تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک (Vitamin C) و توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر خصوصیات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و برخی تغییرات بیوشیمیایی آفتابگردان.

محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

ملاحت داودی‌مکی‌نژاد ¹ , حمید‌رضا توحیدی‌مقدم ² , نبی‌اله نعمتی ³

1 - دانش آموخته کارشناس ارشد گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران.
2 - استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران.
3 - دانشیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران

تاریخ دریافت : 1391/12/10 تاریخ پذیرش : 1392/06/30 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: آفتابگردان, تنش کم‌آبی, اسید آسکوربیک, میزان کلروفیل, میزان پرولین, آنزیم سوپراکسید دیسموتاز,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید آسکوربیک در شرایط تنش کم آبی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آفتابگردان انجام گرفت. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت که آبیاری به عنوان عامل اصلی در چهار سطح (آبیاری مطابق عرف منطقه، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی، توقف آبیاری در مرحله پر شدن دانه در طبق، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی و هم در مرحله پر شدن دانه در طبق) و عامل فرعی شامل محلول پاشی اسید آسکـوربیک در سـه سطـح (بدون محلول پاشی، محلـول پاشی با غلظت ppm100، محلول پاشی با غلظت ppm200در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن و پروتئین و محتوای کلروفیل برگ ها و افزایش میزان پرولین، درصد پروتئین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز گردید. محلول پاشی با اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدانت توانست از کاهش عملکرد کمی و کیفی و محتوای کلروفیل گیاه و همچنین افزایش میزان پرولین و سوپراکسید دیسموتاز جلوگیری نماید. کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت pm200 در زمان توقف آبیاری دردو مراحله رویشی و زایشی در مقایسه با تیماری که تحت این شرایط محلول پاشی انجام نگرفت،عملکرد دانه را 46/38 درصد افزایش داد. به طور کلی اسیدآسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدان توانست با کاهش اثرات مضر سبب بهبود رشد گیاه در شرایط تنش شود.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effects of water deficit stress and foliar application of ascorbic acid, an experiment was conducted in research field of Islamic Azad University, Varamin Branch in Iran during 2012 growing season. The experimental design was laid out in a randomized complete block design with a split plots arrangement in three replications. Main plots included four different levels of irrigation (complete irrigation, irrigation withholding at 8-leaf stage, irrigation withholding at grain filling stage and irrigation withholding at both 8-leaf and grain filling stages) and three different concentration of Ascorbic Acid foliar application (0, 100 and 200 ppm) was allocated to subplots. The results showed that irrigation withholding conditions in different growth stages significantly decreased seed yield, biological yield, harvest index, oil and protein percentage, oil and protein yield and total chlorophyll content but by contrast increased proline content and superoxide dismutase activity in leaves. Foliar application of ascorbic acid as antioxidant enzyme could increased quantitative and qualitative yield and chlorophyll content and decreased proline and superoxide dismutase activity in leaves by reduction of water deficit stress. Foliar application of Ascorbic Acid with 200 ppm under irrigation withholding at both 8-leaf and grain filling stages increased 38/46% yield seed compared with treatment that foliar application without Ascorbic Acid. In addition, Ascorbic Acid foliar application reduced the harmful effects of water deficit stress as antioxidant and improved growth conditions for water deficit stress.