آرکائیسم حماسی (مشخّصة اصلی سبک قیصرنامة ادیب پیشاوری)

محورهای موضوعی : حماسه

صفا کاظمیان مقدم ^{1 *} , فرزاد قائمی ²

1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1396/10/11 تاریخ پذیرش : 1398/12/28 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: کلیدواژه ­ها: باستان‌گرایی (آرکائیسم), قیصرنامة ادیب پیشاوری, سبک, سطح واژگانی, سطح نحوی, سطح بلاغی,

چکیده مقاله :

آرکائیسم حماسی (مشخّصة اصلی سبک قیصرنامة ادیب پیشاوری) صفا کاظمیان مقدم* دانش جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. فرزاد قائمی** استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. (نویسنده مسوول) تاریخ دریافت: 11/10/1396 تاریخ پذیرش: 6/12/1396 چکیده آرکائیسم حماسی نوعی از کاربرد هم زمان حماسه به عنوان سبکی فخیم و تأثیرگذار هم راه با شکلی از کهن گرایی است که به تشخّص زبان و بیان شاعر می انجامد. منظومۀ حماسی قیصرنامه اثر ادیب پیشاوری نیز نمونة کامل استفاده از الگوی حماسه به هم راه کهن گرایی در سطح واژگانی، نحوی و بلاغی است. این حماسۀ تاریخی بیش از هر اثر دیگری در دوران خود، به سنّت های زبانی- ادبی پیشینان تأسی جسته است و علی رغم روایت یکی از نوین ترین اتّفاقات تاریخ معاصر خود، برای پای بندی به زبان خراسانی شعر حماسی کوشیده، زبان اثرش تا جای ممکن به نمونة معیار ژانر اثر (شاهنامة فردوسی) وفادار باشد. یکی از عوامل اصلی حفظ زبان حماسی قیصرنامه، باستان‌گرایی بوده است. این مقاله جنبه های مختلف آرکائیسم حماسی در قیصرنامۀ ادیب پیشاوری را بررسی و این نتیجه را در این خصوص حاصل کرده است که این کیفیت در شعر ادیب در سه سطح واژگانی، نحوی و بلاغی فردیت سبکی یافته است. واژه‌سازی با اصطلاحات جدید سیاسی، اجتماعی و نظامی، بازسازی نحو خراسانی و خلق تصاویر مرکب مبتنی بر تشبیهات حماسی کهن از رئوس باستان‌گرایی در قیصرنامه بوده است. * . [e-mail] ** . [e-mail]

چکیده انگلیسی:

Epic Archaism (Distinct feature of the style used in Qaysarnameh written by Adib Pishavari)   *Safa Kazemian Moghadam PhD student, Persian language and Literature, Ferdowsi University, Mashhad, Iran. **Farzad Ghaemi Assistant Professor, Persian language and literature, Ferdowsi University, Mashhad, Iran. Date of reception: 96/10/11 Date of acceptance: 96/12/6 Abstract Epic archaism is the simultaneous employment of epic as an influential and elevated style mingled with a form of archaism which lead to the sublimity of poet’s language. Qaysarnameh composed by Adib Pishavari is a complete example of using epic as a model blended with archaism as far as diction, syntax, and rhetoric are concerned.  This historic epic more than any other works in its era had remained devoted to the linguistic and literary traditions of his ancestors. Adib Pishavari has made tremendous effort to preserve Khorasani language.  Inspired by Shahnameh and using it as a model he took profound care to adhere to its style.  Archaism is one of the main reasons for preservation of epic language in Qaysarnameh.  This research studies different aspects of epic archaism in this work.  This quality in Adib’s poetry had found stylistic individuality in terms of diction, syntax and rhetoric.  Making words with new political, social, and military expressions, representation of Khorasani syntax and creation of compound images based on the ancient epic similes are among the principle features found in Qaysarnameh.     * . [e-mail] ** . [e-mail]