تأثیر مقادیر مختلف کلرمکوات کلرید و تراکم بوته در کنترل خوابیدگی گندم

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد صادقی ¹ , حمیدرضا میری ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
2 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

تاریخ دریافت : 1393/11/06 تاریخ پذیرش : 1393/11/06 تاریخ انتشار : 1393/10/11

کلید واژه: عملکرد دانه, تراکم بوته, کلرمکوات کلرید (CCC), ارقام پابلند, فتوسنتز,

چکیده مقاله :

افزایش تراکم بوته با هدف بهبود عملکرد دانه ممکن است سبب خوابیدگی (ورس) درگندم شود، که این خود به کاهش کارایی فنوسنتز و در نتیجه به کاهش عملکرد دانه منجر می شود. در یک تحقیق مزرعه ای با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی فارس (زرقان) تأثیر چهارتراکـم بوته 200، 300، 400 و 500 بوته در مترمربع و سه غلظت صفر، 1500 و 3000 گرم در هکتار کلرمکوات کلرید (CCC) بر خوابیدگی و برخی صفات مورفولوژیک گندم رقم روشن (از ارقام محلی پابلند و حساس به خوابیدگی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش تراکم بوته از 200 به 500 بوته در مترمربع باعث افزایش ارتفاع بوته، کاهش وزن دانه، افزایش عملکرد دانه و افزایش خوابیدگی تا 70% شد و تأثیر معنی داری بر سایر صفات نداشت. همچنین کاربرد CCC باعث کاهش ارتفاع بوته، کاهش میزان ورس، کاهش وزن خشک و میزان فتوسنتز بعد از گرده افشانی شد، اما تأثیر معنی داری بر سایر صفات نداشت. در مجموع نتایج نشان داد که در تیمار تراکم 400 بوته در متر مربع و غلظت 3000 گرم کلر مکوات کلرید کمترین میزان خوابیدگی در رقم گندم روشن مشاهده شد و با توجه به عملکرد مناسب دانه، این تیمار قابل توصیه می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Increasing plant density with the purpose of yield increasing, sometimes increases lodging in wheat that decreases photosynthesis and yield. A field experiment in factorial based on complete randomized block design was conducted in Agricultural Research Station of Zargan (Fars, Iran) to evaluate the effects of plant density and chlormequat chloride (CCC) on wheat lodging. The first factor was four plant densities (200, 300, 400 and 500 plants/m2) and the second factor was three chlormequat chloride concentrations (0, 1000 and 3000g/ha). The results indicated that the effect of plant density was significant (p<0.05). Increasing plant density up to 500 increased lodging but the effect of different levels of CCC on lodging was not significant. However, the interaction of the two factors caused significant changes on lodging. The result also indicated that plant density had a significant effect on dry matter, photosynthesis (pre and post anthesis) and grain yield but no effect on other characteristics. CCC had significant effects on dry weight, photosynthesis (post anthesis) and the interaction effect of CCC and plant density (400 plant /m2) and 3000 g CCC had the highest grain yield and lowest lodging.