سطح بندی توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل بر اساس مدل تاکسونومی عددی

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

جعفر جعفرزاده ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
هاشم رستم زاده ² (استادیار گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
ایرج خوش باطن ³ (دانشجوی دکتری برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/03/25 تاریخ پذیرش : 1395/07/03 تاریخ انتشار : 1396/09/30

کلید واژه: توسعه یافتگی, تاکسونومی عددی, دهستان, اردبیل,

چکیده مقاله :

به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و خدماتی می باشد. در این پژوهش با به کارگیری هشت شاخص جهت بررسی توسعه یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی (NTA) اقدام به سطح بندی درجه توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل شده است. روش کار این تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه 69 دهستان استان اردبیل می باشد. در این سطح بندی ، دهستان کلخوران از بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ضریب توسعه یافتگی 0.3 برخوردارترین و دهستان قشلاق شرقی از بخش قشلاق دشت شهرستان بیله سوار با ضریب توسعه یافتگی 0.96 جزو محروم ترین دهستان های استان شناسایی شده اند. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز_ پیرامون بر ساختار فضایی دهستان های استان اردبیل حاکم است.

چکیده انگلیسی:

Using criteria and methods of classification in ranking settlement in the spatial system of the regions, on the one hand, resulted in recognition of the amount of inequality in settlement parts and on the other hand, it is considered as a criteria to reduce and eliminate existing inequalities among them. In order to solve the problems caused by the lack of the region balance, the first step is identifying and ranking regions in terms of enjoying technology in the fields of social and economic services. In this study, by employing eight index to study developing in the framework of Analyzing Numerical Taxonomy (NTA) action was taken to ranking the degree of developing rural districts in Ardabil province. Method of this study is descriptive-Analytic. Population in the present study were all of 69 rural districts in Ardabil province. At this ranking, Kalkhoran rural district of the central part of Ardabil county and eastern Qeshlaqdasht rural district of part of Qeshlaqdasht in Bilehsavar county by developing coefficient 0.3 and also 0.96 were identified the most enjoyed and the most deprived rural districts of the province, respectively. On the basis of this research, the center-around model is governed on the spatial structure of the rural districts in Ardabil province.

منابع و مأخذ:

Governor of Ardebil. (2011). Detailed results of the General Census of Population and    Housing. Department of Statistics and Information Office of Planning and GIS. (In Persian)

Asadi, R. (2000). Review and determine the degree of development of the city of Kerman. Quarterly population, 71 (2), 69-102. (In Persian)

Badri, S.A., Akbariyan Roniz, S.R., & Javaheri, H. (2006). Determine the level of development Kamyaran city. Geographical Research, 82 (21), 116-130. (In Persian)

Zare Shah Abadi, A.R., & Sorkhkamal, K. (2001). Assess the development level city Ghochan using numerical taxonomy. Zagros landscape, 1 (1), 53-72. (In Persian)

Zangiabadi, A., Ali Zadeh, J., & Ahmadi, M. (2011). Analysis of the degree of development of city of East Azarbaijan province techniques using TOPSIS and AHP. New approaches in human geography, 4 (1), 69-84. (In Persian)

Fazelnia, Gh., & Hakimdoost, S.Y. (2012). Comprehensive guide planning models GIS applications in urban, rural and environments. (Seal). Tehran, drifting free. (In Persian)

Ghanbari, Y., Barghi, Hamid., & Hajjarian, A. (2011). Analyzing of Enjoyment Levels district of the city. And rural development, 14 (3), 93-112. (In Persian)

Kalantari, Kh. (2011). A little planning models (regional, urban and rural). (First Edition). Tehran: Culture Saba. (In Persian)

Mohammadi, Motlagh, R. (2011). Practical training ArcGIS10. (First Edition). Tehran: Persson. (In Persian)

Musapur Miyandehi, Perry and Estelaji, Alireza. (2010). Analysis of the level of development in rural areas Anzali port city with an emphasis on the standardized variables. Land, 2 (7), 119-135. (In Persian)