تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی: 3 (57)

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحلیل محتوایی نماد و تمثیل های داستانی نویسندگان دوره (نسل)دوم بوشهر؛ «صادق چوبک و رسول پرویزی»
اصغر علی خانی سیدمحمود سیدصادقی عبدالله رضایی

«استان بوشهر» واقع شده در کنارۀ خلیج فارس(جنوب غربی ایران)، با نویسندگان دوره(نسل) اول تا چهارم خود، در ادبیات داستانی کشور به ویژه مکتب جنوب جایگاه مهمی دارد. داستان پردازان این ناحیه مانند دیگر نقاط ایران در دوره های تاریخی مختلف از شگردهای متنوّع داستان نویسی در ساخت چکیده کامل

«استان بوشهر» واقع شده در کنارۀ خلیج فارس(جنوب غربی ایران)، با نویسندگان دوره(نسل) اول تا چهارم خود، در ادبیات داستانی کشور به ویژه مکتب جنوب جایگاه مهمی دارد. داستان پردازان این ناحیه مانند دیگر نقاط ایران در دوره های تاریخی مختلف از شگردهای متنوّع داستان نویسی در ساخت و محتوا بهره برده اند. آبشخور این تکثّر و تحوّل سبکی و فکری از طرفی متأثر از ادبیات جهان است و از سوی دیگر به توان متون روایی کلاسیک پیوند می خورد که تمثیل و بیان نمادین یکی از شیوه های بازنمایی ماجرای داستان در متون کهن پارسی است. هدف این مقاله؛ بیان مزایا، نقایص و دگردیسی های محتوایی داستان های تمثیلی و بیان نمادین در دوره دوم نویسندگی بوشهر است. بنابراین، در این مقاله کوشش شده است؛ آثار تمثیلی در سه نوع: روایت مستقل، غیر مستقل و استفاده از نمادها در فاصله دهه های بیست تا پنجاه شمسی بر پایۀ موضوع و درون مایه نقد و تحلیل شوند و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که نویسندگان این دوره از کدام شیوه بیان تمثیلی و برای کدام مقاصد استفاده کرده اند. ماحصل این تحقیق به شیوۀ کتاب خانه ای با روی کرد پژوهشی- تحلیلی این است که؛ در دورۀ پهلوی دوم،«چوبک» با تکیه بر فضای اجتماعی و سیاسی نامطلوب جامعه؛ فابل هایی با روایت مستقل نوشت اما تمثیل در اثنای داستان و بیان نمادین را علاوه بر چوبک در داستان خاطره های دیگر نویسنده این دوره،«پرویزی» هم می توان یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تحلیل تمثیل‌های انتقادی در داستان گنه‌گنه‌های زرد با رویکرد سیاسی و تأثیرات اجتماعی در جهت روشنگری مخاطب
مریم علیزاده کامران پاشایی فخری پروانه عادل زاده

ادبیات داستانی انتقادی یکی از بارزترین عرصه‌هایی است که مسائل و معضلات اجتماعی در آن به‌خوبی بازنمایی شده است. در برخی دوره‌های اجتماعی، نویسند‌گان به دلیل خفقان سیاسی جامعه نمی‌توانستند به‌ راحتی عقاید خود را بیان نمایند، از شگردهای بیانی غیرمستقیم مانند تمثیل‌های انتق چکیده کامل

ادبیات داستانی انتقادی یکی از بارزترین عرصه‌هایی است که مسائل و معضلات اجتماعی در آن به‌خوبی بازنمایی شده است. در برخی دوره‌های اجتماعی، نویسند‌گان به دلیل خفقان سیاسی جامعه نمی‌توانستند به‌ راحتی عقاید خود را بیان نمایند، از شگردهای بیانی غیرمستقیم مانند تمثیل‌های انتقادی برای بیان آرا و اندیشه‌ها و انتقادات خود بهره می‌گرفتند. از آن‌جا که بررسی تمثیل‌های انتقادی برای نشان دادن اندیشه‌ها و انتقادات از اوضاع سیاسی، اجتماعی و تاریخی جامعه در جهت روشنگری مخاطب ضرورت دارد هدف پژوهش بررسی کنش‌ها و رفتار‌های تمثیلی انتقادی در داستان گنه‌گنه‌های زرد با رویکرد سیاسی و تأثیرات اجتماعی در جهت روشنگری مخاطب می‌باشد. ما در این مقاله برآنیم از متن داستان نمونه‌هایی که بر پایه تمثیل سیاسی، تاریخی و اجتماعی وجود دارد ذکر کنیم و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن را بررسی کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که؛ تأثیر کنش‌ها و رفتار‌های تمثیلی انتقادی با رویکرد سیاسی، اجتماعی و تاریخی در داستان گنه‌گنه‌های زرد در جهت روشنگری مخاطب به چه اندازه است؟ روش گردآوری اطلاعات این تحقیق به شیوه کتابخانه‌ای انجام شده و رویکرد توصیفی - تحلیلی دارد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نویسنده با تمثیل‌های انتقادی با رویکرد سیاسی و تأثیرات اجتماعی کنش‌ها و رفتارهای استبدادی، دیکتاتوری و استعمار و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن را برای روشنگری مخاطب به تصویر کشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی جلوه‌ها و مضامین تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقی
ندا یانس

یکی از انواع مهم ادبی تمثیل است که همواره مورد توجه شاعران و سخنوران بوده است، زیرا اندیشه‌ها، هویت و فرهنگ ملت‌ها را بیان می‌کند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی حیوانات برای بیان اهداف خود بهره برده‌اند. وحشی بافقی با استفاده از تمثیل سعی در انتقال پیام به مخاطب د چکیده کامل

یکی از انواع مهم ادبی تمثیل است که همواره مورد توجه شاعران و سخنوران بوده است، زیرا اندیشه‌ها، هویت و فرهنگ ملت‌ها را بیان می‌کند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی حیوانات برای بیان اهداف خود بهره برده‌اند. وحشی بافقی با استفاده از تمثیل سعی در انتقال پیام به مخاطب دارد. هدف پژوهش این است که با دقت تمام به بررسی مصداق‌ها و جلوه‌های تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقی پرداخته شود. این مقاله به شیوه کتابخانه‌ای و از طریق فیش‌برداری به شیوه توصیفی – تحلیلی در دیوان وحشی بافقی صورت گرفته است و تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که اسب در دیوان وحشی بافقی چه نقش و جایگاه تمثیلی و نمادینی دارد؟ نتایج حاصل نشان می‌دهد شاعر به کمک واژة اسب، تمثیل به داستان عشق فرهاد و شیرین و خسرو و شیرین کرده‌ است. علاوه برآن تمثیل به داستان عروج پیامبر عظیم‌الشان به عرش اعلی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی تطبیقی جلوه های تمثیل در اشعار اخوان ثالث وشفیعی کدکنی بر مبنای اصول فکری مینی‌مالیسم
سیده زهرا روحانی شهین اوجاق علیزاده

تمثیل یکی از گسترده ترین شیوه‌ها ی داستان‌گویی است که، اندیشه و پیام های اخلاقی ، تعلیمی ، اجتماعی و سیاسی را به خواننده القا می کند. یکی از روش های بیان غیر مستقیم اندیشه های شاعر است که کلام اوراموثر تر می کند .مینی مالیسم هم ، به عنوان یکی از اصلی ترین مناسبات ساختا چکیده کامل

تمثیل یکی از گسترده ترین شیوه‌ها ی داستان‌گویی است که، اندیشه و پیام های اخلاقی ، تعلیمی ، اجتماعی و سیاسی را به خواننده القا می کند. یکی از روش های بیان غیر مستقیم اندیشه های شاعر است که کلام اوراموثر تر می کند .مینی مالیسم هم ، به عنوان یکی از اصلی ترین مناسبات ساختاری کلام در مضامین اجتماعی ، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.در این خصوص، داستان های کوتاه مینی مالیستی به دلیل بهره گیری از ساختار بنیادین داستانی وتمثیلی وهمچنین مناسبات جامعه شناسی ، بستر مناسبی را جهت نقد و تحلیل اصول ساختاری کلام بر مبنای اصل تمثیل فراهم می آورد. این پژوهش به شیوه ی توصیفی -تحلیلی و به روش کتابخانه ای به تبیین جلوه های تمثیلی اشعار شفیعی کدکنی واخوان ثالث پرداخته است . هدف پژوهش حاضر، انعکاس مبانی جامعه ی یک دوران و شناخت ارزش های متعدد آن در افکار ، اندیشه ها وفرهنگ مردم به زبان تمثیل در اندیشه ی هر یک از این دو سخنوراست. مساله ی اصلی این پژوهش جستجوی تمهیداتی است که شفیعی کدکنی واخوان ثالث جهت بیان مقاصد درونی خویش بر اساس دغدغه های حاکم در ذهن، از آن بهره برده اند. نتایج بدست آمده این پژوهش بیانگر آن است که؛ اشعار اخوان وشفیعی کدکنی،با ساختاراستوار خود،بر مبنای فرم وساختاری منحصر به فرد ،مبانی تمثیلی کلام را به خوبی در اشعار خود منعکس نموده . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی الگوی تمثیل و ارسال المثل در منظومه&lrm;ی غنایی ویس و رامین
محمدجعفر پروین سیّد احمد حسینی کازرونی محمدهادی خالق زاده

در این مقاله سعی شده است که نگاهی به نوع تمثیل های شاعر در این منظومه داشته باشیم،به ویژه ارتباط تنگاتنگ میان سبک فخرالدین اسعد گرگانی با دو موضوع مهم نا خودآگاه و خودآگاه می تواند میزان هنری شاعر را در اقتباس و توجه به تمثیل بهتر نشان دهد ، از آنجا که منظومه ی ویس و ر چکیده کامل

در این مقاله سعی شده است که نگاهی به نوع تمثیل های شاعر در این منظومه داشته باشیم،به ویژه ارتباط تنگاتنگ میان سبک فخرالدین اسعد گرگانی با دو موضوع مهم نا خودآگاه و خودآگاه می تواند میزان هنری شاعر را در اقتباس و توجه به تمثیل بهتر نشان دهد ، از آنجا که منظومه ی ویس و رامین از منظر تمثیل بررسی و ملاحضه نشده، روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی و توصیفی به صورت کتابخانه ای می باشد که پس از گردآوری منابع (مقالات و کتب) موجود و اظهار نظر در مورد آنها وهمچنین پس از فیش برداری به روش تحلیلی انجام پذیرفته است. تمثیل در منظومه&lrm;ی غنایی ویس و رامین حدود نود درصد از نوع ارسال المثل و ده درصدتمثیل تشبیهی می باشد. مهم ترین دستاورد در این مقاله تمثیل های موجود در ویس و رامین به تمامی از مقوله ی ارسال المثل و حکمت عامیانه با زبانی ایجاز گونه ومختصر گویانه ای است که البته حکمت واندرزها ومفاهیم ادبی و زیبایی هنری را به بهترین وجه ممکن نمایانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی اشعار تمثیلی پروین اعتصامی بر اساس نظریۀ یاکوبسن با تأکید بر نقش عاطفی، ادبی و ترغیبی
ماندانا علیمی عصمت غلامی

پروین اعتصامی بانوی شهیرشعرمعاصرفارسی،ازشاعرانی است که در شعرهای تمثیلی خود با بهره گیری از نظریه یاکوبسن، ارتباطی عمیق با مخاطبان خود براساس نقش عاطفی،ادبی وترغیبی ایجاد کرده است. و انگیزه های فکری خود را با آنان مطرح نموده است. و کاربست این نظریه با رویکرد در پژوهش‌ها چکیده کامل

پروین اعتصامی بانوی شهیرشعرمعاصرفارسی،ازشاعرانی است که در شعرهای تمثیلی خود با بهره گیری از نظریه یاکوبسن، ارتباطی عمیق با مخاطبان خود براساس نقش عاطفی،ادبی وترغیبی ایجاد کرده است. و انگیزه های فکری خود را با آنان مطرح نموده است. و کاربست این نظریه با رویکرد در پژوهش‌های سال‌های اخیر بیشتر شده است. تحلیل محتوایی و درون‌مایه اشعارتمثیلی پروین بر اساس مبانی نظریه مذکور هدف و مساله مهم پژوهش در این مقاله است .این مقاله بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ایی جمع آوری شده و نتایج آن بیانگر نقش ترغیبی زبان در این اشعار برای راهنمایی دادن مخاطب به انجام مسائل اخلاقی و امری از نقص و عیب های آن است. شاعر با تکیه بر نقش همزبانی و همدلی و اتحاد در میان همفکران خود به وجود آورده و با حجم وسیعی از اشعار با نگرش انتقادی توانسته مسائل جامعه را به شفافیت بیان نماید. و همچنین با مطرح نمودن پرسشهایی از مخاطبان نقش آنها را در متن مشخص نموده است .نقش عاطفی نشانگر تسلط اجتماعی پروین بر من فردی است .این مطلب بیانگر آن است که تا با بهره گیری از واژگان با بار معنایی غم در شعر پروین بسیار تکرار شده است .و ما در نقش ادبی نشانگر قدرت تخیل بالای پروین برای محسوس نشان دادن اختلاف نظرهای موجود در جامعه با کاربست تمثیل می باشد.یکی ازنمودهای نقش های فرازبانی دراشعارپروین،استفاده از رمزهای دینی،مظاهرطبیعت،که درون مایه اشعارتمثیلی پروین را چندلایه کرده است پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات