بررسی جلوه‌ها و مضامین تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقی

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

ندا یانس ¹ (پست دکتری زبان و ادبیات فارسی)

تاریخ دریافت : 1402/03/27 تاریخ پذیرش : 1402/05/28 تاریخ انتشار : 1402/08/08

کلید واژه: کلید‌واژه‌ها: تمثیل, اسب, دیوان وحشی بافقی, اسطوره.,

چکیده مقاله :

یکی از انواع مهم ادبی تمثیل است که همواره مورد توجه شاعران و سخنوران بوده است، زیرا اندیشه‌ها، هویت و فرهنگ ملت‌ها را بیان می‌کند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی حیوانات برای بیان اهداف خود بهره برده‌اند. وحشی بافقی با استفاده از تمثیل سعی در انتقال پیام به مخاطب دارد. هدف پژوهش این است که با دقت تمام به بررسی مصداق‌ها و جلوه‌های تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقی پرداخته شود. این مقاله به شیوه کتابخانه‌ای و از طریق فیش‌برداری به شیوه توصیفی – تحلیلی در دیوان وحشی بافقی صورت گرفته است و تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که اسب در دیوان وحشی بافقی چه نقش و جایگاه تمثیلی و نمادینی دارد؟ نتایج حاصل نشان می‌دهد شاعر به کمک واژة اسب، تمثیل به داستان عشق فرهاد و شیرین و خسرو و شیرین کرده‌ است. علاوه برآن تمثیل به داستان عروج پیامبر عظیم‌الشان به عرش اعلی دارد.

چکیده انگلیسی:

Allegory is one of the important literary types, which has always been the focus of poets and orators, because it expresses the thoughts, identity and culture of nations. Poets and writers have used the allegorical approach of animals to express their goals. The aim of the research is to carefully examine the examples and allegorical effects of the horse in Bafaghi's Wild Court. In this article, with a descriptive-analytical method, an attempt has been made to answer the question that in what cases did Bakhti Bafqi use the allegory of the horse in his court? The results show that the poet made an allegory of the love story of Farhad and Shirin and Khosrow and Shirin with the help of the word horse. In addition, it has an allegory to the story of the ascension of the great Prophet to the throne.In addition, it has an allegory to the story of the ascension of the great Prophet to the throne.

منابع و مأخذ:

1- قرآن کریم.
2- اسماعیل‌پور، ابوالقاسم، (1386)، دانش¬نامة اساطیر جهان، اسطوره.
3- اشرف درویشیان، علی، خندان، رضا،(1380)، فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، کتاب و فرهنگ.
4- امیرخسرو دهلوی، دیوان اشعار، (1387)، روشن، نگاه.
5- بیدل دهلوی، عبدالقاهر، دیوان اشعار، (1387)، خال محمدخسته و خلیل‌الله خلیلی، زوار.
6- تقوی، محمد، (1376)، حکایت¬های حیوانات در ادب فارسی، تهران، انتشارات روزنه.
7- خاقانی شروانی، (1386)، تحفة¬العراقین، دکتر یوسف عالی عباس‌آباد، سخن.
8------------، (1375)، دیوان اشعار استاد بدیع الزمان فروزانفر، نگاه.
9- خواجوی کرمانی، (1369)، دیوان اشعار، احمد سهیلی خوانساری، پاژنگ.
10- رستگار فسایی، منصور،(1388)، فرهنگ نام‌های شاهنامه،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
11- سعدی شیرازی، (1381)، کلیات سعدی، خرمشاهی، بهاءالدین، دوستان.
12- لوح فشرده لغت¬نامة دهخدا.
13- معین، محمد، (1385)، فرهنگ فارسی معین، امیرکبیر.
14- نظامی گنجه‌ای، (1343)، خسرو و شیرین، پژمان بختیاری، حسین، کتاب¬خانة ابن‌سینا.
15- وحشی بافقی، (1390)، دیوان وحشی بافقی، تصحیح بابایی، پرویز، نگاه.
16- یاحقی، محمدجعفر، (1386)، فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی، فرهنگ معاصر.

مقالات
1- مریم محمودی و رضا الیاسی، (1396)، «نمادشناسی حیوانات در کتاب طرب¬المجالس»، متن¬شناسی ادب فارسی، دوره 53، شماره 4، ص70-57 .
2- زندی، حاتم، (1393)، «سیرت انسانی در صورت حیوانی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دوره 6، شماره 24، ص173-204 .
3- شیرزاد طائفی، سعید اکبری، (1394). «درآمدی انتقادی بر شیوه¬های بیان مفاهیم اخلاقی در حکایت¬های تمثیلی و جانوری»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دوره 7، شماره 28، ص55-88 .