اثربخشی آموزش خانواده به شیوه شناختی- رفتاری (CBT) بر سازگاری زناشویی، تاب آوری و کیفیت زندگی زوجین

محورهای موضوعی : زن و خانواده

سیدمرتضی احمدی تبار ¹ (استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اهواز، ایران)
بهنام مکوندی ² (استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اهواز، ایران [e-mail])
منصور سودانی ³ (استادیار، گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران [e-mail])

تاریخ دریافت : 1397/05/04 تاریخ پذیرش : 1397/09/10 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: کیفیت زندگی, خانواده, سازگاری زناشویی, تاب آوری, شیوه شناختی- رفتاری,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش خانواده به شیوه شناختی- رفتاری (CBT) بر سازگاری زناشویی، تاب آوری و کیفیت زندگی زوجین بود. روش پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه و انجام پیگیری بود. تعداد40 نفر در این پژوهش شرکت کردند و در دو گروه آزمایش (20 نفر) و گواه (20 نفر) گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه‌های سازگاری زناشویی(MAQ)، تاب آوری(CD-RAS) و کیفیت‌زندگی(WHOQOL) بود مداخله آموزشی برای برای گروه آزمایش در طی 10 جلسه یک و نیم ساعته و هفته ای یک بار اجرا شد. تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و گواه در افزایش سازگاری زناشویی، تاب آوری و کیفیت زندگی در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و نیز پیگیری وجود دارد. بر این اساس برنامه آموزش خانواده به شیوه شناختی – رفتاری در هر سه متغییر مؤثر است. نتایج این پژوهش می تواند به درک نقش مهمی که آموزش خانواده در بهبود سازگاری، تاب آوری و کیفیت زندگی ایفا نمایند، کمک کند، لذا آموزش این برنامه آموزشی در مراکز مشاوره برای زوجین پیشنهاد می شود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to determine the effect of family education on cognitive-behavioral education on marital adjustment, resiliency and quality of life in Rogan. The field experiment was a post-test pre-test-posttest with control group with follow-up. The statistical population in this study was 120 couples, Whose children were studying in the 97-96 school year and They were selected based on sampling and then randomly assigned to experimental group (20 couples) and control group (20 couples). The experimental group was subjected to cognitive-behavioral instruction in 10 sessions of 1.5 hours.. Marital adjustment (MAQ), resiliency (CD-RAS) and quality of life questionnaires (WHOQOL) were used to collect data. Data analysis was performed using multivariate covariance (MANCOVA) and single-variable analysis (ANCOVA). The results showed that Family education in cognitive-behavioral way has affected marital adjustment, resilience and improve the quality of marital life.. Also, the results of a one-month follow-up show the sustainability of the training effect.

منابع و مأخذ:

Reference:

 

Bodenman, G., Revenson, T,A. (Ed)., & Kaysar, K. (Ed). (2005). Dyadic Coping & Its Significance for Marital Functioning. Couples coping with stress. Emerging perspectives on dyadic coping.Decade of behavior. Washington: American Psychological Association.

Each, L., Oudsten, B. L., & Varies, J. (2010). Psychometric properties of the WHOQOL-BREF quality. Psychometric properties of the WHOQOL-BREF quality of life assessment with malignant and benign breast problems. Conference of psychology.

Epstein, N., B., & Zheng, L. (2017). Cognitive-behavioral couple therapy. Current opinion in psychology, 13(2): 142-147.

Izadi-Mazidi, M., Davoudi, I., & Mehrabizadeh, M. (2016). Effect of group cogniti-behav-ioral therapy on health-related quality of life in females with premenstrual syndrome. Iranian Journal of psychiatric Behavioral Science, 10(1).2-5.

Corner, K, M., & Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale:  The Connor Davidson resilience scale (CD-RISC). Depression & anxiety Journal, 18, 76-82.

Spinier, G. (1976). Measuring a dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38(1): 15-26.

Gameiro, Nazare, B., Fonseca, A., Moura-Ramos, &Cristina Canavarro. M. (2011). Changes in marital congruence and quality of across the transition to parenthood in couples who conceived spontaneously or with assised reproductive technologies. Feitily and Sterility, 96()6, 1457. 1462.

Hoffman, S.G.(2008). The importance of culture in cognitive and behavioral. Cognitive Behavioral practice, 4, 243-254.

Moghadam. M., Makvandi, B., Pakseresht., (2015). The effect of cognitive behavioral therapy on soial adjustment (soial adjustment in working area, soial activities and leisure, relationships with extended family and role of the spouse, parent and member of the family unit) among patients with cancer in Ahvaz. International Journal of Review in life Sciences, 5(2): 412-417.

Moran, P., Romaniuk, H., Coffey, C., A., Degenhardt, L., Borschmann, R., & Patton. G. C. (2016). The influence of personality disorder on the future mental health and social adjustment of young adults – based longitudinal cohort study. The Lancet Psychiatry, 3(7): 636-645.

Waken & Moody. (2004). Marital adjustment. Journal of marital and family therapy, 31, 20-32.

Walsh, F. (2003). A family resilience framework: Innovative practice applications. Family Relations, 51, 2-18.

Webel, A. R., Sattar. A., Schreiner. N., & Phillips, J. C. (2016). Social resources. Health promotion behavior, and quality of life in adults living with HIV. Applied Nursing Research, 30: 204-209.

Wolfinger, N., H., (2015).. Understanding the Divorce Cycle. The children of Divorce in their own Marriages. Oxford: university press.

Orathinkal, J. & Kurian, J. (2014).Family Life and Marital Spirituality. Journal perspectives  of Catholic Laity  Catalyst, 44(2), 117-128.