بررسی اثر پلیمر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو‌فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش کم آبی
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر
محمد‌رضا کاظمی
1
(گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران.)
فرشاد قوشچی
2
(گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران)
پورنگ کسرایی
3
(گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران.)
کلید واژه: عملکرد دانه, گندم, وزن هزار دانه, تنش کم‌آبی, درصد پروتئین, پلیمر سوپرجاذب,
چکیده مقاله :
این تحقیق با هدف اثر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط کم آبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصـادفی در سه تکـرار اجرا شـد. عامل اصلـی شامل سطـوح مختلف تنش کم آبی (60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل مقادیر مختلف پلیمر (صفر، 15، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار) بود. پلیمر سوپرجاذب بر صفات وزن هزار دانه، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه، شاخص برداشت، آنزیم گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز معنی دار بود و در کالاتاز در اثر متقابل معنی دار نشد. نتایج نشان داد در شرایط معمول افزودن پلیمر به خاک حتی به میزان 45 کیلو گرم در هکتار منجر به افزایش قابل توجهی در عملکرد زیست توده و عملکرد دانه نشد، اما کاربرد سطح بالای پلیمر در شرایط تنش ملایم و شدید، عملکرد دانه را به ترتیب 10 و 30 درصد و عملکرد زیست توده را به ترتیب 42/6 و 94/10 درصد نسبت به حالت شاهد بدون پلیمر افزایش داد. در شرایط تنش شدید سطح بالای پلیمر منجر به کاهش قابل ملاحظه فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (5/1 برابر)، آسکوربات پراکسیداز (63 درصد) کاتالاز (30 درصد) و گلوتاتیون رداکتاز (71 درصد) نسبت به شرایط بدون اعمال پلیمر شد. حتی سطح ملایم تنش کم آبی منجر به کاهش معنی دار میزان کلروفیل های a و b (به ترتیب 15 و 24 درصد کاهش نسبت به تیمار شاهد) شد. و میزان کلروفیل های a و b در سطح تنش شدید کم آبی کاهش شدیدی داشت (به ترتیب 51 و 7/38 درصد کاهش در مقایسه با تیمار شاهد). با کاربرد سطوح بالای پلیمر، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار میزان کلروفیل a در گیاه نسبت به حالت شاهد به ترتیب 42/13 و 13/20 درصد افزایش یافت. در شرایط تنش خفیف سطوح بالا تر پلیمر تقریبا اثرات یکسانی را در اسمولیت های سازگار داشتند. در حالی که در تنش شدید تر تاثیر مثبت پلیمر 45 کیلو گرم در هکتار بالا تر از 30 کیلو گرم در هکتار بود، توانست میزان تجمع قند های محلول و پرولین را حتی کم تر از سطح تنش خفیف نگه دارد. همچنین بالا ترین سطح پلیمر میزان پراکسیداسیون لیپید های غشا را کاهش داد و در نتیجه تولید مالون دی آلدئید نسبت به شاهد 53 درصد کاهش یافت.
This experiment studies the effects of super-physiological characteristics of wheat in drought conditions for split plot in a randomized complete block design with three replications. Main plot including different levels of water deficit stress (60, 90 and 120 mm evaporation) and sub plot different amounts of polymer (zero, 15, 30 and 45 kg per ha).30 percent and biomass yield in the order of 6.42 and 10.94 percent increase compared to control polymer. In conditions of severe stress high level of polymer leads to a significant decrease in enzyme activity guaiacol (1.5 times), ascorbate peroxidase (63%), catalase (30%) and glutathione reductase (71%) compared to conditions without polymer. Even moderate levels of water stress leads to a significant reduction in chlorophyll a and b (15 and 24 percent respectively compared to control) was. But more drastic reduction in the amount of chlorophyll a and b in severe water deficit stress levels were observed (38.7, 51% reduction compared to control treatment). Using high polymer surfaces, 30 and 45 kg ha chlorophyll in plants to form a 13.42 and 20.13 percent respectively. Mild stress higher levels of polymers in organic solute had almost the same effect. While severe stress positive impact polymer was 45 kg per hector higher than 30 kg per hectare, and the accumulation of soluble sugars and proline able to hold even under mild stress. The high polymer membrane lipid peroxidation rate decreased, resulting in the production of malondialdehyde as compared to controls 53 percent. Superabsorbent polymer on grain weight, biological yield, grain yield, harvest index, guaiacol peroxidase enzymes, ascorbate peroxidase, glutathione reductase was significant, and in Kalataz the interaction is not significant.
_||_