preserve resources and the environment in each region. The aim of this research is to examine the role of urban policy in selecting top tourist regions and evaluating the criteria and capabilities of tourist destinations in the city of Mahshahr. The analytic hierarchy Process (AHP) model and a likert scale questionnaire were used in this research. Firstly, the questionnaires were distributed and their data were analyzed. After obtaining the compatibility of the criteria, the weights of each criterion and option were determined and then analyzed. The findings of this study indicate that among the factors of gravity, value, distance, and selected demand for tourism in the study area, the demand criterion has been assigned the highest weight (0.54) and the attraction criterion has been assigned the lowest weight (0.06) in tourism. Furthermore, the final ranking of selected tourist areas in Mahshahr has shown that bandar imam Khomeini and Aram Park Lake, with scores of 0/354 and 0/29 respectively, are ranked first and second in priority, while the historical city of Esk is ranked seventh in a lower position. Therefore, making informed decisions based on tourism criteria has a significant impact on economic activities, and the demand criterion has a more significant impact on regional tourism development.
1) ابرار خرم، استعلاجی، علیرضا و تهمینه، دانیال (1403). ارزیابی قسمتی از عرصه های بافت قدیم و معرفی مناسبترین محدوده سازگار با کاربری های تاریخی فرهنگی (مطالعه موردی: منطقه مرکزی شهر همدان)، نشریه اندیشه های نو در علوم جغرافیایی، 2(5)، 43-66
2) اکبری، مجید، بوستان احمدی، وحید، انصاری و معصومه، سهرابی، وحید (1401). سنجش جایگاه کشورهای اسلامی از نظر شاخص¬های رقابت پذیری سفر و گردشگری جهانی با استفاده از روش ماباک، فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای، 12(45)،1-18
3) اکبری، مهناز، خداداد، مهدی، موسی زاده، حسین و رودگر صفاری، وحید (1395). ارزیابی توان اکولوژیک استان تهران در راستای توسعه اکوتوریسم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) فصلنامه فضای گردشگری ، 6 (21) ،117-132.
4) بدری، سید علی، و یاری حصار، ارسطو. (1388). انتخاب مناطق نمونه گردشگری با استفاده از روش AHP (نمونه موردی: استان کهکیلویه و بویراحمد)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،24(4)،55-85
5) پلکانپور، پروانه، بزرگی، مهسا و معین، مهسا. (1394). استفاده از روش AHP جهت سطح بندی مناطق نمونه گردشگری . مطالعه موردی (بازفت، چغاخور و سامان در استان چهارمحال بختیاری). کنفرانس بین المللی تحقیقات علمی و تکنولوژی، 14 دسامبر 2015، کوالامپور، مالزی، 1-13.
6) چقاجردی، ایمان، مختاری ملک آبادی، رضا و جلیلیان، لعیا (1401). تحلیل نقش توانمندی¬های شهرستان¬های استان اصفهان در توسعه گردشگری ورزشی، مجله علوم جغرافیایی، انتشار آنلاین 12 دی 1401.
7) خانزاده، حامد، رهنورد، فرج اله، بامداد، ناصر و محمود زاده، سید مجتبی (1401). رقابت¬پذیری گردشگری شهرهای ایران در پرتو مدیریت مقصد، فصلنامه گردشگری و توسعه، انجمن علمی گردشگری و توسعه انجمن علمی گردشگری ایران،11(2)،79-98
8) خیری، ابراهیم، مروتی، مریم، نشاط، اکرم، و سیاحتی اردکانی، غلامرضا (1400). تعیین پتانسیل و تدوین استراتزیک توسعه گردشگری با استفاده از رویکرد تلفیقی تحلیل SWOT و AHP (منطقه مورد مطالعه: منطقه حفاظت شده اشترانکوه)، علوم و تکنولوژی محیط زیست،23(1)،1-16
9) دارابی، هوشنگ (1372). تصمیم¬گیری به کمک AHP ، مجله مهندسی صنایع،1(2)،15-24
10) دلبری، سید علی و داوودی، سیدرضا (1391). کاربرد تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در رتبه بندی شاخص¬های ارزیابی جاذبه¬های توریستی، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن،9(2)،57-79
11) راهداری، وحید، سفیانیان، علیرضا، پور منافی، سعید، ملکی، سعید، و پورمروان، وحید (1401). ارزیابی چند معیاره قابلیت طبیعت¬گردی به روش خطی وزن دار و ترکیب آن با روش فازی، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه،11(11)،19-31
12) زارعی، مرتضی، فاطمی، سید محمد رضا، مرتضوی، محمد صدیق، قدوسی، جمال، و شراره پور، ابراهیم (1393). انتخاب مکان بهینه گردشگری با استفاده از روش AHP و TOPSIS، (مطالعه موردی، جزیره قشم) اولین همایش بین المللی راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، چالش¬ها و چشم اندازها، جهاد دانشگاهی، پژوهشکده گردشگری،252-364
13) صادق، زنگنه، منجزی، نرگس، زنگنه، آزیتا و عبدالهی، مهسا (1403). ترکیب رویکرد AHP با GIS برای انتخاب محل دفن نخاله های ساختمانی و تخریب (مطالعه موردی: شهرستان هفتگل استان خوزستان)، نشریه اندیشه های نو در علوم جغرافیا، 2(5)،89-108
14) زهره¬وندیان، کریم، احسانی، محمد و خسروی زاده، اسفندیار¬(1397). رتبه بندی مولفه¬های تاثیرگذار بر توسعه صنعت گردشگری ورزشی در ایران به وسیله روش تحلیل سلسله مراتبی، پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی،14(27)،29-42
15) سور، انور، ارزانی، حسین، طویلی، علی و اسدی نیلوان، امید¬(1391). اولویت بندی معیارهای موثر در انتخاب مکان¬های مناسب گردشگری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، اولین کنفرانس ملی راه کارهای دستیابی به توسعه پایدار (کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست)، تهران 1391، تالار بزرگ وزارت کشور، کد COI اختصاصی: 0336- SDCONF01
16) صادقی، طاهر و بهزاد، اردوان (1398). نقش اکوژئومورفولوژی در گسترش پهنه¬های اکوتوریستی با استفاده از مدل های AHP و VIKOR، (مطالعه موردی شهرستان اردبیل)، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری،8(31)، 57-72
17) عباسی، رسول، معینی، حسین، و سادات¬ نصیری، سمانه. (1399). شناسایی و اولویت¬بندی عوامل موثر در موفقیت برندسازی گردشگری کویری، مورد مطالعه: دریاچه نمک قم، نشریه گردشگری و توسعه،9(3)، صفحات،189-173
18) فتح الهی، فرشته، و استعلاجی، علیرضا. (1398). مکانیابی دهکده سلامت در شهرستان رامسر با مدل های AHP و vikor، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)،9(35)،صفحات،533-545
19) فیضی زاده، بختیار، فتحی، سعید، قراقیه، حمید رضا و پورمرادیان، سامره (1399). ارزیابی میزان آمادگی شهری از نظر گردشگری با استفاده از تحلیل تصمیم¬گیری چند معیار (GIS) مطالعه موردی تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه،9(4)،139-152
20) عابدینی، موسی، همتی، طاهر، نظافت تکله، بهروز و خیاطی، آیلار (1401). ارزیابی توانمندی¬های توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت¬های مسیر توریستی سبلان گردنه حیران با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا، فصل¬نامه فضای گردشگری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر،11(44)،19-38
21) غلامی، زهرا، زیاری، یوسفعلی و اقبالی، ناصر (1400). برنامه¬ریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی، منطقه 6 تهران، مجله علوم جغرافیایی، 17(35)،42-75
22) فرهادی یونکی، مجید، و ایمانی خوشخو، محمدحسین (1401). تاثیرگذاری زیرساخت¬های گردشگری در میزان وفاداری گردشگران (شهر اصفهان)، فصلنامه گردشگری و توسعه، انجمن علمی گردشگری ایران،11(1)،129-142
23) مسعودیان، مستوره، و سعیده زرآبادی، زهرا (1401). ارزیابی مولفه¬های موثر در طراحی مسیرهای گردشگری میراثی محور تاریخی فرهنگی و گردشگری جلفا، فصلنامه گردشگری و توسعه، انجمن علمی گردشگری و توسعه انجمن علمی گردشگری ایران،11(4)،33-49
24) موحد، علی، امانپور، سعید و نادری، کاوه (1391). بازاریابی گردشگری شهری بر اساس برند یابی با مدل فرآیند سلسله مراتبی (AHP) مطالعه موردی شهر کرمانشاه، مجله برنامه ریزی فضایی،1(3)، 17-36
25) نعمتی، ولی، ابراهیم پور، حبیب، مرزبان، سیما و نظافت تکله، بهروز (1401). بررسی عوامل موثر بر توسعه گردشگری سلامت در استان تهران با رویکرد آینده پژوهی، فصل¬نامه علوم محیطی،7(4)،5746-5756
26) هاتفی، سید مرتضی، کوهی حبیبی، نازنین و عبدالهی، الهام (1397)، ارزیابی کانون¬های گردشگری مستعد سرمایه¬گذاری با استفاده از مدل یکپارچه آنتروپی شانون فازی و روش ARAS فازی، فصل¬نامه علمی مطالعات مدیریت گردشگری،14(48)،269-302
27) Duate., J.B. Talero-sarmiento., L.H. & Rodarigue- padillat., D.C. (2021). Mehodogical proposal for the idendification for tourist routes in a particular region through clustering techniques Heliyon, NIH Journal, 7(4), e 06655.
28) Lopez-Sanz., J.M. Penelas-Leguia., A. Gutierreza-Rodriguez., p. & Cuesta-Valino. P. (2021). Sustainable Development and Rural Tourism in Depopulated Areas, Land Journal, 10, 1-18.
29) Peric., C. Dramicanin., S. & Gasic., M. (2020). impact of service quality on sotisfaction and loyalty of tourists in rural tourism of sumadija and western serbia. E conomics of Agriculture, 67(4), 1071-1086.
30) Rosalina., P.D. Dupre., K. & Wang., Y. (2021). Rural tourism: A systematic literature review on defnitions and challenges, Journal of Hospitality and Tourism Management,Vol. 47 , PP. 134–149.
31) Saaty., T. L. (2005). The Analytical hierarchy Process.Planing Priority, Resource Allocation, TWS puplication, USA. 15.
32) Yang., J. Yang., R. Chen., M.H. (2021). Effects of rural revitalization on rural tourism, Journal of Hospitality and Tourism Management, 47 , 35–45.