مدل و تبيين موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد
محورهای موضوعی :فهیمه ریواده 1 , محمد علی قره 2 , الهام کریمی طرقبه 3 , راحله کاردوانی 4 , فریده هاشمیان 5 , شبنم علومی 6
1 - نویسنده مسئول، دانشجوي دکتري مطالعات زنان، گرايش حقوق زن، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
2 - دانشیار گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، واحد قم، قم، ایران
3 - استادیار گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، واحد مشهد، مشهد، ایران
4 - دکتری مطالعات زنان، پژوهشگر پژوهشکدۀ مهرستان (مطالعات حکمرانی)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
5 - گروه تکنولوژی پرتوشناسی، دانشکده علوم پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
6 - گروه مدیریت آموزشی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
کلید واژه: ورزش همگانی, بانوان, موانع ورزشی,
چکیده مقاله :
هدف: ارائه مدل و تبیین موانع همگانی شدن ورزش بانوان از دیدگاه اساتید علوم ورزشی و بانوان شاغل در مشهد و ارائه الگویی که منجر به گسترش و توسعه شود.
روش: آمیخته (کیفی – کمی). جامعه آماري کیفی: 45 مقاله و 20 نفر خبره و متخصص علوم ورزشی که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، جامعه آماری کمی: کلیه بانوان کارمند شهر مشهد، 384 نفر با نمونه‌گیری خوشهای انتخاب شدند. جهت استخراج عناصر و گروه‌بندی آنها از روش تحليل تماتیک استفاده شد. مدل پيشنهادي با استفاده از معادلات ساختاري مبتني بر رويکرد حداقل مربعات جزئي مورد آزمون قرار گرفت. از مصاحبه ساختاریافته و نیمه‌ساختاریافته برای جمع‌آوری دادهها استفاده و هفت مانع شناسایی شد.
یافته ها: هفت مانع شناسایی شده: فردی و جسمانی، خانوادگی، دینی و مذهبی، فرهنگی و اجتماعی، نگاه جنسیتی، کمکاری سازمان‌های ورزشی و سایر موانع: نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی و رهبران سازمان‌های ورزشی به غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند و سیاست‌های حاکم بر ورزش همگانی بسیار نامشخص و روزمره طراحی شده. علت نداشتن دانش لازم و مدیریت استفاده بهينه‌اي از منابع سرمايه‌اي موجود كشور در ورزش بانوان به عمل نيامده. نوآوری و نقاط قوت تحقیق: عدم برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان و عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان و عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی و عدم توجه به ورزش‌های بومی و محلی.
نتیجه‌گیری: نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی بانوان و بخصوص بانوان کارمند سبب مشکلات جسمانی برای این قشر از جامعه شده است. در ثانی رهبران سازمان‌های ورزشی به علت نداشتن دانش لازم و مدیریت غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند.
Introduction: Introduction: To provide a model and explain the obstacles to the universalization of women's sports from the point of view of sports science professors and working women in Mashhad and to provide a model that leads to expansion and development.
Methods: mixed (qualitative-quantitative). Qualitative statistical population: 45 articles and 20 sports science experts who were selected by targeted sampling, quantitative statistical population: all female employees of Mashhad city, 384 people were selected by cluster sampling. In order to extract elements and group them from Thematic analysis method was used. The proposed model was tested using structural equations based on partial least squares approach. Structured and semi-structured interviews were used to collect data and seven barriers were identified.
Findings: seven identified obstacles: personal and physical, family, religious and religious, cultural and social, gender perspective, lack of work of sports organizations and other obstacles: lack of a comprehensive and codified program and lack of attention to public sports and leaders of sports organizations due to Not having the necessary knowledge and non-specialist management have worsened the situation and the policies governing public sports are very unclear and designed on a daily basis. Optimal use of the country's available capital resources has not been implemented in women's sports. Innovation and strengths of the research: lack of plan for the development of women's sports and lack of decision making and planning to encourage and facilitate the presence of financial sponsors in women's public sports and the lack of attractiveness of public sports program activities and lack of attention to native and local sports.
Conclusion: The lack of a comprehensive and codified program and lack of attention to public sports for women, especially women employees, has caused physical problems for this segment of the society. Secondly, the leaders of sports organizations have worsened the situation due to lack of necessary knowledge and unprofessional management.
1- Javanmard K, Sanatkhah A. Qualitative explanation (grounds and conditions of participation of female students in public sports) case study of Payam Noor University, Kerman. Women in development and politics 1401 fall; 20 (3): 36-52.
2- Keshavarz J, Amirhosseini A, Nowzari V. Presenting a performance management model for the development of women's cycling with an interpretative structural approach. Scientific and Research Quarterly on Women and Society 1402 Fall; 14(55): 12-33.
3- Hashemi B, Tejarati F, Sajadi H, Amir tash A, The Modeling Factors Affecting the Loyalty of Female Participants in Recreational Sports . Quarterly journal of women and society . winter 2022; 12(48): 189-202.
4-Rajesh, C. B. AbSakeer, H. Nafih, C.. . Role of socio-economic status and emotional intelligence on sports attainments: A cross-sectional study with women athletes in Kerala, India, Materials Today: Proceedings. 2021; 37 (2): 234-240. doi.org/10.1016/j.matpr.2020.08.007
5- Ardakani M, Heydari F. Comparison of motivations for participation in public sports and recreational activities among women and men. The fourth national conference of applied researches in physical training, sports sciences and championships. 2018; Tehran. https://civilica.com/doc/1035287
6- Nico, Schulenkorf, Emma, Sherry. Applying intergroup contact theory to sport for development , Sport management Review, 2021; 24 (2): 250-270.
doi.org/10.1016/j.smr.2020.08.004
7- Mohammadzadeh R, Alidoost A, Jalali Farahani M. Prioritization of factors preventing participation in public sports using the pyramid method. Health Promotion Management Quarterly. December 2019; 10 (1): 1-11.
8- Siyahi A, Nobakht Ramezani Z, Shariati Rad F, Shaygan J. The effect of promoting and inhibiting factors of participation in public sports on the social health of women in Shahrghaz, Vienna. 1399 6th National Conference of Sports Sciences and Physical Education of Iran, 1399; Tehran. https://civilica.com/doc/1031674
9- Nowzari and, Arabi M, Alam Sh. Presenting the model of factors affecting the improvement of desirable social behavior of women with an emphasis on public sports. Sports psychology studies. 2019; 9 (31): 189 - 200
10.22089/spsyj.2020.8340.1907 doi
10- Adele Pavlidis, A. Being grateful: Materialsing 'success' in woman contact sport, Emotion, Space and Society. 2020; 35, 104-123.
11- Lauri, B. Pattersona Nigel Mitchellb Susan H. Backhouse. Athlete perspectives on the enablers and barriers to nuritional adherence in high-performance sport. Psychology of Sport and Exercise. January 2021; 52, 173-191.
12- Alfati A. Identifying obstacles to the development of public sports from the perspective of the people of Kermanshah. Majlis and Strategy. 2019 February; 20 (76): 97.
13- Yadalezadeh A. Examining the factors of women's reluctance to sports activities and offering strategies to attract them, International Conference of New Horizons in Sports and Health Sciences, Tehran, 2018. https://civilica.com/doc/884025
14- Rezapour F. A comparative study of the position of native and local sports in selected countries and the extent of its promotion in Asian and international sports competitions and providing solutions to promote native and local sports of Iran in the world. The 4th National Conference of Applied Researches in Physical Education, Sports Sciences and Heroism, Tehran 2018. https://civilica.com/doc/1035240
15- Farahani A, Hosseini M, Moradi R. Prioritizing obstacles facing working women in sports activities in Alborz province. Journal of the Faculty of Health and Health Research Institute. 2016; 15(1): 23-34.
16- Rihani B, Atachi F, Investigation of factors affecting the development of public sports from the point of view of women in Gilan province. The 3rd National Congress of Sports Science and Health Achievements. 2018 Rasht. https://civilica.com/doc/979471
17- Azimi Sh. Investigating factors affecting the non-participation of Kermanshah women in sports activities. The first conference on the role of women in community health. Tehran 2014. https://civilica.com/doc/482814
18- Megan, S. Hazel, M. Indigenous Australian women promoting health through sport, journal Sport Management Review. 2019; 22 (1): 5-20.
19- Cheragh Birjundi K, Maddkhani M, Tahan M. The effect of public relations of Zahedan Sports and Youth Department on people's tendency towards public sports, the 3rd National Congress of Sports Science and Health Achievements. 2018 Rasht. https://civilica.com/doc/979397
20- katbi f. Factors inhibiting the participation of women in Yazd city in recreational sports activities. The fifth national conference of the Scientific Association of Sports Management of Iran, 2019Tehran. https://civilica.com/doc/1024601
21- Peng Qina YuchenLiub. Sustainable development of sports resources in Shaanxi universities under the background of supply-side reform, Sustainable Computing: Informatics and Systems. 2020; 28(1): 44-63.
22- Lauri, B. Pattersona Nigel Mitchellb Susan H. Backhouse. Athlete perspectives on the enablers and barriers to nuritional adherence in high-performance sport, Psychology of Sport and Exercise, 2020; 52, 173-191.
23- Qadirian Marnani F, Women's sports is a step towards development. The 6th National Conference of Sports Sciences and Physical Education of Iran 2019 Tehran. https://civilica.com/doc/1031692
Quarterly Journal of Women and Society Autumn 2024. Vol 15. Issue 59
Research Paper | |
The Model and Explanation of Obstacles to the Generalization of Women's Sports, from Sports Science Professors and Female Employees' Point of View in Mashhad city | |
Fahimeh Rivadeh*1, Muhammad Ali Qara2, Elham Karimi Torghabeh3, Raheleh Kardovani4, Shabnam Olomi5, Farideh Hashemiyan6 1- Doctoral student of women's afocus on women's rights, University of Women and Family, Qom University of Religions and Religions, Qom, Iran 2-Associate Professor of the Department of Physical Education and Sports Sciences Payam Noor university-one Qom, Qom, Iran 3-Assistant Professor of the Department of Physical Education and Sports Sciences - Payam Noor university- Mashhad unit, Mashhad, Iran 4-Researcher of Mehrestan Research Institute (governance studies), University of Isfahan, Isfahan, Iran 5-Department of Radiology Technology Scool of Paramedical Sciences , Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran 6- Department of Educational Management, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran | |
Received: 2023/04/24 Revised: 2024/04/06 Accepted: 2024/08/06 | Abstract Introduction: Introduction: To provide a model and explain the obstacles to the universalization of women's sports from the point of view of sports science professors and working women in Mashhad and to provide a model that leads to expansion and development. Methods: mixed (qualitative-quantitative). Qualitative statistical population: 45 articles and 20 sports science experts who were selected by targeted sampling, quantitative statistical population: all female employees of Mashhad city, 384 people were selected by cluster sampling. In order to extract elements and group them from Thematic analysis method was used. The proposed model was tested using structural equations based on partial least squares approach. Structured and semi-structured interviews were used to collect data and seven barriers were identified. Findings: seven identified obstacles: personal and physical, family, religious and religious, cultural and social, gender perspective, lack of work of sports organizations and other obstacles: lack of a comprehensive and codified program and lack of attention to public sports and leaders of sports organizations due to Not having the necessary knowledge and non-specialist management have worsened the situation and the policies governing public sports are very unclear and designed on a daily basis. Optimal use of the country's available capital resources has not been implemented in women's sports. Innovation and strengths of the research: lack of plan for the development of women's sports and lack of decision making and planning to encourage and facilitate the presence of financial sponsors in women's public sports and the lack of attractiveness of public sports program activities and lack of attention to native and local sports. Conclusion: The lack of a comprehensive and codified program and lack of attention to public sports for women, especially women employees, has caused physical problems for this segment of the society. Secondly, the leaders of sports organizations have worsened the situation due to lack of necessary knowledge and unprofessional management. |
Use your device to scan and read the article online
DOI: 10.30495/jzvj.2024.31799.4001
| |
Keywords: Public sports, Women, Sports obstacles | |
Citation. Rivadeh F, Qara M.A, Karimi Torghabeh E, Kardovani R, olomi SH, hashemiyan F. The model and explanation of obstacles to the generalization of women's sports, from the point of view of sports science professors and female employees of Mashhad city. Quarterly Journal of Women and Society. 2024; 15 (59): 102-124. | |
*Corresponding author: Fahimeh Rivadeh Address: student of women's afocus on women's rights- University of women and family- Qom University of Religions and Religions Tell: 09151072513 | |
Extended Abstract
Introduction
This is the most important thing in the world, and it is very important to be in the shape of a bastard, and it is the presence of a bastard(1) in the present era, the presence of people in social activities in a way that is very bad, but in effect. You are so sorry Banwan's presence is limited in intensity (2) And see that this is a constant connection between women and girls, and they are not involved in any physical activity(3) and they are busy with adultery in the city of Jahan, but move on and Physical activity is enough Nest (4) Therefore, the modification of women's lifestyle affects not only their health, but also the health of the family and the society, because women have an irreplaceable role in promoting the culture of health (5), therefore, the main goal of this research is to present a model and explain the obstacles to the universalization of women's sports. We considered the views of sports science professors and working women in Mashhad and presented a model that would lead to expansion and development.
Methods
mixed (qualitative-quantitative). Qualitative statistical population: 45 articles and 20 sports science experts who were selected by targeted sampling, quantitative statistical population: all female employees of Mashhad city, 384 people were selected by cluster sampling. In order to extract elements and group them from Thematic analysis method was used. The proposed model was tested using structural equations based on partial least squares approach. Structured and semi-structured interviews were used to collect data and seven barriers were identified.
Findings and discussion
In order to develop a model of barriers to the universalization of women's sports, from the point of view of sports science professors and female employees of Mashhad city, in order to achieve the research goals through a systematic review, 45 articles were identified, followed by 20 experts who have sufficient experience and knowledge in the field of barriers. The prevalence of women's sports has been interviewed. Of course, we tried to interview both academic experts because of their abstract and theoretical view of the subject and professional experts because of their practical view of the subject under study. The criteria for choosing experts were theoretical mastery, practical experience, and the ability to participate in research, and of course availability. In this research, structured and semi-structured interviews were used to collect data, which were identified after review and through the content analysis method, which is stated in the research method. (The number of 20 experts was selected based on the existing views of the theoretical saturation method. In this method, so many interviews are conducted until the answers of the experts repeat the previous literature and the researcher has no new achievements. At this stage, in order to complete and localize, by interviewing the experts under study and then analyzing the content of the materials stated during the interviews, other influential elements in shaping the presentation of the model of obstacles to the universalization of women's sports, from the point of view of sports science professors and female employees of Mashhad city. Was obtained. Seven identified obstacles: personal and physical, family, religious and cultural, social and cultural, gender perspective, lack of work of sports organizations and other obstacles.
Conclusion
The lack of a comprehensive and codified program and lack of attention to public sports for women, especially women employees, has caused physical problems for this segment of the society. Secondly, the leaders of sports organizations have worsened the situation due to lack of necessary knowledge and unprofessional management.
The policies governing public sports are very unclear and designed on a daily basis, many changes have caused the inefficiency of the public sports board in this case. Due to the fact that the government has made a huge investment in the public sports of the country, but the performance review shows that the optimal use of the country's available capital resources has not been implemented in women's sports, and everyone is dissatisfied with the current situation. Incorrect distribution of equipment and facilities according to the population of each region, as well as the lack and inadequacy of the financial resources of the physical education organization for the establishment of women's sports facilities, has caused the problem of the lack of women's sports facilities to be solved with the current funds.
Funding
All financial resources and costs for research and publication of the article have been paid by the authors and no financial support has been received.
Authors' contributions
Fahimeh rivadeh, Author, Muhammad Ali, Elham Karimi Torghabeh, Raheleh Kardovani, Shabnam Olumi, Farida Hashemian
Conflicts of interest
The authors declare no conflict of interest
| |
مدل و تبيين موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد
| |
فهیمه ریواده 1*، محمدعلی قره2، الهام کریمی طرقبه4، راحله کاردوانی4، شبنم علومی5، فریده هاشمیان 6 1. نویسنده مسئول، دانشجوي دکتري مطالعات زنان، گرايش حقوق زن، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران 2. دانشیار گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، واحد قم، قم، ایران 3. استادیار گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، واحد مشهد، مشهد، ایران 4. دکتری مطالعات زنان، پژوهشگر پژوهشکدۀ مهرستان (مطالعات حکمرانی)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران 5. گروه تکنولوژی پرتوشناسی، دانشکده علوم پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران 6. گروه مدیریت آموزشی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران | |
تاریخ دریافت:04/02/1402 تاریخ داوری: 18/01/1403 تاریخ پذیرش: 16/05/1403 | چکیده هدف: ارائه مدل و تبیین موانع همگانی شدن ورزش بانوان از دیدگاه اساتید علوم ورزشی و بانوان شاغل در مشهد و ارائه الگویی که منجر به گسترش و توسعه شود. روش: آمیخته (کیفی – کمی). جامعه آماري کیفی: 45 مقاله و 20 نفر خبره و متخصص علوم ورزشی که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، جامعه آماری کمی: کلیه بانوان کارمند شهر مشهد، 384 نفر با نمونه‌گیری خوشهای انتخاب شدند. جهت استخراج عناصر و گروه‌بندی آنها از روش تحليل تماتیک استفاده شد. مدل پيشنهادي با استفاده از معادلات ساختاري مبتني بر رويکرد حداقل مربعات جزئي مورد آزمون قرار گرفت. از مصاحبه ساختاریافته و نیمه‌ساختاریافته برای جمع‌آوری دادهها استفاده و هفت مانع شناسایی شد. یافتهها: هفت مانع شناسایی شده: فردی و جسمانی، خانوادگی، دینی و مذهبی، فرهنگی و اجتماعی، نگاه جنسیتی، کمکاری سازمان‌های ورزشی و سایر موانع: نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی و رهبران سازمان‌های ورزشی به غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند و سیاست‌های حاکم بر ورزش همگانی بسیار نامشخص و روزمره طراحی شده. علت نداشتن دانش لازم و مدیریت استفاده بهينه‌اي از منابع سرمايه‌اي موجود كشور در ورزش بانوان به عمل نيامده. نوآوری و نقاط قوت تحقیق: عدم برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان و عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان و عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی و عدم توجه به ورزش‌های بومی و محلی. نتیجه‌گیری: نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی بانوان و بخصوص بانوان کارمند سبب مشکلات جسمانی برای این قشر از جامعه شده است. در ثانی رهبران سازمان‌های ورزشی به علت نداشتن دانش لازم و مدیریت غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند. |
از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به‌صورت آنلاین استفاده کنید
DOI: 10.30495/jzvj.2024.31799.4001
| |
واژههای کلیدی: ورزش همگانی، بانوان، موانع ورزشی | |
* نویسنده مسئول: فهیمه ریواده نشانی: دانشجوي دکتري مطالعات زنان، گرايش حقوق زن، دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران تلفن: 09151072513 | |
مقدمه
از گذشته‌های دور تا کنون، ورزش بخش مهمی از زندگی بشر را شکل داده و به گونه‌ای در زندگی بشر وجود داشته است(1) در عصر حاضر حضور بانوان در فعالیتهای اجتماعی بسیار پررنگ‌تر از گذشته شده است، اما در فعالیتهای ورزشی متاسفانه حضور بانوان محدود شده (2) و شاهد آن هستیم که بسیاری از زنان در سراسر جهان از بیماری‌هایی رنج می‌برند که ارتباط مستقیمی با عدم مشارکت آنها در فعالیت بدنی دارد و زنان و دختران در فعالیتهای ورزشی به طور منظم شرکت نمی‌کنند (3) و همچنین مشاغل زنان در سراسر جهان رو به افزایش است، اما تحرک و فعالیت بدنی آنها کافی نیست (4) بنابراین اصلاح سبک زندگی زنان نه تنها بر سلامت آنان بلکه بر سلامت خانواده و جامعه نیز تأثیر می‌گذارد، زیرا زنان نقش بی بدیلی در ترویج فرهنگ سلامت دارند (5) بنابراین هدف اصلی این پژوهش را ارائه مدل و تبیین موانع همگانی شدن ورزش بانوان از دیدگاه اساتید علوم ورزشی و بانوان شاغل در مشهد و ارائه الگویی که منجر به گسترش و توسعه شود، در نظر گرفتیم. منظور از ورزش در این پژوهش انجام کار یا به کارگيري فکري و جسمي و اجراي مرتب تمرينات بدني به منظور تقویت قواي جسماني و ایجاد روحیه میباشد و همچنین منظور از ورزش همگانی، ورزش برای همه مردم است و شامل همه فعالیتهای جسمی میشود فعالیت‌هایی اعم از بازی هام غیر منظم و خودجوش بومی تا تمرین‌های بدنی منظم که طبق برنامه انجام میشود این تمرین‌های منظم نیز می‌تواند ورزش‌های صبحگاهی و فعالیت در پارک‌ها و فضاهای باز و کوهپیمایی و… که غیر رقابتی باشد و هزینه‌ای در بر نداشته باشد، ورزش همگانی در واقع شکلی از فعالیتهای جسمانی است که سلامت بدنی را بهبود می‌بخشد و روابط اجتماعی را شکل میدهد یا منجر به نتایجی از مسابقات در همه‌ی سطوح میشود .(6) و در نهایت کارمند، کسي است که به ازاي انجام کار فکري در سازماني، حقوق دريافت مي‌کند و بناست که به طور درازمدت اشتغال داشته باشد. کارمندان به دو بخش کارمندان دولتي و کارمندان خصوصي تقسيم مي‌شوند. از آن جهت که مشارکت زنان در ورزش به دلیل تأثیرات آن بر سلامت جامعه بسیار حائز اهمیت است. تحقیقات زیادی در این زمینه در داخل و خارج از کشور انجام شده است، در داخل کشور مانند: محمدزاده و همکاران(1399)، در پژوهشی به موانع شرکت افراد در ورزش همگانی پرداختند. دراین مطالعه توصیفی، از روش پرامیتی برای شناخت موانع مشارکت در ورزش و اهمیت آنها استفاده شد. و نداشتن زمان برای شرکت در ورزش به عنوان یک مانع اساسی و مهم حاصل شد.(7) سیاحی و همکاران (1399)، در پژوهشی به بررسی تاثیر عوامل پیش ران و بازدارنده شرکت در ورزش‌های همگانی برسلامت اجتماعی بانوان شهرقزوین پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد عوامل بازدارنده مشارکت بانوان در فعالیتهای ورزشی شامل عوامل فردی، بین فردی و ساختاری میباشد و همه مولفه‌های عوامل بازدارنده با سلامت اجتماعی ارتباط منفی و معنادار دارد. عوامل پیش ران مشارکت بانوان در فعالیتهای ورزشی شامل هشت مولفه پیشران گروه گرایی، آمادگی، تخلیه انرژی، عوامل موقعیتی، بهبود مهارت، دوست یابی و تفریح بود و تمامی مولفه‌های عوامل پیش ران مشارکت ورزشی توانایی پیش بینی سلامت اجتماعی بانوان را داشتند.(8) نوذری و همکاران (1399)، در پژوهشی به بررسی عوامل موثر بر بهبود رفتار مطلوب اجتماعی زنان با تاکید بر ورزش همگانی پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد جهت بهبود رفتار مطلوب اجتماعی زنان با تاکید بر ورزش همگانی، عوامل انگیزشی، احساسی، اجتماعی، فردی، دانشی و فرهنگی به صورت معناداری تأثیرگذار می باشند. در این بین عوامل دانشی بیشترین تأثیر را دارا میباشد.(9) راجش و همکاران (2021)، در پژوهشی به بررسی تاثیر ورزش و فعالیت بدنی بر وضعیت اقتصادی-اجتماعی و هوش هیجانی زنان هندی پرداخت و نتیجه گرفتند که زنانی که بطور مستمر هفته‌ای 3 روز و بیشتر به ورزش همگانی می‌پردازند هوش هیجانی و وضعیت اقتصادی - اجتماعی بالاتری دارند.(4) ادل (2020)، در پژوهشی به بررسی تاثیر ورود زنان به دنیای ورزش بر مهارت‌های ارتباطی آنها پرداخت و نتیجه گرفت که انجام ورزش مستمر همگانی سبب مثبت اندیشی ، خوشبختی و قدردانی از هم‌نوع و تثبیت زندگی میشود.(10) لوری و همکاران (2020)، در پژوهشی به بررسی موانع گرایش زنان به ورزش همگانی پرداختند و نتیجه گرفتتند که پایبند نبودن ورزشکاران به راهنمایی‌های تغذیه‌ای و فصلی سبب کاهش فعالیتهای بدنی میشود.(11) با وجود تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده اما در نهایت مشکل همچنان پابرجاست و موانعی برای ورزش همگانی بانوان وجود دارد. از این جهت در این پژوهش در پی آن هستیم که از طریق مصاحبه با خبرگانی و افراد متخصص علوم ورزشی که علم، تجربه و تخصص این امر را دارند و در طول سال‌هایی که در حیطه ورزش کار کرده‌اند، توانسته‌اند به این موانع دست یابند و از نزدیک با آنها برخورد داشته‌اند، بشناسیم و مهم این است که خود بانوان کارمند، موانع را مورد ارزیابی و شناسایی قرار دهند که چطور در رفتار و زندگی آنها باعث شده کمتر به ورزش بپردازند و مخصوصاً ورزش همگانی که آسان و در دسترس همگان قرار دارد را کمتر انجام می‌دهند؟ و در نهایت به مدلی دست یابیم که برای توسعه ورزش همگانی همه بانوان کارمند کاربردی و راهگشا باشد. و به این دو سوال پاسخ دهیم که : موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد کدام‌اند؟
مدل موانع و راهکارهاي همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد چگونه است؟ و مدل مفهومی اولیه این پژوهش به شکل زیر قابل ارائه است.
روش پژوهش و ابزار پژوهش
هدف اصلی این پژوهش تبیین موانع و راهکارهای رواج ورزش بانوان از دیدگاه اساتید علوم ورزشی و بانوان شاغل در مشهد و ارائه الگویی است که منجر به گسترش و توسعه شود. کاربردی - توسعه‌ای و مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی است. روش انجام این تحقیق آمیخته (کیفی – کم) است. برای درک مسائل پژوهشی هنگام انجام تحقیق استفاده میشود. ازآنجایی‌که در طراحی و اجرای پژوهش از هر دودسته روش تحقیق کمی و کیفی استفاده میشود.
شکل 1 - مدل پیشنهادی موانع همگاني شدن ورزش بانوان
پروژه‌های تحقیقاتی با روش ترکیبی، ویژگی‌های اصلی روش‌های تحقیق آمیخته متأثر از نحوه استفاده از این دودسته از روش‌های کمی و کیفی است. نحوه استفاده از این دو روش بستگی به ویژگی‌های زیر دارد: الف) درجه اولویت یا اهمیتی که به هر یک از دودسته تحقیقات کمی و کیفی اختصاص‌داده‌شده است. ب) نحوه توالی استفاده از روش‌های تحقیق کمی و کیفی.
براین‌اساس، این پژوهش یک پژوهش ترکیبی مبتنی بر تکثر درداده‌ها است. در این تحقیق مراحل مختلف و در هر مرحله از روش‌های مختلفی برای پیشبرد آن استفاده شده است. این تحقیق در سه‌فاز و هشت مرحله اصلی انجام شده است. مرحله شناخت از طریق مطالعه و مطالعه ادبیات موضوعی، تلاش برای درک عمیق و درک موضوع انجام شد. در این مرحله با استفاده از رویکرد مرور سیستماتیک، مقالات و منابع مهم در این زمینه شناسایی و سپس بامطالعه دقیق آنها، متغیرهای اولیه و مناسب برای مدل استخراج شد. درعین‌حال، به‌منظور بومی‌سازی مدل و توجه به شرایط و الزامات موردمطالعه از طریق برگزاری جلسات و عوامل و متغیرهای مؤثر در مدل با استفاده از روش کیفی به دست آمد. تحلیل محتوا پس از بررسی نسبتاً جامع ادبیات تحقیق و بررسی نظرات کارشناسان و شناسایی عوامل و متغیرهای مهم در مدل، در مرحله طراحی، به‌منظور برقراری ارتباط بین عناصر مدل و دستیابی به مدل مفهومی، مدل‌سازی ساختاری روش استفاده شد. ارزیابی و ارزیابی، مدل پیشنهادی با روش معادلات ساختاری بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزئی اندازه‌گیری میشود.
جمع‌آوری اطلاعات در فاز شناخت
جمع‌آوری اطلاعات از تحقیقات و کارهای پیشین
در مرحله اول، ابتدا مبانی نظری با مرور مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتب مرتبط مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس به‌منظور طراحی مدلی جامع و دستیابی به اهداف تحقیق، مرور نظام‌مند ادبیات نظری در مورد عناصر مدل انجام شد.
جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه‌های اکتشافی با صاحب‌نظران
در این تحقیق بر اساس روش نمونه‌گیری نظری با کارشناسانی که تجربه و دانش کافی در زمینه موانع ورزش بانوان دارند مصاحبه شده است. البته سعی شد هم با کارشناسان دانشگاهی به دلیل نگاه انتزاعی و نظری به موضوع و هم با کارشناسان حرفه‌ای به دلیل نگاه عملی به موضوع موردمطالعه مصاحبه شود. ملاک انتخاب کارشناسان، تسلط نظری، تجربه عملی و توانایی شرکت در پژوهش و البته دردسترس‌بودن بود. در این پژوهش از مصاحبه سازمان‌یافته و نیمه سازمان‌یافته برای جمع‌آوری دادهها استفاده شده است. (تعداد افراد مصاحبه‌شونده بر اساس دیدگاه‌های موجود روش اشباع نظری انتخاب گردید. در این روش آن‌قدر مصاحبه انجام میشود تا هنگامی که پاسخ‌های خبرگان تکرار ادبیات قبلی باشد و محقق دستاورد جدیدی نداشته باشد) پروتکل مصاحبه عموماً باهدف شناسایی عناصر تشکیل‌دهنده موانع ورزش بانوان بود و سؤالات مطرح شده به شرح زیر است.
موانع همگاني شدن ورزش بانوان
- موانع فردی و جسمانی در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
- موانع خانوادگی در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
- موانع دینی و مذهبی در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
- موانع فرهنگی و اجتماعی در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
- آیا نگاه جنسیتی از موانع همگانی شدن ورزش بانوان هست؟
- سایر موانع در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
- موانع انجام صحیح وظایف سازمان‌های ورزشی در همگاني شدن ورزش بانوان کدام‌اند؟
جمع‌آوری اطلاعات در فاز طراحی مدل و سنجش آن
باتوجه‌به اهداف این مرحله از تحقیق که شامل دستیابی به مدل پیشنهادی و آزمون مدل میباشد، اطلاعات موردنیاز از طریق پرسش‌نامه‌های مختلف به دست آمد و در نهایت در مرحله ارزیابی کمی مدل (مرحله اندازه‌گیری مدل) از پرسش‌نامه محقق ساخته مناسب معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد.
جامعه و نمونه آماری
جامعه و نمونه آماری تحقیق نیز در مراحل مختلف، متفاوت است.
جامعه آماری کیفی
الف) شامل مقالات انتخاب شده بر اساس روش مرور نظام‌مند و معیارهای در نظر گرفته شده در آن است.
ب) تعدادی از کارشناسان دانشگاهی (استادان گروه مدیریت تربیت‌بدنی) و متخصصان سازمان ورزش و جوانان و همچنین مربیان ورزشی و مدیران ورزشی. کسانی که آگاهی لازم را دراین‌خصوص دارند که در این مرحله و مرحله طراحی مدل پیشنهادی، نمونه‌گیری هدفمند است. با حدود 20 شرکت کننده
جامعه آماری کمی: شامل کلیه بانوان کارمند شهر مشهد که با شیوه نمونه‌گیری خوشهای تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.
باتوجه‌به انجام این تحقیق در سه مرحله مجزا، ارزیابی پایایی و روایی هر مرحله به شرح زیر است:
روایی یا اعتبار
مصاحبه‌ها شامل؛ انتخاب موضوع، طراحی، مصاحبه، کپی‌برداری، تجزیه‌وتحلیل، تأیید و گزارش در هر مرحله حساس بود. اما در مرحله طراحی برای تعیین اعتبار، در این مرحله از اعتبار محتوا استفاده میشود. نظر استاد راهنما، مشاور، دو نفر از اساتید تربیت‌بدنی در مورد مناسب‌بودن پرسش‌نامه اخذ و اعمال گردیده است. در مرحله ارزیابی مدل، روایی مضامین (ساختارها) با روش حداقل مربعات جزئی سنجیده شد.
پايايي (قابليت اعتماد)
برای محاسبه پایایی بازآزمایی از 20 مصاحبه انجام شده در این پژوهش، 3 مصاحبه به صورت تصادفی انتخاب و هر یک دو بار در یک بازه زمانی 15 روزه توسط محقق کدگذاری مجدد شد. کدها، شاخص 0.86 است که پایایی بیش از 60 درصد است، پایایی کدگذارها تأیید میشود. با این حال، برای محاسبه پایایی بین دو کدگذار، از یکی از اعضای هیئت علمی مدیریت خواسته شد که به عنوان همکار پژوهشی (کدگذار) در تحقیق شرکت کند. آموزش ها و تکنیک های لازم برای کدگذاری مصاحبه به آنها ارائه شد. سپس محقق سه مصاحبه با این همکار پژوهشی را کدگذاری کرد و درصد توافق درونی که به عنوان شاخص پایایی تحلیل استفاده میشود با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد:
پایایی پرسش‌نامه مربوط به روش ساختاری بر اساس شاخص‌های به‌دست‌آمده از جمله بارهای عاملی، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفت.
روش‌های تجزیه‌وتحلیل اطلاعات:
همان‌طور که گفته شد این تحقیق در سه‌فاز مجزا و طی مراحل مختلف انجام شد. در مرحله اول و دوم مرحله شناخت از روش تحلیل محتوا برای دستیابی به متغیرهای مؤثر در مدل موانع و راهکارهای ارتقای ورزش بانوان استفاده شد. در نهایت در مرحله کمی آزمون مدل از طریق روش معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم‌افزار لیزرل انجام شد که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم.
تحلیل محتوا
آشنایی با دادهها
در پژوهش حاضر، محقق قبل از شروع به رمزگذاری دادهها، تمامی داده‌های مقالات را یک‌بار مطالعه کرد. در واقع از ابتدای این مرحله یادداشت‌برداری و علامت‌گذاری معانی که در مراحل بعدی موردنیاز خواهد بود آغاز شده است.
ایجاد کدهای اولیه
در پژوهش حاضر، هدف کدگذاری مجموعه‌داده‌ها نبود، بلکه ویژگی‌های خاص داده‌های به‌دست‌آمده از مقالات و مصاحبه‌های مرتبط با عناصر تشکیل‌دهنده مدل مانع و راهبردهای عمومی‌سازی ورزش بانوان در این مرحله کدگذاری شد.
جستجوی تِمها
در پژوهش حاضر، پس از کدگذاری اولیه مقالات، کدهای مختلفی در قالب مضامین اولیه دسته‌بندی‌شده است. در پایان این مرحله در مجموع 6 تم اصلی به دست آمد.
بازبینی تِمها
مرحله چهارم زمانی آغاز میشود که محقق مجموعه‌ای از مضامین را ایجاد کرده و آنها را مرور می‌کند. این مرحله شامل دو مرحله بررسی و پالایش مضامین است. اولین مرحله شامل بررسی سطح خلاصه‌های کدگذاری شده است. در مرحله دوم، اعتبار تم‌ها دررابطه‌با مجموعه‌داده‌ها در نظر گرفته میشود اگر نقشه تم به‌خوبی کار کند، می‌توانید به مرحله بعدی بروید. بااین‌حال، اگر نقشه به‌خوبی با مجموعه‌داده‌ها مطابقت نداشته باشد، محقق باید به عقب برگردد و تا زمانی که یک نقشه تمی رضایت‌بخش ایجاد شود، کدگذاری را ادامه دهد. در پایان این مرحله، محقق باید از اینکه مضامین مختلف چیست، چگونه با هم تطابق دارند و کل داستانی که درباره دادهها می‌گویند، آگاهی کافی داشته باشد
تهیه گزارش
مرحله ششم زمانی آغاز میشود که محقق مجموعه‌ای از موضوعات کاملاً مستحکم داشته باشد. این مرحله شامل تحلیل نهایی و نگارش گزارش است.
افرازبندی و سطح‌بندی متغیرها
برای تعیین سطح و اولویت متغیرها، مجموعه دستاوردها و مجموعه پیش‌نیازهای هر متغیر تعیین میشود. مجموعه دسترسی هر متغیر شامل متغیرهایی است که از طریق این متغیر می‌توان به آنها دسترسی پیدا کرد و مجموعه پیش‌نیاز شامل متغیرهایی است که از طریق آنها می‌توان به این متغیر دست‌یافت. این کار با استفاده از ماتریس دسترسی انجام میشود. پس از تعیین مجموعه دسترسی و پیش‌نیازهای هر متغیر، عناصر مشترک در مجموعه دسترسی و پیش‌نیازهای هر متغیر مشخص میشود. معیارهایی که مجموعه مشترک آنها با مجموعه دستاوردهای آنها یکسان است، در سطح اول اولویت قرار می‌گیرند. پس از تعیین این متغیر یا متغیرها، آنها را از جدول حذف می‌کنیم و با بقیه متغیرها جدول بعدی را تشکیل می‌دهیم. در جدول دوم نیز مانند جدول اول، متغیر سطح دوم را مشخص می‌کنیم و این کار را تا مشخص‌شدن سطح تمامی متغیرها انجام و ادامه می‌دهیم.
ترسیم نمودار
پس از تعیین روابط و سطح متغیرها، می‌توان آنها را به‌عنوان مدل ترسیم کرد. برای این منظور ابتدا متغیرها از بالابه‌پایین باتوجه‌به سطح آنها تنظیم شده و نموداری با استفاده از سطح‌بندی ترسیم میشود، اما روابط بین متغیرها بر اساس ماتریس دستاورد تطبیق داده شده و با خطوط جهتی تعیین میشود.
آزمون مدل
در مرحله دوم با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از مصاحبه و سایر داده‌های موجود و همچنین با استفاده از ابزارهایی مانند پرسش‌نامه، اطلاعات کمی در مورد پدیده موردمطالعه جمع‌آوری میشود. در این مرحله اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از تکنیک‌های آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته و مدل نهایی تحقیق با استفاده از روش‌های آماری مانند مدل‌سازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر مورد آزمون قرار می‌گیرد. برای این منظور از مدل‌سازی معادلات ساختاری بر اساس حداقل مربعات جزئی استفاده شده است.
یافته‌های پژوهش
جهت تدوین مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد در راستاي دستيابي به اهداف تحقيق از طريق مرور نظام‌مند، تعداد 45 مقاله شناسايي شد، در ادامه با 20 خبره که تجربه و دانش کافی در زمینه موانع رواج ورزش بانوان دارند مصاحبه شده است. البته سعی شد هم با کارشناسان دانشگاهی به دلیل نگاه انتزاعی و نظری به موضوع و هم با کارشناسان حرفه‌ای به دلیل نگاه عملی به موضوع موردمطالعه مصاحبه شود. ملاک انتخاب کارشناسان، تسلط نظری، تجربه عملی و توانایی شرکت در پژوهش و البته دردسترس‌بودن بود.
در این پژوهش از مصاحبه سازمان‌یافته و نیمه سازمان‌یافته برای جمع‌آوری دادهها استفاده شده است که پس از بررسي و از طريق روش تحليل محتوا که در روش پژوهش بيان شده است شناسايي گرديد. تعداد 20 خبره بر اساس دیدگاه‌های موجود روش اشباع نظری انتخاب گردید. در این روش آن‌قدر مصاحبه انجام میشود تا هنگامی که پاسخ‌های خبرگان تکرار ادبیات قبلی باشد و محقق دستاورد جدیدی نداشته باشد. در اين مرحله به‌منظور تکميل و بومي‌سازي، از طريق مصاحبه با خبرگان موردمطالعه و سپس تحليل محتواي مطالب بيان شده در طول مصاحبه‌ها ساير عناصر تأثیرگذار در شکل‌دهي ارائه مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد حاصل شد.
جدول 1 - کدهاي باز به دست آمده در خصوص موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد (تلفيق نظر خبرگان و مقالات)
کد انتخابی | متن مقاله (کدباز) | محققان قبلي | خبرگان |
موانع فردی و جسمانی | ترس از آسیب‌های جسمي ناشي از ورزش | A1-A8- | همه خبرگان |
محدودیت‌های مربوط به توانايي جسمي زنان | A2-A21-A26- | 2-6-8-9-10-11-12-13-17 | |
خجالتي بودن و نبود انگیزه‌های کافی | A12-A25-A32- | 4-10-14-16-18-19 | |
کمبود وقت به علت مشغله زیاد کاری | A10-A17-A28- | همه خبرگان | |
عدم توجه به ارتقا سواد ورزشی دانش آموزان | A7-A14- | 6-8-11-14-15-19 | |
عدم هماهنگی فعالیتهای حرکتی روزمره با سبک زندگی ماشینی | A13-A16-A40- | 2-5-8-12-13-15-20 | |
موانع خانوادگی | عدم موافقت خانواده با شرکت در برنامه های ورزش همگانی روزمره | A4-A17-A32- | 4-7-8-15-17-19-20 |
کمبود وقت مادران برای فعالیتهای ورزشی منظم و مستمر | A8-A14-A18-A20- | همه خبرگان | |
باورهای سنتی حضور مستمر بانوان در منزل | A7-A12-A25-A28- | 2-3-5-9-10-13-19 | |
عدم سواد و فرهنگ ورزشی لازم در خانواده ها | A9-A13-A30- | 6-8-12-14-16 | |
موانع دینی و مذهبی | عدم توجه لازم اساتید حوزه های علمیه به ارتقا سواد ورزشی طلاب و مردم | A2-A16-A30- | 1-4-10-15-18-20 |
رعایت شئونات اسلامي | A4-A5-A21- | 3-6-11-15-17 | |
عدم سواد ورزشی جامعه از دیدگاه علم و اعتقاد | A13-A14- | 1-5-8-9-10-16-20 | |
موانع فرهنگی و اجتماعی | مشکلات اقتصادی | A1-A21- | همه خبرگان |
نگرانی از ارزشیابی منفی دیگران | A7-A14-A30-A40- | 11-12-13-16-17-19 | |
امکان ایجاد مزاحمت ازجانب ديگران در مسير رفت و برگشت |
| 5-9-14 | |
کمبود برنامه های انگیزشی خاص برای جذب بانوان در بخش ورزش همگانی | A8-A12-A28- | 2-8-14 | |
نبود الگوهای ورزشی مناسب در بخش بانوان | A5-A20-A32- | 1-11-15-19 | |
عدم برنامه‌ریزی عادلانه از اماکن ورزشی بانوان به نسبت آقایان | A7-A16- | 6-8-9-13-16-20 | |
نگاه جنسیتی | فرهنگ مرد محوری در ورزش | A2-A13-A21- | 11-12-14-17-20 |
نگاه اجتماعي – رواني نسب به ورزش بانوان |
| 3-7-8-15-18 | |
کمکاری سازمانها ورزشی | عدم امکانات ورزشی ویژه بانوان در اماکن ورزشی | A2-A16- | همه خبرگان |
انحراف نگرش وزارت ورزش به بند 3 قانون اساسی در مورد اولویت به ورزش همگانی | A9-A10- | 1-3-9-14-20 | |
کیفیت و کمیت پایین اماکن و تجهیزات ورزشی برای بانوان | A7-A22- | 8-10-12-13 | |
ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح؛ کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان | A12-A19- | همه خبرگان | |
عدم توجه به احداث اماکن ورزشی سرپوشیده برای بانوان در مدیران مسئول | A13-A21-A27- | 5-9-10-16-20 | |
عدم وجود دغدغه ورزش همگانی بانوان نزد مدیران ورزشی | A12-A19-A22- | 2-8-14-18 | |
عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان | A8-A12-A28- | 6-7-12-20 | |
نگرانی حمایتگران مالی از عدم برگشت سرمایه در بخش ورزش همگانی بانوان | A1-A14-A18- | 3-8-11-17-19 | |
عدم انگیزه مدیران برای رشد و گسترش ورزش بانوان | A23-A32 | 8-9-13-17-18 | |
نابسامانی ورزش کارمندی بانوان | A2-A13-A21- | 5-7-11-16-18 | |
سایر موانع | عدم استفاده از اماکن ورزشی باتوجه‌به هزینه های مربوطه | A7-A8-A26- | 6-10-14-20 |
کمبود شدید تجهیزات و اماکن مناسب برای بانوان | A1-A2-A22-A40- | 6-9-11-15 | |
عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی | A13-A14-A27- | همه خبرگان | |
عدم استفاده بهینه از تجهیزات و اماکن ورزشی موجود در ورزش همگانی بانوان |
| 3-5-7-12-17-19 | |
عدم برنامه های بومی محلی ویژه بانوان | A8-A10-A26- |
|
همان‌طور که از جدول بالا ملاحظه ميگردد، از نظر خبرگان از بين 36 مانع از قبل مشخص شده، همه شاخصه‌ها قابل‌قبول شدند. براي تعيين روايي اين پرسش‌نامه از تحليل محتوي استفاده شد، پس از گرفتن پاسخ افراد گزینه‌های بی‌اهمیت تا متوسط کد صفر و بااهمیت و بسيار بااهمیت کد يک داده شد. اولين گام در تعيين روايي آزمون، بررسي روايي محتوايي است. روايي محتوايي به تحليل منطقي محتواي يک آزمون بستگي داشته و تعيين آن بر اساس قضاوت ذهني و فردي است. در اين روش سؤال‌های آزمون در اختيار متخصصان يا برخي از آزمودنی‌ها گذاشته میشود و از آنها می‌خواهند که مشخص کنند آيا سؤالات آزمون صفت موردنظر را اندازه‌گیری می‌کند يا خير و اين که آيا سؤال‌ها، کل محتواي آزمون را در برمی‌گیرد يا خير. درصورتی‌که بين افراد مختلف در زمينه روايي آزمون توافق وجود داشته باشد، آن آزمون داراي روايي محتوايي است.
جدول 2- مقدار CVR قابل قبول بر اساس تعداد متخصصين نمره گذار به کدهاي بدست آمده در خصوص موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد بر اساس نظر سنجي مجدد از خبرگان
شناسه | کدباز | با اهميت کد يک | بي اهميت کد صفر | نتيجه CVR |
R1 | ترس از آسيب هاي جسمي ناشي از ورزش | 17 | 3 | 0.7 |
R2 | محدوديت هاي مربوط به توانايي جسمي زنان | 18 | 2 | 0.8 |
R3 | خجالتي بودن و نبود انگیزه های کافی | 20 | 0 | 1 |
R4 | کمبود وقت به علت مشغله زیاد کاری | 20 | 0 | 1 |
R5 | عدم توجه به ارتقا سواد ورزشی دانش آموزان | 19 | 1 | 0.9 |
R6 | عدم هماهنگی فعالیتهای حرکتی روزمره با سبک زندگی ماشینی | 19 | 1 | 0.9 |
R7 | عدم موافقت خانواده با شرکت در برنامه های ورزش همگانی روزمره | 15 | 5 | 0.5 |
R8 | کمبود وقت مادران برای فعالیتهای ورزشی منظم و مستمر | 20 | 0 | 1 |
R9 | باورهای سنتی حضور مستمر بانوان در منزل | 19 | 1 | 0.9 |
R10 | عدم سواد و فرهنگ ورزشی لازم در خانواده ها | 20 | 0 | 1 |
R11 | عدم توجه لازم اساتید حوزه های علمیه به ارتقا سواد ورزشی طلاب و مردم | 18 | 2 | 0.8 |
R12 | رعایت شئونات اسلامي | 20 | 0 | 1 |
R13 | عدم سواد ورزشی جامعه از دیدگاه علم و اعتقاد | 20 | 0 | 1 |
R14 | مشکلات اقتصادی | 18 | 2 | 0.8 |
R15 | نگرانی از ارزشیابی منفی دیگران | 19 | 1 | 0.9 |
R16 | امکان ایجاد مزاحمت ازجانب ديگران در مسير رفت و برگشت | 19 | 1 | 0.9 |
R17 | کمبود برنامه های انگیزشی خاص برای جذب بانوان در بخش ورزش همگانی | 15 | 5 | 0.5 |
R18 | نبود الگوهای ورزشی مناسب در بخش بانوان | 17 | 3 | 0.7 |
R19 | عدم برنامه‌ریزی عادلانه از اماکن ورزشی بانوان به نسبت آقایان | 18 | 2 | 0.8 |
R20 | فرهنگ مرد محوری در ورزش | 18 | 2 | 0.8 |
R21 | نگاه اجتماعي – رواني نسب به ورزش بانوان | 17 | 3 | 0.7 |
R22 | عدم امکانات ورزشی ویژه بانوان در اماکن ورزشی | 18 | 2 | 0.8 |
R23 | انحراف نگرش وزارت ورزش به بند 3 قانون اساسی در مورد اولویت به ورزش همگانی | 19 | 1 | 0.9 |
R24 | کیفیت و کمیت پایین اماکن و تجهیزات ورزشی برای بانوان | 19 | 1 | 0.9 |
R25 | ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح؛ کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان | 16 | 4 | 0.6 |
R26 | عدم توجه به احداث اماکن ورزشی سرپوشیده برای بانوان در مدیران مسئول | 17 | 3 | 0.7 |
R27 | عدم وجود دغدغه ورزش همگانی بانوان نزد مدیران ورزشی | 17 | 3 | 0.7 |
R28 | عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان | 20 | 0 | 1 |
R29 | نگرانی حمایتگران مالی از عدم برگشت سرمایه در بخش ورزش همگانی بانوان | 18 | 2 | 0.8 |
R30 | عدم انگیزه مدیران برای رشد و گسترش ورزش بانوان | 18 | 2 | 0.8 |
R31 | نابسامانی ورزش کارمندی بانوان | 20 | 0 | 1 |
R32 | عدم استفاده از اماکن ورزشی باتوجه‌به هزینه های مربوطه | 19 | 1 | 0.9 |
R33 | کمبود شدید تجهیزات و اماکن مناسب برای بانوان | 20 | 0 | 1 |
R34 | عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی | 19 | 1 | 0.9 |
R35 | عدم استفاده بهینه از تجهیزات و اماکن ورزشی موجود در ورزش همگانی بانوان | 18 | 2 | 0.8 |
R36 | عدم برنامه های بومی محلی ویژه بانوان | 15 | 5 | 0.5 |
در این قسمت لازم است که مدل مورد ارزیابی قرار گیرد که آیا عوامل و ابعاد شناسایی شده از روایی مناسب برخوردار است یا خیر. ازاین‌رو پرسش‌نامه‌ای تهیه و به افراد جامعه آماری کمی داده شد و از آنها خواسته شد، تا موافقت خود را با هریک از سؤالات با استفاده از گزینه‌های کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم ابراز کنند. همچنین در خصوص هر سؤال مشخص کنند که وضعیت هر یک از عوامل در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد. اطلاعات پس از جمع‌آوری و انتقال به نرم‌افزار لیزرل، توسط محقق روایی اکتشافی و تأییدی شد، در اين قسمت به بررسي نتايج حاصل از تجزیه‌وتحلیل آماري اطلاعات جمع‌آوری‌شده ميپردازيم. برازش آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاري واريانس محور يا همان روش حداقل مربعات به شرح زیر است. در این روش بیشتر توجه بر روي برآورد مجموعهاي از پارامترهاي مدل بوده و هدف در واقع کم‌کردن تفاوت ميان ماتريس کوواریانس مدل نظري و ماتريس کوواریانس مقادير برآورد آمده است.
جدول 3- شاخص‌هاي ارزيابي اعتبار و پايايي در خصوص موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد
کد انتخابی | کد محوری | اعتبار همگرا | واگرا (پایایی) | |
AVE | آلفاي کرونباخ | پايايي ترکيبي | ||
موانع همگاني شدن ورزش بانوان | موانع فردی و جسمانی | 7975/0 | 9223/0 | 8834/0 |
موانع خانوادگی | 7975/0 | 9223/0 | 8834/0 | |
موانع دینی و مذهبی | 9209/0 | 9626/0 | 9168/0 | |
موانع فرهنگی و اجتماعی | 7588/0 | 7054/0 | 7820/0 | |
نگاه جنسیتی | 7713/0 | 8310/0 | 7936/0 | |
کمکاری سازمانها ورزشی | 9209/0 | 9626/0 | 9168/0 | |
سایر موانع | 8876/0 | 8946/0 | 8324/0 | |
تحلیل فاز طراحی
گام اول:تعیین متغیرها و عناصر تشکیل دهنده: در ادبیات و انجام مصاحبه با خبرگان 36 عنصر در قالب 7 بعد شناسایی گردید،
ماتریس خود تعاملی ساختاری1
این ماتریس توسط 20 خبره و متخصص دانشگاهی تکمیل شده است. خبرگان بر اساس رابطه مفهومی "منجر به" و با استفاده از علائم زیر ماتریس‌ها را تکمیل نمودند.
V: یعنی iمنجر به j میشود X:برای نشان دادن تاثیر دوطرفه(بعدj به iو i بهj)
A: یعنی jمنجر بهi میشودO:برای نشان دادن عدم وجود رابطه بین دو بعد سپس پاسخ‌های مشترکی که از بیشترین فراوانی برخوردار بود، انتخاب شد؛ چراکه منطق مدل‌سازی ساختاری تفسیری منطبق بر روش‌های ناپارامتریک است و بر مبنای مد در فراوانی‌ها عمل می‌کند. در نهایت ماتریس خودتعاملی ساختاری به‌صورت جدول 8 حاصل گردید.
[1] -Structural Self-Interaction Matrix
جدول 4-ماتریس خودتعاملی ساختاری ابعاد موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند
J I | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
موانع فردی و جسمانی |
| A | X | X | V | A | V |
موانع خانوادگی |
|
| X | O | V | A | X |
موانع دینی و مذهبی |
|
|
| X | X | X | X |
موانع فرهنگی و اجتماعی |
|
|
|
| X | A | X |
نگاه جنسیتی |
|
|
|
|
| X | X |
کمکاری سازمانها ورزشی |
|
|
|
|
|
| X |
سایر موانع |
|
|
|
|
|
|
|
ماتریس دستیابی1
[1] - Reachability Matrix
پس از سازگار نمودن، ماتریس دستیابی نهایی که در جدول 9 ارئه شده است، حاصل میشود. لازم به توضیح است که اعدادی که علامت * گرفته‌اند نشان می‌دهند که در ماتریس دستیابی اولیه صفر بوده‌اند و پس از سازگاری عدد یک گرفته‌اند.
جدول 5- ماتریس دستیابی سازگار شده ابعاد موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند
j i | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
موانع فردی و جسمانی | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 |
موانع خانوادگی | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 |
موانع دینی و مذهبی | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 |
موانع فرهنگی و اجتماعی | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 |
نگاه جنسیتی | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 |
کمکاری سازمانها ورزشی | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 |
سایر موانع | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 |
مرحله سوم: تعیین روابط و سطح بندی بین ابعاد
مجموعه دستیابی1 هر متغیر شامل متغیرهایی میشود که از طریق این متغیر می‌توان به آنها رسید و مجموعه پیش‌نیاز2 شامل متغیرهایی میشود که از طریق آنها می‌توان به این متغیر رسید و این کار با استفاده از ماتریس دستیابی انجام میشود. پس از تعیین مجموعه دستیابی و پیش‌نیاز برای هر متغیر عناصر مشترک در مجموعه دستیابی و پیش‌نیاز برای هر متغیر شناسایی میشوند. معیارهایی که مجموعه مشترکشان با مجموعه دستیابی‌شان یکی باشد، سطح اول اولویت را به خود اختصاص می‌دهند. پس از تعیین این متغیر یا متغیرها، آنها را از جدول حذف کرده و با بقیه متغیرهای باقیمانده جدول بعدی را تشکیل می‌دهیم. در جدول دوم نیز همانند جدول اول متغیر سطح دوم را مشخص می‌کنیم و این کار را تا تعیین سطح همه متغیرها ادامه می‌دهیم. بدین ترتیب در این تحقیق طی شش مرحله سطوح شش‌گانه حاصل شد که به شرح جدول 7 آمده است.
گام سوم: ترسیم مدل و شبکه تعاملات ابعاد مدل
پس از تعیین روابط و سطح متغیرها می‌توان آنها را به شکل مدلی ترسیم کرد. به همین منظور ابتدا متغیرها برحسب سطح آنها از بالا به پائین تنظیم میشوند و با استفاده از سطح‌بندی انجام شده دیاگرامی3 با عنوان مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند ترسیم میشود. بدین صورت که معیار که به‌عنوان سطح اول شناخته شده‌اند در اولین سطح دیاگرام قرار می‌گیرند و به همین ترتیب سایر معیارها در سطوح دیگر دیاگرام قرار می‌گیرند. باتوجه‌به مدل به‌دست‌آمده اکنون می‌توانیم مدل مفهومی پژوهش را ارائه نمائیم. مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند بر اساس مدل فوق و یافته‌های حاصل از مرحله تحلیل محتوا است که بر آن اساس می‌توان هر یک از متغیرهای مکنون (ابعاد) را به همراه متغیرهای مشاهده‌پذیر (کدها) را در قالب یک مدل یکپارچه ارائه نمود.
ترسیم و آزمون مدل
الگوي مدل جامع موانع همگاني شدن ورزش بانوان بر اساس مدل فوق و یافته‌های حاصل از مرحله تحليل محتوا است که بر آن اساس می‌توان هر يک از متغيرهاي مکنون (ابعاد) را به همراه متغيرهاي مشاهده‌پذیر (کدها) را در قالب يک مدل ترسیم مدل ارائه نمود. همان‌طور که از عوامل به‌دست‌آمده در بخش قبلی مشخص است، مدل نهایی نسبت به‌پیش بینی اولیه دارای دو تفاوت عمده است، اول مؤلفه کمکاری سازمان‌های ورزشی و دوم سایر که به بحث کمبود اماکن برای خانم‌ها و همچنین عدم توجه به ورزش‌های بومی را شامل میشود، پس از تعيين روابط و سطح متغيرها ميتوان آنها را به شکل مدلي ترسيم کرد. به همين منظور ابتدا متغيرها برحسب سطح آنها از بالا به پائين تنظيم مي‌شوند و با استفاده از سطح‌بندی انجام شده دياگرامي4 ترسيم مي‌شود.
[1] -Reachability set
[2] -Antecedent set
[3] - Diagraph
1. [4] Diagraph
جدول 6-تعیین روابط و سطوح ابعاد مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند
ابعاد | مجموعه دستیابی R(si) | مجموعه پیش نیاز A(si) | مجموعه مشترک
| سطح |
موانع فردی و جسمانی | C1-C3-C4-C5 | C1-C2-C3-C4 | C1-C3-C4 | 1 |
موانع خانوادگی | C1-C2-C3-C5 | C2-C3-C5 | C2-C3-C5 | 1 |
موانع دینی و مذهبی | C1-C2-C3-C4 | C1-C2-C4-C6 | C1-C2-C4 | 1 |
موانع فرهنگی و اجتماعی | C1-C3-C4-C7 | C1-C3-C4-C5 | C1-C3-C4 | 1 |
نگاه جنسیتی | C4-C5-C6 | C1-C2-C4 | C4 | 1 |
کمکاری سازمانها ورزشی | C1-C2-C3-C5 | C3-C5 | C3-C5 | 1 |
سایر موانع | C2-C3-C6-C7 | C4-C7 | C7 | 1 |
شکل 2- مدل مفهومی موانع همگاني شدن ورزش بانوان
در شکل بالا مدل موانع همگاني شدن ورزش بانوان شناسایی شدند. نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی بانوان و بخصوص بانوان کارمند سبب مشکلات جسمانی برای این قشر از جامعه شده است. در ثانی رهبران سازمان‌های ورزشی به علت نداشتن دانش لازم و مدیریت غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند. سیاست‌های حاکم بر ورزش همگانی بسیار نامشخص و روزمره طراحی شده است، تغییرات بسیار سبب ناکارآمدی هیئت ورزش‌های همگانی در این مورد گشته است، باتوجه‌به اينكه، دولت، سرمايه‌گذاري هنگفتي در ورزش همگانی كشور انجام داده؛ اما بررسي عملكرد نشان مي‌دهد استفاده بهينه‌اي از منابع سرمايه‌اي موجود كشور در خصوص ورزش بانوان به عمل نيامده است و همگان از وضعیت موجود ناراضی هستند. توزیع غیرصحیح تجهیزات و امکانات باتوجه‌به جمعیت هر منطقه و همچنین کمبود و ناکافی بودن منابع مالی سازمان تربیت‌بدنی برای ایجاد اماکن ورزشی بانوان سبب شده که این معضل کمبود مکان‌های ورزشی بانوان با اعتبارات فعلی حل نشود. اما نوآوری در این پژوهش ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح؛ کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان و عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان در کنار عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی و عدم توجه به ورزش‌های بومی و محلی از نقاط قوت این تحقیق نسبت به تحقیقات گذشته است. همان‌طور که پیش‌تر بيان شد براي برازش آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاري واريانس محور يا همان روش حداقل مربعات استفاده شد. شکل ضرایب مدل به‌صورت استاندارد و مقادیر تی استیودنت در ادامه به تفکیک آمده است. بر اساس جدول زیر باتوجه‌به شاخص‌های ارائه شده ميتوان گفت که مدل فوق از برازش خوبی برخوردار است که نتایج آن ذکر میگردد.
در اين قسمت به بررسي نتايج حاصل از تجزیه‌وتحلیل آماري اطلاعات جمع‌آوری‌شده ميپردازيم. همان‌طور که پیش‌تر بيان شد براي برازش آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاري واريانس محور يا همان روش حداقل مربعات استفاده شد. نمودار ضرایب مدل به‌صورت استاندارد و مقادیر تی استیودنت در ادامه آمده است. بر اساس جدول زیر باتوجه‌به شاخص‌های ارائه شده ميتوان گفت که مدل فوق از برازش خوبی برخوردار است که نتایج آن ذکر میگردد.
جدول 7-شاخص‌های برازش مدل معادلات ساختاری موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند
| P | RMSEA | GFI | AGFI |
38/2 | 0001/0 | 052/0 | 91/0 | 90/0 |
شاخص برازش
هر چه کمتر باشد بهتر است و نباید بیشتر از 3 باشد. باتوجه‌به شکل و جدول این مقدار 38/2 شده است که از 3 کمتر است و نشان میدهد مدل نظری با دادهها برازش دارند و با این دادهها تأیید میشوند و پایایی لازم را داشته است. همچنین مقدار ضریب مسیر مثبت است AGFI بالاتر از 9/0 به عنوان مدل برازش یافته گزارش میشوند. GFI بالاتر از 9/0 نشانه برازش مناسب مدل است. RMSEA معادل 051/0که مقدار کمتر از 08/0 برازندگی خوب مدل را نشان میدهد. از طرفی P-valu یا سطح معنی داری 0001/0 میباشد که کمتر از 05/0 است . بنابراین با اطمینان 95 درصد برازندگي الگوي موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند شهر مشهد پذیرفته میشود.
شکل 2: مدل ساختاري به همراه برآورد آماره هاي t، موانع همگاني شدن ورزش بانوان، از ديدگاه اساتيد علوم ورزشي و بانوان کارمند
با توجه شکل بالا مشخص است که در خصوص موانع همگاني شدن ورزش بانوان، بعد موانع فردی و جسمانی تأثیر دارد (16/6 =t). بعد موانع خانوادگی تأثیر دارد (08/6 =t). بعد موانع دینی و مذهبی تأثیر دارد ( 57/7 =t). بعد موانع فرهنگی و اجتماعی تأثیر دارد (15/7 =t). بعد نگاه جنسیتی تأثیر دارد (73/5 =t). بعد کمکاری سازمان‌های ورزشی تأثیر دارد (04/11 =t). بعد سایر موانع تأثیر دارد (92/7 =t).
نتیجه‌گیری
دراین پژوهش هفت مانع شناسایی شد :
1- موانع فردی و جسمانی : ( 16/6 =t).
به دلیل شرایط فیزیولوژیک بدن زنان در دوره‌های مختلف و ارتباط بدن آنها با مسئله بارداری و شیردهی بعد از آن بیشتر از مردان در معرض آسیب قرار دارند. به‌ویژه زماني که اين نقش‌ها داراي انتظارات متفاوت و بعضاً متضادي هستند، دچار تعارض بين نقش‌های شغلي و خانوادگي میشود.
در تحقیقات گذشته محمدزاده و همکاران (1399)، الفتی (1398) و راجش (2020) و لوری و همکاران (2020) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که، کم بودن قوای بدنی و ضعف ذاتی، ترس از آسيب هاي جسمي ناشي از ورزش، خجالتی بودن و تغييرات در شیوه زندگی همراه با کاهش کیفیت، کاهش فعالیتهای حرکتی به علت مشغله‌های کاری و همچنین فشارهای زندگی مدرن، مهم‌ترین علل فردی و جسمی کم تحرکی است. (12) اما انچه که به نظر می رسد این است که، زنان همواره در تعارض فعاليت‌هاي درون و بيرون منزل قرار دارند و اين امر باعث بروز استرس ناشي از نقش‌های متعدد ميگردد که اين امر بر سلامت جسمي و روحي زنان و نيز رضايتمندي آنان از فعاليت‌هاي بيرون و درون منزل تأثير دارد. و اگر در اشتغال زنان سياست‌هاي متناسب با ويژگي‌هاي روحي، جسمي و فطري آنان اتخاذ نشود، آسيب‌هاي غير قابل انکاري به زن و خانواده وارد میشود. بنابراين تلاش برای زندگی مدرن و ترکیب شدن در ساختار جامعه به گونه ای است که سلامت جسمانی و روانی بانوان در معرض خطر جدی قرار دارد، متاسفانه در جوامع مدرن به علت پیچیدگی‌ها، سبک زندگی سالم، مغفول مانده و کمتر زنان به سلامت خود می‌اندیشند. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، بالاي 60 درصد زنان در ايران تحرک بدني خاصي ندارند. در صورتي که فعاليت جسماني يکي از مهمترين مؤلفه‌هاي ارتقا سلامت زنان است که مي‌تواند باعث بهبود سلامت آنان شده و از بسياري از بيماري‌ها و شرايطي که باعث مرگ و ناتواني در زنان میشود پيشگيري نمايد. فعاليت جسماني يکي از مهمترين مؤلفه‌هاي ارتقا سلامت زنان است که مي تواند باعث بهبود سلامت آنان شده و از بسياري از بيماري‌ها و شرايطي که باعث مرگ و ناتواني در زنان میشود، پيشگيري نمايد.
2- موانع خانوادگی : ( 08/6 =t).
شرايط حاکم بر زندگي زنان شاغل به‌گونه‌ای است که با ورود زنان به بازار کار، فشار مسئولیت‌های کاري و خانوادگي آسیب‌هایی را به جسم و روح آنها وارد می‌کند. در تحقیقات گذشته یدالله‌زاده (1398) و ادل(2020) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که والدین با ورزش دختران مخالف بوده و بیشتر نظرشان بر انجام وظایف خانه‌داری و تربیت فرزندان خلاصه میشود و همچنین منشأ روان‌شناختی در خانه ماندن مهم‌ترین علل خانواده در مشارکت ورزشی زنان است. (13) اما آنچه که به نظر میرسد این است که امروزه در فرهنگ جامعه ایرانی ثبات و آرامش در کانون خانواده به وجود برکت بانوان شریف قابل‌تحقق است، در مکاتب مختلف معتقد هستند که زن در خانواده نقش محوری داشته و شکل‌گیری شخصیت فرزندان از بانوان نشات می‌گیرد. زن صرف‌نظر از تأثير بر کودک، رهبر فرهنگي و الگويي براي اوست که نقش انتقال فرهنگ جامعه به وي را نيز بر عهده دارد. در دنیای امروز نقش‌هایی که هر فرد ایفا می‌کند اکتسابی بوده به‌خصوص نقش شغلي و کاری، جزء هويت زنان محسوب میشود. همچنين بحث کار و اشتغال بانوان و کمک آن در اقتصاد خانواده و درآمدزايي موجب میشود سطح زندگي خانوادگي از وضعيت بهتري برخوردار شود. تأثيري که کار زن و درآمد وي در ابعاد گوناگون زندگي دارد بر کسي پوشيده نيست، به‌ویژه اثري که درآمد وي بر رفاه خانواده می‌تواند داشته باشد و امروزه شرايط حاکم بر زندگي زنان شاغل بيشتر نقاط جهان به‌گونه‌ای است که با ورود زنان به بازار کار، فشار مسئولیت‌های کاري و خانوادگي آسیب‌هایی را به جسم و روح آنها وارد می‌کند.
3- موانع دینی و مذهبی: (57/7 =t).
متاسفانه باتوجه‌به فتواهای موجود و اسناد بسیار زیادی در این زمینه برای شادابی و نشاط خانم‌ها برای امور روزمره و همچنین پرورش نسل اینده، اما در عمل افراد در جامعه تفکرات ماقبل اسلامی برای حضور زنان در عرصه‌های ورزشی دارند و از پذیرش واقعیت تفره می‌روند. در تحقیقات گذشته رضاپور(1398) و فراهانی و همکاران (1396) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که وظیفه زن منحصر به امور خانه و تربیت فرزندان بوده (15) و همچنین پایین بودن امادگی دیدگاه فکری در خانواده و به تبع آن در جامعه، نسبت به کمبود آگاهی از فواید فعالیت بدنی و زیان‌های کم تحرکی از مهم‌ترین موانع دینی است، (14) همچنین بسیاری از علما دراین‌خصوص سکوت کرده و درباره آن اظهار نظر جدی نمی‌کنند. اما انچه که به نظر میرسد این است که، از نظر اسلام نيز زن نباید حالت انزوا گرفته و فقط به امور زناشویی و کار در منزل بپردازد، بلکه لازم است اول خود را سالم نگه دارد تا بتواند به فعالیتهای اجتماعی پرداخته و در نهایت آرامش را به کانون خانواده ببرد. لذا باتوجه‌به تعدد نقش‌هاي مورد انتظار از آنان موضوع چگونگي انجام همه اين مسئوليت‌ها توسط زنان شاغل کشورمان نکته حائز اهميتي است.
4- موانع فرهنگی و اجتماعی: (15/7 =t).
با وجود نقش مهمي که ورزش در سلامت زنان و در نتيجه کل جامعه دارد، متاسفانه به ويژه جامعه ايراني زياد به اهميت آن توجه نکرده است. در تحقیقات گذشته ریحانی و انتشاری (1398)، عظیمی (1394) و مگان و همکاران(2019) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که کمبود برنامه‌های انگیزشی خاص برای جذب بانوان به ورزش و عدم جذابیت برنامه‌ها (17) اولویت داشتن مدیریت برنامه‌ریزی و (18) سازماندهی تاسیسات ورزشی با اولویت آقایان از مهم‌ترین موانع فرهنگی است. (16) اما انچه که به نظر میرسد این است که، زنان نقش مهمی در سلامت خانواده از لحاظ جسمی و روحی دارند و همچنین قرار است شیوه زندگی سالم را به نسل آینده منتقل کنند، لازم است ابتدا خود به شیوه سالم زندگی آشنا باشند.
5- نگاه جنسیتی : ( 73/5 =t).
متأسفانه در کشور ما نیز حاکمیت مردسالارانه، تلقی غالب مردان از توانایی زنان، تصوری که زنان از مسئولیت‌های خانوادگی و خانه‌داری دارند و عدم اعتمادبه‌نفس زنان، نگرش مردانه نسبت به توانایی‌های زنان است. در تحقیقات قبلی، سیاحی و همکاران. (1395) و برخی از کارشناسان مصاحبه‌شونده معتقد بودند که در جامعه ایران همچنان نگاه مردسالارانه در خانواده و جامعه حاکم است. (8) متأسفانه زنان به دلیل پتانسیلی که دارند به‌ندرت در کارهای اجرایی استفاده میشوند. اما آنچه که به نظر میرسد این است که در ایران تبعیض جنسیتی در اشتغال و دستمزد همچنان گسترده است. زمانی که نگرش عمومی به کار بانوان به‌گونه‌ای است که توان لازم را ندارند و شکاف بین ورزش آقایان و بانوان زیاد است، ورزش بانوان با مشکلات و محدودیت‌های فراوانی مواجه است، در این راستا باورهای غلط فرهنگی و محدودیت‌های ناشی از خانواده را نیز می‌توان برشمرد.
6- کمکاری سازمان‌های ورزشی: (04/11 =t).
علیرغم انجام هزینه‌ها هنوز مشکل در جای خود باقی است و توزیع مناسبی برای توزیع امکانات در کل کشور صوت نگرفته، حتی در جاهایی که امکانات کافی بوده، متاسفانه عوامل دیگر مانع استفاده دقیق از امکانات توسط بانوان گردیده است. در تحقیقات گذشته چراغ بیرجندی و همکاران(1398)و کتبی (1398) و پنگ و یوچن(2020) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که نامناسب بودن فضا برای حضور زنان در عرصه ورزش همگانی (19) و ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح؛ (20) کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان و در نهایت ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح(21)؛ کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان در ادارات مهم‌ترین علل کمکاری سازمان‌های دولتی است. اما آنچه که مشخص است، لازم است دولت سرمایه گذاری‌های عظیمی در امر ورزش همگانی بانوان در کل کشور داشته باشد. همچنین کمبود و ناکافی بودن منابع مالی برای ایجاد اماکن ورزشی مناسب برای هر منطقه، و در کنار آن مشکلات اقتصادی و عدم درک درست مدیران سازمان‌های تربیت‌بدنی و دیگر نهادها از ورزش بانوان در توزیع امکانات و کمبود تبلیغات رسانه‌ای و در کنار آن ضعف اقتصادی مردم برای تهیه وسایل اولیه ورزشی برای ورزش بانوان و مشکلات اقتصادی و اجتماعی که سبب کاهش فعالیت ورزشی و خمودگی در زنان جامعه بخصوص در ادرات به علت کمبود وقت و نشستن بیش از حد در روی یک صندلی گردیده است.
7- سایر موانع: ( 92/7 =t).
الزامات زندگي امروزی باعث گرديده که زنان علاوه بر نقش‌های سنتي، به ايفاي نقش‌های اکتسابي نيز بپردازند. به همين دليل زنان همواره در تعارض بين فعاليت‌هاي درون و بيرون منزل قرار دارند و اين امر باعث بروز استرس ناشي از نقش‌های متعدد ميگردد که بر سلامت جسمي و روحي زنان و نيز، رضايتمندي آنان از فعاليت‌هاي بيرون و درون منزل تأثير دارد. در تحقیقات گذشته قدیریان(1399) و لوری و همکاران(2020) (23) و برخی از خبرگان مصاحبه شده معتقد بودند که وضعیت بد اقتصادی و عدم دسترسی راحت به اماکن ورزشی با قیمت مناسب و همچنین مشکلات تجهیزات و اماکن مناسب برای بانوان و جذاب نبودن وسایل در اماکن مخصوص بانوان درعدم توسعه فعالیت ورزشی موثر است. (22) اما انچه که به نظر میرسد این است که انتظار می‌رود با افزایش دانش بانوان در ایران، میزان مطالعه و توجه آنها به وضعیت سلامت به نحو چشمگیری افزایش یابد، اما ملاحظه میشود کتب و مقالات مرتبط با فرهنگ ورزش و تربیت‌بدنی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و عدم توجه به سلامت زنان مي‌تواند به مشکلات دائمي در سبک زندگي و سلامت نسل‌هاي آينده منجر شود.
نتیجه نهایی که از پژوهش حاصل شد :
نداشتن برنامه جامع و مدون و کم‌توجهی به ورزش همگانی بانوان و بخصوص بانوان کارمند سبب مشکلات جسمانی برای این قشر از جامعه شده است. در ثانی رهبران سازمان‌های ورزشی به علت نداشتن دانش لازم و مدیریت غیرتخصصی وضعیت را بدتر کرده‌اند.
سیاست‌های حاکم بر ورزش همگانی بسیار نامشخص و روزمره طراحی شده است، تغییرات بسیار سبب ناکارآمدی هیئت ورزش‌های همگانی در این مورد گشته است. باتوجه‌به اينكه، دولت، سرمايه‌گذاري هنگفتي در ورزش همگانی كشور انجام داده؛ اما بررسي عملكرد نشان مي‌دهد استفاده بهينه‌اي از منابع سرمايه‌اي موجود كشور، در خصوص ورزش بانوان به عمل نيامده است و همگان از وضعیت موجود ناراضی هستند.
توزیع غیرصحیح تجهیزات و امکانات باتوجه‌به جمعیت هر منطقه و همچنین کمبود و ناکافی بودن منابع مالی سازمان تربیت‌بدنی برای ایجاد اماکن ورزشی بانوان سبب شده که این معضل کمبود مکان‌های ورزشی بانوان با اعتبارات فعلی حل نشود. اما نوآوری در این پژوهش ضعف برنامه‌ریزی جامع و صحیح؛ کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم داشتن برنامه برای پیشرفت ورزش بانوان و عدم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای ترغیب و تسهیل حضور حمایتگران مالی در ورزش همگانی بانوان در کنار عدم جذابیت فعالیتهای برنامه ورزش همگانی و عدم توجه به ورزش‌های بومی و محلی از نقاط قوت این تحقیق نسبت به تحقیقات گذشته است.
ملاحظات اخلاقی
پیش از اجرای پژوهش از شرکت‌کنندگان رضایت آگاهانه کتبی گرفته شد و تمام شرکت‌کنندگان با رضایت خود در پژوهش شرکت داشتند و محققان به آنها اطمینان دادند که نتایج تحقیق محرمانه خواهد بود.
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این پژوهش برگرفته از پایان‌نامه دکترا و دقت در استناددهی، قدردانی از دیگران، رعایت ارزش‌های اخلاقی در گردآوری دادهها، رعایت حریم خصوصی شرکت‌کنندگان توسط پژوهشگران مدنظر قرار گرفته است.
حامی مالی
تمام منابع مالی و هزینه پژوهش و انتشار مقاله تماماً بر عهده نویسندگان بوده و هیچ‌گونه حمایت مالی دریافت نشده است.
مشارکت نویسندگان
مقاله برگرفته از پایان‌نامه مقطع دکتراست. نویسنده اول دانشجوی مقطع دکتری و نویسنده مسئول است؛ نویسنده دوم استاد راهنمای اول؛ نویسنده سوم استاد مشاور اول و نویسنده چهارم استاد مشاور دوم هستند.
تعارض منافع
این نوشتار برگرفته از پایان‌نامه دکترا و با منافع شخصی یا سازمانی منافات ندارد.
1- Javanmard K, Sanatkhah A. Qualitative explanation (grounds and conditions of participation of female students in public sports) case study of Payam Noor University, Kerman. Women in development and politics 1401 fall; 20 (3): 36-52.
2- Keshavarz J, Amirhosseini A, Nowzari V. Presenting a performance management model for the development of women's cycling with an interpretative structural approach. Scientific and Research Quarterly on Women and Society 1402 Fall; 14(55): 12-33.
3- Hashemi B, Tejarati F, Sajadi H, Amir tash A, The Modeling Factors Affecting the Loyalty of Female Participants in Recreational Sports . Quarterly journal of women and society . winter 2022; 12(48): 189-202.
4-Rajesh, C. B. AbSakeer, H. Nafih, C.. . Role of socio-economic status and emotional intelligence on sports attainments: A cross-sectional study with women athletes in Kerala, India, Materials Today: Proceedings. 2021; 37 (2): 234-240. doi.org/10.1016/j.matpr.2020.08.007
5- Ardakani M, Heydari F. Comparison of motivations for participation in public sports and recreational activities among women and men. The fourth national conference of applied researches in physical training, sports sciences and championships. 2018; Tehran. https://civilica.com/doc/1035287
6- Nico, Schulenkorf, Emma, Sherry. Applying intergroup contact theory to sport for development , Sport management Review, 2021; 24 (2): 250-270.
doi.org/10.1016/j.smr.2020.08.004
7- Mohammadzadeh R, Alidoost A, Jalali Farahani M. Prioritization of factors preventing participation in public sports using the pyramid method. Health Promotion Management Quarterly. December 2019; 10 (1): 1-11.
8- Siyahi A, Nobakht Ramezani Z, Shariati Rad F, Shaygan J. The effect of promoting and inhibiting factors of participation in public sports on the social health of women in Shahrghaz, Vienna. 1399 6th National Conference of Sports Sciences and Physical Education of Iran, 1399; Tehran. https://civilica.com/doc/1031674
9- Nowzari and, Arabi M, Alam Sh. Presenting the model of factors affecting the improvement of desirable social behavior of women with an emphasis on public sports. Sports psychology studies. 2019; 9 (31): 189 - 200
10.22089/spsyj.2020.8340.1907 doi
10- Adele Pavlidis, A. Being grateful: Materialsing 'success' in woman contact sport, Emotion, Space and Society. 2020; 35, 104-123.
11- Lauri, B. Pattersona Nigel Mitchellb Susan H. Backhouse. Athlete perspectives on the enablers and barriers to nuritional adherence in high-performance sport. Psychology of Sport and Exercise. January 2021; 52, 173-191.
12- Alfati A. Identifying obstacles to the development of public sports from the perspective of the people of Kermanshah. Majlis and Strategy. 2019 February; 20 (76): 97.
13- Yadalezadeh A. Examining the factors of women's reluctance to sports activities and offering strategies to attract them, International Conference of New Horizons in Sports and Health Sciences, Tehran, 2018. https://civilica.com/doc/884025
14- Rezapour F. A comparative study of the position of native and local sports in selected countries and the extent of its promotion in Asian and international sports competitions and providing solutions to promote native and local sports of Iran in the world. The 4th National Conference of Applied Researches in Physical Education, Sports Sciences and Heroism, Tehran 2018. https://civilica.com/doc/1035240
15- Farahani A, Hosseini M, Moradi R. Prioritizing obstacles facing working women in sports activities in Alborz province. Journal of the Faculty of Health and Health Research Institute. 2016; 15(1): 23-34.
16- Rihani B, Atachi F, Investigation of factors affecting the development of public sports from the point of view of women in Gilan province. The 3rd National Congress of Sports Science and Health Achievements. 2018 Rasht. https://civilica.com/doc/979471
17- Azimi Sh. Investigating factors affecting the non-participation of Kermanshah women in sports activities. The first conference on the role of women in community health. Tehran 2014. https://civilica.com/doc/482814
18- Megan, S. Hazel, M. Indigenous Australian women promoting health through sport, journal Sport Management Review. 2019; 22 (1): 5-20.
19- Cheragh Birjundi K, Maddkhani M, Tahan M. The effect of public relations of Zahedan Sports and Youth Department on people's tendency towards public sports, the 3rd National Congress of Sports Science and Health Achievements. 2018 Rasht. https://civilica.com/doc/979397
20- katbi f. Factors inhibiting the participation of women in Yazd city in recreational sports activities. The fifth national conference of the Scientific Association of Sports Management of Iran, 2019Tehran. https://civilica.com/doc/1024601
21- Peng Qina YuchenLiub. Sustainable development of sports resources in Shaanxi universities under the background of supply-side reform, Sustainable Computing: Informatics and Systems. 2020; 28(1): 44-63.
22- Lauri, B. Pattersona Nigel Mitchellb Susan H. Backhouse. Athlete perspectives on the enablers and barriers to nuritional adherence in high-performance sport, Psychology of Sport and Exercise, 2020; 52, 173-191.
23- Qadirian Marnani F, Women's sports is a step towards development. The 6th National Conference of Sports Sciences and Physical Education of Iran 2019 Tehran. https://civilica.com/doc/1031692