بررسی ریشه های اسطوره ای مراسم پیرشالیار
محورهای موضوعی : کردی
1 - دانشجوي دوره دکتري زبان و ادبيات فارسي، مرکز تحقیقات کردستان¬شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
کلید واژه: پیرشالیار, هورامان, اسطوره, آیین میترائیسم , رقص,
چکیده مقاله :
مراسم پیرشالیار عیدی باستانی با ریشه‌های اسطوره‌ای است، این مراسم به دوران قبل از اسلام و حتی زرتشت برمی‌گردد. مراسم پیرشالیار صرفاً یک نمایش نمادین، تصادفی و بازی روستایی نیست، بلکه ریشه در فرهنگ و آیین مردمان این منطقه دارد. در این پژوهش سعی بر آن شده است با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی به بررسی ریشه‌های اسطوره‌ای مراسم پیرشالیار پرداخته شود و گوشه‌ای از این تمدن باستانی نشان داده شود. منطقه هورامان سرزمینی باستانی و اسطوره‌ای است و دارای مکان‌های تاریخی از جمله؛ معبد هورامان، سنگ کومسا، قلعه کت و مزار پیرشالیار است.رقص و سماعی که در این مراسم اجرا می شود یک سیر عرفانی دارد که ریشه در آیین میترائیسم دارد. در اسطوره های باستان به ویژه ملت کرد، تصور مادینه ( مادر بودن) برای زمین به دوران کشف کشاورزی و شروع کشت بر می‌گردد. این مراسم ، اگرچه با ورود اسلام تغییراتی کرده است، اما هر ساله با شکوه و عظمت برگزار می شود و اسطوره ای بودن خود را حفظ کرده است. مراسم پیرشالیار در هورامان، ضمن انتقال میراث فرهنگی و سنت باستانی وحدت و پیوند آیین‌های مردم این منطقه با کشاورزی و طبیعت را نشان می‌دهد و گویای ریشه‌های عمیق این آیین در فرهنگ بومی است و بیانگر ارتباط آنها با طبیعت و نیروهای حاصلخیز کننده است.
The Pirshalyar ceremony is an ancient festival with mythical roots, this ceremony dates back to the pre-Islamic era and even Zoroastrianism. The Pirshalyar ceremony is not simply a symbolic, random performance and rural game, but is rooted in the culture and rituals of the people of this region. In this research, an attempt has been made to examine the mythical roots of the Pirshalyar ceremony using a descriptive-analytical method and to show a corner of this ancient civilization. The Horaman region is an ancient and mythical land and has historical sites including the Horaman Temple, the Komsa Stone, the Kat Castle and the Pirshalyar Tomb. The dance and music performed in this ceremony have a mystical path that has its roots in the Mithraic religion. In ancient myths, especially those of the Kurdish people, the idea of the earth being feminine (being a mother) dates back to the era of the discovery of agriculture and the beginning of cultivation. Although this ceremony has undergone some changes with the arrival of Islam, it is held every year with great pomp and grandeur and has retained its mythological character. The Pirshalyar ceremony in Horaman, while transmitting the cultural heritage and ancient tradition of the people of this region, shows the unity and connection of the rituals of the people with agriculture and nature, and is indicative of the deep roots of this ritual in the indigenous culture and expresses their connection with nature and the forces of fertility.
Eliadeh, Mirchah, (2011) Myth, Dream, Secret, Tehran, Publications: Alam
____ (1384) The Myth of Eternal Return, translated by Bahman Sarkarati, Tehran, Publisher: Tahori
_ _____ (1375) Sacred and Unholy, translated by Nasrullah Rangooi, Tehran, Publications; Soroush
Bahar, Mehrdad (1375) Research in Iranian Mythology, Tehran, Publications: Aghaz
- Dehkhoda, Ali Akbar (1373) Baghatnameh, Publisher: University of Tehran
_ Delpak, Bahram and Gilani, Najmuddin (1400) Remnants of Ancient Rituals and Celebrations in Horaman and Kurdistan, Studies in Cultural History, Journal of the Iranian History Society, 13th year, 50th issue, pp. 102-77
Rouhani, Baba Mardokh, (1382), History of Kurdish celebrities, Volume 1, Tehran, Seda Va Sima Publications
Rooh Al-Amini, Mahmoud (1376), Rituals and Ancient Celebrations in Iran Today, Tehran, Publisher: Aaghar
_ Satari, Jalal, (1374), Astoreh and Ramez Collection, Tehran, Soroush Publications
_ Sahabi, Jalil and others (2017), Semiotics of Pirshalyar Ritual Ceremonies in Horaman Cultural Landscape, Bagh Nazar Monthly, pp. 30-17
Chevalier, Jean (2012), Culture of Symbols, Myths and Dreams, translation; Sudaba Fazali, Publications: Jihoon
Shida, Abdullah, (1383), History of Sultans of Huraman, Sanandaj, Publisher: Parto Bayan
_ Shaheswarani, Vahid and Arghwani, Shiva, structural and content analysis of Pirshalyar dance. Tehran Islamic Azad University, international conference on innovation and research in arts and humanities
_ Safizadeh, Sediq, (1378), Kurdish History and Kurdistan, Tehran, Publications: Aine
_ Safarian, Kamel, (2008), Notes on Love Worship in Kurdistan, Sanandaj, Publisher: Parto Bayan
_ Cavendish, Richard (2007), Mythology, illustrated encyclopedia of myths and famous religions of the world, translation, Ruqieh Behzadi, Tehran, Publisher: Alam
_ Mostafavi, Ali Asghar and Anahita, (1400), Myths of Tehran Victims, Publications: Omid Sokhn
McCall, Henrietta (1373), Mesopotamian mythology, translation; Abbas Mokhbar, Tehran, Publications: Nash Karzan
_Mahmoudi, Sara (1313), Pirshalyar Horaman, Marivan, Publishers: Aevin
Mahmoudpour, Rauf, (2014), Pirshalyar and the ancient festivals of Pir in Horaman, Tehran, Ehsan Publishing House
Van Bruysen, Martin, (2013), Sociology of the Kurdish People, translated by Ebrahim Younesi, Tehran, Publisher: Payband