• صفحه اصلی
  • تبیین نقش مکان‌های سوم در ارتقاء کیفیت محیط شهری(مطالعه موردی: مناطق هشتگانه شهر اهواز)

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 140304171126050 بازدید : 222 صفحه: 91 - 116

https://doi.org/10.71787/1071787/ntigs.2024.1126050

نوع مقاله: پژوهشی

تبیین نقش مکان‌های سوم در ارتقاء کیفیت محیط شهری(مطالعه موردی: مناطق هشتگانه شهر اهواز)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

حسن حویزاوی 1 , دکتر حمید صابری 2 * , دکتر مهری اذانی 3 , دکتر فرشته احمدی 4

1 - دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - استادیار، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
4 - استادیار، گروه شهرسازی ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد ،ایران.

تاریخ دریافت : 1403/04/17 تاریخ پذیرش : 1403/06/28 تاریخ انتشار : 1403/06/29

کلید واژه: مکان سوم, کیفیت محیط شهری, شهر اهواز, آینده پژوهی,

چکیده مقاله :

مکان‌های سوم به مثابه تجلی گاه فرهنگ، هویت وتمدن، بستری مطلوب برای دستیابی به دیدگاهی جامع نسبت به کیفیت محیط های شهری و کیفیت زندگی شهروندان به شمار می روند. هدف از این پژوهش تبیین نقش مکان­های سوم شهری در ارتقاء کیفیت محیطی شهر اهواز است. این پژوهش با رویکردی کمَی، به شیوه پیمایشی و با اتکا بر مطالعات کتابخانه‌ای- اسنادی و روش دلفی هدفمند برای شناسایی شاخص‌های مفهومی، در سال 1402 در شهر اهواز انجام شد. جامعه آماری اول کلیه شهروندان اهوازی 885000 نفر در سال 1395 می­باشند، که به وسیله فرمول کوکران تعداد 390 نفر به عنوان حجم نمونه و به صورت تصادفی به وسیله پرسشنامه محقق ساخته مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون‌­های ANOVA، تحلیل رگرسیون،  T تک نمونه‌ای، تحلیل اثرات متقاطع و... استفاده شد. جامعه آماری دوم 100 نفر متخصص و کارشناس از میان مدیران مسئولین و فعالان مدیریت شهری می‌باشند، که تعداد 30 نفر به عنوان حجم نمونه به وسیله پرسشنامه هدفمند و از طریق روش گلوله برفی انتخاب شدند. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با استفاده از برنامه MICMAC به تحلیل مؤلفه‌های مکان‌های سوم و کیفیت محیطی شهر اهواز پرداخت. با استفاده از روش دلفی 55 مؤلفه و در 10 بعد، به عنوان شاخص­های مکان سوم و کیفیت محیط استخراج شدند. پس از بررسی چگونگی و میزان اثرگذاری ۵۵ عامل یادشده، ۱۱ عامل کلیدی که بیشترین نقش را در وضعیت آینده کیفیت محیطی شهر اهواز داشتند، انتخاب شدند. یافته­ها نشان می‌دهد، تمامی 10 شاخص بررسی شده بالاتر از میانگین مبنا (3) بودند. همچنین در مدل رگرسیونی مشخص شد، متغیرهای پیش­بین حدود (741/0= R2) از واریانس متغیر ملاک (کیفیت محیط) را تبیین می­کنند. و منطقه 6 (میانگین 08/4) برتری بیشتری نسبت به سایر مناطق 8 گانه اهواز از لحاظ کیفیت محیطی داشت. کیفیت محیط و میزان رضایت شهروندان اهوازی از مکان­های سوم شهری با توجه به فرهنگ بومی ساکنین این شهر، ارتباطی تنگاتنگ با وضعیت مکان­های سوم این شهر (با بار عاملی0/722) دارد.

چکیده مبسوط فارسی

مقدمه

مکان‌های سوم، جزء مهمی از عرصه‌های همگانی شهرها می‌باشند، که از سطح شهر تا سطح واحدهای همسایگی، ساختارهای اجتماعی را بررسی و مفهوم تعامل اجتماعی را از روابط سطحی به پیوندهای اجتماعی قوی‌تر ارتقاء می‌دهند. مکان‌های سوم انواع ارتباط‌ها، برخوردها و فعالیت‌ها را پذیرا بوده و افراد را بدون در نظر گرفتن تفاوت‌هاي قومی، نژادي، درجات و طبقات اجتماعی و... به دور هم جمع می کند. با توجه به بررسی‌های انجام شده، در حوزه‌های مختلف شهری و اطلاعات بدست آمده در رابطه با شاخص‌های مؤثر بر پایداري شهري، مشخص گردید؛ که کلان شهر اهواز با استانداردهاي جهانی فاصله قابل ملاحظه‌اي دارد و به این دلیل کلان شهر اهواز به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب گردید. در حال حاضر بسیاری از شهرهای ایران با انواع مشکلات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- فضایی، زیست محیطی و مدیریتی روبرو هستند، که این موضوعات ارتباط مستقیمی با مبحث کیفیت محیط شهری دارند. شهر اهواز نیز به دليل گسترش محله‌های حاشیه‌نشین، تفاوت‌های قومی و طبقاتی، میزان بالای نرخ جرم، نبود مشاركت جمعی، عدم وجود رضایت كلی از شرایط زندگی، محیط اجتماعی و کیفیت نامناسب زندگی، افزایش تراکم جمعیت شهری، مشکلات زیست محیطی، شرایط خاص آب و هوایی (ریزگردها)، فشردگی بافت ها، تطبیق نداشتن پیکر و سیمای شهر با معیارهای زیباشناسانه، کاهش حس هویت و... سبب تنزل کیفیت محیط شهری شده است. بنابراین با توجه به موارد ذکر شده توجه به تأثیر و نقش مکان های سوم در ارتقاء کیفیت محیط شهری امری ضروری است. زندگي اجتماعي شهروندان و کیفیت محیط شهری کلان شهر اهواز، همواره از عوامل گوناگوني تأثير پذيرفته است، که يکي از آن ها مکان هاي سوم است. اين مکان ها همواره محلي براي جاري شدن زندگي غيررسمي در مقابل زندگي رسمي بوده اند، و از اين رو، همواره نقشي اساسي در زندگي اجتماعي عمومي شهر داشته اند.

داده و روش

این پژوهش از نظر ماهیت هدف كاربردي و از لحاظ روش تحقیق توصيفي- تحليلي مبتنی بر مطالعات ميدانی است. جمع آوری اطلاعات بر اساس تلفیق روش های اسنادی و مطالعات میدانی انجام گرفت. منبع و مبنای اصلی داده‌های تجزیه و تحلیل، نظرات کارشناسان و متخصصان بود. با توجه به جمعیت مناطق شهر اهواز (آمارنامه رسمی در سال 1395 برابر با 1302591)، مطابق با فرمول کوکران تعداد 390 نفر از ساکن این مناطق برگزیده و پرسشنامه محقق ساخته، به صورت تصادفی بین ساکنین  این مناطق توزیع گردید. از نرم افزارهای SPSS جهت تجزیه و تحلیل نتایج مربوط به پرسشنامه تحقیق استفاده شد، برای مقایسه وضعیت کیفیت محیطی در مناطق مختلف شهر اهواز، از تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون T تک نمونه­ای و رگرسیون چندگانه استفاده گردید. همچنین در این پژوهش ابتدا با دیدی سیستماتیک و ساختاری به مرور ادبیات نظری در حوزه مکان های سوم و کیفیت محیط‌های شهری پرداخته شد، سپس بر پایه مبانی نظری حاصل و با استفاده از روش دلفی دو مرحله‌ای 55 شاخص و متغیرهای تأثیرگذار در قالب 6 مؤلفه در بعد مکان های سوم (ریخت شناسی، عملکردی، ادراکی، اجتماعی، بصری و زمان) و 4 مؤلفه در بعد کیفیت محیطی (فعالیت و کاربری، تصویر ذهنی و آرامش، ارتباط و دسترسی و روابط اجتماعی) استخراج شد. از نرم افزارهای MICMAC برای تجزیه و تحلیل نتایج مربوط به آینده پژوهی نظرات کارشناسان استفاده شد. در این پژوهش متخصصان شامل 30 نفر از کارشناسان و متخصصان شهرداری، راه و مسکن، استانداری و سازمان های وابسته و متخصصان دانشگاهی در زمینه های مدیریت شهری، شهرسازی، برنامه ریزی شهری و غیره به صورت نمونه برداری گلوله برفی انتخاب شدند.

بحث و یافته ها

مکان‌های سوم در اصل فضاهایی مکان‌مند شده می باشند و می‌توان گفت عامل مشترک درآن‌ها، موقعیت مکانی شرکت کننده ها است؛ در این مکان‌ها بیشترین برخوردها و کنش‌های متقابل میان افراد به وقوع می‌پیوندد. نکته حائز اهمیت در پژوهش حاضر بررسی و تبیین نقش مکان‌های سوم بر کیفیت محیطی شهر اهواز می‌باشد؛ مکان های سوم شهری از مهم ترین ارکان ارتقاء دهنده زندگی جمعی، روابط اجتماعی و درنهایت کیفیت محیطی شهرها و افزایش رضایتمندی و حس مکان در بین شهروندان می‌باشد. در کلان شهر اهواز نقاط کانونی ارائه دهنده فعاليت های فراغتی و تفرجی بسیاری که به عنوان مکان سوم شناسایی شده اند، وجود دارد؛ که می توان این موارد را نام برد: مراکز تجاری- تفریحی موجود در منطقه کیانپارس (تشریفات، بازار امام رضا، برج، ایران نگین، بازار مرو، چایخانه سنتی در خیابان 7 کیانپارس، بلوار ساحلی شرقی و غربی کیانپارس، جزیره گردشگری ریف)، سیتی سنتر فیروزه در منطقه گلستان، سیتی سنتر مهزیار در زیتون و... . امروزه ارتقاء کیفیت محیط های شهری مهم ترین هدف اجرای طرح ها و برنامه ریزی های شهری در کشورهای مختلف است. بنابراین بررسی مکان های سوم و افزایش توانمندی این مکان ها از جمله راهکارهای مهم در ارتقاء کیفیت محیط تلقی می گردد. هدف این مقاله، تبیین نقش مکان های سوم در ارتقاء کیفیت محیط شهر اهواز و شناخت ابعاد و مؤلفه های مؤثر در آن به کمک رویکرد آینده پژوهی می باشد.

نتیجه گیری

نتایج پژوهش نشان داد؛ کیفیت محیط و میزان رضایت شهروندان اهوازی از مکان‌های سوم شهری با توجه به فرهنگ بومی ساکنین این شهر، ارتباطی تنگاتنگ با وضعیت مکان های سوم (با بار عاملی 722/0) دارد؛ آن چنان که اُفت کیفیت محیطی به واسطه عوامل مختلف همچون؛ وجود صنایع بزرگ فلزی و غیرفلزی، شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب در اکثر فصول سال، آلودگی هوا، وجود گردوغبار و ریزگردها، ضعف سیستم دفع فاضلاب شهری، اختلال در خدمات رسانی، آشفتگی کالبدی و بصری در برخی محلات شهری، گسترش بدون برنامه شهر، فرسودگی و زوال بافت ناکارآمد شهری، وموارد دیگر؛ می تواند مکان‌های سوم این شهر را به مثابه نقاط عطف جوامع انسانی، مرکز تجمع افراد و فرهنگ ها، کانون روابط و تعاملات اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. این ارتباط دو سویه بین مکان‌های سوم و کیفیت محیطی در شهر اهواز، لزوم توجه مدیران، معماران، برنامه ریزان و طراحان شهری را به عواملی نظیر چشم انداز، مشارکت و کیفیت محله‌ای، ریتم و عملکرد، ثبات اجتماعی و فضایی، فعالیت‌ها و کاربری‌ها، ادراکات عینی و ذهنی شهروندان و... دو چندان می‌سازد. این پژوهش با مطالعه و گردآوری شاخص‌های کیفیت محیط شهری و مکان سوم، با استفاده از مدل‌های آینده پژوهی همچون تحلیل اثرات متقاطع به شناسایی پیشران‌ها و عوامل کلیدی تأثیرگذار در مکان‌های سوم و کیفیت محیطی شهر اهواز پرداخت.

منابع

1) حاتمی گلزاری، الهام و زینالی عظیم، علی (1399). واکاوی نقش مکان های سوم در طراحی معماری بازار شهر تبریز. دومین کنفرانس مدیریت شهری، و شهرسازی و معماری با رویکرد اقتصاد و عمران شهری، تبریز.

2) حدیدی ماسوله، نسترن، قلعه نویی، محمود و نعمتی‌مهر، مرجان، (1391). مکان‌سازی و مکان سوم؛ عملکرد اجتماعی عرصه عمومی (طراحی محور ساغریسازان رشت)، پایان نامه کارشناسی ارشد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی.

3) دانش پژوه، حمید، و مدیری، الیاس، (1393). هویت مکان و مکانسازی، تهران، انتشارات آذرخش.

4) ساسانی، سجاد، تقی‌پور، محمدرضا، وعوضی دارنجانی، سجاد، (1400). مطالعه نقش محورهای پیاده در ارتقاء کیفیت محیط شهری، ششمین همایش بین المللی عمران، معماری و شهر سبز پایدار، همدان.

5) سالاری‌پور، علی اکبر، رمضانی، حمیدرضا، مهرجو، مهرداد، و قربان زاده، نگین، (1398). بررسی تاثیر کیفیت مکان‌های سوم شهری بر حس تعلق شهروندان مطالعه موردی: پیاده راه فرهنگی- تاریخی رشت، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 10(38)، 52-37.

6) شیخی، حجت، و میرزاد، نجمه، (1392). بررسی نقش فضاهای عمومی شهر در بهبود کیفیت محیط شهری (نمونه موردی شهر شیراز)، اولین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی اسلامی و ترسیم سیمای شهری پایدار با گذر از معماری ایرانی- اسلامی و هویت گمشده آن، زاهدان.

7) عبدالله زاده فرد، علیرضا.، رمضانی، فاطمه، و امیدوار، فرهاد، (1395). تعیین و بررسی مولفه های طراحی مکان سوم با هدف افزایش تعاملات اجتماعی نمونه موردی خیابان ستارخان شیراز، اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار، تهران، موسسه بین المللی ایرانیان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان تهران.

8) محمدزاده، حسین.، رازیان، خسرو، و رازیان، داود، (1397). نقش مکان سوم در ارتقاء عملکرد فضاهای شهری، ششمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم جغرافیا، معماری و شهرسازی ایران، تهران.

9) مدیری، آتوسا و داودی، الهام، (1394). بررسی نقش مکان‌های سوم بر ارتقاء زندگی اجتماعی شهر زنجان دربازۀ زمانی انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی (مطالعۀ موردی: محدودۀ سبزه میدان شهر زنجان- ایران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، 3(49)، 570-533.

10) معاونت برنامه ریزی شهرداری اهواز، (1400). گزیده اطلاعات مناطق، نواحی و محلات کلانشهر اهواز، ویرایش سوم، انتشارات روابط عمومی و امور بین الملل شهرداری اهواز.

11) ناصحی، هاجر، صابری، حمید، قائد رحمتی، صفر، وخادم الحسینی، احمد، (1401). تبیین نقش مکان های سوم در پایداری اجتماعی شهر اصفهان، نشریه علمی کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی، 10(1)، 217-237.

12) نوذری، مژده و شریفیان، محمدامین، (1393). راهکارهای ارتقاء تعاملات اجتماعی در شهر تهران بر پایه نظریه مکان سوم اولدنبرگ بررسی موردی: خیابان لاله زار تهران، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران.

چکیده انگلیسی:

Abstract

Third places serve as a manifestation of culture, identity, and civilization, providing an ideal platform for achieving a comprehensive perspective on the quality of urban environments and the quality of life of citizens. The aim of this research is to clarify the role of urban third places in improving the environmental quality of Ahvaz city. This study was conducted in 1402 in Ahvaz city using a quantitative approach, a survey method, and relying on library-documentary studies and the targeted Delphi method to identify conceptual indicators. The first statistical population consists of all Ahvaz citizens, totaling 885,000 people in 1395, of which 390 individuals were evaluated as the sample size using the Cochran formula and randomly selected through a researcher-made questionnaire. ANOVA tests, regression analysis, one-sample t-test, cross-effects analysis, and other statistical methods were used for data analysis. The second statistical population consists of 100 specialists and experts among city managers and urban management activists, of which 30 individuals were selected as the sample size using a targeted questionnaire and the snowball sampling method. The present study used the cross-impact analysis technique and the MICMAC program to analyze the components of third places and the environmental quality of Ahvaz city. Using the Delphi method, 55 components were extracted as indicators of third places and environmental quality in 10 dimensions. After examining the how and the extent of the influence of these 55 factors, 11 key factors that had the greatest role in the future state of the environmental quality of Ahvaz city were selected. The findings indicate that all 10 examined indicators were above the baseline average (3). Furthermore, in the regression model, it was revealed that the predictor variables explain approximately 74.1% of the variance of the criterion variable (environmental quality(. Region 6 with an )average of 0.84( had a higher superiority in terms of environmental quality compared to the other 8 regions of Ahvaz. The environmental quality and the level of satisfaction of Ahvaz citizens with urban third places have a strong relationship with the state of these third places in the city (with a factor loading of 0/722) ­­­­­­­­­

Extended Abstract

Introduction

Third places are a crucial component of public spaces in cities, examining social structures from the city level to neighborhood units and elevating the concept of social interaction from superficial relationships to stronger social bonds. Third places welcome various forms of communication, encounters, and activities, bringing people together regardless of ethnic, racial, social class differences, and more. Based on studies conducted in various urban domains and the information gathered regarding indicators affecting urban sustainability, it was determined that the metropolis of Ahvaz significantly lags behind global standards. Consequently, Ahvaz was selected as the study area. Currently, many cities in Iran face various economic, social, spatial, environmental, and managerial challenges, which are directly related to the quality of the urban environment. Ahvaz, in particular, has experienced a decline in urban environmental quality due to the expansion of informal settlements, ethnic and class disparities, high crime rates, lack of community participation, overall dissatisfaction with living conditions, social environment, and poor quality of life, increased urban population density, environmental issues, specific climatic conditions (dust storms), congestion of urban fabrics, misalignment of the city's form and appearance with aesthetic criteria, and a diminished sense of identity. Therefore, considering the aforementioned issues, it is essential to focus on the impact and role of third places in enhancing urban environmental quality. The social life of citizens and the quality of the urban environment in the metropolis of Ahvaz have always been influenced by various factors, one of which is third places. These locations have consistently served as venues for informal life in contrast to formal life, thus playing a fundamental role in the public social life of the city.

 Data and Method

This research is applied in nature and employs a descriptive-analytical method based on field studies. Data collection was conducted through a combination of documentary methods and field studies. The primary source for data analysis was the opinions of experts and specialists. Considering the population of the districts in Ahvaz (official statistics in 2016 indicated 1,302,591), 390 residents from these areas were selected according to Cochran's formula, and a researcher-designed questionnaire was randomly distributed among the residents. SPSS software was used to analyze the results related to the research questionnaire. To compare the environmental quality status in different areas of Ahvaz, one-way ANOVA, one-sample T-test, and multiple regression were employed. Additionally, this research initially reviewed the theoretical literature on third places and urban environmental quality from a systematic and structural perspective. Based on the theoretical foundations obtained and using a two-round Delphi method, 55 indicators and influencing variables were extracted in the form of six components related to third places (morphological, functional, perceptual, social, visual, and temporal) and four components related to environmental quality (activity and usage, mental image and tranquility, connectivity and accessibility, and social relations). MICMAC software was utilized for analyzing the results related to the foresight of expert opinions. In this study, specialists included 30 experts from municipal, road and housing, provincial, and affiliated organizations, as well as academic specialists in urban management, urban planning, and related fields, selected through snowball sampling.

Results and Discussion

Third places are essentially spatially defined areas where the common factor among participants is their location; these places are where the most interactions and reciprocal actions among individuals occur. A significant aspect of this research is examining and elucidating the role of third places in the environmental quality of Ahvaz city. Urban third places are among the most critical elements that enhance collective life, social relations, and ultimately the environmental quality of cities, increasing satisfaction and sense of place among citizens. In the metropolis of Ahvaz, there are focal points offering numerous recreational and leisure activities identified as third places, including commercial-recreational centers in the Kianpars area (Tashrifat, Imam Reza Market, Borj, Iran Negin, Muro Market, traditional tea house on 7th Street Kianpars, Eastern and Western Coastal Boulevards of Kianpars, and Reef Tourist Island), the Turquoise City Center in Golestan, and the Mahzayar City Center in Zeytun, among others. Today, enhancing the quality of urban environments is the primary goal of urban planning and implementation projects different countries have various approaches. Therefore, examining third places and enhancing the capabilities of these locations is considered one of the important strategies for improving environmental quality. The aim of this article is to elucidate the role of third places in enhancing the environmental quality of Ahvaz city and to identify the dimensions and components affecting it through a futures studies approach.

 Conclusion

The research findings indicate that the environmental quality and the level of satisfaction of Ahvaz citizens with urban third places have a close relationship with the status of these third places (with a factor loading of 0.722). The decline in environmental quality due to various factors such as the presence of large metal and non-metal industries, hot and humid climatic conditions in most seasons, air pollution, dust and particulate matter, weaknesses in urban sewage disposal systems, disruptions in service delivery, physical and visual disorder in some urban neighborhoods, unplanned urban expansion, deterioration and decay of inefficient urban fabric, and other issues can significantly impact these third places as pivotal points for human communities, centers for gathering individuals and cultures, and hubs for social relationships and interactions. This bidirectional relationship between third places and environmental quality in Ahvaz underscores the necessity for managers, architects, planners, and urban designers to pay increased attention to factors such as landscape, community engagement, neighborhood quality, rhythm and functionality, social and spatial stability, activities and land uses, and the objective and subjective perceptions of citizens, among others. This research, by studying and gathering indicators of urban environmental quality and third places, utilized futures studies models such as cross-impact analysis to identify the drivers and key factors influencing third places and environmental quality in Ahvaz city.

 References English and Persian

  1. Abdollahzadeh Fard., A.R. Ramazani., F. & Omidvar., F. (2016). Determining and Investigating the Components of Third Place Design Aimed at Increasing Social Interactions: A Case Study of Sattar Khan Street in Shiraz, First National Conference on Islamic Architecture, Urban Heritage, and Sustainable Development, Tehran, International Institute of Iranians, Tehran Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization. ( in Persian)
  2. Atkinson, R. (2003). Domestication by cappuccino or a revenge on urban space? Control and empowerment in the management of public spaces. Urban studies, 40(9), 1829-1843.
  3. Behzadpour, Mohammad, Ghiasvand, Abolfazl & Behnaz Montazer. (2019) Profiles of the authors of the article Comparative study of physical components of social stability in old and new urban neighborhoods (Case study: Hashtgerd old and new city), Journal of Sustainable Architecture and Urban Planning, Volume: 7, Issue: 1, 177-196. ( in Persian)
  4. Danesh Pazhooh., H. & Modiri., E. (2014). Place Identity and Place-making, Tehran, Azarakhsh Publications. ( in Persian)
  5. Dutta, S., Bardhan, S., & Bhaduri, S. (2013). Patterns of urbanization and environmental quality in the context of Indian cities. Environment and Urbanization Asia, 4(2), 287-299.
  6. Goosen, Z., & Cilliers, E. J. (2018). Third places for social sustainability: A planning framework based on local and international comparisons. International Journal of Urban and Civil Engineering, 12(3), 260-264.
  7. Hadidi Masouleh., N. Ghalenooyi., M. & Nematimehr., M. (2012). Place-making and Third Place; Social Function of Public Space (Design Focus on Sagharisazan, Rasht), Master's Thesis, Ministry of Science, Research and Technology, Isfahan University of Art, Faculty of Architecture and Urban Planning. ( in Persian)
  8. Hafez Fargan Tek, Mehdi., Farrokhi, Maryam. (2022) The authors of the article compiled a conceptual model of urban space redesign with an emphasis on the characteristics of the third place in order to improve nightlife, The second international conference on architecture, civil engineering, urban planning, e nvironment and horizons of Islamic art in the statement of the second step of the revolution. ( in Persian)
  9. Hanks, L., Zhang, L., & Line, N. (2020). Perceived similarity in third places: Understanding the effect of place attachment. International Journal of Hospitality Management, 86, 102455.
  10. Hatami Golzari., E. & Zeynali Azim., A. (2020). Analyzing the Role of Third Places in the Architectural Design of Tabriz City Market. Second Conference on Urban Management, Urban Planning, and Architecture with a Focus on Urban Economy and Development, Tabriz. ( in Persian)
  11. Jeffres, L. W., Bracken, C. C., Jian, G., & Casey, M. F. (2009). The impact of third places on community quality of life. Applied research in quality of life, 4, 333-345.
  12. Kazemzadeh, Nassrin, Mirzaei, Faramarz. (2021) The identity of third place in the "khan alkhalily" for naguib Mahfouz According to "Ray Oldenbergs" theory. Lasan Mobin, Year 12, No. 43: 62-43. ( in Persian)
  13. Lamit, H. B., Ghahramanpouri, A., Nia, S. S., & Torabi, M. (2012). IDENTIFYING “THIRD PLACES” IN RELATION TO BUSINESS PREMISES IN MELDRUM WALK. Polymers &Polyme.
  14. Lee, N. (2022). Third place and psychological well-being: The psychological benefits of eating and drinking places for university students in Southern California, USA. Cities, 131, 104049.
  15. Mahvari, Parissa., Ghalehnoee, Mahmoud., Mokhtarzadeh, Safoora. (2020) Evaluating the quality of urban space based on the place-making approach: emphasizing on the access quality in the Imam Ali square, Motaleate Shahri, 9(35):60-47. ( in Persian)
  16. Markoç, İ. (2019). Twitter in the context of Oldenburg’s Third Place Theory. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 79-89.
  17. Mehta, V., & Bosson, J. K. (2010). Third places and the social life of streets. Environment and behavior, 42(6), 779-805.
  18. Memarovic, N., Fels, S., Anacleto, J., Calderon, R., Gobbo, F., & Carroll, J. M. (2014). Rethinking third places: Contemporary design with technology. The Journal of Community Informatics, 10(3).
  19. , A. & Davoodi., E. (2015). Investigating the Role of Third Places in Enhancing Social Life in Zanjan City from the Constitutional Revolution to the Islamic Revolution (Case Study: Sabzeh Meydan Area in Zanjan City, Iran), Human Geography Research, 3(49), 570-533. ( in Persian)
  20. , H. Razian., Kh. & Razian., D. (2018). The Role of Third Place in Enhancing Urban Space Performance, Sixth National Conference on New Studies and Research in Geography, Architecture, and Urban Planning in Iran, Tehran. ( in Persian)
  21. Nahiduzzaman, K. M., Aldosary, A., Ahmed, S., Hewage, K., & Sadiq, R. (2020). Urban cohesion vis-a-vis organic spatialization of “Third places” in Saudi Arabia: The need for an alternative planning praxis. Habitat International, 105, 102258.
  22. Nasehi, Hajar., Saberi, Hamid., Ghaedrahmari, Safar., Khademelhoseiny, Ahmad. (2022) Explain Role Third urban place in social sustainability of Isfahan, Journal of Geographical Research on Desert Areas, 10(1): 217-237. ( in Persian)
  23. Nasehi, Hajar., Saberi, Hamid., Ghaedrahmari, Safar., Khademelhoseiny, Ahmad. (2022) The urban third Places and Social Sustainability of Isfahan city areas. Journal of Future Cities Vision,3(2):95-111. ( in Persian)
  24. , H. Saberi., H. Ghaed Rahmati., S. & Khadem Al-Hosseini., A. (2022). Explaining the Role of Third Places in the Social Sustainability of Isfahan City. Journal of Scientific Geographical Studies of Desert Areas, 10(1), 217-237. ( in Persian)
  25. , M. & Sharifian., M.A. (2014). Strategies for Enhancing Social Interactions in Tehran Based on Oldenburg's Third Place Theory: A Case Study of Lalehzar Street, Tehran. First National Conference on Urban Planning, Urban Management, and Sustainable Development, Tehran. ( in Persian)
  26. Planning Department of Ahvaz Municipality (2021). Summary of Information on Regions, Zones, and Neighborhoods of Ahvaz Metropolis, Third Edition, Publications of Public Relations and International Affairs of Ahvaz Municipality. ( in Persian)
  27. Rosenbaum, M. S. (2006). Exploring the social supportive role of third places in consumers' lives. Journal of Service Research, 9(1), 59-72.
  28. Salari Pour., A.A. Ramazani., H.R. Mehrjo., M. & Ghorban Zadeh., N. (2019). Investigating the Impact of Urban Third Place Quality on Citizens' Sense of Belonging: A Case Study of the Cultural-Historical Pedestrian Path in Rasht, Iranian Islamic City Studies Quarterly, 10(38), 52-37. ( in Persian)
  29. , S. Taghipour., M.R & Avazi Daranjani., S. (2021). Studying the Role of Pedestrian Axes in Enhancing Urban Environmental Quality, Sixth International Conference on Civil Engineering, Architecture, and Sustainable Green City, Hamadan. ( in Persian)
  30. , H. & Mirzad., N. (2013). Investigating the Role of Public Spaces in Improving Urban Environmental Quality (Case Study: Shiraz City), First National Conference on Islamic Architecture and Urban Planning and Depicting Sustainable Urban Landscape through Iranian-Islamic Architecture and Its Lost Identity, Zahedan. ( in Persian)
  31. Sweeney, J., & Rosenbaum, M. (2010). The Role of Third Places in Reduction of Mental Fatigue. In Australian and New Zealand Marketing Academy Conference 2010: Doing More with Less(pp. 1-9). University of Canterbury.
  32. Tumanan, M. A. R., & Lansangan, J. R. G. (2012). More than just a cuppa coffee: A multi-dimensional approach towards analyzing the factors that define place attachment. International Journal of Hospitality Management, 31(2), 529-534.
  33. Viinikka, A., Tiitu, M., Heikinheimo, V., Halonen, J. I., Nyberg, E., & Vierikko, K. (2023). Associations of neighborhood-level socioeconomic status, accessibility, and quality of green spaces in Finnish urban regions. Applied Geography, 157, 102973.
  34. Wafai, Neshat. (2022) A study on the effect of general features of third places on social interactions, 7th International Conference on Research in Science and Engineering and 4th International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Planning of Asia. ( in Persian)
  35. Waxman, L. (2006). The coffee shop: Social and physical factors influencing place attachment. Journal of Interior Design, 31(3), 35-53.
  36. Whyte, W. H. (2012). City: Rediscovering the center. University of Pennsylvania Press.
  37. Zhou, M. (2012). Public space use in New York City, its relationship to space design character, surrounding context, and user's perception of publicness through space management and control(Doctoral dissertation, Columbia University).
  38. Zhuang, Z. C., & Lok, R. T. (2023). Exploring the wellbeing of migrants in third places: An empirical study of smaller Canadian cities. Wellbeing, Space and Society, 4, 100146.

منابع و مأخذ:

1) حاتمی گلزاری، الهام و زینالی عظیم، علی (1399). واکاوی نقش مکان های سوم در طراحی معماری بازار شهر تبریز. دومین کنفرانس مدیریت شهری، و شهرسازی و معماری با رویکرد اقتصاد و عمران شهری، تبریز.
2) حدیدی ماسوله، نسترن، قلعه نویی، محمود و نعمتی‌مهر، مرجان، (1391). مکان‌سازی و مکان سوم؛ عملکرد اجتماعی عرصه عمومی (طراحی محور ساغریسازان رشت)، پایان نامه کارشناسی ارشد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی.
3) دانش پژوه، حمید، و مدیری، الیاس، (1393). هویت مکان و مکانسازی، تهران، انتشارات آذرخش.
4) ساسانی، سجاد، تقی‌پور، محمدرضا، وعوضی دارنجانی، سجاد، (1400). مطالعه نقش محورهای پیاده در ارتقاء کیفیت محیط شهری، ششمین همایش بین المللی عمران، معماری و شهر سبز پایدار، همدان.
5) سالاری‌پور، علی اکبر، رمضانی، حمیدرضا، مهرجو، مهرداد، و قربان زاده، نگین، (1398). بررسی تاثیر کیفیت مکان‌های سوم شهری بر حس تعلق شهروندان مطالعه موردی: پیاده راه فرهنگی- تاریخی رشت، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 10(38)، 52-37.
6) شیخی، حجت، و میرزاد، نجمه، (1392). بررسی نقش فضاهای عمومی شهر در بهبود کیفیت محیط شهری (نمونه موردی شهر شیراز)، اولین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی اسلامی و ترسیم سیمای شهری پایدار با گذر از معماری ایرانی- اسلامی و هویت گمشده آن، زاهدان.
7) عبدالله زاده فرد، علیرضا.، رمضانی، فاطمه، و امیدوار، فرهاد، (1395). تعیین و بررسی مولفه های طراحی مکان سوم با هدف افزایش تعاملات اجتماعی نمونه موردی خیابان ستارخان شیراز، اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار، تهران، موسسه بین المللی ایرانیان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان تهران.
8) محمدزاده، حسین.، رازیان، خسرو، و رازیان، داود، (1397). نقش مکان سوم در ارتقاء عملکرد فضاهای شهری، ششمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم جغرافیا، معماری و شهرسازی ایران، تهران.
9) مدیری، آتوسا و داودی، الهام، (1394). بررسی نقش مکان‌های سوم بر ارتقاء زندگی اجتماعی شهر زنجان دربازۀ زمانی انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی (مطالعۀ موردی: محدودۀ سبزه میدان شهر زنجان- ایران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، 3(49)، 570-533.
10) معاونت برنامه ریزی شهرداری اهواز، (1400). گزیده اطلاعات مناطق، نواحی و محلات کلانشهر اهواز، ویرایش سوم، انتشارات روابط عمومی و امور بین الملل شهرداری اهواز.
11) ناصحی، هاجر، صابری، حمید، قائد رحمتی، صفر، وخادم الحسینی، احمد، (1401). تبیین نقش مکان های سوم در پایداری اجتماعی شهر اصفهان، نشریه علمی کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی، 10(1)، 217-237.
12) نوذری، مژده و شریفیان، محمدامین، (1393). راهکارهای ارتقاء تعاملات اجتماعی در شهر تهران بر پایه نظریه مکان سوم اولدنبرگ بررسی موردی: خیابان لاله زار تهران، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران.
13) Atkinson, R. (2003). Domestication by cappuccino or a revenge on urban space? Control and empowerment in the management of public spaces. Urban studies, 40(9), 1829-1843.
14) Behzadpour, Mohammad, Ghiasvand, Abolfazl & Behnaz Montazer. (2019) Profiles of the authors of the article Comparative study of physical components of social stability in old and new urban neighborhoods (Case study: Hashtgerd old and new city), Journal of Sustainable Architecture and Urban Planning, Volume: 7, Issue: 1, 177-196. [In Persian].
15) Lamit, H. B., Ghahramanpouri, A., Nia, S. S., & Torabi, M. (2012). IDENTIFYING “THIRD PLACES” IN RELATION TO BUSINESS PREMISES IN MELDRUM WALK. Polymers &Polyme.
16) Dutta, S., Bardhan, S., & Bhaduri, S. (2013). Patterns of urbanization and environmental quality in the context of Indian cities. Environment and Urbanization Asia, 4(2), 287-299.
17) Goosen, Z., & Cilliers, E. J. (2018). Third places for social sustainability: A planning framework based on local and international comparisons. International Journal of Urban and Civil Engineering, 12(3), 260-264.
18) Jeffres, L. W., Bracken, C. C., Jian, G., & Casey, M. F. (2009). The impact of third places on community quality of life. Applied research in quality of life, 4, 333-345.
19) Hanks, L., Zhang, L., & Line, N. (2020). Perceived similarity in third places: Understanding the effect of place attachment. International Journal of Hospitality Management, 86, 102455.
20) Hafez Fargan Tek, Mehdi., Farrokhi, Maryam. (2022) The authors of the article compiled a conceptual model of urban space redesign with an emphasis on the characteristics of the third place in order to improve nightlife, The second international conference on architecture, civil engineering, urban planning, e nvironment and horizons of Islamic art in the statement of the second step of the revolution, [In Persian].
21) Kazemzadeh, Nassrin, Mirzaei, Faramarz. (2021) The identity of third place in the "khan alkhalily" for naguib Mahfouz According to "Ray Oldenbergs" theory. Lasan Mobin, Year 12, No. 43: 62-43. [In Persian].
22) Lee, N. (2022). Third place and psychological well-being: The psychological benefits of eating and drinking places for university students in Southern California, USA. Cities, 131, 104049.
23) Markoç, İ. (2019). Twitter in the context of Oldenburg’s Third Place Theory. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 79-89.
24) Mahvari, Parissa., Ghalehnoee, Mahmoud., Mokhtarzadeh, Safoora. (2020) Evaluating the quality of urban space based on the place-making approach: emphasizing on the access quality in the Imam Ali square, Motaleate Shahri, 9(35):60-47. [In Persian].
25) Mehta, V., & Bosson, J. K. (2010). Third places and the social life of streets. Environment and behavior, 42(6), 779-805.
26) Memarovic, N., Fels, S., Anacleto, J., Calderon, R., Gobbo, F., & Carroll, J. M. (2014). Rethinking third places: Contemporary design with technology. The Journal of Community Informatics, 10(3).
27) Nasehi, Hajar., Saberi, Hamid., Ghaedrahmari, Safar., Khademelhoseiny, Ahmad. (2022) Explain Role Third urban place in social sustainability of Isfahan, Journal of Geographical Research on Desert Areas, 10(1): 217-237. [In Persian].
28) Nasehi, Hajar., Saberi, Hamid., Ghaedrahmari, Safar., Khademelhoseiny, Ahmad. (2022) The urban third Places and Social Sustainability of Isfahan city areas. Journal of Future Cities Vision,3(2):95-111.[In Persian].
29) Nahiduzzaman, K. M., Aldosary, A., Ahmed, S., Hewage, K., & Sadiq, R. (2020). Urban cohesion vis-a-vis organic spatialization of “Third places” in Saudi Arabia: The need for an alternative planning praxis. Habitat International, 105, 102258.
30) Rosenbaum, M. S. (2006). Exploring the social supportive role of third places in consumers' lives. Journal of Service Research, 9(1), 59-72.
31)Tumanan, M. A. R., & Lansangan, J. R. G. (2012). More than just a cuppa coffee: A multi-dimensional approach towards analyzing the factors that define place attachment. International Journal of Hospitality Management, 31(2), 529-534.
32) Sweeney, J., & Rosenbaum, M. (2010). The Role of Third Places in Reduction of Mental Fatigue. In Australian and New Zealand Marketing Academy Conference 2010: Doing More with Less (pp. 1-9). University of Canterbury.
33) Viinikka, A., Tiitu, M., Heikinheimo, V., Halonen, J. I., Nyberg, E., & Vierikko, K. (2023). Associations of neighborhood-level socioeconomic status, accessibility, and quality of green spaces in Finnish urban regions. Applied Geography, 157, 102973.
34) Wafai, Neshat. (2022) A study on the effect of general features of third places on social interactions, 7th International Conference on Research in Science and Engineering and 4th International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Planning of Asia. [In Persian].
35) Whyte, W. H. (2012). City: Rediscovering the center. University of Pennsylvania Press.
36) Waxman, L. (2006). The coffee shop: Social and physical factors influencing place attachment. Journal of Interior Design, 31(3), 35-53.
37) Zhou, M. (2012). Public space use in New York City, its relationship to space design character, surrounding context, and user's perception of publicness through space management and control (Doctoral dissertation, Columbia University).
38) Zhuang, Z. C., & Lok, R. T. (2023). Exploring the wellbeing of migrants in third places: An empirical study of smaller Canadian cities. Wellbeing, Space and Society, 4, 100146.

مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1404-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]