بررسی سبک زنانه در رمان کوچۀ اقاقیا(نوشتة راضیه تجّار)

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

فائزه عرب یوسف آبادی ¹ (دانشگاه زابل، گروه زبان و ادبیات فارسی، زابل، ایران.)
شهلا کلبعلی ² (دانشگاه زابل، گروه زبان و ادبیات فارسی، زابل، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/10/03 تاریخ پذیرش : 1396/12/20 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: سبک زنانه, کوچۀ اقاقیا, راضیه تجّار,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش استخراج مؤلّفه های زنانه نگاری مؤثّر در سبک نگارش رمان کوچۀ اقاقیا نوشتة راضیه تجّار است. نتایج اولیّه نشان می دهد که این مؤلّفه ها عبارتند از: زبان زنانه، عواطف زنانه و مسائل فرهنگی مربوط به زنان در این رمان. زبان زنان در این رمان دارای تکرار کلمات یا اجزای جمله برای تشدید و تأکید بر حسّ عاطفی مورد نظر است. بیشتر زنان این رمان از گفتارهای قطعی می پرهیزند و در گفتار اغلب آنها نوعی تعریض وجود دارد. حضور دویست و نود و هشت واژة رنگی و تعدّد به کارگیری رنگ های مختلف با جزئیّات آن در زبان اشخاص این رمان بدان صبغه ای زنانه بخشیده است؛ علاوه براین، عاطفة مادری یکی از قوی ترین انواع و اشکال عواطف زنانه در این رمان است. کاربرد کمتر دشواژه‌ها نیز بر سبک زنانۀ آن تأکید دارد. همچنین در رمان مورد مطالعه بنا به دلایلی همچون، فقر علمی و فرهنگی اغلب زنان در موقعیّت‌های مبهم، به خرافات و باورهای عامیانه ای روی آورده اند. در این رمان مصادیق متعدّدی از مسائل فرهنگی و اجتماعی وجود دارد که نگاه ابزاری به زنان را آشکار می کند و نشان می‌دهد که حقوق اجتماعی زنان آن دوران همسطح مردان نیست.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this article was to extract the effective female-gender components in the style of the “Acacia's Alley” novel written by Raziyeh Tojar. According to preliminary results, these components were: female language, feminine affection and cultural issues related to women in this novel. The female language in this novel was characterized by the repetition of words or parts of sentences to stress the desired emotional sense. In this novel, most women refuse to use definitive words and their discourse was infused with a bit of prolongation. The presence of more than 298 color-related terms and the frequency of using different colors with their details in the language of novel’s characters has bestowed a feminine flavor to this novel. Moreover, the motherly affection represented one of the strongest forms of emotions in this novel. Underusing of curses emphasized its feminine style here, for reasons such as cultural and educational poverty of women in ambiguous situations, a tendency towards superstitions and folk beliefs had gained prominence. In this novel, there were various examples of cultural and social issues, which showed that women's social rights were not equal to men.

منابع و مأخذ:

-‌ آژنده، یعقوب. (1396). وضع ادبیات داستانی در قبل و بعد ازانقلاب. مجلۀ سوره. شماره24. 6-14.

- ‌آکماجین، آندرین. (1964) زبان شناسی: درآمدی بر زبان و ارتباط. ترجمه علی بهرامی. (1382). تهران: رهنما.

-‌ باقی­نژاد، عباس. (1385 ). فروغ فرخ‌زاد؛ شاعر عاطفه و شکست. ادبیات عرفانی و اسطوره­شناختی. دوره 2. شماره2. 17-1.

-‌ بهرامی رهنما، خدیجه؛ طاووسی، محمود و ماحوزی، مهدی. (1392). نقد و بررسی دو کهن­الگوی آنیما و آنیموس در منظومة بانوگشسب­نامه. پژوهشنامة ادب حماسی. سال نهم، شماره 16. 129-146.

    -‌ پارسی‌نژاد، کامران. (1380). گشت و گذار در کوچه‌اقاقیا، مجله ادبیات داستانی کرمانشاه. شماره57. 113-108.

- تجّار، راضیه. (1389). کوچة اقاقیا، چ چهارم، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی،حوزۀ هنری، سوره­مهر.

  - حری، ابوالفضل. (1377). سفر به ریشه‌ها، نقد آثار داستانی راضیه تجار. مجله ادبیات‌داستانی کرمانشاه. شماره 46. 113-105.

- شیخ، مهدیه. (1396). بررسی زبان زنانه در پنج اثر داستانی ادبیات پایداری. (شیار 143، یکشنبه آخر، دختر شینا، فرنگیس، زیتون سرخ). پایانه کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل.

- داوری اردکانی، نگار و عیار، عطیه. (1387). کنکاشی در پژوهش­های زبانشناختی جنسیت. مطالعات راهبردی زنان. دانشگاه شهید بهشتی. دورۀ 11. شماره  42. 181-162.

-‌‌ دستغیب، عبدالعلی. (1373). نرگس‌ها و داستان‌های دیگر. کیهان فرهنگی. شماره 18. 38-34.

-‌ دستغیب، عبدالعلی. (1380). پرسه‌ای در کوچه اقاقیا.کیهان­فرهنگی. شماره176. 77-72.

-‌‌ غلامی، حمیده و بخشی، معصومه. (1392). شعر زنانۀ ایران و سبک و گویشی زنانه . بهار ادب. دوره6.  شمارۀ 4.  پی در پی 22.  225- 224.

-‌ فتوحی، محمود. (1390). سبک­شناسی نظریه­ها، رویکردها و روش­ها. تهران: سخن.

- محمودی بختیاری، بهروز و دهقانی، مریم. (1392). رابطة زبان و جنسیّت در رمان معاصر فارسی: بررسی شش رمان. زن در فرهنگ و هنر. دورة 5. شماره 4. 556- 543.

-‌‌‌ نجاری، محمد. (1394). زبان زنان، بررسی زبان زنانه در نمایشنامه‌های نغمۀ ثمینی و چیستا یثربی، با همکاری ویدا بابالو. چ اول، تهران: اختران.

-‌نجفی عرب، ملاحت. (134). زبان و جنسیت در رمان. تهران: علم و دانش.

- نیکوبخت، ناصر، دسپ، سید علی، بزرگ بیگدلی، سعید و منشی زاده، مجتبی. (1391). روند تکوین سبک زنانه در آثار زویا پیرزاد، تحلیلی برپایة سبک­شناسی فمنیستی. نقد ادبی. شماره 18. 152-119.

- ولی مراد، فرشته. (1383). راضیه­ تجّار و نگاهی به کوچة اقاقیای او. ادبیات داستانی. شماره 86 . 71-69 .

-‌ وولف، ویرجینیا. (1929). اتاقی از آن خود. ترجمه صفورا نوربخش. (1383). تهران: نشر نیلوفر.

- هینلز، جان. (1972 ). شناخت اساطیر ایران. ترجمة ژاله آموزگار و احمد تفضّلی. ( 1368 ). تهران: نشر چشمه.

- یونگ، کارل گوستاو. (1972). چهار صورت مثالی. ترجمه پروین فرامرزی. (1368). مشهد: آستان قدس رضوی.

- یونگ، کارل گوستاو. (1980). خاطرات، رویاها، اندیشه. ترجمه پروین فرامرزی. (1370). مشهد: آستان قدس رضوی.

- Abrams, M  . H (1999) . A Glossary of Literary Terms, 7th edition. Boston, Massachusetts : Heinle & Heinle Pub.

- Cuddon, J. A. &  Preston , Claire (1998). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Oxford UK: Blackwell.

- Hannah, Sara   (2003). “’Something Else Hauls Me through Air’ Sound and Structure in Four Late Poems by Sylvia Plath.” Literary Imagination: The Review of the Association of Literary Scholars and Critics 5. no2 (Spring): 232-66.

- Lakoff, R, (1990). Extact from language and womens place.In D. Cameron (Ed.) , The feminist critique of language : A reader. London & New York: Routledge :221-234.

- Showalter, Elaine (1997). “Toward A Feminist Poetics” In Twentieth Century Literary Theory: A Reader. Newton, K. M. , Ed. New York: St. Martin’s:216-250.