میزان درجه توسعه یافتگی و سطح بندی خدمات رسانی در دهستان های شهرستان مریوان (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مریوان)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایپرویز کردوانی 1 , صلاح شریفی 2
1 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه جغرافیا، تهران، ایران
2 - دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
کلید واژه: توسعه یافتگی, مدل استاندارد شده, مدل کارکردی, شهرستان مریوان, استان کردستان,
چکیده مقاله :
در این مقاله درجه توسعه یافتگی دهستان های شهرستان مریوان براساس مدل های استاندارد شده و کارکردی نوع دوم بررسی و تعیین شده است. ابتدا به معرفی شهرستان مریوان وسپس به بررسی شاخص های انسانی دهستان های مریوان پرداخته شده است. براساس مدل های استاندارد شده، بخش مرکزی بعنوان مطالعه موردی در رتبه دوم و در کارکردی نوع دوم رتبه اول بخش های شهرستان مریوان، مشخص گردیده است. بنا بر شاخص جمعیتی در هر دو روش بخش مرکزی رتبه اول را داراست. برای دستیابی به نتایج مورد نظر 19 شاخص جمعیتی ، سواد، بیکاران و شاغلین، مسکونی، آموزشی- فرهنگی، مذهبی، سیاسی و اداری، خدمات زیر بنایی: مانندآب و برق و گاز، بهداشتی و درمانی، ارتباطات و بازرگانی مورد بررسی قرار گرفته است. بدیهی است این شناخت تحلیلی- میدانی قطعاً به برنامه ریزان روستایی برای توسعه ناحیه مورد نظرکمک خواهد نمود.این مقاله برگرفته از رساله نگارنده تحت عنوان بررسی میزان توانمندی سه عامل اقتصادی؛ کشاورزی، صنعت و گردشگری در توسعه پایدار روستاهای منطقه مریوان و برنامه ریزی برای آن ها، مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مریوان می باشد.
The present article attempts to examine the developmental level of Marivan villages based on standardized and functional models (second type). First, Marivan County has been introduced, and then, human indices of Marivan villages have been presented. Marivan central district, as a case study, has been ranked 2nd and 1st of all districts based on standardized models and functional models (second type), respectively. Besides, it has been ranked 1st based on both models as far as population index is concerned. In order for results to be obtained, 19 cases of population, literacy, employment, housing, educational, cultural, religious, political and administrative indices as well as infrastructure including water, electricity and gas, healthcare, communication and commerce services were analyzed. It proves obvious that such field analytical knowledge will certainly be beneficialto rural planners as far as local development is concerned. This article is based on the researcher’s thesis entitled “a survey of the capability of 3 economic factors of agriculture, industry and tourism regarding sustainable development and planning of rural areas in Marivan; A case study: central district of Marivan.
1.ازکیا، مصطفی، 1383، مقدمهای بر جامعه شناسی توسعه روستایی، انتشارات اطلاعات، تهران.
2. آسایش، حسین، 1374، اصول و روشهای برنامهریزی ناحیهای، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
3. آسایش، حسین، 1380، کارگاه برنامهریزی روستایی، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
4. بخشعلی زاده، شهرناز و همکارانش، 1385، آمار و مدلسازی، انتشارات دفترتألیف کتب درسی آموزش و پرورش، تهران.
5. حسینی ابری، سیدحسن ،1383، مدخلی بر جغرافیای روستایی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان.
6. دیاس، هیران. دی. دبلیو. دی ای ویکرامانایاک، 1368، درسنامه برنامهریزی توسعه روستایی، سلسله انتشارات روستا و توسعه، وزارت جهاد سازندگی، تهران.
7. زمانی پور، اسد الله، 1365، عمران روستایی، انتشارات دانشگاه فردسی مشهد، مشهد.
8. زنده دل، حسن، 1386، روستاهای گردشگری مریوان، نشر ایرانگردان، تهران.
9. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 1385، فرهنگ آبادیهای استان کردستان؛ شهرستانهای سقز و مریوان، جلد سوم، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
10. سرور، رحیم، 1383، فرهنگ لغات و اصطلاحات جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری.
11. شریفی، صلاح، 1387، نقش بنیانهای جغرافیایی در برنامهریزی توسعه روستایی، مطالعه موردی: دهستان بیگم قلعه از توابع شهرستان نقده، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی استاد راهنمایی دکتر مسعود مهدوی.
12. محمدی، جمال و شفیعی، پروین، اردیبهشت ماه 1386، توسعه یافتگی دردهستانهای اردستان، ماهنامه علمی، کشاورزی و زیست محیطی دهاتی، تهران، سال چهارم، شماره 44.
13. مرکز آمار ایران، 1385، سالنامه آماری استان کردستان، تهران.
14. مرکز آمار ایران، 1385، نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن کل کشور، تهران.
15. مرکز امار ایران، 1385، نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان مریوان،تهران.
16. مطیعی لنگرودی، حسن، 1384، برنامهریزی روستایی با تأکید برایران، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد.
17. معصومی اشکوری، سیدحسن، 1376، اصول ومبانی برنامهریزی منطقهای، سازمانه برنامه و بودجه استان گیلان، رشت.
18. www.amar.org.ir.
19. www.iranabadi.ir.
21. Waterson, A., 1979, Aviable model for Rural Development , written in : the political economy of Development and under Development. Second Edition : Edited by charles K.wilbe, Rundom House, p.234.
22. Reinhold,TK, Diara A., 2000, the role of the tourism in development planning, Department of Businiess Management,PP,96.
23. Axinn, G.H & Thorate, s.,1972, Modernizing World Agriculture A comparative study of Agricultural Extension Education systemes praeger publishers, N.W. London, p.195.
24. Spears, john.W., 2002, Design of a Model Sustainable Village, Routledeg.London, p.64.
_||_