پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی: 5 (4)

دسترسی آزاد مقاله

جنگ شرف مجموعه‌ای است که دربردارنده اشعار شاعران قرن پنجم تا اواخر قرن دهم است. نگارنده آن عبدالرحمان بن شرف است. این مجموعه را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد، نخست غزلیاتی که سروده شاعران قرن نهم و دهم هستند. بخش دیگر این مجموعه شامل غزلیات جامی است که به واسطه توجه کاتب چکیده کامل

جنگ شرف مجموعه‌ای است که دربردارنده اشعار شاعران قرن پنجم تا اواخر قرن دهم است. نگارنده آن عبدالرحمان بن شرف است. این مجموعه را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد، نخست غزلیاتی که سروده شاعران قرن نهم و دهم هستند. بخش دیگر این مجموعه شامل غزلیات جامی است که به واسطه توجه کاتب به جامی به شکلی ویژه در نسخه قرار گرفته‌اند و قسمت پایانی دربردارنده منظومه یوسف و زلیخای جامی است که البته کامل نیست. نشانه‌های سبک هندی، مکتب وقوع و طرز واسوخت را در این مجموعه می‌توان یافت. اهمیت این جنگ در نوع انتخاب‌های کاتب است که سلیقه شعری مردم قرن دهم را در دل خود دارد، وجود شعرایی که از آن‌ها اطلاعی نداریم، نمونه شعرهای خاص، از جمله یک شعر با ردیف هندی و نمونه‌هایی از این دست به اهمیت موضوع افزوده است. در این تحقیق می‌کوشیم تا این جنگ را از نظر سبک‌شناسی و نقد ادبی مورد بررسی قرار داده و نگاه کاتب را در انتخاب اشعار مورد بررسی قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - خطاب در رباعیات سایری
ثریا اسلامی خو

این پژوهش به بررسی خطاب و شکل های آن در رباعیات سایری می پردازد هرچند قالب ادبی رباعی نسبت به غزلیات در دیوان سایری سهم بسزایی ندارد اما از آنجائیکه وی بخشی از احساسات و درونیات خود را در این قالب ادبی بیان کرده است حایزاهمیت هستند.هدف از انجام این پژوهش، معرفی این شاعر چکیده کامل

این پژوهش به بررسی خطاب و شکل های آن در رباعیات سایری می پردازد هرچند قالب ادبی رباعی نسبت به غزلیات در دیوان سایری سهم بسزایی ندارد اما از آنجائیکه وی بخشی از احساسات و درونیات خود را در این قالب ادبی بیان کرده است حایزاهمیت هستند.هدف از انجام این پژوهش، معرفی این شاعر گمنام در آیینۀ رباعیاتش است.روش بکار رفته در این پژوهش روش توصیفی - تحلیلی است. نتیجۀ حاصل نشان می دهد که اغلب رباعیات سایری با مخاطب قراردادن خدا، خود، ممدوح، غیرانسان، خواننده و جزایشان آغاز می‌شوند و برای بیان مفهوم و مقصود خود از امر و نهی و خبردادن به مخاطب همراه با تحریض، تحذیر، ملامت استفاده می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تحلیل کهن الگوی سفر کودکی معجزه آسای قهرمان در اسطورۀ زال براساس الگوی جوزف کمپبل
شهرزاد بهمنی

جوزف کمپبل با تأثیرپذیری از آرای یونگ و فروید، کهن الگوی سفر قهرمان را ارائه داد تا نشان دهد، سفر قهرمان در داستان‌های روایی- حماسی ملت‌های مختلف معمولاً از الگوی ثابتی پیروی می‌کند. به عقیده او این الگو از سه مرحله جدایی، تشرف و بازگشت تشکیل شده که هسته تک اسطوره نامید چکیده کامل

جوزف کمپبل با تأثیرپذیری از آرای یونگ و فروید، کهن الگوی سفر قهرمان را ارائه داد تا نشان دهد، سفر قهرمان در داستان‌های روایی- حماسی ملت‌های مختلف معمولاً از الگوی ثابتی پیروی می‌کند. به عقیده او این الگو از سه مرحله جدایی، تشرف و بازگشت تشکیل شده که هسته تک اسطوره نامیده می‌شود. هدف پژوهش حاضر، میزان تطابق سفر کودکی معجزه آسای زال در شاهنامه فردوسی با این الگو است. برای دستیابی به این هدف با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای، کهن الگوهای اسطوره زال با تمرکز بر نظریه سفرقهرمان جوزف کمپبل بررسی شد. نتایج این بررسی بیانگر تطابق این سفر بر الگوی یاد شده است، هر چند بخش‌های اندکی از الگوی کمپبل در این اسطوره به دلیل سفر کودکی معجزه آسای قهرمان، جابه‌جا شده و یا وجود ندارد، اما در نهایت با انتهای چرخه کودکی و غلبه بر مشکلات به مرحله ارباب دو جهان و جاودانگی می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی کهن‌الگوی سایه در شعر «دیدار در شب» فروغ فرخزاد چهره‌ی شگفت
مهران عالی وند کاظم دزفولیان

سایه از کهن‌الگوهای یونگ است. کهن‌الگو مفهومی دیرینه و جاودانه دارد و زبان مشترک همه انسان‌ها به شمار می‌آید. جایگاه کهن‌الگو در ناخودآگاه جمعی است. سایه بخش گنه‌کار و پرورش نیافته وجود ماست که با عیب و کاستی سروکار دارد. درعین‌حال منشأ آفرینش و شکوفایی است. کهن‌الگوها چکیده کامل

سایه از کهن‌الگوهای یونگ است. کهن‌الگو مفهومی دیرینه و جاودانه دارد و زبان مشترک همه انسان‌ها به شمار می‌آید. جایگاه کهن‌الگو در ناخودآگاه جمعی است. سایه بخش گنه‌کار و پرورش نیافته وجود ماست که با عیب و کاستی سروکار دارد. درعین‌حال منشأ آفرینش و شکوفایی است. کهن‌الگوها به‌ویژه سایه معمولاً در خواب یا آثار خلاق ادبی خود را نشان می‌دهند. در بخش‌هایی از شعر فروغ ردپایی از سایه دیده می‌شود. چهره شگفت ویژگی‌های سایه را داراست. فروغ در شب به دیدار این چهره مطرود و فنا شده‌ای که سیمای مشخصی ندارد رفته و با او گفت‌وگو کرده است؛ و سایه مجالی برای گفتن حقایقی که همیشه پنهان بوده پیدا کرده است. هدف از این پژوهش نشان دادن چهره شگفت در شعر فروغ است. پس از ارائه مقدمه و مبانی نظری به شیوه تحلیلی و مطابق با دیدگاه یونگ به معرفی سایه در این شعر پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - محتوای سیاسی و اجتماعی ایهام در غزل‌های حافظ
محمد پوریاور چوبر احمدرضا نظری چروده معصومه نظری چروده

ایهام که در شمار دلپذیرترین و ظریف‌ترین هنرهای کلامی است، در جوامع استبدادی و حکومت های اقتدارگرا، بهترین شیوه برای بیان دردهای اجتماعی و مجرای فریاد اعتراض‌آمیز و البته محتاطانه است. حافظ که یکی از شاعران برجسته قرن هشتم است، از این آرایه در اشعارش برای نقد اوضاع آشفته چکیده کامل

ایهام که در شمار دلپذیرترین و ظریف‌ترین هنرهای کلامی است، در جوامع استبدادی و حکومت های اقتدارگرا، بهترین شیوه برای بیان دردهای اجتماعی و مجرای فریاد اعتراض‌آمیز و البته محتاطانه است. حافظ که یکی از شاعران برجسته قرن هشتم است، از این آرایه در اشعارش برای نقد اوضاع آشفته و نابسامان آن دوران بسیار سود جسته است. این پژوهش بر آن است که به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی نقش ایهام در طرح مسائل سیاسی و اجتماعی در غزلیات خواجه شیراز بپردازد تا اولاً میزان تأثیر هجوم چنگیز و حکومت مغولان در این دوره بر مضمون رایج در غزلیاتش بازنموده و ثانیاً برجسته ترین ایهام های غزلیات شاعر با کارکرد سیاسی و اجتماعی شناخته شود. این تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین انتقادات ایهام آمیز حافظ متوجه پادشاهان ستمگر و ریاکار مغولی است و در میان انواع ایهام، بسامد ایهام تناسب و ایهام مجرد بیش از گونه های دیگر آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی تطبیقی فرم و محتوای سبک زنانه در رمان‌های عامه‌پسند و رمان‌های حرفه‌ای
زهرا رفیعی

دیرینگی سبک زنان در فرم و محتوای داستان، به قدمت قدرت قلم آن‌ها است. آنچه بر صحنه زندگی دیدند، بر صفحه کاغذ نگاشتند. ادبیات داستانی پایگاه مناسبی برای ابراز احساسات و تفکرات زنانه بوده و است. برخی هنرمندان زن با ابزار هنر، حقیقت را نشانه رفتند و برخی هنرمندانه سلیقه عام چکیده کامل

دیرینگی سبک زنان در فرم و محتوای داستان، به قدمت قدرت قلم آن‌ها است. آنچه بر صحنه زندگی دیدند، بر صفحه کاغذ نگاشتند. ادبیات داستانی پایگاه مناسبی برای ابراز احساسات و تفکرات زنانه بوده و است. برخی هنرمندان زن با ابزار هنر، حقیقت را نشانه رفتند و برخی هنرمندانه سلیقه عامه را برای انعکاس واقعیت به کار گرفتند. در این پژوهش از دالان بهشت، یکی از پرفروش ترین اثر، به قلم نازی صفوی، از طیف رمان‌های عامه پسند و طوبی و معنای شب، اثر شهرنوش پارسی پور از رده رمان‌های حرفه ای انتخاب شدند و سبک آن‌ها از نظر فرم و محتوا بررسی شد. همچنین صورت گرایی و انعکاس فرهنگ زمان روایت فضای محدودیت اجباری یا خودخواسته در بخش فرم و محتوای این دو رمان از منظر انگاره های عاشقانه، هنجارگریزی و زن‌ستیزی، شیوه برخورد زنان در مقابل خشونت و بی پناهی و میزان تأثیر آن‌ها در مسیر رشد قهرمان زن نیز تحلیل شد. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات