تاثیر آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی
محورهای موضوعی : پژوهش در برنامه ریزی درسی
1 - گروه تکنولوژی آموزشی،واحد ساری،دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
کلید واژه: یادگیری معکوس, یادگیری خودتنظیمی, درگیری تحصیلی, خودکارآمدی, دانش آموزان, ریاضی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر یادگیری معکوسی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی، با روش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون و گروههای آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم( ابتدایی دوم) ناحیه یک شهر ساری در سال تحصیلی 1402 - 1401 به تعداد 1970 نفر بوده که با روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد 40 نفر در دو گروه)20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل( بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری، پرسشنامههای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ ودیگروت (1990)، درگیری تحصیلی (زرنگ، 1391) و خودکارآمدی عمومی شرر (1982) بود که در پیشآزمون و پسآزمون مورداستفاده قرار گرفت. دادههای جمعآوریشده با نرمافزاریIBM SPSS 23 و آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس الکترونیکی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی در درس ریاضی تأثیر دارند و مقدار آن را افزایش میدهند.
The present study was conducted with the aim of investigating the effect of reverse learning-based education on self-regulated learning, academic engagement and self-efficacy of fourth grade students in mathematics, using a semi-experimental method with a pre-test and post-test design and experimental and control groups. The statistical population includes all the female students of the fourth grade (second primary) of one district of Sari city in the academic year of 1402-1401 in the number of 1970 people, with the simple random sampling method, the number of 40 people in two groups (20 people in the experimental group and 20 people in the experimental group) control) were selected as samples. The measurement tools were self-regulated learning questionnaires by Pintrich and Diggerot (1990), academic engagement (Zarang, 2011) and general self-efficacy by Sherer (1982), which were used in the pre-test and post-test. Data collected with IBM SPSS 23 software. And the analysis of covariance test (ANCOVA) was analyzed. The findings showed that teaching based on reverse learning has an effect on self-regulation learning, academic engagement and self-efficacy of fourth grade female students in mathematics and increases its value.
Ali, N. A. M., & Hassan, N. C. (2019). Mathematics Anxiety and Mathematics Motivation among Students in the Faculty of Science of a Public University in Malaysia. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 8(4), 952–963. https://doi.org/10.6007/ IJARPED/v8-i4/6786
Almomani EY, Qablan AM, Atrooz FY, Almomany AM, Hajjo RM, Almomani HY: The influence of coronavirus diseases 2019 (covid-19) pandemic and the quarantine practices on university students' beliefs about the online learning experience in Jordan. Frontiers in Public Health 2021, 8:595874. https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.595874.
Andriyono, A., & Herman, T. (2021). Problematic Elementary School Teachers in The Process of Learning Mathematics Online during covid-19 Pandemic. In International Conference on Elementary Education. 3(1): 536-544. http://proceedings2.upi.edu/index. php/icee/article/view/1512/1382
Anoushe, Fatemeh (2018). Motivation in mathematics education, Mathematics and Society, 3(4), 9-12. https://doi.org/ 10.22108/ msci.2018.106187.1243 (Persian)
Arianfar A, Seyf M H.( 2020).A Causal Relationship Model of Self-regulated learning and future orientation: The Mediating Role of academic Self-Efficacy and task Value among Masters of Medical education (virtual) in Shahid Beheshti University of Medical Sciences.. Journal title; 13 (38):45-54. https:// doi.org/10.29252/edcj.13.38.45(Persian)
Badeleh, A., Mahmoodzadeh, H., & Kabirizadeh, R. (2019). Comparison of Learning and Reminder Levels of Multivariate Learning Classroom Technology and Inverted Classes and Elementary Classes. Research in Curriculum Planning, 16(63), 139-151. https://doi.org/10.30486/jsre.2019.554601. 1014. (Persian)
Behrangi, M.R. (2005). Teaching patterns. Original language: Bruce Joy, Marshall Willow, Emily Calhoun (2004). Tehran: Kamal Tarbiat. (Persian)
Boesen, J., Lithner, J. & Palm, T. (2010). The relation between types of assessment tasks and the mathematical reasoning students use. Educational Studies in Mathematics, 75(1), 89–105. https://link.springer.com/article/10. 1007/s10649-010-9242-9
Cabi, E. (2018). The Impact of the Flipped Classroom Model on Students' Academic Achievement. International Review of Research in Open and Distributed Learning, vol 19 (3),201-223. https://doi.org/10.19173/ irrodl.v19i3.3482
Cevikbas, M., Kaiser, G. (2020). Flipped classroom as a reform -oriented approach to teaching mathematics. Zdm, 52(7), 1291 -1305. https://link.springer.com/article/10. 1007/s11858-020-01191-5
Dost S, Hossain A, Shehab M, Abdelwahed A, Al-Nusair L: Perceptions of medical students towards online teaching during the COVID-19 pandemic: a national cross-sectional survey of 2721 UK medical students. BMJ Open 2020, 10(11):e042378. http://dx.doi.org/10.1136/ bmjopen-2020-042378.
Esmaili Far, M. S; Taqvai Yazdi, M. and Niazazri, K.(2015). The effect of using the flipped classroom approach on the learning of science lessons of elementary school students. Mesh; 2(7):26-21. https://www.sid.ir/paper/ 504105/fa (Persian)
Esmaelian, F., & zare, Z. (2022). Developing and Validating an Instructional Design Model Based on the Principles of Flipped Learning. Research in Curriculum Planning, 19(74), 99-113. https://doi.org/10.30486/jsre.2022. 1954104.2105(Persian)
Faridian, K., Rezaei, A., & Mesrabadi, J. (2021). The Effectiveness of Teaching Self-Regulatory Strategies on Readiness for E-learning and Self-directed Learning in Students Studying in Virtual Courses1. Journal of Instructio and Evaluation Vol, 14(55). https://doi.org/10.30495/jinev.2021. 1937856.2548(Persian)
Golzari, Zainab; Attaran, Mohammad. (2015). Flipped Teaching in Higher Education: Narratives of a University Lecturer. Theory and practice in the curriculum; 4(7):136-81. https://doi.org/10.18869/acadpub.cstp.4.7.81(Persian)
Iwanaga J, Loukas M, Dumont AS, Tubbs RS: A review of anatomy education during and after the covid-19 pandemic: revisiting traditional and modern methods to achieve future innovation. Clinical Anatomy 2021, 34(1): 108-114. https://doi.org/10.1002/ca.23655.
Jamie L. Jensen, Tyler A. Kummer, and Patricia D. d. M. Godoy. (2015). Improvements from a Flipped Classroom May Simply Be the Fruits of Active Learning. CBE—Life Sciences Education. 14(1), ar5. https://doi.org/10.1187/ cbe.14-08-0129
Jarvis, W., Halvorson, W., Sadeque, S. & Johnston, S. (2018). A large class engagement (LCE) model based on service-dominant logic and flipped classrooms. Education Research and Perspectives; 41(1), 1-24. https://search. informit.org/doi/abs/10.3316/aeipt.204729
Kavyani, H., LIAGHATDAR, M. J., Zamani, B. B. E., & Abediny, Y. (2017). The Learning Process in the Flipped Classroom: A Representation of Experienced Curriculum in Higher Education. Journal of higher education curriculum studies, 8(15), 179-214. http://www.icsajournal.ir/article_53553_en.html?lang=fa(Persian)
Khorsandi, F., Kamkar, M., & Malekpour, M. (2010). Relation of five basic factors of personality and self-Regulated of learning approach among Isfahan girls and boys high school students in academic year 1386-87. New Educational Approaches, 5(2), 41-64. https://nea.ui.ac.ir/article_19047.html?lang=en (Persian)
Kolahdoz, Fahmieh (2018). Reduction of reasoning and mathematical power of the new generation, the news site of the Ministry of Education, Education Research and Planning Organization, Advance: https://www. 55online.news/fa/tiny/news-77996(Persian)
Mahdi E, Mirmehrabi A, Seadatee Shamir A. Evaluation of the Effectiveness of Virtual Mathematics Teaching Based on Manipulative Mathematical Learning in 5th Grade Elementary Male Students with Mathematical Learning Disabilities in the COVID-19 Pandemic. Ijndd 2022; 1 (1) :70-83.URL: http://jndd.ir/article-1-18-fa.html(Persian)
McLean, S., Attardi, S. M., Faden, L., & Goldszmidt, M. (2016). Flipped classrooms and student learning: not just surface gains. Advances in Physiology Education.40(1): 47- 55. https://doi.org/10.1152/advan.00098.2015
Nazaripour A, Laie S. (2020). Reverse Learning on Academic Self-efficacy and Mathematical Learning in Students with Learning Disabilities. MEJDS; 10:1-7.URL: http:// jdisabilstud.org/article-1-1296-fa.html (Persian)
Overmyer, J.(2013).Teacher Vodcasting and flipped classroom network-Aprofessional Learning community for teachers using vodcasting in the classroom. Teacher Vodcasting and Flipped Classroom Network.
Rezaei Rad M, Naseri E.(2020). The effect of education based on mobile learning on students' self-efficacy, self-control, self-regulation and academic performance. Information and communication technology in educational sciences, 3(39): 125-144. https://ictedu.sari.iau.ir/article_671350.html?lang=en (Persian)
Rotellar, C., & Cain, J. (2016). Research, Perspectives, and Recommendations on Implementing the Flipped Classroom. American journal of pharmaceutical education, 80(2):1-9. https://www.ajpe.org/ content/ajpe/80/2/34.full.pdf
Sahebyar, H., Golmohammednezhad, G., & Barqi, I. (2021). The effectiveness of flipped learning on academic engagement of second grade high school students in Mathematics. Educational Psychology, 17(59), 289-316. doi:10.22054/jep.2021.53870.3074(Persian)
Samavi, S., javidi, H., kazemi, S., & bagholi, H. (2021). Comparison of the Effectiveness of Training Based on Flipped Learning and Training Based on Participatory Learning on Academic Achievement, Academic Self-Regulation and Academic Engagement of Sixth Elementary School Students in Lamerd City. Psychological Methods and Models, 11(42), 48-58 https://doi.org/ 20.1001.1. 22285516.1399.11.42.4.0. (Persian)
Subramaniam, S. R., & Muniandy, B. (2019). The effect of flipped classroom on students’ engagement. Technology, Knowledge and Learning, 24(3), 355-372. https://link. springer.com/article/10.1007/s10758-017-9343-y
Wei, X., Cheng, I., Chen, N. S., Yang, X., Liu, Y., Dong, Y., & Zhai, X. (2020). Effect of the flipped classroom on the mathematics performance of middle school students. Educational Technology Research & Development, 68(3), 1461-1484. https://link. springer.com/article/10.1007/s11423-020-09752-x
Zerang, R. A. (2012). The relationship between learning styles and academic engagement with the academic performance of Ferdowsi University of Mashhad students. Ministry of Science, Research and Technology - Ferdowsi University of Mashhad - Faculty of Educational Sciences and Psychology. (Persian)
تاثیر آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی
مجتبی رضایی راد1
گروه تکنولوژی آموزشی،واحد ساری،دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر یادگیری معکوسی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی، با روش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون و گروههای آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم( ابتدایی دوم) ناحیه یک شهر ساری در سال تحصیلی 1402 - 1401 به تعداد 1970 نفر بوده که با روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد 40 نفر در دو گروه)20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل( بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری، پرسشنامههای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ ودیگروت (1990)، درگیری تحصیلی (زرنگ، 1391) و خودکارآمدی عمومی شرر (1982) بود که در پیشآزمون و پسآزمون مورداستفاده قرار گرفت. دادههای جمعآوریشده با نرمافزاریIBM SPSS 23 و آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس الکترونیکی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی در درس ریاضی تأثیر دارند و مقدار آن را افزایش میدهند.
کلیدواژه: یادگیری معکوس، یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی، خودکارآمدی، دانش آموزان، ریاضی
The effect of teaching based on flipped learning on self-regulated learning, academic engagement and self-efficacy of fourth grade students in mathematics
Mojtabi Rezaei Rad
Department of Educational Technology, Sar.C., Islamic Azad University, Sari, Iran.
Abstract
The present study was conducted with the aim of investigating the effect of reverse learning-based education on self-regulated learning, academic engagement and self-efficacy of fourth grade students in mathematics, using a semi-experimental method with a pre-test and post-test design and experimental and control groups. The statistical population includes all the female students of the fourth grade (second primary) of one district of Sari city in the academic year of 1402-1401 in the number of 1970 people, with the simple random sampling method, the number of 40 people in two groups (20 people in the experimental group and 20 people in the experimental group) control) were selected as samples. The measurement tools were self-regulated learning questionnaires by Pintrich and Diggerot (1990), academic engagement (Zarang, 2011) and general self-efficacy by Sherer (1982), which were used in the pre-test and post-test. Data collected with IBM SPSS 23 software. And the analysis of covariance test (ANCOVA) was analyzed. The findings showed that teaching based on reverse learning has an effect on self-regulation learning, academic engagement and self-efficacy of fourth grade female students in mathematics and increases its value.
Keywords: flipped learning, self-regulated learning, academic engagement, self-efficacy, students, Mathematics.
[1] *. نویسندة مسئول: rezaeirad@iau.ac.ir
وصول: 27/01/1402 پذیرش: 10/02/1404
DOI: 10.71788/JSRE.2025.901262
مقدمه
دوره ابتدایی از اهمیت ویژهای در نظامهای آموزش و پرورش برخوردار است.چراکه پایه و بنیان آموزش و پرورش بوده و زمینه و شرایط شکلگیری شخصیت و رشد همه جانبه افراد، در این دوره فراهم میشود. این دوره مناسبترین فرصت برای تحصیل و یادگیری و رشد استعدادهای فردی است(Andriyono & Herman, 2021). یکی از دروسی که در تمامی دورههای تحصیلی خصوصا دوره ابتدایی از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است، درس ریاضی است (Mahdi et al, 2022). بر این اساس یکی از ضروریات زندگی در عصر حاضر، بهره مند بودن از دانش ریاضی و قابلیت تفکر و استدلال به صورت ریاضی وار است. اهمیت این دانش در حدي است که از همان سالهاي اول آموزش، ساعتهاي زیادي از برنامههاي درسی به آن اختصاص یافته است. شاید سادهترین توضیح دربارة علت یادگیري ریاضی آن باشد که ریاضیات با زندگی ما و جهان پیرامون ما در آمیخته و به دست آوردن مهارتهاي آن در بعضی سطوح، اجتناب ناپذیرتر از همیشه گردیده است. از طرفی امروزه سطوح موفقیت ریاضی، به عنوان یکی از کلیدهاي اصلی براي موفقیت در انتخاب شغل شناخته میشود (Ali & Hassan, 2019). بنابراین میتوان فراگیري ریاضیات را یک نیاز بسیار ضروري دانست. تحقیقات مختلف در زمینه یادگیری ریاضي نشان مي دهد از علل اصلي مشکلات یادگیری و پیشرفت در ریاضیات این است که دانش آموزان،، اغلب بر یادگیری از روی تکرار و عادت، راهبردهای نامناسب و نارسا و استدلال سطحي ریاضي تکیه دارند(Boesen et al, 2010). نتایج آزمون بینالمللی "تیمز" که وضعیت تحصیلی دانشآموزان پایه چهارم و پایه هشتم را در ریاضیات و علوم میسنجد و هر 4 سال یک بار برگزار میشود، در سالهای مختلف، بیانگر آن است که میانگین نمرات دانشآموزان ایرانی در این آزمون از میانگین نمرات بسیاری از کشورهای شرکتکننده در آزمون بینالمللی تیمز کمتر است (Kolahdoz, 2018). یکنواختی تدریس ، کاربرد روشهای قدیمی و سنتی در تدریس و بی توجهی به علائق و توان فکری و فردی از عوامل بی انگیزگی دانش آموزان در درس ریاضی می باشد (Anoushe, 2018). محققان توافق نظر دارند که یادگیری خودتنظیمی یک مهارت یا مجموعهای از مهارتها است که فراگیران میتوانند با تجربه و تمرین شخصی آن را توسعه دهند (Iwanaga et al,2021). یادگيري خودتنظيم بدين معني اسـت كه فراگیر مهارتهايي براي طراحي، كنترل و هدايت فرايند يادگيري خود كسـب ميكند و براي يادگيري تمايل دارد و قادر است فرايند يادگيري خود را ارزيابي در مورد آن بينديشد(Almomani et al, 2019). در واقع، شالودهي اين نوع يادگيري، بر پايهي راهبردها و مهارتهاي شناختي و فراشناختي قرار دارد. بنابراین خودتنظيمي در يادگيري، توانايي فراگیران براي درك و كنترل يادگيريشان میباشد كه براي موفقيت در مواد درسي بسيار مهم است و آنها را به يادگيرندگاني اثربخش و كارآمد تبديل ميكند(Arianfar & Seyf, 2020). لذا ميتوان نتيجه گرفت كه راهبرد يادگيري خودتنظيم براي آموزش اين موضوع به فراگیران است كه رفتارشان آموختني است و ميتوانند اثرهاي رفتاري خود را بررسي كنند (Dost et al, 2020). همچنین یكي از متغیرهای انگیزشي مؤثر بر یادگیری خودتنظیمي، خودکارآمدی است. خودکارآمدی، قضاوت درباره توانایي خود به منظور رسیدن به مؤفقیت در حوزهای مشخص و معین است(Arianfar & Seyf, 2020). خودکارآمدی میتواند بر حالتهای روانی، رفتارها و انگیزهها تأثیر داشته باشد(Rezaei rad & Naseri, 2020). باورهای خودکارآمدی تعیین میکند که افراد تا چه اندازه برای فعالیتهای خود انرژی صرف میکنند و تا چه میزان در برابر موانع مقاومت مینمایند(Faridian et al, 2020). استفاده از راهبردهای خودکارآمدی و خود تنظیمی در فرآیندهای یاددهی یادگیری برای پیشرفت در یادگیری، ایجاد یادگیری معنادار و کنترل و مدیریت یادگیری حائز اهمیت است (Rezaei rad & Naseri, 2020). همچنین صاحبنظران جدید تعلیم وتربیت بر این باورند که معلم باید روش دانستن را به دانشآموز بیاموزد نه اینکه صرفاً به انتقال فرمولها و معلومات اکتفا کند معلم باید دانشآموز را کمک کند تا خود تجربه کند و از طریق تجارب خود مطالب را فراگیرند، لذا توجه به کیفیت و شیوه تدریس معلمان باید امر بسیار ضروری و جدی تلقی شود(Behrangi,2005). بنابراین توفیق در آموزش و یادگیری در گرو به کاربســتن شیوه هایی کارآمد برای آموزش و تربیت اثربخش در ابعاد روحی، جسمی، اخلاقی و نیز پرورش تفکر خلاق در فراگیران است؛ ازاین رو مؤسسات آموزشی بر آن شده اند که روش هایی نوین و مبتنی بر نیازهای فردی و اجتماعی دانش آموزان ارائه دهند تا آنان را به مشارکت در فعالیت های مرتبط با آموزش و یادگیری ترغیب کنند. یکی از بهترین جایگزین ها برای محیط یادگیری سنتی، یادگیری معکوس است(Cabi,2018). روش آموزش معکوس( Flipped Learning) یک مدل آموزشی با پتانسیل بهبود محیط یادگیری است(Golzari & Attaran,2016). در این پارادایم، دستیابی به محتوا به خارج از کلاس انتقال داده میشود، سپس توسط فعالیتهای تسهیل کاربرد مفاهیم توسط مربی در کلاس مورد پیگیری قرار میگیرد و از مدلهایی است که اخیرا پدید آمده و بسیار محبوبیت دارد به شکلی که بسیاری از معلمان این استراتژی را در کلاسهای خود پیاده کرده اند(Jamie et al,2015). این روش شامل هرگونه استفاده از فناوری برای بالا بردن قدرت یادگیری کلاسی می باشد که معلم به جای صرف زمان برای ارائه مطلب آموزشی به صورت سخنرانی، با کل فراگیران به تبادل اطلاعات می پردازد. این عمل با ارائه فایلهای آموزشی – ویدیویی از قبل تهیه شده توسط معلم به دانش آموزان صورت می گیرد تا آنها خارج از زمان کلاس و در خانه این فایلها را تماشا کنند (Overmyer, 2013) در کلاس معکوس به این دلیل که قبل از تدریس،محتوا در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد و بیشترین فرایند یادگیری در خانه صورت می گیرد دانش آموز خودراهبر می شود( Badeleh et al,2019). وفقیت این روش منوط به بهرهگیری از راهبرهای چندرسانه ای فعال و مشارکتی است که از طریق فناوریهای چندرسانهای و آنلاین تقویت میشود (Esmaelian & Zareh, 2022).
Esmaili Far et al (2016) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از روش یادگیری معکوس بر روی یادگیری علوم در دوره ابتدایی تأثیر گذار است. Kaviani et al (2017) با تحلیل پژوهش های انجام شده به این نتیجه رسیدند که یادگیری معکوس دارای بیشترین بازده های تحصیلی در بخش حیطه های زمانی، تعامل، مهارت فردی، گروهی، تحصیلی و تدریس هستند. نتایج مطالعات (2020)Nazaripour & Laie نشان داد یادگیری معکوس بر خودکارآمدی تحصیلی و یادگیری درس ریاضی دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری مؤثر است. یافته های پژوهش samavi et al (2021) نشان داد که اثر گذاری آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس بر پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی و درگیری تحصیلی نسبت به آموزش مبتنی بر یادگیری مشارکتی بیشتر بوده است Sahebyar et al (2021) ، در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که یادگیری معکوس بر درگیری تحصیلی دانشآموزان موثر بوده؛ و همچنین براساس نتایج، تاثیر یادگیری معکوس بر همه مولفههای درگیری تحصیلی(شناختی، هیجانی، رفتاری و عاملیت) مثبت و معنادار است .نتایج پژوهش (2021) Wei et al حاکی از آن است که رویکرد یادگیری کلاس معکوس عملکرد ریاضی دانش آموزان را به میزان قابل توجهی بهبود میبخشد. و نیز نتایج پژوهشSubramaniam & Muniandy (2019) نشان داد دانشآموزانی که در کلاس معکوس بودند نسبت به سایر دانش آموزان فعالتر بوده و درگیری تحصیلی بیشتری داشتهاند. (2021) Jarvis et al بر اساس نتایج تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که آموزش معکوس می تواند یک ابزار مهم برای یادگیری عمیقتر دانش آموزان باشد و مشارکت آنان را در محیط یادگیری ارتقا میدهد. نتایج پژوهش Cevikbas & Kaiser (2020) هم نشان داد اگر چه آموزش ریاضی با رویکرد کلاس معکوس مشکلاتی برای آموزش ایجاد می کند اما فرصتی عالی برای ارتقای تفکر و درک ریاضی دانش آموزان فراهم می کند و به طور کلی از طریق کلاس معکوس معلمان می توانند پتانسیل ریاضی دانش آموزان را توسعه دهند. از آن جا که کلاسهاي سنتی کاملا حضوري که عمدتا سخنرانی محورند و فرصت اندکی در اختیار معلم براي درگیرساختن دانشآموز در فرایند آموزش و یادگیري قرار می دهند، استفاده از یادگیری معکوس مبتنی بر محتوای الکترونیکی زمان بیشتري را خارج از ساعتهاي کلاسی در اختیار معلم و دانشآموز قرار می دهند تا اهداف آموزشی را دنبال نمایند. با توجه به نتایج مطالعات ذکر شده، میتوان این برداشت را داشت که یادگیری به روش معکوس یکی از روشهایی است که به طور مؤثر در آموزش مباحث ریاضی مورد استفاده قرار گرفته و پژوهش های زیادی اثربخشی این روش را تایید نموده اند.
با توجه با مطالعات پیشین چون در آموزش و پرورش و به ویژه در دانش آموزان ابتدایی پایه چهارم چنین مطالعهای صورت نگرفت، لذا بررسی تاثیر یادگیری معکوس مبتنی بر محتوای الکترونیکی ضروری بود چرا که در صورت اثبات این اثرگذاری آموزش معکوس بر این سه مولفه ، مدیران و مسئولان بالادستی آموزش و پرورش میتوانند توسعه بکارگیری محتوای الکترونیکی با رویکرد یادگیری معکوس را در مواقع بحرانهای ویروسی و تعطیلی مراکز آموزشی، را مد نظر قرار دهند. از آن جایی كه تحصيل و يادگيرى در محيط مدرسه، يكى از مراحل مهم در زندگى همه افراد محسوب مى شود، درصورتى كه دانش آموزان بتوانند از تمامى توانمندىهاى خود در اين دوره استفاده كنند، احتمال موفقيت آنان افزايش خواهد يافت. بنابراین مسئله اصلی این پژوهش چنین است که آیا آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس با تأکید بر محتوای الکترونیکی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی تاثیر دارد؟
روش
پژوهش حاضر به روش نیمه (شبه) آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه های آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی دوم ناحیه یک شهرستان ساری در سال تحصیلی 1402-1401، که بر اساس آمار این تعداد برابر 1970نفر بوده که با روش نمونه گیری تصادفی ساده، یک کلاس به تعداد 20 نفر دانشآموز به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس به تعداد 20 نفر دانشآموز به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. در اين روش، دانش آموزان با رعایت دقیق نکات اخلاقی و اجرای پیش آزمون، طرح آزمایشی در مدت دو ماه، مبحث کسر از فصل دوم درس ریاضی پایه چهارم با استفاده ازمحتوای الکترونیکی در قالب نرم افزار استوری لاین آموزش دیدند و افراد گروه کنترل به شیوه همیشگی (روش سخنرانی) توسط معلم آموزش دیدند. ملاکهای ورود، رضایت داوطلبانه و آگاهانه والدین و دانشآموزان جهت پاسخگویی به کلیه سوالات پرسشنامه، تحصیل در پایه چهارم ابتدایی دوم در مدارس ابتدایی دخترانه شهرستان ساری در سال تحصیلی 1402-1401 بود. از سوی دیگر، ملاک خروج عدم تمایل و رضایت قلبی برای مشارکت در طرح یادگیری معکوس و پاسخگویی به پرسشنامه، بود. به منظور اجرای پیش آزمون، جهت گردآوری دادهها، پرسشنامهها در بازه زمانی دی ماه 1401 تا اواخر بهمن 1401 در بین دانش آموزان مشارکت کننده در طرح توزیع گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ ودیگروت، درگیری تحصیلی بر اساس مدل نظری لینن برینگ و پینتریج و خودکارآمدی شرر بود.
جدول 1: مراحل طراحی آموزشی آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس در درس ریاضی
جلسه 1 | معرفی کسر و مفهوم آن | ارزیابی اولیه توانایی دانشآموزان در مدیریت زمان و تمرکز تشویق به طرح سوالات و تفکر انتقادی | مشاهده محتوای الکترونیکی بهطور مستقل
| بررسی نحوه تعامل دانشآموزان با محتوا و فعالیتها ارزیابی سطح تمرکز و انگیزه |
جلسه 2 | نمایش و خواندن کسرها | ارائه تمرینات و مثالهای کاربردی برای تقویت مشارکت و تمرکز ارزیابی میزان مشارکت دانشآموزان در فعالیتهای کلاسی | حل تمرینات فردی و گروهی در خواندن کسرها مشارکت در بحثها و سوالات کلاسی | بررسی میزان مشارکت و سطح درک دانشآموزان از کسرها |
جلسه 3 | کسرهای صحیح و غیرصحیح | ارائه مثالهای ساده و پیچیدهتر برای بررسی دستهبندی کسرها | دستهبندی کسرها به صحیح و غیرصحیح بهصورت فردی مشارکت در بحثهای گروهی | ارزیابی سطح مشارکت و تمرکز در انجام تمرینات |
جلسه 4 | کسرهای مخلوط | طرح چالشهای مختلف برای تقویت تفکر انتقادی ارزیابی نحوه پاسخدهی دانشآموزان به مسائل پیچیده | حل تمرینات تبدیل کسرها به کسر مخلوط و بالعکس | بررسی میزان استقلال و توانایی در انجام تبدیلهای پیچیده کسرها |
جلسه 5 | جمع و تفریق کسرها | توضیح تکنیکهای جمع و تفریق کسرها ارزیابی میزان درگیری و تمرکز دانشآموزان | انجام تمرینات فردی و گروهی در جمع و تفریق کسرها - حل مسائل با استفاده از استراتژیهای مختلف | ارزیابی نحوه مشارکت و تمرکز در حل تمرینات جمع و تفریق کسر |
جلسه 6 | ضرب و تقسیم کسرها | معرفی مفاهیم پیچیدهتر و طراحی تمرینات چالشی نظارت بر نحوه تعامل دانشآموزان | حل تمرینات پیچیدهتر ضرب و تقسیم کسرها مشارکت در بحثهای کلاسی برای حل مشکلات | ارزیابی میزان موفقیت در انجام تمرینات پیچیده و نحوه برخورد با مشکلات |
جلسه 7 | تمرین و تکرار کسرها | ارائه تمرینات اضافی برای تثبیت مفاهیم یادگرفتهشده ارزیابی میزان مشارکت و توجه در فعالیتهای کلاسی | انجام تمرینات تکراری و پاسخ به سوالات جمعبندی تعامل با همکلاسیها و انجام فعالیتهای گروهی | بررسی میزان تمرکز و تلاش در انجام تمرینات |
جلسه 8 | ارزیابی و بازخورد | انجام آزمون نهایی و ارائه بازخورد بررسی نحوه خود ارزیابی دانشآموزان | انجام آزمون نهایی و دریافت بازخورد اصلاح مشکلات و تقویت یادگیری | ارزیابی میزان آمادگی و اعتماد به نفس در انجام آزمون نهایی |
با توجه به جدول فوق، پروتکل آموزشی تدوین شد، این برنامه آموزشی مبتنی بر یادگیری معکوس در درس ریاضی با هدف آشنایی دانشآموزان با مفاهیم مختلف کسر طراحی شده است. در ابتدای هر جلسه، دانشآموزان محتوای آموزشی را بهطور مستقل از طریق نرمافزار تولید محتوا استوری لاین(storyline) که، که توسط معلم تهیه و تولید شده است، مطالعه میکنند. سپس در کلاس به حل تمرینات فردی و گروهی پرداخته و با توجه به مشارکت، تمرکز و درک مفاهیم، ارزیابی میشوند. این نرمافزار به دانشآموزان کمک میکند تا به صورت تعاملی و جذاب با محتوای درسی آشنا شوند و یادگیری آنها به صورت مستقل تقویت شود. از جلسه به جلسه، مفاهیم پیچیدهتر مانند کسرهای مخلوط، جمع و تفریق، ضرب و تقسیم کسرها بهصورت چالشی مطرح میشود. علاوه بر این، تفکر انتقادی و مدیریت زمان نیز در تمامی مراحل پیگیری میشود. در نهایت، جلسه هشتم به ارزیابی نهایی و بازخورد اختصاص دارد تا دانشآموزان به تقویت یادگیری خود پرداخته و نقاط ضعف خود را اصلاح کنند.
پرسشنامه اول، مقیاس یادگیری خودتنظیمی Self-regulated learning Pintrich and DeGroot (1990) بود. اين مقیاس دارای 47 گویه است. تمام ماده¬های این مقیاس 5 درجهای لیکرت میباشد که از پاسخ کاملاً موافقم تا کاملاً مخالفم تنظیم شده است (5: کاملاً موافقم، 4: موافقم، 3: نظری ندارم، 2: مخالفم و 1: کاملاً مخالفم). اما در پاسخ به سوالهای 3، 7، 13، 15، 18، 23، 25، 29، 30، 40 و 41 نمرهگذاری به صورت معکوس است یعنی آزمودنی برای انتخاب گزینه کاملاً موافقم: 1، موافقم: 2، نظری ندارم: 3، مخالفم: 4 و کاملاً مخالفم: 5 امتیازکسب میکند. بدین ترتیب بالاترین نمره یادگیری خودتنظیمی در این مقیاس 191 و پایینترین نمره 102 میباشد. خرسندی و همکاران در پژوهش خود میزان آلفای کرونباخ را برای کل آزمون 9/0 و برای هر یک از خرده مقایسهای راهبردهای شناختی و فراشناختی و مدیریت منابع در دامنهای از 68/0 تا 87/0 به دست آوردندKhorsandi et al,2010)). در این مطالعه مقدار ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه خودتنظیمی 89/0 محاسبه شد که نتایج حاکی از مطلوب و مناسب بودن این پرسشنامه درجامعه آماری مدنظر این پژوهش است.
پرسشنامه دوم، درگیری تحصیلیAcademic conflict بر اساس مدل نظری Bearing and Pintrich بود. اين مقیاس دارای 38 گویه بوده و سه خرده مقیاس درگیری تحصیلی شناختی (19 گویه)، درگیری تحصیلی انگیزشی(19 گویه) و درگیری تحصیلی رفتاری (10 گویه) را اندازهگیری میکند. نمرهگذاری مقیاس درگیری تحصیلی بر اساس مقیاس اندازه¬گیری فاصلهای و طیف نگرشسنج لیکرت است، به طوری که به هر ماده از ۱ تا ۵ امتیاز تعلق میگیرد. با این وصف، پاسخگو در پاسخ به سوالها با انتخاب گزینه همیشه درست، 5 گاهی درست، 4 امتیاز؛ گاهی درست وگاهی نادرست، 3 امتیاز؛ گاهی نادرست، 2 امتیاز و همیشه نادرست، 1 امتیاز به دست میآورد. بدین ترتیب در صورتی که نمرات پرسشنامه بین ۳۵تا ۷۰(میزان درگیری تحصیلی ضعیف)، بین۷۰ تا ۱۰۵(درگیری تحصیلی در سطح متوسطی) و در صورتی که نمرات بالای ۱۰۵ باشد، میزان درگیری تحصیلی بسیار خوب می باشد. این مقیاس توسط (Zerang, 2012). اعتباریابی شده است. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که میزان پایایی این پرسشنامه برابر 83/0 است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه درگیری تحصیلی در پژوهش حاضر 88/0 محاسبه شد که بیانگر مطلوب و مناسب بودن این پرسشنامه درجامعه آماری مدنظر این پژوهش بود.
پرسشنامه سوم، خودکارآمدی عمومی general self-efficacy (Scherer et al, 1982) بود. اين مقیاس دارای 17 گویه بوده و سه خرده مقیاس میل به آغازگری رفتار (تلاش: گویههای 5، 6، 7، 11، 14، 15، 16 و 17)، میل به گسترش تلاش برای کامل کردن تکلیف (پشتکار: گویههای 3، 8، 9، 10، 12 و 13) و متفاوت در رویارویی با موانع (ابتکار: گویههای 1، 2 و 4) را اندازهگیری میکند. نمرهگذاری مقیاس خودکارآمدی بر اساس مقیاس اندازهگیری فاصلهای و طیف نگرشسنج لیکرت است، به طوری که به هر ماده از ۱ تا ۵ امتیاز تعلق میگیرد. با این وصف، پاسخگو در پاسخ به سوالهای ۱، ۳، ۸، ۹، ۱۳ و ۱۵ با انتخاب گزینه کاملاً موافقم، 5 امتیاز؛ موافقم، 4 امتیاز؛ نظری ندارم، 3 امتیاز؛ مخالفم، 2 امتیاز و کاملاً مخالفم، 1 امتیاز و در پاسخ به باقی سوالها با انتخاب گزینه کاملاً موافقم، 1 امتیاز؛ موافقم، 2 امتیاز؛ نظری ندارم، 3 امتیاز؛ مخالفم، 4 امتیاز و کاملاً مخالفم، 5 امتیاز به دست میآورد. بدین ترتیب بالاترین نمره خودکارآمدی در این مقیاس 75 و پایینترین نمره 17 میباشد. این مقیاس توسط اصغرنژاد و همکاران (۱۳8۵) ترجمه و اعتباریابی شده است. آنان جهت بررسی روایی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده نموده که نتایج بیانگر وجود سه عامل در این مقیاس بوده است، به طوری که این عوامل در مجموع 75/43 درصد از نمرات خودکارآمدی را به خود اختصاص دادند. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که میزان پایایی این پرسشنامه برابر 83/0 است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه خودکارآمدی 88/0 محاسبه شد که بیانگر مطلوب و مناسب بودن این پرسشنامه درجامعه آماری مدنظر این پژوهش بود.
به منظور تجزیه وتحلیل دادهها از آزمونهای توصیفی مانند میانگین انحراف معیار و فراوانی و درصد فراوانی برای توصیف تاثیر متغیر مستقل پژوهش بر متغیر های وابسته استفاده گردید و نیز از آزمون از آزمون تحلیل کواریانس (ANCOVA) استفاده شد. همچنین، از آزمون كولموگروف-اسميرنوف جهت تشخیص نرمال بودن متغیر ها استفاده شد. کلیه مباحث آماری با استفاده از نرم¬افزار آماری SPSS ورژن23 (SPSS23) و سطح معنی داری (05/0a<) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها
جدول 2، نتایج آزمون كولموگروف-اسميرنوف جهت بررسی فرض نرمال بودن متغیرها را نشان میدهد. در سطح اطمینان 95 درصد (05/0=α)، متغیرهای مورد بررسی از توزیع نرمال برخوردار هستند، چرا که مقدار سطح معناداری (Sig.) محاسبه شده برای هر یک از این متغیرها، از مقدار 05/0 =α، بزرگتر است
جدول 2: جدول آزمون K-S جهت بررسی نرمال بودن متغيرهای پژوهش
متغیرها | آزمون ها | گروه آزمایش | گروه کنترل | ||||||
n | K-S | Sig. | n | K-S | Sig. | ||||
یادگیری خودتنظیمی | پیش آزمون | 20 | 127/0 | 200/0 | 20 | 133/0 | 200/0 | ||
پس آزمون | 20 | 152/0 | 200/0 | 20 | 183/0 | 077/0 | |||
درگیری تحصیلی | پیش آزمون | 20 | 131/0 | 200/0 | 20 | 134/0 | 200/0 | ||
پس آزمون | 20 | 099/0 | 200/0 | 20 | 169/0 | 138/0 | |||
خودکارآمدی | پیش آزمون | 20 | 134/0 | 200/0 | 20 | 115/0 | 200/0 | ||
پس آزمون | 20 | 169/0 | 138/0 | 20 | 090/0 | 200/0 |
جدول 3:تحلیل توصیفی نمرات پیشآزمون و پس آزمون در گروهها
متغیرها | گروه ها | آزمونها | تعداد | میانگین | انحراف معیار | |
Sig. |
|
| ||||
یادگیری خودتنظیمی | آزمایش | پیش آزمون | 20 | 57/4 | 04/1 | |
پس آزمون | 20 | 92/6 | 05/0 | |||
کنترل | پیش آزمون | 20 | 74/4 | 72/0 | ||
پس آزمون | 20 | 68/4 | 07/1 | |||
درگیری تحصیلی | آزمایش | پیش آزمون | 20 | 95/0 | 09/0 | |
پس آزمون | 20 | 95/1 | 03/0 | |||
کنترل | پیش آزمون | 20 | 96/0 | 08/0 | ||
پس آزمون | 20 | 93/0 | 09/0 | |||
خودکارآمدی | آزمایش | پیش آزمون | 20 | 22/3 | 08/0 | |
پس آزمون | 20 | 92/4 | 05/0 | |||
کنترل | پیش آزمون | 20 | 31/3 | 41/0 | ||
پس آزمون | 20 | 24/3 | 12/0 |
اطلاعات مندرج در جدول و نمودار 3، نشان می دهد تعداد آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش 20 نفر است. میانگین یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی در گروه کنترل به ترتیب از74/4، 96/0 و 31/3 در پیش آزمون به از68/4، 93/0 و 24/3 در پس آزمون کاهش یافت. اما در گروه آزمایش این میزان در یادگیری خودتنظیمی،درگیری تحصیلی و خودکارآمدی به ترتیب از 57/4،95/0 و22/3 در پیش آزمون به92/6،95/1 و92/4 در پس آزمون افزایش قابل ملاحظه ای داشته است. لذا بر اساس یافته ها و به لحاظ توصیفی، به نظر می رسد که افزایش قابل ملاحظه ایی که در میزان یادگیریخودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی آزمودنیهای گروه آزمایش و در پس آزمون رخ داده است.
جدول 4: آزمون Leven جهت بررسی برابری واریانس ها در گروه های آزمایش و کنترل
متغیرها | گروه ها | Levene's Test | ||
n | F | Sig. | ||
یادگیری خودتنظیمی | کنترل | 20 |
625/0 |
434/0 |
آزمایش | 20 | |||
درگیری تحصیلی | کنترل | 20 |
004/0 |
952/0 |
آزمایش | 20 | |||
خودکارآمدی | کنترل | 20 |
522/1 |
225/0 |
آزمایش | 20 |
از آن جا که در تحلیل کوواریانس، واریانس گروه ها باید همگن باشد، نتایج بررسی داده ها در جدول4، نشان میدهد که در سطح اطمینان 95 درصد (05/0=α)، فرض همگنی واریانس گروههای آزمایش و کنترل مورد تایید دادهها است، چرا که مقدار به دست آمده برای سطح معناداری (Sig.)، از مقدار 05/0 =α، بزرگتر است. لذا برابری واریانسها در گروههای مورد مطالعه نشان میدهد که آزمودنیها به طور یکنواخت در گروهها تقسیم شدهاند و شرایط جهت استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس برقرار میباشد.
جدول 5: آزمون ANCOVA ؛ تاثیر آموزش مبتنی بر روش تدریس معکوس بر یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی در درس ریاضی
منبع تغییرات
| مجموع مربعات | درجه آزادي | ميانگين مربعات | محاسباتیF | Sig. |
آزمون | 07/6 | 1 | 07/6 | 34/14 | 001/0 |
گروه | 99/52 | 1 | 99/52 | 15/125 | 000/0 |
خطا | 66/15 | 37 | 42/0 | - | - |
کل | 70/71 | 39 | - | - | - |
جدول 6: آزمون ANCOVA؛ تاثیر آموزش مبتنی بر روش تدریس معکوس بر درگیری تحصیلی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی در درس ریاضی
منبع تغییرات
| مجموع مربعات | درجه آزادي | ميانگين مربعات | محاسباتیF | Sig. |
آزمون | 07/0 | 1 | 07/0 | 89/29 | 000/0 |
گروه | 83/9 | 1 | 83/9 | 75/3983 | 000/0 |
خطا | 09/0 | 37 | 002/0 | - | - |
کل | 95/9 | 39 | - | - | - |
جدول7: آزمون ANCOVA؛ تاثیر آموزش مبتنی بر روش تدریس معکوس بر خودکارآمدی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی در درس ریاضی
منبع تغییرات
| مجموع مربعات | درجه آزادي | ميانگين مربعات | محاسباتیF | Sig. |
آزمون | 12/0 | 1 | 12/0 | 08/20 | 000/0 |
گروه | 14/28 | 1 | 14/28 | 88/4858 | 000/0 |
خطا | 21/0 | 37 | 01/0 | - | - |
کل | 59/28 | 39 | - | - | - |
نتایج بررسی داده ها در جدول 5، 6 و 7، نشان می دهد که پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، در سطح اطمینان 95 درصد (05/0=α)، تفاوت معناداری بین میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی آزمودنیها در پیش آزمون و پس آزمون، وجود دارد (سطر اول جدول 4،5 و 6)، چرا که (05/0 =α <000/0= Sig.). همچنین، در بررسی سطر دوم جدول 5،6 و 7، از آن جا که (05/0 =α <000/0= Sig.)، مشخص میشود که در سطح اطمینان 95 درصد، تفاوت معناداری بین میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی آزمودنیها در گروههای کنترل و آزمایش نیز وجود دارد، به طوری که در بخش تجزیه و تحلیل توصیفی دادهها، میانگین میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی آزمودنیها در پس آزمون و در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش قابل ملاحظه ای یافته است؛ لذا از آن جا که آزمودنیها به طور یکنواخت در گروههای کنترل و آزمایش تقسیم شده بودند، میتوان چنین استنباط نمود که اختلاف به وجود آمده نتیجه تاثیر استفاده از آموزش مبتنی بر روش تدریس معکوس با تاکید بر محتوای الکترونیکی بوده است. یعنی، روش آموزش مبتنی بر روش تدریس معکوس بر میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانشآموزان دختر پایه چهارم ابتدایی تاثیر دارد و مقدار آن را افزایش می دهد.
بحث و نتیجه گیری
نتایج پژوهش حاضر نشان داد آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس با تأکید بر محتوای الکترونیکی بر یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان پایه چهارم در درس ریاضی تاثیر داشته است؛ به عبارت دیگر با استفاده از آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس با تاکید بر محتوای الکترنیکی، میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی آنان را در درس ریاضی افزایش داده است. بنابراین، یافتهها تأکید دارند که یکی از شیوهها و روشهای موثر در افزایش میزان یادگیری خودتنظیمی، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی در درس ریاضی، توجه و تمرکز بر استفاده از یادگیری معکوس با استفاده از محتوای الکترونیکی می باشد.نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش Sahebyar et al (2021)، (2020)Nazaripour & Laie، samavi et al (2021)، (2021) Wei et al، Cevikbas & Kaiser (2020) و Subramaniam & Muniandy (2019) همسو می باشد. در تبیین یافتهها می توان گفت که کلاس معکوس به دلیل انعطاف پذیری بالا و عدم چارچوب کاملا ثابتی، سبب ایجاد میل و علاقه در فراگیر میگردد تا هر زمان که بخواهد به یادگیری بپردازد. همین امر باعث افزایش اشتیاق به یادگیری و در نهایت یادگیری خودتنظیمی،درگیری تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموز خواهد شد. برای تبیین یافتههای پژوهش به دیدگاه (2016) McLean et al استناد کرد که کلاس معکوس یک روش آموزشی برای رهایی از روش آموزش سنتی است. (2016) Rotellar & Cain نیز اذعان داشتند که اجرای راهبردهای کلاس معکوس باعث افزایش درک دانش آموزان نسبت به اهیمت فعالیت های قبل از کلاس درس و تقویت آن در کلاس درس می شود . در مجموع هسته اصلی تمام نظریههای موجود در کلاس معکوس حول درگیری فعالانه دانش آموزان با مطالب آموزشی و تکالیف یادگیری است. بنابر این دانش آموزان با درگیرشدن فعالانه با تکالیف یادگیری می توانند افکار و اعمال خود را طوری هدایت کنند که بر یادگیری خودتنظمی و خودکارآمدی و در نهایت یادگیری آنان تاثیر مثبت داشته باشد. بر این اساس پیشنهاد می گردد برای پیاده سازی مطلوب این روش در مدارس ابتدایی لازم است زیرساخت هایی برای آن فراهم شود. زیرساختهای مورد نیاز استفاده از این روش وجود نرم افزارها، مواد آموزشی و فیلم های آموزشی مناسب و متناسب با رشد و روانشناسی یادگیری دانش آموزان است. از سوی دیگر باید آموزگاران و والدین درباره نحوه اجرای یادگیری معکوس آموزش لازم را ببیند؛ دورههای ضمن خدمت برای آموزگاران در این زمینه تدارک دیده شود و والدین با اهمیت و نقش این روش در یادگیری دانش آموزان آشنا شوند، در غیر این صورت با این نگاه به این روش نگاه می کنند که این روش به منظور محول کردن بار آموزش بر خانوادهها و شانه خالی کردن از مسئولیت آموزش نزد سیستم آموزشی است؛ بنابراین پیشنهاد میشود مدارسی که درصدد اجرای این روش هستند همایش ها و بروشورهای آموزشی علمی و مستند جهت آشنایی والدین با این روش و کارایی آن در اختیار والدین قرار دهند. همچنین مسئولان و متوليان نظام آموزشي، خصوصا آموزش و پرورش، تواناييها و مزاياي استفاده از روشهای مختلف تدریس را شناسایی نموده و ضرورت اجرای آنها را در برنامهريزيهاي آموزشي معلمان و دبیران در تمامی مقاطع، خاطر نشان ساخته و بر حسن انجام این روش ها نظارت نموده و ضعف های دانشی و اجرایی را از طریق کلاس های آموزشی برطرف سازند. و نیز تقدیر شایسته ای ازمعلمان و دبیرانی که از الگوهاو روش های موثر تدریس در کلاس های درس شان استفاده می کنند، به عمل آید به طوری که سایر معلمان و دبیران تشویق به اجرای این روشها گردند.
منابع
Ali, N. A. M., & Hassan, N. C. (2019). Mathematics Anxiety and Mathematics Motivation among Students in the Faculty of Science of a Public University in Malaysia. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 8(4), 952–963. https://doi.org/10.6007/ IJARPED/v8-i4/6786
Almomani EY, Qablan AM, Atrooz FY, Almomany AM, Hajjo RM, Almomani HY: The influence of coronavirus diseases 2019 (covid-19) pandemic and the quarantine practices on university students' beliefs about the online learning experience in Jordan. Frontiers in Public Health 2021, 8:595874. https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.595874.
Andriyono, A., & Herman, T. (2021). Problematic Elementary School Teachers in The Process of Learning Mathematics Online during covid-19 Pandemic. In International Conference on Elementary Education. 3(1): 536-544. http://proceedings2.upi.edu/index. php/icee/article/view/1512/1382
Anoushe, Fatemeh (2018). Motivation in mathematics education, Mathematics and Society, 3(4), 9-12. https://doi.org/ 10.22108/ msci.2018.106187.1243 (Persian)
Arianfar A, Seyf M H.( 2020).A Causal Relationship Model of Self-regulated learning and future orientation: The Mediating Role of academic Self-Efficacy and task Value among Masters of Medical education (virtual) in Shahid Beheshti University of Medical Sciences.. Journal title; 13 (38):45-54. https:// doi.org/10.29252/edcj.13.38.45(Persian)
Badeleh, A., Mahmoodzadeh, H., & Kabirizadeh, R. (2019). Comparison of Learning and Reminder Levels of Multivariate Learning Classroom Technology and Inverted Classes and Elementary Classes. Research in Curriculum Planning, 16(63), 139-151. https://doi.org/10.30486/jsre.2019.554601. 1014. (Persian)
Behrangi, M.R. (2005). Teaching patterns. Original language: Bruce Joy, Marshall Willow, Emily Calhoun (2004). Tehran: Kamal Tarbiat. (Persian)
Boesen, J., Lithner, J. & Palm, T. (2010). The relation between types of assessment tasks and the mathematical reasoning students use. Educational Studies in Mathematics, 75(1), 89–105. https://link.springer.com/article/10. 1007/s10649-010-9242-9
Cabi, E. (2018). The Impact of the Flipped Classroom Model on Students' Academic Achievement. International Review of Research in Open and Distributed Learning, vol 19 (3),201-223. https://doi.org/10.19173/ irrodl.v19i3.3482
Cevikbas, M., Kaiser, G. (2020). Flipped classroom as a reform -oriented approach to teaching mathematics. Zdm, 52(7), 1291 -1305. https://link.springer.com/article/10. 1007/s11858-020-01191-5
Dost S, Hossain A, Shehab M, Abdelwahed A, Al-Nusair L: Perceptions of medical students towards online teaching during the COVID-19 pandemic: a national cross-sectional survey of 2721 UK medical students. BMJ Open 2020, 10(11):e042378. http://dx.doi.org/10.1136/ bmjopen-2020-042378.
Esmaili Far, M. S; Taqvai Yazdi, M. and Niazazri, K.(2015). The effect of using the flipped classroom approach on the learning of science lessons of elementary school students. Mesh; 2(7):26-21. https://www.sid.ir/paper/ 504105/fa (Persian)
Esmaelian, F., & zare, Z. (2022). Developing and Validating an Instructional Design Model Based on the Principles of Flipped Learning. Research in Curriculum Planning, 19(74), 99-113. https://doi.org/10.30486/jsre.2022. 1954104.2105(Persian)
Faridian, K., Rezaei, A., & Mesrabadi, J. (2021). The Effectiveness of Teaching Self-Regulatory Strategies on Readiness for E-learning and Self-directed Learning in Students Studying in Virtual Courses1. Journal of Instructio and Evaluation Vol, 14(55). https://doi.org/10.30495/jinev.2021. 1937856.2548(Persian)
Golzari, Zainab; Attaran, Mohammad. (2015). Flipped Teaching in Higher Education: Narratives of a University Lecturer. Theory and practice in the curriculum; 4(7):136-81. https://doi.org/10.18869/acadpub.cstp.4.7.81(Persian)
Iwanaga J, Loukas M, Dumont AS, Tubbs RS: A review of anatomy education during and after the covid-19 pandemic: revisiting traditional and modern methods to achieve future innovation. Clinical Anatomy 2021, 34(1): 108-114. https://doi.org/10.1002/ca.23655.
Jamie L. Jensen, Tyler A. Kummer, and Patricia D. d. M. Godoy. (2015). Improvements from a Flipped Classroom May Simply Be the Fruits of Active Learning. CBE—Life Sciences Education. 14(1), ar5. https://doi.org/10.1187/ cbe.14-08-0129
Jarvis, W., Halvorson, W., Sadeque, S. & Johnston, S. (2018). A large class engagement (LCE) model based on service-dominant logic and flipped classrooms. Education Research and Perspectives; 41(1), 1-24. https://search. informit.org/doi/abs/10.3316/aeipt.204729
Kavyani, H., LIAGHATDAR, M. J., Zamani, B. B. E., & Abediny, Y. (2017). The Learning Process in the Flipped Classroom: A Representation of Experienced Curriculum in Higher Education. Journal of higher education curriculum studies, 8(15), 179-214. http://www.icsajournal.ir/article_53553_en.html?lang=fa(Persian)
Khorsandi, F., Kamkar, M., & Malekpour, M. (2010). Relation of five basic factors of personality and self-Regulated of learning approach among Isfahan girls and boys high school students in academic year 1386-87. New Educational Approaches, 5(2), 41-64. https://nea.ui.ac.ir/article_19047.html?lang=en (Persian)
Kolahdoz, Fahmieh (2018). Reduction of reasoning and mathematical power of the new generation, the news site of the Ministry of Education, Education Research and Planning Organization, Advance: https://www. 55online.news/fa/tiny/news-77996(Persian)
Mahdi E, Mirmehrabi A, Seadatee Shamir A. Evaluation of the Effectiveness of Virtual Mathematics Teaching Based on Manipulative Mathematical Learning in 5th Grade Elementary Male Students with Mathematical Learning Disabilities in the COVID-19 Pandemic. Ijndd 2022; 1 (1) :70-83.URL: http://jndd.ir/article-1-18-fa.html(Persian)
McLean, S., Attardi, S. M., Faden, L., & Goldszmidt, M. (2016). Flipped classrooms and student learning: not just surface gains. Advances in Physiology Education.40(1): 47- 55. https://doi.org/10.1152/advan.00098.2015
Nazaripour A, Laie S. (2020). Reverse Learning on Academic Self-efficacy and Mathematical Learning in Students with Learning Disabilities. MEJDS; 10:1-7.URL: http:// jdisabilstud.org/article-1-1296-fa.html (Persian)
Overmyer, J.(2013).Teacher Vodcasting and flipped classroom network-Aprofessional Learning community for teachers using vodcasting in the classroom. Teacher Vodcasting and Flipped Classroom Network.
Rezaei Rad M, Naseri E.(2020). The effect of education based on mobile learning on students' self-efficacy, self-control, self-regulation and academic performance. Information and communication technology in educational sciences, 3(39): 125-144. https://ictedu.sari.iau.ir/article_671350.html?lang=en (Persian)
Rotellar, C., & Cain, J. (2016). Research, Perspectives, and Recommendations on Implementing the Flipped Classroom. American journal of pharmaceutical education, 80(2):1-9. https://www.ajpe.org/ content/ajpe/80/2/34.full.pdf
Sahebyar, H., Golmohammednezhad, G., & Barqi, I. (2021). The effectiveness of flipped learning on academic engagement of second grade high school students in Mathematics. Educational Psychology, 17(59), 289-316. doi:10.22054/jep.2021.53870.3074(Persian)
Samavi, S., javidi, H., kazemi, S., & bagholi, H. (2021). Comparison of the Effectiveness of Training Based on Flipped Learning and Training Based on Participatory Learning on Academic Achievement, Academic Self-Regulation and Academic Engagement of Sixth Elementary School Students in Lamerd City. Psychological Methods and Models, 11(42), 48-58 https://doi.org/ 20.1001.1. 22285516.1399.11.42.4.0. (Persian)
Subramaniam, S. R., & Muniandy, B. (2019). The effect of flipped classroom on students’ engagement. Technology, Knowledge and Learning, 24(3), 355-372. https://link. springer.com/article/10.1007/s10758-017-9343-y
Wei, X., Cheng, I., Chen, N. S., Yang, X., Liu, Y., Dong, Y., & Zhai, X. (2020). Effect of the flipped classroom on the mathematics performance of middle school students. Educational Technology Research & Development, 68(3), 1461-1484. https://link. springer.com/article/10.1007/s11423-020-09752-x
Zerang, R. A. (2012). The relationship between learning styles and academic engagement with the academic performance of Ferdowsi University of Mashhad students. Ministry of Science, Research and Technology - Ferdowsi University of Mashhad - Faculty of Educational Sciences and Psychology. (Persian)