اثر اسیدآبسزیک بر جوانه‌زنی دانه، کشت کالوس و رویان زایی بدنی ژنوتیپ‌های کلزا (Brassica napus L.) تحت تنش شوری
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیعلی اشرف مهرابی 1 , منصور امیدی 2 , بدرالدین طباطبایی 3 , زینب صفری 4
1 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی اصفهان
4 - دانشگاه ایلام
کلید واژه: پینه‌زایی, تنظیم کننده رشد گیاهی, جداکشت, زیرلپه, کشت بافت,
چکیده مقاله :
شوری از عوامل اصلی محدود کننده‌ی رشد و کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثرات اسیدآبسزیک بر جوانه‌زنی دانه، رشد دانه‌رست‌ها و همچنین کشت زیرلپه سه ژنوتیپ کلزا در سطوح مختلف شوری انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌های مختلف در سه سطح، شوری در چهار سطح و اسید آبسزیک در سه سطح فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش بودند. همچنین در آزمایشی جداگانه جداکشت‌های محور زیرلپه، در محیط کشت MS به همراه دو میلی‌گرم در لیتر 6-بنزیل‌‌آمینوپورین و یک میلی‌گرم در لیتر نفتالین استیک اسید در تیمارهای شوری و اسید آبسزیک ذکر شده در آزمایش جوانه‌زنی کشت شد. در بررسی جداگانه دو فاکتور، مشاهده شد که هر دو عامل نقش بازدارنده‌ای در جوانه‌زنی دانه، رشد دانه‌رست‌ها، پینه‌زایی و رشد پینه در تمامی ژنوتیپ‌ها داشتند. برهمکنش معنی‌دار دو فاکتور، بیانگر این است که در سطوح مختلف اسیدآبسزیک پاسخ ژنوتیپ‌ها به شوری متفاوت است. اکثر صفات جوانه‌زنی ارزیابی شده در سطوح مختلف اسیدآبسزیک و تحت تنش شوری دارای اختلاف معنی‌دار در سطح یک درصد بودند. به نحوی که دانه‌ها در سطح 10 میکرومول اسیدآبسزیک نسبت به 5 میکرومول، دارای وضعیت جوانه‌زنی بهتری در محیط‌های حاوی شوری بودند. مشاهده تغییرات پینه‌زایی و رشد پینه در اثر شوری در سطوح اسیدآبسزیک حاکی از پینه‌زایی و رشد بهتر پینه در 5 میکرومول اسیدآبسزیک در سطوح پایین شوری (60 و120 میلی‌مول) در مقایسه با همین مقادیر شوری در واحدهای آزمایشی بدون اسیدآبسزیک بود (در سطح یک درصد).
Salinity is the one of the most important factors that limited growth and yield of crops. This study was developed to evaluate effects of abscisic acid (ABA) on seed germination, seedling growth and hypocotyl culture of rapeseed (Canola) genotypes at different levels of salinity. The research was arranged as a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. Genotypes at three levels, salinity at four levels and three levels of ABA were tested in this experiment. In a separate experiment hypocotyl explants were cultured in MS medium complimented with 2 mg lit-1 BAP (6-Benzylaminopurine) and 1 mg lit-1 NAA (Naphthalene acetic acid), under salinity and ABA treatments that mentioned in germination test. In separate consideration of ABA and salinity effects, both treatments were inhibited seed germination, seedling growth, callus induction and calli growth in all genotypes. The significant interactions between two factors indicated that genotypes had different responses to salinity in different concentrations of ABA. Most of germination traits that evaluated under different levels of ABA and salt stress differences were significant at 1% probability level. So that seeds had higher germination rate in 10 µmol/L ABA than 5µmol/L ABA in saline environments. In low levels of salinity (60, 120 mmol/L), callus induction and calli growth were performed more efficient using 5µmol/L ABA in comparison with no ABA treatment (at 1% probability level).