ارزیابی ارقام مختلف چغندرقند در شرایط اگرو اکولوژیکی منطقه میاندوآب با استفاده از روش‌های چند متغیره آماری در تنش خشکی
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویرشهاب حیدری 1 , مهدی پناهی 2 , کیوان فتوحی 3
1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا، ورامین – ایران
2 - گروه آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان-ایران
3 - بخش چغندرقند، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ میاندوآب. میاندوآب – ایران.
کلید واژه: تحلیل عاملی, تنش خشکی, تجزیه کلاستر, چغندرقند,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی16 رقم چغندر قند در شرایط اگرو اکولوژیکی منطقه میاندوآب با استفاده از روش های چند متغیره آماری در شرایط کم آبی، آزمایشی در دو شرایط معمول و تنش خشکی بر اساس ظرفیت مزرعه، هر کدام در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد اثر محیط بر صفات عملکرد ریشه، درصد قند نا خالص، میزان سدیم ریشه، درصد قند خالص، عملکرد قند نا خالص، آلکالیته، درصد استحصال و قند ملاس از لحاظ آماری معنی دار بود. در این مطالعه صفات عملکرد قند خالص تحت شرایط معمول رطوبتی و تنش خشکـی با صفات عملکـرد ریشـه، مقـدار پتاسیـم ریشـه، عملکـرد قنـد نا خالص و درصد استحصال همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر در شرایط معمول برش دندروگرام در فاصله 10، چهار کلاستر ایجاد شد ژنوتیپ های کلاستر دو از عملکرد ریشه، عملکرد قند نا خالص، درصد استحصال و عملکرد قند خالص بالا تر از میانگین کل و کل کلاستر ها و از میزان سدیم، پتاسیم، ازت مضره و قند ملاس کم تر از میانگیـن کل برخوردار بود. در شرایط تنش خشکی برش کلاستر در فاصله 10، ژنوتیپ ها را در چهار گروه دسته بندی کرد که گروه سه از نظر صفات عملکرد ریشه، درصد قند نا خالص، ازت مضره، درصد قند خالص، عملکرد قند نا خالص، درصد استحصال و عملکرد قند خالص از مقادیر بیش تر از میانگین و از نظر صفات مقدار سدیم، آلکالیته و مقدار قند ملاس کم تر از میانگین برخوردار بود. بر اساس نتایج تجزیه به عامل ها در شرایط معمول و تنش خشکی دو عامل شناسایی شدند که به ترتیب 77/87 و 94/85 درصد از کل واریانس داده ها را در دو شرایط تبیین نمود. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها در شرایط معمول در چهار کلاستر در شرایط تنش خشکی در سه کلاستر قرار گرفتند.
In order to assessment of sugar beet varieties by using multivariate statistical methods in agro ecological conditions mentioned in normal and drought conditions a field study was conducted in Agriculture research center in Miandoab during year of 2014.Result of combine analysis showed environment had significant effect Root yield, sugar content, the amount of sodium root, white sugar content, sugar yield, alkaline extraction of sugar and molasses. Difference between genotypes for all traits, except for the amount of potassium was significant. The interaction between environment and genotype had significant on all pages except white sugar yield. In represent study in normal and drought conditions white sugar yield had positive and significant correlation root yield, root potassium concentration, sugar yield and extraction of sugar. Based on cluster analysis genotypes were classified in 4 clusters under normal conditions that genotypes in cluster 2 had highest amount of root yield, sugar yield, the percentage of sugar white and white sugar yield than the average of the whole clusters and lower amount of sodium, potassium, amino nitrogen and molasses than average of the whole clusters. in drought stress genotypes were classified in 4 clusters that group of 3 had highest value of root yield, sugar percentage, amino nitrogen, the percentage of white sugar, sugar yield, extraction of sugar and white sugar yield than the average and had lower amount of sodium, sugar molasses and alkaline than average. The results of factor analysis showed in normal and drought conditions 2-factor were identified that explained 97.77 and 94.85 per cent of the total variance in the two conditions respectively.
_||_