فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تسکین در غزل‏ هاى سنایى و خاقانى
  حسین اتحادى
  این پژوهش، که حاصل خوانش تک تک ابیات غزل هاى سنایى و خاقانى است، پس از ذکر مقدمه اى درباره موسیقى بیرونى شعر و شناخت تسکین، به بیان سابقه آن در میان عروضیان و ارتباط تسکین با موسیقى بیرونى شعر مى پردازد. سپس، با ارائه نمودارهایى، راه هاى استفاده از این اختیار را، در غزل چکیده کامل

  این پژوهش، که حاصل خوانش تک تک ابیات غزل هاى سنایى و خاقانى است، پس از ذکر مقدمه اى درباره موسیقى بیرونى شعر و شناخت تسکین، به بیان سابقه آن در میان عروضیان و ارتباط تسکین با موسیقى بیرونى شعر مى پردازد. سپس، با ارائه نمودارهایى، راه هاى استفاده از این اختیار را، در غزل هاى این دو شاعر، بررسى، مقایسه و تحلیل مى کند. پس از آن در نمودار دیگرى، میزان بهره از تسکین را به تفکیک اوزان مختلف نشان مى دهد. در پایان به این نتیجه مى رسد که میزان کاربرد تسکین، در غزل هاى خاقانى نسبت به سنایى کمتر است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسى "واو ربط" در تصحیح دیوان باباکوهى
  محمدرضا اکرمی
  در بررسى نسخه هاى خطى دیوان باباکوهى کمبود، افزایش یا جابه جایى هایى در نگارش "واو ربط" مشاهده مى گردد. این امر معلول نوع رسم الخط، سرعت کتابت و بى دقتى کاتبان است که مایه خوانش اشتباه و بدفهمى متن شده و در نسخه مصحّح آن نیز راه یافته و بسیارى از ابیات را از معنى و مقصو چکیده کامل

  در بررسى نسخه هاى خطى دیوان باباکوهى کمبود، افزایش یا جابه جایى هایى در نگارش "واو ربط" مشاهده مى گردد. این امر معلول نوع رسم الخط، سرعت کتابت و بى دقتى کاتبان است که مایه خوانش اشتباه و بدفهمى متن شده و در نسخه مصحّح آن نیز راه یافته و بسیارى از ابیات را از معنى و مقصود اصلى مؤلف دور ساخته است. این مقاله در پى آن است که تأثیر "واو ربط" را از منظر نقد و تصحیح متن در این دیوان بررسى کند. محدوده بررسى در مقاله حاضر، دیوان باباکوهى و منابع اصلى در انجام این کار دو نسخه خطى، یک نسخه چاپ سنگى و یک نسخه چاپى دیوان است. با مقابله این منابع، همه موارد مشابه در نگارش "واو ربط" بررسى و خطاهاى ناشى از آن که به تنها نسخه چاپى این متن راه یافته، با ارائه مدارک، نقد و تصحیح قیاسى شده است. نتایج به دست آمده از این نقد و بررسى، تصحیحاتى را شامل مى شود که در سه بخش، کمبود واو ربط (28 مورد)، افزایش واو ربط (17 مورد) و جابه جایى واو ربط (1 مورد) را نشان مى دهد. موارد ارائه شده کل مواردى است که در دیوان باباکوهى راه یافته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - خاطره ‏نویسى در ادبیّات فارسى
  عبدالله حسن‏ زاده میرعلى محمّدامین محمّدپور
  در این جستار کوشش مى شود با تجزیه و تحلیل خاطره نویسى در ادبیّات فارسى، ساختار خاطره و شیوه بازنویسى و تکنیک، نمودهاى زبان، لحن و زاویه دید بررسى شود. نتایج حاصل نشان مى دهد که خاطره نویسى گونه اى ادبى است که اگر چه در سنّت ریشه دارد، امّا بستر تکامل آن دنیاى جدید است و چکیده کامل

  در این جستار کوشش مى شود با تجزیه و تحلیل خاطره نویسى در ادبیّات فارسى، ساختار خاطره و شیوه بازنویسى و تکنیک، نمودهاى زبان، لحن و زاویه دید بررسى شود. نتایج حاصل نشان مى دهد که خاطره نویسى گونه اى ادبى است که اگر چه در سنّت ریشه دارد، امّا بستر تکامل آن دنیاى جدید است و براى آن سه زیر شاخه قائل مى شوند: خاطرات مکتوب، خاطرات شفاهى و یادداشت هاى روزانه. خاطره نویسى بر توصیف استوار است و کاربرد صور خیال در آن کمتر از گونه هاى دیگر ادبى است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - جلوه‏ هاى نمادین "شب" در شعر نیما و نازک‏ الملائکه
  جواد رنجبر داود نجاتى
  عنصر "شب" به عنوان یکى نمودهاى طبیعت، در شعر معاصر بنا به فراخور تفکر و جهان بینى ویژه شاعران نوگرا، با عواطف، اندیشه ها و مفاهیم مختلفى درآمیخته شده و به عنوان ابزارى سمبلیک براى بازتاب مسائل اجتماعى و سیاسى به کار مى رود، که در ادبیات کلاسیک، مصداق هاى آن کمتر یافت مى چکیده کامل

  عنصر "شب" به عنوان یکى نمودهاى طبیعت، در شعر معاصر بنا به فراخور تفکر و جهان بینى ویژه شاعران نوگرا، با عواطف، اندیشه ها و مفاهیم مختلفى درآمیخته شده و به عنوان ابزارى سمبلیک براى بازتاب مسائل اجتماعى و سیاسى به کار مى رود، که در ادبیات کلاسیک، مصداق هاى آن کمتر یافت مى شود. این نماد، به عنوان یکى از مفاهیم و کلید واژه هاى مشترک اشعار دو پیشگام ادب فارسى و عربى، نیمایوشیج و نازک الملائکه، جلوه خاصى به شعر این دو شاعر بخشیده است. اشتراکى که در به کارگیرى سمبل شب در تصاویر شعرى دو شاعر یافت مى شود؛ بار معنایى این نماد در توصیف تنهایى آزاردهنده و جانفرساى آن دو در عصر شب زده شان است. اما این تعبیر، در شعر نیمایوشیج بازنمود تنهایى شاعر در گیر و دار مسائل اجتماعى - سیاسى زمانه خود و سمبل جهل، اختناق و خفقان حاکم بر جامعه است؛ در صورتى که در سروده هاى نازک الملائکه بیشتر در خدمت دلهره هاى شخصى و تنهایى هاى وهم افزاى خود شاعر به کار رفته و به مأمنى براى روح رنجور و خسته شاعر تبدیل شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - شخصیت نمادین امام حسین(ع) در شعر شریف رضى
  صابره سیاوشى گلفام واعظى
  از مهم ترین شاعران شیعى که نسب او به اهل بیت بازمى گردد، شریف رضى است. وى داراى قصایدى مشهور و ارزنده در رثاى امام حسین(ع) است. اشعار وى خالى از تکلف و آکنده از عاطفه صادقانه و عشق ناب به امام(ع) و خاندان ایشان است. این قصاید عبارت است از: "الأمانى حسرة و عناء" و "کرب و چکیده کامل

  از مهم ترین شاعران شیعى که نسب او به اهل بیت بازمى گردد، شریف رضى است. وى داراى قصایدى مشهور و ارزنده در رثاى امام حسین(ع) است. اشعار وى خالى از تکلف و آکنده از عاطفه صادقانه و عشق ناب به امام(ع) و خاندان ایشان است. این قصاید عبارت است از: "الأمانى حسرة و عناء" و "کرب و بلا" و "والهفتاة لعصبة علویة" و "رب ساع لقاعد" و "یا یوم عاشوراء". سرآغاز سرایش مرثیه هاى عاشورایى شریف رضى، دهم محرم، سال روز شهادت حسین بن على(ع) است. وى در قالب این پنج قصیده که روى هم دویست وسى وشش بیت و در رثاى امام حسین(ع) است، به بیان صفات و ویژگى هاى فردى و اجتماعى امام(ع) پرداخته است. روش این نوشتار، توصیفى - تحلیلى و هدف آن تحلیل شخصیت نمادین امام حسین(ع) در شعر سید رضى به عنوان یکى از قله هاى بلند ادب در قرن چهارم هجرى است. نتایج حاصله با تکیه بر آمار توصیفى تحلیلى و با استفاده از نمودار دایره اى در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - معناباختگى در مجموعه داستان "سنگر و قمقمه‏ هاى خالى"
  قدرت‏ اللّه طاهرى فاطمه اسماعیلى‏ نیا
  ادبیات معناباخته، یکى از جریان هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت د چکیده کامل

  ادبیات معناباخته، یکى از جریان هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. در داستان هاى بهرام صادقى، مؤلفه هاى معناباختگى به اشکال گوناگون بى هدفى، بى ایمانى، بى هویّتى، شک و بدبینى، اضطراب، تنهایى، یأس و ناامیدى و مرگ اندیشى نمایان مى شود و مى توان علل و عوامل متعدّد فردى و اجتماعى، براى بروز آن در نظر گرفت. در این پژوهش، سعى شده است مؤلفه هاى بحران معنا و عوامل و اشکال بروز آن ها در آثار بهرام صادقى با تکیه بر مجموعه "سنگر و قمقمه هاى خالى" مورد تحلیل و بررسى قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - هنرسازه‏ هاى زبانى سروده‏ هاى م.امید "مطالعه موردى، آخر شاهنامه"
  یعقوب کیانى شاهوندى عبدالله رضایى
  آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده هاى او در میان سال هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده اند. در این مقاله، هنر سازه هاى زبانى به کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى ا چکیده کامل

  آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده هاى او در میان سال هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده اند. در این مقاله، هنر سازه هاى زبانى به کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى است که در تشخّص و برجستگى زبانى و ادبى سروده هاى این مجموعه، مؤثّر بوده اند. در این راستا، سى ودو سروده، مطالعه و بررسى و سازه هاى زبانى تکرارشونده در آن ها دسته بندى و براساس منابع معتبر، نام گذارى شد. در این تحقیق دریافته ایم که هنرسازه هایى چون ترکیب هاى واژگانى نوساخته شاعر، قاعده کاهى نحوى، آشنایى زدایى معنایى و باستان گرایى نحوى و واژگانى در برجسته سازى ادبى این سروده ها بسیار مؤثّر بوده است. کاربرد این سازه هاى زبانى نشان مى دهد که شاعر در سروده هاى خود به تصرّف در هر دو محور جانشینى و هم نشینى زبان، گرایش و توجّه داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - نقد و تحلیل ساختارى و محتوایى رمانِ "آواز کشتگان"
  برات محمدى کبرى پالیزبان
  رمان آواز کشتگان با ساختارى آشفته، بیان گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم چنین عملکرد مأموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگى، عقیدتى و سیاسى دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامى است. این رمان را مى توان از نوع رمان هاى تاریخى به چکیده کامل

  رمان آواز کشتگان با ساختارى آشفته، بیان گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم چنین عملکرد مأموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگى، عقیدتى و سیاسى دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامى است. این رمان را مى توان از نوع رمان هاى تاریخى به حساب آورد؛ زیرا براهنى در خلق این رمان، علاوه بر توصیف موقعیت هاى شغلى، مقامى، خلقى و روانى شخصیت ها، به صورت جسته و گریخته به پاره اى از حوادث تاریخى قبل از انقلاب پرداخته است. خوش پرداختى تیپ هاى شخصیّتى، استیلاى عنصر جدال بر فضاى کلّى رمان، تلفیقى بودن شیوه روایت (داناى کل و من روایتى)، بهره گیرى از شیوه رجعت به گذشته، لحن طنزآمیز و طعنه گونه رمان، ناشاد و بحرانى بودن فضاى کلّى آن و... ارزش هنرى این اثر را اعتلا بخشیده است. در این مقاله سعى بر این است که ساختار زبانى و کلامى و محتوایى رمان مورد بررسى قرار گرفته و عناصر داستانى و چند و چون آن ها مورد نقد و تحلیل قرار گیرد. پرونده مقاله