مدل‌یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دورة ابتدایی

محورهای موضوعی : تربیتی

منصوره بهرامی پور ¹ , احمد عابدی ² , سالار فرامرزی ³ , مختار ملک پور ⁴ , احمد یار محمدیان ⁵

1 - دانشجو دکتری روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
3 - عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
4 - عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
5 - عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/03/09 تاریخ پذیرش : 1397/03/14 تاریخ انتشار : 1397/08/01

کلید واژه: دانش‌آموزان تیزهوش, خلاقیت, تیپ شخصیتی, دورة ابتدایی, استعداد ریاضی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش، مدل یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دوره ابتدایی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش‌آموزان تیزهوش پایة 6 ابتدایی شهر اصفهان بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، 282 دانش‌آموز (دختر = 148، پسر = 134) که دارای بهره هوشی 130 به بالاتر بودند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون هوش وکسلر کودکان ویرایش چهارم (2003)، آزمون خلاقیت (تورنس،1372)، آزمون شخصیت کودکان (مورفی - میسگیر، 2011) و مقیاس محقق ساخته سنجش استعداد ریاضی (فرم معلم) بود. نتایج مدل‌سازی معادله ساختاری نشان داد برازش داده‌ها به مدل برقرار است و متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی 38درصد از واریانس متغیر استعداد ریاضی را پیش‌بینی می‌کنند و اثر هر دو متغیر خلاقیت و تیپ شخصیتی بر متغیر استعداد ریاضی دارای تأثیر معنادار (P < 0/05). درنتیجه از طریق این دو متغیر به‌طور مستقیم و در حد متوسط به بالا می‌توان استعداد ریاضی را پیش‌بینی کرد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study wasto predict mathematics talent on the basis of creativity and personality types in primary school gifted students. The research tools wereWechsler Intelligence Scale for Children, fourth edition (2003), Torrance Tests of Creative Thinking (1372), Personality TpesIndex (Murphy – Meiesger, 2011),and the researcher-developed MathematicsTalent Evaluation Scale (Teacher Form). The statistical population comprisedofall the sixth grade primary school gifted students of Esfahan, from whom 282 students (148 girls and 134 boys) with an IQ of 130 and above were selected. The results of the structural equation modeling revealed that the data fitted the model and that the variables creativity and personality types predicted%38 of the variance for the variable mathematics talent, and the effect of both variables of creativity and personality types on mathematics talent was significant (P<0.05).Therefore, using both variables, mathematics talent can be directly predicted at about average and above.

منابع و مأخذ:

زارع،ح، آگاه هریس، م و بیات  ، م(1389) خلاقیت و رگه‌های شخصیت در دانشجویان. فصلنامة روانشناسی تحولی: روانشناسان ایران،2(26)، 165-155

 

زارع، ح و محمدی احمدآبادی، م، (1394)، تأثیر آموزش فراشناخت در حل مسائل ریاضی دانش‌آموزان، فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (3)، 38-27

شیرعلی‌پور، آ، فرزاد، و، حاجی حسین‌نژاد، غ و اسدی، م (1394). مدل ساختاری نقش خلاقیت، ذهنیت فلسفی، خودکارآمدی و خودپنداره ریاضی بر پیشرفت ریاضی. فصلنامة ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (16)،86-79

خسروانی، س و گیلانی، ب (1386). خلاقیت و پنج عامل شخصیت . دو فصلنامه پژوهش‌های روان شناختی، 5 (20)،42-30

عابدی، ج (1372). خلاقیت و شیوه‌ای نو در اندازه‌گیری آن. مجموعه مقالات پژوهش‌های روان‌شناختی، 1(2)، 76-66

عابدی، م، صادقی، آ، و ربیعی، م.(1383). دستورالعمل آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC - IV). اصفهان: نشر نوشته

جوکار، ب و البرزی  ، م (1389) رابطه ویژگی‌های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی، فصلنامة مطالعات روان‌شناختی،6(21)،95-89

قاسمی، و. (1392). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه شناسان

کرمی باغطیفونی، ز، و فرخی، ن (1393). مدل یابی روابط بین متغیرهای مکنون هوش سیال، هوش متبلور، باز بودن نسبت به تجربه‌ها و سرعت پردازش اطلاعات با خلاقیت دانشجویان. فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 4 (16)، 125-93

مطهری‌نژاد، ح و اسماعیلی ماهانی، خ، (1394)، اعتباریابی ابزار سنجش استعداد کاری دانشجویان: تعیین پایایی و روایی سازه، فصلنامة مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی،3 (12)، 51-42

مظفری، م، اله بیگدلی، آ و حمزئیان ، ع (1393) ارتباط ویژگی‌های پنج‌گانه شخصیتی (نئو) و خلاقیت دانش‌آموزان، فصلنامة روانشناسی،18 ( 2 7)،408-422 

مهدیزاده، ع، خدابخش، م، کیانی، ف و حاجی‌زاده، ص (1394) بررسی تأثیر تکنیک‌های مختلف پرورش خلاقیت بر باور انگیزشی و شناختی در درس ریاضی دانش‌آموزان دختر. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی،2 (8)،34-24.

Aiken, L. R. (2003). Ability and creativity in mathematics. Review of Educational Research,3(4),405-432

Baer, J., & Kaufman, J. C. (2005). Bridging generality and specificity: The Amusement ParkTheoretical (APT) Model of Creativity. Roeper Review, 27, 158-163.

Beghetto, R.A., J.C. Kaufman & J. Baer.) 2014(. Teachingfor Creativity in the Common Core

Classroom. New York:Teachers College Press.

Benedek, M., Mühlmann, C., Jauk, E., & Neubauer, A. C. (2013). Assess-ment of divergent thinking by means of the subjective top-scoring method: Effects of the number of top-ideas and time-on-task on relia-bility and validity. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(4), 341.

Besjes-de Bock, K.M., &Ruyter, D.J. (2011). Five values of giftedness. Roeper Review, 33, 198-207. DOI: 10.1080/02783193.2011.580502

Bicknell, B. (2008). Who are the mathematically gifted? Student, parent, and teacher perspectives. In Proceedings of ICME11. TG6: Activities and Programs for Gifted Students Benedek, M., Mühlmann, C., Jauk, E., &Neubauer, A. C. (2013). Assess-ment of divergent thinking by means of the subjective top-scoring method: Effects of the number of top-ideas and time-on-task on relia-bility and validity. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(4), 341.

Callahan, C. M. (2006). Developing a plan for evaluating a program in gifted education. In J. H. Purcell & R. D. Eckert (Eds.), Designing services and programs for high ability learners: A guidebook for gifted education (pp. 195–206). Thousand Oaks, CA: Corwin.

Calero, M. D., &García-Martin, M. B. (2014). Estabilidad temporal del C.I. y potencial de aprendizajeenninossuperdotados: implicacionesdiag-nósticas [Temporal stability of C.I. and learning potential of gifted chil-dren: diagnostic implications].Anales de Psicologia, 39(2), 512-521.

Cropley, A. (2000). Defining and measuring creativity: Are creativity tests worth using? Roeper Review, 23, 72-79.

Elliot, Ch. Judy Furlong – Mallard, Kelly, Jo, & King, W. (2013) Teaching Students who are Gifted & Talented: A handbook for Teachers. Us: New Foundland and Labrador Department of Education.

Green, P. & Kaufman, J, C. (2015) Video Games & Creativity. US: Nikki Levy Press.

Guignard, J. -H., &Lubart, T.I. (2007). A comparative study of creative potential in intellectual giftedness. Gifted and Talented International, 22(1), 10–15.

Guignard, J.H., Kermarrec, S., &Tordjman, S. (2015). Relationships between intelligence and creativity in gifted and non-gifted children. Learning
and Individual Difference, 30 (4) 1-7.

Heller, K. A. (2013). Findings form Munich Longitudinal Study of Gifted-ness and their impact on identification, education and counseling. Talent Development & Excellence, 5(1), 51-64.

Hérnandez-Torrano, D., Férrandiz, C., Ferrando, M., Prieto, L., &Férnan-dez, M. C. (2014). The theory of multiple intelligences in the identifica-tion of high abilities students. Anales de Psicologia, 30(1), 192-200.

Heward, W. L. (2000). Exceptional children: an introduction to special education. New Jersey: prentice Hall.

 

Mann, E. L. (2005). Mathematical creativity and school mathematics: Indicators of mathematical creativity in middle school students. PhD dissertation, University of Connecticut. Accessed December 2006 from http://www.gifted.uconn.edu/siegle/Dissertations/Eric%20 Mann.pdf

 

Meissner, H. (2006). Creativity in mathematics education. Elementary Education Online, 5(1), 6Mumford, M. D., Hester, K. S., & Robledo, I. C. (2010). Scientific creativity: Idealism versuspragmatism. Gifted and Talented International, 25(1), 59–64.45, 227–238.

 

Montero-Linares, J., Navarro-Guzmán, J. I., & Aguilar-Villagrán, M. (2013). Procesos de automatizacióncognitivaenalumnado con altascapacida-des intelectuales [Cognitive processes automation in highly gifted stu-dents]. Anales de Psicologia, 29(2), 454-461.

 

Nakano1,T.,Primi,R., Ribeiro, W.. &, Almeida, L (2016) Multidimensional Assessment of Giftedness: Criterion Validity of Battery of Intelligence and Creativity Measures in Predicting Arts and Academic Talentsanales de psicología32(3), 628-637.

 

Nisbett, R.E., Aronson, J., Bliar, C. Dickens, W., Flynn, J., Halpen, D.F. &Turkheimer, E (2012) Intelligence: New Findings and Theoretical Developments. American Psychological Association 0003-066X/12/$12.00 Vol. 67, No. 2, 130–159 DOI: 10.1037/a0026699

 

Pfeiffer, S.I. (2008). Handbook of Giftedness in Children Psychoeducational Theory, Research, and Best Practices, Us: Springer Science+Business Media, LLC.

 

Pierson, E. E., Kilmer, L. M., Rothlisberg, B. A., & McIntosh, D. E. (2012). Use of brief intelligence tests in the identification of giftedness. Journal of PsychoeducationalAssessement, 30(1), 10-24.

 

Primi, R., Nakano, T.C., Morais, M.F., Almeida, L.S. & David, A.P.M. (2013). Factorial Structure analysis of the Torrance test in Portuguese students. Estudos de Psicologia (Campinas), 30(1), 19-28.

 

Piirto, J. (2011). Creativity for 21st Centry skills: How to embed creativity into the Curriculum. Us: Sense Publishers.

 

Piirto, J. (2008). Giftedness & Nonacademic Domains. In S. Pfeiffer (Ed). Handbook of giftedness in children: Psych-echicational theory research, and best practices (pp. 367-368). New York: Springer.

 

Piirto, J. (2014). Organic Creativity in the classroom. Us: Purfrock press Inc.

 

Piirto, J. (2007). Talented childrenand adults: Their development and education (3rd (Ed.). Waco, TX: Prufrock Press

 

Renzulli, J. S., & Gaesser, A. H. (2015). Unsistemamulticriterial para la i-dentificacióndelalumnado de alto rendimiento y de altacapacidadcrea-tivo-productiva. Revista de Educación, 368, 96-131.

 

Renzulli, J. S. (2005). The three-ring conception of giftedness. In R. J. Sternberg & J. E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (2nd ed., pp. 246–279). New York: Cambridge University Green,

 

Runco, M. A., Millar, G., Acar, S., &Crammond, B. (2011). Torrance tests of creative thinking as a predictor of personal and public achievement: a fifty-year follow-up. Creativity Research Journal, 22(4), 361-368.

 

Subotnik, R. F., Olszeski-Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: a proposed direction forward based on Psychological Science. Psychological Science in the Public Interest, 12(1), 3-54.

 

Sternberg, R. J. (2010). Assessment of gifted students for identification pur-poses: new techniques for a new millennium. Learning and Individual Dif-ferences, 20, 327-336. doi:10.1016/j.lindif.2009.08.003

 

Schneider, W. J., & Newman, D. (2015). Intelligence is multidimensional; Theatrical Review and implications of specific cognitive abilities, Human Resource Management Review, 25, 12 – 27.

 

Shayshon, B., Gal, H., Tesler, B., & Ko, Es. (2014) Teaching mathematically talented students: Across-cultural study about their teachers’ views. Educ: Stud Math 87:409-438. DOI 10.1007/s10649-014-9568-9.

 

Shavinina, L.V. (2009). International Handbook on Giftedness (Eds). Springer, DOI 10.1007/978-1-4020-6162-2

 

Silvia, P. (2015) Intelligence and Creativity Are Pretty Similar After All. EducPsychol Rev.DOI10.1007/s10648-015-9299-1

 

Silvia, P. J., &Nusbaum, E.c. (2011). Are intelligence and creativity really so different? Fluid intelligence, executive processes, and strategy use in divergent thinking. Journal of Intelligence, 39, 36-45.

 

Singer,FM. (2016) Research On and Activities For Mathematically Gifted Students,

 

ICME-13 Topical Surveys, DOI 10.1007/978-3-319-39450-3_1

 

Strenberg, R., Jarvin, L., &Grigorenko, E. (2011) Exploration in Giftedness. Us: Cambridge University press.

 

Sak, U., & Maker, C. J. (2006). Developmental variations in children’s creative mathematical thinking as a function of schooling, age, and knowledge.Creativity Research Journal, 18(3), 279–291

 

Tabach, M., & Friedlander, A. (2013). School mathematics and creativity at the elementary and middle-grade levels: how are they related.ZDMMathematicseducation,

 

Treffinger, D. J., Young, G. C., Selby, E.C., &Shepardson, C. (2002). Assessing creativity: A guide for educators. Storrs, CT: The National Research Center on the Gifted and Talented, University of Connecticut.

 

Taylor,P.,&Leikin,R. (2015) Activities and Programs for Gifted Students,DOI10.1007/978-3-319-12688-3_28

 

Van Tassel-Baska, J., Feng, A. X., & Evans, B. L. (2007). Patterns of identi-fication and performance among gifted students identified through per-formance tasks. Gifted Child Quarterly, 51(3), 218-231. Doi: 10.1177/0016986207302717

 

Zeng, L., Proctor, R. W., &Salvendy, G. (2011). Can traditional divergent thinking tests be trusted in measuring and predicting real-world creativi-ty? Creativity Research Journal, 23(1, (11- 27